مصوب ۱۳۵۸.۱۲.۴
ماده ۱ – به منظور افزایش سطح درآمد کشاورزان و بهره‌دهی باغات و واگذاری امور زراعی به کشاورزان و استفاده حداکثر نیروی انسانی موجود در روستاها اعیانی و تأسیسات باغات احداثی سازمان عمران قزوین در عرصه اراضی زارعین صاحب نسق مشمول قوانین و مقررات اصلاحات ارضی به‌نسبت نسق و ترتیب مقرر در این قانون مشاعاً و بلاعوض به آنان واگذار می‌گردد.
تبصره ۱- واگذاری اعیانی و در اختیار گذاردن عرصه باغات فوق به زارعین صاحب نسق به موجب صورت مجلس خواهد بود که بین سازمان عمران قزوین از یک طرف و زارعین ذیربط از طرف دیگر تنظیم می‌گردد، این صورت مجلس حاوی مشخصات کامل باغ و تأسیسات مربوط به آن در‌هر قریه می‌باشد، جهت تعیین میزان سهم زارعین از اعیانی‌های واگذاری، سوابق و اسناد تنظیمی در اجرای مقررات اصلاحات ارضی ملاک عمل خواهد بود.
تبصره 2 – [الحاقی ۱۳۵۹/۴/۲۱]
در روستاهایی که اعیانی و تأسیسات باغات مربوط به زارعین چند مزرعه در اراضی یک مزرعه و یا در اراضی تعدادی از بنه‌ها و زارعین صاحب نسق یک مزرعه ایجاد شده باشد، کلیه زارعین صاحب نسق در آن روستا مشمول مقررات این ماده خواهند بود و مشترکاً طبق ضوابط این قانون از اعیانی و تأسیسات باغات مزبور بهره برداری خواهند نمود.
تبصره 3 – [الحاقی ۱۳۵۹/۴/۲۱]
زارعینی که اراضی آنها در زیر پوشش اعیانی باغ قرار ندارد چنانچه نتوانند خود از طریق مبادله اراضی با سایر زارعین مصالحه نمایند میبایستی به زارعینی که اراضی آنها در زیر پوشش باغ قرار دارد حق‌الارض پرداخت نمایند.
میزان حق‌الارض توسط کمیسیون مندرج در ماده 3 این لایحه قانونی تعیین خواهد شد.
تبصره 4 – [الحاقی ۱۳۵۹/۴/۲۱]
در صورتی که زارعین صاحب نسق مشمول تبصرههای 2 و 3 نتوانند از مفاد تبصره های مذکور استفاده نمایند، وزارت کشاورزی و عمران روستایی میتواند باغات احداثی را به اشخاص حقیقی یا حقوقی به صورت سالانه به اجاره واگذار نماید و مال‌الاجاره دریافتی را به حساب زارعین ذیسهم منظور نماید، بدیهی است شرکتهای تعاونی زارعین ذینفع و شرکتهای محلی برای اجاره نمودن این گونه باغات اولویت خواهند داشت.
تبصره 5 – [الحاقی ۱۳۵۹/۴/۲۱]
در مورد زارعینی که به تشخیص وزارت کشاورزی و عمران روستایی از قبول اعیانی و تأسیسات باغ استنکاف نمایند و یا به سبب وجود پاره‌ای مشکلات محلی موفق به تشکیل شرکت تعاونی تولید موضوع ماده 2 این قانون نشوند به ترتیب مندرج در تبصره 4 این ماده عمل خواهد شد.
ماده ۲ – به منظور سهولت در نگهداری و بهره‌برداری از باغات و همچنین استفاده از وام سازمانهای اعتباری، زارعین صاحب نسقی که باغات احداثی به آنها واگذار می‌گردد در هر قریه شرکت تعاونی روستایی بر اساس قانون تعاونی نمودن تولید و یکپارچه شدن اراضی و آیین‌نامه مربوط به آن تأسیس خواهند نمود.
سهام هر یک از زارعین صاحب نسق در شرکت مزبور به نسبت مقدار نسقی است که دارند.
تبصره: انجام امور مربوط به تأسیس شرکت و نظارت در حسن اداره این شرکتها و همچنین تنظیم اساسنامه آن به عهده سازمان عمران قزوین می‌باشد.
ماده ۳ – در روستاهایی که باغات احداث سازمان عمران قزوین در اراضی سهمی اشخاص غیر زارع ایجاد گردیده باشد عرصه مزبور توسط کمیسیونی مرکب از نمایندگان سازمان عمران قزوین – دادگستری و شرکت تعاونی موضوع ماده ۲ این قانون ارزیابی و وسیله زارعین به نسبت سهم هر‌یک از آنها به مالک ذیربط پرداخت خواهد گردید، در غیر این صورت صاحب عرصه محق به دریافت حق‌الارض از شرکت تعاونی روستایی خواهد بود.
ماده ۴ – سازمان عمران قزوین موظف است جهت اداره صحیح باغات راهنماییهای فنی و آموزشی لازم را به زارعین بنماید.
ماده ۵ – [اصلاحی ۱۳۵۹/۴/۲۱]
شرکت و زارعین صاحب نسقی که در اجرای این قانون صاحب اعیانی باغات میگردند موظفند کلیه دستورات مأمورین وزارت کشاورزی و عمران روستایی را در مورد نحوه اداره و نگهداری باغات از قبیل آبیاری – سمپاشی – هرس – کودپاشی و غیره رعایت نمایند و چنانچه جهت بهره‌برداری از باغات اقدام به تفکیک و قطع نمودن آنها نموده و یا در حفظ و نگهداری باغات و اجرای دستورات مأمورین مذکور کوتاهی نموده و به تشخیص وزارت کشاورزی و عمران روستایی و ضوابط مربوط باعث خرابی آنها گردند به ترتیب مندرج در تبصره 4 ماده یک عمل خواهد شد.
ماده ۶ – بعد از واگذاری باغات، چنانچه هر یک از زارعین صاحب نسق که اعیانی باغات به آنها واگذار شده است روستای مربوط را حداکثر به مدت یک سال ترک نماید از عضویت شرکت تعاونی روستایی موضوع این قانون اخراج و سهمیه مالکیت آنها نسب به اعیانی و عرصه باغات بر اساس ماده ۳ این قانون ارزیابی و توسط شرکت خریداری و به اشخاص حائز شرایط مقیم در همان قریه فروخته خواهد شد.
ماده ۷ – با اجرای این قانون، سازمان عمران قزوین و زارعین نسبت به هزینه‌های احداث و نگهداری سنوات گذشته و همچنین عایدات حاصله از فروش سر درختی باغات مزبور هیچگونه ادعا و حقی بر یکدیگر نخواهند داشت.
ماده ۸ – آیین‌نامه اجرایی این قانون با توجه به قانون نحوه واگذاری و احیای اراضی مصوب ۱۳۵۸.۶.۲۵ و آیین‌نامه‌های آن از نظر حدود تفکیک اراضی توسط سازمان عمران قزوین تهیه و پس از تصویب وزارت کشاورزی و عمران روستایی به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
ماده ۹ – وزارت کشاورزی و عمران روستایی مأمور اجرای این لایحه قانونی خواهد بود.