مصوب ۱۴ قوس ۱۳۰۰ شمسی
ماده واحده – مجلس شورای ملی بدولت اجازه میدهد که عهدنامه مورخه ۱۵ شوال‌المکرم سنه ۱۳۳۹ منعقده بین دولتین ایران و افغانستان را که مشتمل بر دوازده فصل و دو فصل الحاقیه و ضمیمه به این قانون است مبادله نماید.
متن عهدنامه
چون جهت جامعه اسلامیه و روابط نژادی و علایق حسن مجاورت و همسایگی دولتین ایران و افغانستان اقتضا داشت که مراودات حسنه و روابط دوستانه بین‌الدولتین بوسیله انعقاد یک عهدنامه مستحکم گردد.
لهذا برای اجرای این مقصود مقدس اعلیحضرت شاهنشاه ایران جناب حاج میرزا حسن‌خان محتشم‌السلطنه وزیر امور خارجه و اعلیحضرت امیر افغانستان جناب سردار عبدالعزیز خان وزیر مختار و ایلچی معتمد خود را وکلای مختار خود تعیین فرموده و مشارالیهما پس از مبادله اختیارنامه‌های رسمی خود فصول ذیل را منعقد نمودند:
فصل اول – از امروز به بعد دوستی صادقانه و مناسبات حسنه فی‌مابین ایران و افغانستان و اتباع دولتین مزبورتین برقرار خواهد بود.
فصل دوم – سفرای کبار و وزرای مختار و شارژدافرهای هر یک از دولتین معظمتین متعاهدتین در دربار یکدیگر از کلیه حقوق و امتیازاتی که بموجب عادت و رسوم بین‌المللی معمول و مقرر شده است بهره‌مند خواهند بود.
فصل سوم – اتباع دولتین معظمتین متعاهدتین خواه در موقع مسافرت و خواه در موقع اقامت مورد احترام واقع شده و کاملا در حمایت مأمورین دولت متبوعه خودشان خواهند بود .
فصل چهارم – اتباع دولتین متعاهدتین مقیم یا مسافر در ممالک همدیگر تابع قوانین محلی بوده مرافعه و مناقشه و جنحه و جنایت آنها در محاکم عدلیه محلی ایران و افغانستان رسیدگی و تسویه خواهد گردید مأمورین سیاسی یا قنسولگری طرفین معظمین بهیچ وجه حق دخالت در مسائل قضائی اعم از حقوقی و جزائی اتباع خود در خاک یکدیگر نداشته و مرجع کلیه دعاوی اتباع دولتین محاکم داخلی دولت متوقف‌فیها خواهد بود.
فصل پنجم – دولتین معظمتین متعاهدتین حق خواهند داشت قنسول ژنرال و قنسول و ویس‌قنسول یا وکیل قنسولگری برای اقامت در شهرهای عمده و مراکز تجارتی مملکت یکدیگر مأمور نمایند ولی مأمورین مزبور وقتی شروع به انجام وظایف مأموریت خودشان خواهند نمود که مطابق معمول دولت متوقف‌فیها تصدیقنامه مأموریت آنها صادر شده باشد.
فصل ششم – اتباع دولتین در ممالک یکدیگر از کلیه خدمات نظامی و سایر وظایفی که مخصوص به اتباع داخله هر دولت است معاف و مستثنی خواهند بود.
فصل هفتم – در صورت تقصیر و فرار یکی از اتباع دولتین متعاهدتین به مملکت دیگری مأمورین دولتین معظمتین حق خواهند داشت که بوسیله مجاری سیاسی اعاده او را بمملکت خود تقاضا نمایند و از طرف حکومت محلیه از این مساعدت خودداری نخواهد شد ولیکن مقصرین سیاسی از این ترتیب مستثنی خواهند بود.
فصل هشتم – برای استحکام مناسبات ودادیه و روابط تجارتی طرفین متعاهدتین عهود و قراردادهای لازمه راجع بمناسبات تجارتی و رسومات گمرکی و مبادلات پستی و تلگرافی به اسرع اوقات ترتیب داده و پس از امضاء و تصدیق بموقع اجرا گذارده خواهد شد.
فصل نهم – وقع جنگ بین یکی از دولتین متعاهدتین با دولت ثالثی موجب حدوث خلل در روابط دوستی و مودت بین طرفین نبوده و طرف دیگر ملتزم خواهد بود که از تسهیل موجبات و موفقیت دولت دشمن بر طبق قوانین بیطرفی احتراز کند.
فصل دهم – برای اینکه دوستی و اعتماد صادقانه موجود بین مملکت شاهنشاهی ایران و مملکت پادشاهی افغانستان کاملاً مشهود گردد دولتین متعاهدتین مصمم شده‌اند که کلیه اشکالات مهمه و اختلافات حاصله بین خود را که بطرز مطلوبی از راه مذاکرات سیاسی خاتمه‌پذیر نگردد مطابق مقررات و عادات بین‌المللی مسئله را به حکمیت رجوع نمایند و نیز طرفین متعهد میشوند که از روی صمیمیت کامل احکام صادره را بموقع اجرا گذارند.
فصل یازدهم – این عهدنامه به نخستین به زبان فارسی نوشته میشود.
فصل دوازدهم – نمایندگان طرفین متعاهدتین متعهد میشوند که در مدت سه ماه از تاریخ امضاء یا در صورت امکان زودتر اسناد لازمه دائر به تصدیق عهدنامه را در طهران یا کابل مبادله نمایند.
بناء علیهذا نمایندگان طرفین متعاهدتین این عهدنامه را امضاء و مهر نمودند.
طهران بتاریخ ۱۵ شهر شوال المکرم ۱۳۳۹ مطابق اول سرطان ۱۳۰۰
امضاء: وزیر امور خارجه دولت علیه ایران (حسن محتشم‌السلطنه)
امضاء: عبدالعزیز سفیر دولت علیه افغانستان
فصول الحاقیه
فصل اول – مقصود از عبارت فصل سوم این عهدنامه (اتباع دولتین معظمتین متعاهدتین خواه در موقع مسافرت و خواه در موقع اقامت مورد احترام واقع شده کاملا در حمایت مأمورین دولت متبوعه خودشان خواهند بود) این است که مأمورین دولت متبوعه میتوانند در حدود قوانین جاریه مملکت متوقف‌فیها با مراجعه بمأمورین مملکت مزبوره تسهیلاتی برای اتباع خودشان فراهم نمایند.
فصل دوم – طوائف و ایلاتی که سابقاً از افغانستان به ایران آمده‌اند اعم از بربری و غیره کمافی‌السابق تبعه ایران میباشند. بربریهائی که قصد مسافرت به خاک افغانستان را داشته باشند بدون آنکه تذکره‌های خود را به امضای مأمورین افغانستان مقیمین ایران برسانند حق ورود به خاک افغانستان را نخواهند داشت.
طوائف سرحدنشین که در خاک دولتین ییلاق و قشلاق می‌نمایند در مدت توقف در خاک ایران با آنها معامله تبعه ایران و در مدت توقف در افغانستان معامله تبعه افغانستان خواهد شد.
افرادی که از افغانستان قبل از تأسیس سفارت دولت افغانستان در طهران به ایران آمده و سکنی اختیار کرده‌اند کمافی‌السابق تبعه ایران میباشند.
تجاری که فقط برای معاملات تجارتی از افغانستان به ایران مسافرت نموده و در ایران اقامت دائمی اختیار نکرده‌اند و نیز بموجب اسناد محقق است که در دوائر رسمی ایران با آنها معامله تبعه ایران نشده است تبعه افغانستان شناخته خواهند شد.
فصل سوم – [الحاقی ۱۳۰۱/۱۰/۱۵]
همچنین طوائف و ایلاتی که سابقاً از ایران به افغانستان رفته‌اند کمافی السابق تبعه دولت متوقف فیها میباشند و بدون اینکه تذاکر خود را به امضای مأمورین ایران برسانند حق ورود به خاک ایران را نخواهند داشت.
چنانکه همین ترتیب نظیراً موافق فصل دوم الحاقی نسبت به کلیه طوائف و ایلاتی که سابقاً از افغانستان بایران آمده‌اند مجری خواهد شد.
افرادی که از ایران قبل از تأسیس سفارت ایران در کابل به افغانستان رفته سکنی اختیار کرده‌اند کمافی السابق تبعه افغانستان شناخته میشوند.
تجاری که فقط برای معاملات تجارتی از ایران به افغانستان مسافرت نموده‌اند و در افغانستان اقامت دائمی اختیار نکرده‌اند و نیز بموجب اسناد محقق است که در دوایر رسمی افغانستان به آنها معامله تبعه افغانستان نشده است تبعه ایران شناخته خواهند شد.