۶۴۶ – ۱۲۹۵/۲/۶
تراموا طهران و راه آهن طهران به حضرت عبدالعظیم
قرارداد ضمیمه
محض انکه سرعت حرکت و نظم و راحتی تراموا طهران و راه آهن حضرت عبدالعظیم در کمال اطمینان فراهم گردد و همچنین برای ایجاد خطوط جدید حمل و نقل بجهة خدمت عمومی ما بین دولت علیه ایران بنمایندگی حضرت اشرف اله شاهزاده اکبر میرزا صارالدوله وزیر امور خارجه و شرکت آنونینم ترامود و راه آهن حضرت عبدالعظیم در ایران بنمایندگی مسیو کریکر که دارنده اختیارات تامه از طرف شرکت راه آهن می باشد مراتب ذیل مقرر میگردد:
ماده اوّل
دولت علیه بشرکت آنونیم ترامود و راه آهن در ایران اجازه میدهد که قوه محرکه … را که فعلاً در ترامواهای طهران بکار برده میشود بقوه برقی مبدل نماید. لهذا شرکت راه آهن و تراموه در ایران متعهد میشود که بواسطه گروه نهائی که در روی خطوط این بقوه برق حرکت نماید خدمت حمل و نقل عمومی را از تاریخ این قرارداد تا انقضاء ده سال در خطوط ذیل را در بردارد:
اول- از سر میدان به دروازه دولت
دویم- از میدان توپخانه به حسن آباد و شهر نو
سوم- از میدان توپخانه به کنار حضرت عبدالعظیم
چهارم- از حسن آباد به دروازه یوسف آباد
پنجم- از سرچشمه از طرف ورودی شمیران به شهر نو.
شرکت راه آهن میتواند همچنین سایر خطوطی را که موافق امتیاز حق ساختن آنها را دارد به قوه برق دایر نماید.
ماده دویم
بعلاوه شرکت راه اهن در ایران متعهد است که از تاریخ این قرارداد الی مدت ده سال برای خدمت عمومی از یکی از دروازه‌های بهجت آباد شمیران دولت یک راه حمل و نقل عمومی بتوسط گروه نهائی از روی ریل حرکت نماید تا شمیران دایر نماید که طول آن اقلاً نه ۹ کیلومتر باشد موافق انتخاب شرکت راه آهن قوه محرکه این خط یا بواسطه قوة برق یا لکومتیف بخاری یا متفقاً با هر دوی اینها خواهد بود و تمام طول این راه نباید متجاوز از شصت کیلومتر باشد.
ماده سوّم
دولت علیه بشرکت راه آهن و تراموه در ایران اجازه میدهد که از تاریخ این قرارداد الی مدت ده سال قوه محرکه لکوموتیف بخاری را که فعلاً در خط راه آهن به حضرت عبدالعظیم بکار میرود بقوه محرکه برقی مبدل نماید و لیکن شرکت مزبور مجاز است که قوه برقی و بخاری را…
ماده چهارم
قوه برقی که بر طبق مواد یک و دو و سه ۳ برای خدمت حمل و نقل داده میشود در کارخانه های مرکزی قوه برقی تهیه خودرو و این کارخانه ها را شرکت راه آهن میتواند در شهر طهران یا در وسعت دایره که مرکز آن طهران و شعاعش پیش از صدو بیست کیلومتر نباشد دایر نماید مشروط بر آنکه این کارخانجات قوه برقی فقط برای قوه لازمه اداره کردن خطوط مزبوره بوده باشد.
قوه برق مزبور بواسطه اکوملاتریا سیمهای هوائی یا تحت الارضی موافق صلاحیه مدیر شرکت راه آهن داخل گردونها خواهد شد.
ماده پنجم
شرکت راه آهن مجاز است که از آبهای جاری و سیلها و رودخانه های متعلق بدولت و یا اگر متعلق باشخاص متفرقه باشد پس از تحصیل رضایت مالکین در یک دایره که از مرکز طهران شعاع آن از صد و بیست کیلومتر تجاوز ننماید تحصیل قوه محرکه را فقط برای راه انداختن خطوط حمل و نقل مواد یک دو و سه ۳ مجانا بنماید ولی به شرط آنکه آبهای متمعنه پس از استعمال بجای قوه محرکه …. تماماً دوباره داخل مجرای معمولی خود کردیده و از طرف دیگر استعمال آنها بطوری صورت کیرد و باعث خسارت زراعت و ساکنین اطراف نشود.
ماده ششم
دولت علیه از راس تاریخ به بعد بشرکت راه آهن اجازه میدهد که معادن ذغال سنگ واقعه در داخل خالصه را که بکار نباشند و در وسعت دایره که بشعاع صد و بیست کیلومتر از مرکز طهران واقع شده باشد استخراج نماید.
هرگاه معادن مرکز در اراضی صاحبان املاک باشد باید برضایت صاحب ملک استخراج نموده و منصفانه رفع خسارت او را بنماید مخصوصا مقید است که حق استخراج این معادن بتوسط شرکت راه آهن محدود است با استخراج مقدار زغالی که برای اداره کردن راه های مرکزی در مواد یک دو و سه لازم میشود و هر کمپانی حق ندارد ذغال های مشرحه را مجّانا یا غیر مجانی بدیگری واکذار نماید.
شرکت راه آهن و تراموه در ایران مجاز است در صورت لزوم سیم نقاله ما بین راه آهن و یکی از معادن زغال سنگ که در کره واقع شده باشد بجهة حمل و نقل مقدار زغالی که برای اداره کردن کار خود سهم دارد دایر نماید در ازای شرایط مقرره فوق دولت علیه شرکت راه آهن را در خصوص معادن فوق الذکر از ادای عوارض مقرر یا عوارضی که در آتیه بابت استخراج معادن زغال سنک مقرر خواهد شد معاف میدارد.
ماده هفتم
در عوض معافیت عوارض و امتیازاتی که بواسطه این قرارداد بشرکت راه آهن و تراموه در ایران داده میشود مشارالیه بعد از دایر کردن اولین خط تراموه برقی سالیانه تا دو ماه بعد از تسویه محاسبات سالیانه خود صدی ده از کلّ منافعی که صاحبان اسهام باید بپردازد بدولت علیه خواهد پرداخت.
هرگاه بین دولت علیه ایران و شرکت راه آهن در ایران در خصوص اجرای ماده هفت این قرارداد اختلافی حاصل شود آن اختلاف در تحت حکمیت حضرت وزیر امور خارجه و جناب وزیر مختار هریک در ایران درمانده و ایشان برای خاتمه دادن ما پس اشکال بسان عقیده قطعی نموده و بواسطه اتفاق رأی رفع اشکال خواهد نمود.
ماده هشتم
در داخل شهر طهران و در قسمت های پر جمعیت یا ساختمان و از قرارداد راه های مذکور در مواد یک و دو از آنها عبور مینماید شرکت راه آهن و تراموه در ایران ریل های گلودار و یا قسم دیگری از آن بکار خواهد برد که در موقع عبور عرابه یا کالسکه های معمولی چه از طول راه و چه از عرض راه برآمدگی و پست و بلندی های مضر برای تردد عمومی موجود نباشد.
قسمتی از شارع عمومی که مابین رایلهاست و دو قسمت طرفین رایلها که اقلاً هر یک بعرض پنجاه سانتیمطر باشد بطرز مرغوب ساخته خواهد شد یا اقلاً باید مثل سطح سایر نقاط خیابان و افق آن مطابق طراز عرض اصلاح شده سطح خیابانها باشد.
دولت علیه متعهد است که نظامنامه های مربوطه بمجاری آبهای طهران و ساختمان و مخزن مصالح در راه های عمومی را بطوری مجری دارد که دایر کردن خطوط تراموه دچار اشکالات غیرقابل رفع نشده و بواسطه تغییر طراز معابر زحمت نباشد.
هرگاه اولیای دولتیه اقدام بسنگ فرش کردن به … خیابانها بنمایند کمپانی با مراجعت حیات اولیای….. سنگ فرش کردن یا … قسمت مابین رایلها و حاشیه خارجی طرفین رایلهایی را که دارای پنجاه سانتیمتر عرض میباشد بخرج خود خواهد ساخت.
ماده نهم
هرگاه برای راه سازی و ساختن مجرای آب و امثال آنها لازم شود که رئیس واقعه در معبر خطوط آهنی که شرکت راه آهن ساخته است حفر شود شرکت راه آهن باید بر حسب تقاضای دولت علیه کارهای مزبور در مواقع فوق الذکر را بعهده کیرد وایکن مخارج آن و مخارج از فرسایش کف خیابان بعد از اتمام کار و خساراتی که اتفاقا بواسطه اجرای کارهای مزبوره بابت قطع اجباری عبور و مرور تراموه دارد خواهد شد بتوسط کارکذاران دولت علیه بشرکت راه آهن پرداخته خواهد شد.
محور راه های … باید حتی الامکان بقسمی باشد که از طرفی میان دیوار خیابانها و دیواره گردون یک سطر و پنجاه سانتیمتر فضای آزاد باشد و از طرف دیکر اقلا چهار سطر و پنجاه سانتیمتر در مواقعی که قبل از احداث خط آهن تیر و ستون و سکو و غیره بشکل برآمدکی جلو دیوار خیابانها موجود باشد مابین برآمدگیهای مزبوره و دیواره کردنها باید اقلا چهل سانتیمتر فضا باشد
بغیر از پیاده روها که ممکن است از حد پیاده رو تا دیوار نه سانتیمتر باشد دولت موافق تقاضای کمپانی بمالکین غدغن خواهد کرد که پس از دایر شدن راه در صورت ساختن بنای جدید و از حدود دیوارهای خیابان پیش آمدکی داشته باشد آن پیش آمدکی نباید کمتر از دو سطر از رایل که به بنای مزبور نزدیکتر است فاصله داشته باشد.
خطوطی که قبل از این قرارداد ساخته شده است از این قاعده مستثنی و از جهت فاصله حجامت خودمانی خواهد بود.
ماده دهم
در خارج شهر طهران یا در خارج از مکان های پرجمعیت یا ساختمان دار… که خطوط مرکزی در مواد یک و دو باید از انجا عبور کند شرکت راه آهن نمیتواند در طرق و شوارع راه ایجاد کند مگر هر دفعه باجازه مخصوص دولت و احداث راه جدید مطابق تعلیمات مخصوص محاسب خواهد بود در شوارع ساختمان دار قرار خارج شهر تراموه موافق قوانین تراموه طهران ساخته خواهد شد.
عبور از خیابان در راههای مزبور باید بزاویه قائمه باشد یا زاویه که ده درجه از قائمه زیادتر تفاوت نداشته باشد بعلاوه به محض آنکه در شوارع و راههای مزبوره برای تردد عرابه ها و اسباب اشکال فراهم نیاید معبرها باید سنگ فرش شده و در مقابل رایل کرنتررایل قرار دهد تا مانع از اتفاقات ناکرار بشود معبرهائی که با سطح خیابان هم افق باشند باید مواظبت شود بلکه در صورت لزوم دارای… (سدّ) باشد.
ساختن راه ها طوری خواهد شد که بهیچوجه مانع جریان منظم آبهای معمولی برای مشروب کردن یا مقایسه دیگر و یا آبهائی که از ذوب برف جاری میشود نباشد هرگاه پس از ساختن خط آهن لازم شود که مجرای جدید برای عبور آب دایر شود مجرای مزبور بر طبق ماده نُه ساخته خواهد شد.
اراضی که برای ساختن راه لازم میشود هرگاه متعلق بدولت باشد شرکت راه آهن آن اراضی را مجاناً اشغال خواهد کرد در صورتی که مزارع و شجر و آباد نباشد والّا شرکت راه آهن باید رفع خسارت عادلانه بنماید و هرکاه اراضی لازمه متعلق بسپر باشد شرکت راه آهن از صاحبان ملک باید بقیمت عادلانه که در اراضی متشابه و مجاور معمول است باطلاع دولت علیه ابتیاع نماید.
ماده یازدهم
ساختن و راه انداختن از خطوط تراموه که در مواد یک و دو و راه آهن ماده سه فوق الذکر و همچنین در صورت استخراج معادن زغال سنک بتوسط شرکت راه آهن که در ماده شش ذکر شده است تماماً با مخارج شرکت راه آهن انجام یافته و در صورت خسارت و ضرر خود شرکت راه آهن مسئول میباشد شرکت راه آهن متعهد است که ساختمانهای فوق الذکر و اداره کردن آن را طوری اجرا دهد که ذهاب و ایاب مسافرین و حمل و نقل مال التجاره به بهترین شرایط سرعت و سهولت و امنیت برای مسافرین و کلیةً برای مردم و برای عملیات و مستخدمین راه صورت کیرد مخصوصاً باید کاملاً دقت و احتیاط نماید که عبور قوه برق از سیم ها چه در شهر و چه در بیابان باعث حوادث ناکوار نشود.
هرگاه در این موضوع شکایت قابل ملاحظه و با ماخذ بدولت علیه برسد دولت مطلب را رجوع بشرکت راه آهن خواهد کرد تا انکه عاجلانه در صدد رفع مخاطرات برآید و در صورت حداث هر نوع خسارتی که بواسطه پاره شدن سیم برق شرکت راه اهن و تراموه باشخاص متفرقه وارد شود کمپانی باید رفع خسارت وارده را بنماید.
هرکاه شرکت راه آهن شکایات فوق را بی اخذ بشمارد مطلب بحکمیت حکمهای مذکوره در ماده ۱۳ رجوع شده و ایشان اخرین اقدامی را که بایستی کمپانی بنماید بطور قطع مقرر میدارند.
ماده دوازدهم
مدت قرارداد حاضره در همان موعد امتیازات تراموه و راه آهن حضرت عبدالعظیم اختتام خواهد پذیرفت. این قرارداد و ضمیمه امتیازات مزبوره است که کاملاً در تمام موارد بحال خود باقی خواهد بود و در این قرارداد بآن امتیازات تغییر داده نمیشود.
در صورتی که شرکت راه آهن و تراموه در ایران تمام راههای تراموه مذکوره در مواد یک و دو را ظرف ده سالی که در همان دو مواد ذکر شده است از تاریخ این قرارداد برای مدت عمومی دایر ننموده باشد یا سایر تکالیف این قرارداد را بموقع اجرا نگذارد این قرارداد قانوناً از درجه اعتبار ساقط است.
ماده سیزدهم
هرگاه در موضوع توضیح یا اجرای مواد این قرارداد بین دو نقلیه و شرکت راه اهن اختلافی تولید شود اختلاف مذکور بحکمیت دو نفر حکم رجوع خواهد شد که یکی از انها را دولت علیه تعلیق میکند و دیکری را شرکت راه آهن و تراموه در ایران.
در صورت عدم موافقت بین این دو حکم موضوع اختلاف به حکمیت ثالثی رجوع شده و خاتمه داده میشود و ان حکم ثالث باید برضایت دو نقلیه و شرکت راه آهن و دو حَکم اقلّ مُشَفقاً تعلیق شود.
ماده چهاردهم
کمپانی متعهد است که پنج سال پس از ختم جنگ شروع بکار نموده و تا ده سال آن را خاتمه دهد.
این قرارداد در طهران در نسختین به فرانسه تحریر شود.
در جلسه ۱۷ جمادی الاخره ۱۳۳۴ [۱۲۹۵] ۳۱ حمل لوی ئیل هیئت وزراء عظام بموجب پیشنهاد وزارت جلیله فواید عامه تصویب فرمودند که وزارت جلیله امور خارجه امتیاز تراموه الکتریک طهران و شمیران را که وزارت فواید عامه حاضر و مواد چهارده کانه ان در هیئت وزراء عظام تصویب و در کابینه ریاست وزراء عظام ضبط گردیده است با مسیو کریکر مدیر کمپانی راه اهن حضرت عبدالعظیم مبادله و امضا نمایند.