پروگرام دوره تحصیلات کلاس فنی دارالمعلمین ابتدایی

مصوب 1306,07,19

ماده 1ـ دورة تحصیلات کلاس فنی دارالمعلمین ابتدایی و ولایات و ایالات یک سال خواهد بود.

ماده 2ـ داوطلبان ورود به کلاس مزبور باید دارای شرایط ذیل باشند.
الف ـ داشتن شهادت‌نامه دوره اول متوسطه
ب ـ داشتن لااقل هفده سال سن
ج ـ نداشت علت مزاجی که مانع از انجام وظیفه تعلیم باشد و عدم ابتلاء به امراض مسریه.

ماده 3ـ پروگرام کلاس فنی به قرار ذیل است:
از 15 شهریور تا آخر آبان (دو ماه و نیم)

از اول آذر تا آخر اسفند (4 ماه)

از اول فرورین تا آخر اردیبهشت (دو ماه)

شرح:

1ـ از پانزدهم شهریور تا آخر آبان محصلین دارالمعلمین برحسب دستور معلم خود برای کلاسهای معین مدرسه ابتدایی هر یک به نوبه خود در روزی که قبلا ًمعین شده باشد درس تهیه نموده و بدون حضور شاگردان مدرسه ابتدایی در حضور سایر محصلین دارالمعلمین و معلم دارالمعلمین آن دروس را می‌گویند و در وسط درس هر جا لازم باشد معلم دخالت می‌کند و مسائل لازم چه از حیث رموز تعلیم و چه از حیث جنبه علمی خاطر نشان می‌کند.

2ـ یک دوره بسیار مختصر معرفه‌النفس شامل مطالب ذیل:
قوائد سه گانه روح : قوه عاقله – قوه منفعله – قوه فعاله
قوة عاقله:
ادراک ـ احساس و حواس خمسه ـ حافظه ـ تسلسل تصورات ـ مخیله ـ توجه ـ تجرید ـ تعمیم ـ استدلال
قوة منفعله:
لذت و الم ـ تاثیرات از قبیل جبن و خشم و طریق جلوگیری آن ـ تمایلات شخصی ـ حس صیانت نفس ـ حس تملک ـ حس استقلال‌طلبی ـ حب و نفس و تکبر، تمایلات اجتماعی ـ محبت و ترحم ـ عشق ـ تمایلات غیرشخصی ـ کنجکاوی ـ حقیقت‌طلبی ـ عشق تحصیل علم ـ حس زیبایی و تربیت ذوق ـ حس مذهبی ـ حس اخلاق ـ هوا و هوس
قوة فعاله:
حرکات ارادی و غیرارادی ـ عادت ـ اداره و طرز تربیت آن ـ سجیه و طرز تربیت آن

3 ـ کلیات علم تربیت شامل مطالب ذیل:
روش ـ روشهای سه گانه تدریس ـ طرق تعلیم ا نفرادی و جمعی و مکتبی ـ طرق حسی ـ درس و طرز پس گرفتن آن ـ سئوال و جواب ـ مطالعه و تهیه درس ـ اسباب و وسائل کل تعلیم کتاب و تخته سیاه و نقشجات و تکالیف کتبی و امتحانات و کتابچه و کتابخانه ـ مکان مدرسه ـ حیاط و سایر لوازم ـ کلاس ـ میز و نیمکت ـ باغچه ـ طریق تشکیل مدرسه و تقسیم شاگردان بکلاسها و تعیین پروگرام و جدول ساعات و وضع انتظامات مدرسه

4ـ فارسی مطابق پروگرام سال چهارم متوسطه (شعبه ادبی) با توجه مخصوص به انشاء و بسط موضوع

5 ـ ورزش و طرز تعلیم ورزش در مدارس ابتدایی. محصلین باید پس از فراغت از کلاس فنی قادر باشند در مدارس ابتدایی جانشین معلمین ورزش بشوند.

6ـ عصرها را محصلین برحسب نوبه در یکی از کلاسهای مدرسه ابتدایی به سر برده و به معلم آن کلاس در تهیه درس و تصحیح و غیره کمک می‌کنند. اگر عده کلاس ابتدایی کمتر از عدة محصلین باشد مدت دو ماه و نیم در بین آنها تقسیم می‌شود و کسانی که در مدرسه ابتدایی نمی‌روند سر درس دوره اول متوسطه حاضر می‌شوند تا این که به آنها نوبه برسد.

7ـ تدریس در کلاسهای مدرسه ابتدایی: هر یک از محصلین به نوبه خود لااقل در دو کلاس مختلف تدریس خواهند کرد. این تدریس باید تدریجی باشد به این ترتیب که
اولاً در مواردی محصل تدریس کند که مطابق ذوق خود او باشد. این تدریس در تحت نظر معلم کلاس مربوط مدرسه ابتدایی یا مدیر آن مدرسه و یا مشورت آنها باید تهیه شود و در حضور یکی از آنها باید گفته شود.
ثانیاً در مرحله دوم، تهیه درس و تکلیف و تمرین باید به عهده محصل واگذار شود، ولی معلم کلاس مربوط باید سر درس حاضر باشد.
ثالثا کلیه وظایف معلمی را خود باید به عهدة محصل تفویض و بدون حضور غیر گذاشت تدریس کند (اگر عدة کلاس ابتدایی غیرکافی باشد به نحوی که در قسمت آخر ماده 6 ذکر شد رفتار شود.)

8ـ علم تربیت: در باب طریقه تدریس مواد عمده پروگرام مدارس ابتدایی از قبیل فارسی ـ تاریخ ـ جغرافیا ـ حساب ـ هندسه ـ علم‌الاشیاء

9- …

10ـ بشرح چهار و پنج

۱۱- …

12ـ تدریس در حضور معلم دارالمعلمین و شاگردان مدرسه ابتدایی ـ برای هر یک از محصلین متناوباً و قبلاً معلم دارالمعلمین موضوعی معین می‌کند که در فلان کلاس باید تدریس کند پس از خاتمه درس و رفتن شاگردان مدرسه ابتدایی طریقة تدریس و طرز رفتار و اداره کردن کلاس از طرف معلم و محصلین دارالمعلمین مورد انتقاد و مباحثه واقع می‌شود و نکات لازمه خاطر نشان می‌گردد.

13ـ علم تربیت شامل تشکیلات معارف ایران و مراجعه به مواد ماههای قبل.

14- …

15ـ بشرح چهار و پنج

16ـ مطالعه و تهیه دروسی که محصلین باید بدهند بشرح فقره (11)

ماده 4ـ امتحانات کلاس فنی دارالمعلمین ابتدایی شامل دو قسمت خواهد بود (کتبی ـ عملی)
در فارسی و علم تربیت و معرفة‌النفس هر یک علیحده امتحان کتبی خواهد شد. موضوع از درسی که در ظرف سال تدریس داده می‌شود. ولی در علم تربیت محصلین باید تمام شواهد و امثال را از مشاهدات و تدقیقات شخصی خود در مدرسه ابتدایی ذکر کنند. مدتی که برای امتحان کتبی علم تربیت معین می‌شود سه ساعت و برای فارسی و معرفه‌النفس دو ساعت است.
امتحان عملی تدریس به این نحو خواهد بود که برحسب قرعه‌ای که هریک از محصلین می‌کشند موضوعی را برای تدریس در کلاس معینی با استمداد از کتاب در حضور ممتحنین که باید در امتحانات کتبی و عملی از اشخاص ذیل باشند:
رئیس معارف ـ مفتش معارف ـ مدیر یا معلم دارالمعلمین ابتدایی الْیَق [=لایقتر] از روسای مدارس ابتدایی و متوسطه محل در مدت نیم ساعت تهیه و فی‌المجلس تدریس می‌کند.
امتحان ورزش به این طریق به عمل بیاید که محصل به عده از شاگردان مدرسه ابتدایی در حضور هیئت ممتحنه مطابق اصولی که تعلیم شده و در دستوری که از طرف معلم ورزش داده می‌شود فرمان حرکت بدنی ورزش را بدهد. در امتحانات کتبی و عملی هر کدام باید لااقل نمرة قابل قبول (ده از بیست) داشت کسی که از امتحانات کتبی بازمانده بامتحانات عملی پذیرفته نمی‌شود و بعد از تعطیل تابستان باید مجدداً امتحان بدهد لیکن کسی که از امتحانات عملی بازمانده باید یکسال دروس خود را تجدید کند.

ماده 5ـ به کسانی که در امتحانات موفقیت حاصل کنند تصدیق‌نامه فراغ تحصیل اعطاء خواهد شد.

ماده 6ـ معدل نمرات مواد در دیپلم قید شود و کسانی که در هر ماده نمره بالاتر داشته باشند در ارجاع تدریس آن ماده حق تقدم داشته باشند.