۷۷۲۵ – 1308/09/13
نظامنامه هیئت تفتیشیه مملکتی و وظیفه مامورین دولتی که مشتمل بر ده ماده ذیل است و به تصویب هیئت محترم وزراء عظام رسیده و اراده سنیه ملوکانه به اجرای آن علاقه گرفته است ذیلا ابلاغ و بعلاوه خاطرنشان میشود که برای اعزام هیئت‌های تفتیشیه به ولایات انتظار وصول شکایت لازم نبوده و فعلا باید دستجات تفتیشیه به نقاط مختلفه برای اطلاع از جریان امور و چگونگی احوال عمومی و مملکتی اعزام گردند:
ماده اول ـ بر طبق تصمیم هیئت دولت هیئتی بنام هیئت تفتیشیه مملکتی تشکیل میشود.
ماده دوم ـ هیئت تفتیشیه تشکیل میشود از نمایندگان وزارتخانه‌ها و ادارات مشروحه ذیل که هر یک عده معینه را از میان اشخاص صحیح‌العمل و مشاغل خدمت خود که حتی‌الامکان از اعضاء عالی رتبه باشند پیشنهاد کرده و عده لازمه از طرف هیئت دولت از میان آنها برای عضویت هیئت تفتیشیه انتخاب می‌شوند:
وزارت جنگ ـ اداره نظام وظیفه – اداره امنیه
وزارت مالیه
وزارت داخله ـ
اداره سجل احوال و احصائیه
اداره نظمیه
وزارت عدلیه
اداره ثبت اسناد و املاک.
وزارت پست و تلگراف.
وزارت فواعد عامه.
وزارت معارف.
وزارت امور خارجه.
ماده سوم ـ مدت ماموریت اعضای هیئت تفتیشیه مملکتی سال به سال تجدید شده و بر حسب فرمان همایونی باین سمت معین می‌شوند و از بابت سمت مزبور حقوقی دریافت نخواهند داشت ولی در مواقع ماموریت به انها خرج سفر و فوق‌العاده مسافرت تادیه خواهد شد.
ماده چهارم ـ مورد ماموریت مفتشین هیئت تفتیشیه مملکتی و تعیین عده مامورین منوط به امر همایونی و یا تصمیم هیئت دولت است.
ماده پنجم ـ هیئت تفتیشیه مملکتی در تحت ریاست یک نفر وزیر که از طرف هیئت دولت معین میشود اداره شده و دارای یک نفر نایب رئیس و دو نفر منشی از خود اعضای هیئت تفتیشیه خواهد بود.
همچنین هیئت تفتیشیه برای رسیدگی باسناد و شکایات واصله که به هیئت مزبوره ارجاع میشود دارای کمیسیونی مرکب از یک نفر نماینده از طرف هر یک از وزارتخانه‌ها و ادارات مذکوره در ماده 2 خواهد بود.
انتخاب اعضای کمیسیون مزبور نیز از طرف هیئت وزراء بعمل خواهد آمد.
کمیسیون مزبوره پانزده روز یک مرتبه باید منعقد شود و در مواقع فوق‌العاده ممکن است جلسات فوق‌العاده نیز داشته باشد.
کمسیون مکلف خواهد بود که راپرت راجع به استناد و شکایات مرجوعه را برئیس هیئت تفتیشیه بدهد.
ماده ششم ـ کلیه روسای ادارات دولتی که روسای مدارس دولتی نیز جزء آنها محسوبند مکلفند که هر پانزده روز یک مرتبه راپرت جامع اوضاع حوزه ماموریت خود را که حاکی از رفتار کلیه مامورین دولتی نسبت بمردم و رفتار و حالت و روحیه مردم و حوادث مهمه حوزه ماموریت خودشان باشد به رئیس مافوق خود بدهند.
ماده هفتم ـ روسای مافوق مکلفند که راپرتهای واصله از مرئوسین خود را با نظریه خود نسبت بان راپرت ها بضمیمه پانزده روزه خود برای روسای مافوق ارسال دارند و مراحل اداری بهمین ترتیب طی خواهد شد و روسای مراحل آخرین راپرتهای حوزه ماموریت خود را بضمیمه راپرتهای مرئوسین خود مستقیما برای وزیر متبوع خواهند فرستاد.
کلیه مامورین باید دقت و مراقبت کامل نمایند که راپرت های آنها بکلی از اغراض و نظریات شخصی و خصوصی مبرا باشد و الا دهندگان راپرتهای غرض‌آمیز مورد مواخذه واقع خواهند شد.
ماده هشتم ـ وزراء مکلف خواهند بود که راپرتهای واصله را بدقت مطالعه کرده و آن قسمت از مندرجات آن را که راجع باوضاع عمومی است و متضمن شکایتی از مامورین دولتی نیست خلاصه کرده و برای رسانیدن بعرض مقامات مربوطه حاضر نمایند و آن قسمت از راپرتها را که متضمن شکایت از سوء رفتار نسبت بمردم و اعمال خلاف قاعده باشد بضمیمه مدارک واصله برای وزیری که ریاست هیئت تفتیشیه مملکتی را دارد بفرستند.
ماده نهم ـ وزیر مزبور مکلف خواهد بود که راپرت های مذکوره در ماده قبل را رسیدگی کرده و تصمیمات لازمه را نسبت به تعقیب مرتکبین اتخاذ نماید و در مواردی که اجرای تفتیش را لازم بداند مراتب را به هیئت دولت پیشنهاد خواهد کرد تا تصمیمات مقتضیه اتخاذ شود.
ماده دهم ـ هر یک از مامورین دولتی مذکور در مواد 6 و 7 که از اجرای وظیفه اطلاع دادن از حوزه ماموریت خود بدون عذر موجه دو مرتبه متوالی یا چهار مرتبه متناوب در عرض سال غفلت نماید از شغل خود منفصل خواهد گردید.