ماده واحده
به دولت اجازه داده میشود به کنوانسیون بین‌المللی حفظ نباتات سازمان خواربار و کشاورزی جهانی مورخ 3 آوریل 1952 ملحق گردد و موافقت نامه مزبور را که مشتمل بر یک مقدمه و پانزده ماده و یک پیوست میباشد بموقع اجرا بگذارد.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن کنوانسیون ضمیمه پس از تصویب مجلس شورای ملی در جلسه روز سه‌شنبه 1351.2.26 در جلسه فوق‌العاده روز چهارشنبه هفتم تیر ماه یکهزار و سیصد و پنجاه و یک شمسی به تصویب مجلس سنا رسید.
نایب رئیس مجلس سنا – دکتر سید محمد سجادی
[به موجب تبصره ۲ ماده واحده قانون تصویب متن تجدیدنظرشده کنوانسیون بین‌المللی حفظ نباتات، متن پیوست لغو شده است.]
سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد
کنوانسیون بین‌المللی حفظ نباتات ۱۹۵۱
مقدمه
دولتهای متعاهد با علم بسودمند بودن همکاریهای بین‌المللی در مهار کردن آفات و بیماریهای مربوط به نباتات و محصولات نباتی و جلوگیری از ورود و سرایت آنها در کشورهای خود همچنین بمنظور ایجاد هم اهنگی نزدیک در اقداماتی که برای نیل باین هدف لازم میباشد بشرح زیر موافقت مینمایند:
ماده 1 – هدف و مسئولیت
1 – بمنظورایجاد اقدامات همگانی و مؤثر در جلوگیری از ورود و شیوع آفات و بیماریهای مربوط به نباتات و محصولات نباتی و تقویت اقدامات لازم برای مهار کردن آنها دولتهای متعاهد تعهد مینمایند که اقدامات قانونی – فنی و اداری را طبق مقررات این کنوانسیون و مقررات تکمیلی که بموجب ماده 3 مورد توافق دول متعاهد قرار گرفته است معمول دارند.
2 – هر دولت متعاهد مسئولیت اجرای مقررات این کنوانسیون را در کشور خود قبول مینماید.
ماده 2 – حدود فعالیت
1 – در این کنوانسیون مقصود از کلمه نباتات تمام نباتات زنده و قسمت‌های آنها منجمله بذور که دول متعاهد نظارت در ورود آنها را طبق مفاد ماده 6کنوانسیون با صدور گواهینامه بهداشت نباتی را طبق مفاد مواد 4 و 5 لازم تشخیص میدهند. همچنین مقصود از کلمات محصولات نباتی تمام محصولات غیر مصنوع و نباتی‌الاصل است. منجمله بذوری که اصطلاح نباتی بر آنها ناظر نیست.
2 – دولتهای متعاهد میتوانند مفاد این کنوانسیون را طوری تعمیم بدهند که شامل انبار – ظروف – وسائل حمل و نقل – لوازم بسته بندی و سایر‌وسائل مربوط اعم از خاک که در نقل و انتقال بین‌المللی نباتات و محصولات نباتی بهکار برده میشود نیز گردد.
3 – این کنوانسیون بالاخص به آفات و بیماریهای مهم که در معاملات بین‌المللی حائز اهمیت میباشند ناظر خواهد بود.
ماده 3 – قراردادهای تکمیلی
1 – سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد که از این پس بنام فائو نامیده خواهد شد میتواند با پیشنهاد هر یک از دولتهای متعاهد یا با صلاحدید خود موافقت نامه‌ها و مقررات تکمیلی را برای منطقه بخصوص و یا برای آفات و بیماریهای بخصوص و یا برای نباتات و محصولات نباتی بخصوص و یا برای نقل و انتقال بین‌المللی نباتات و محصولات نباتی و یا بمنظور تکمیل مفاد کنوانسیون که برای حل مسائل خاص جهت حفظ نباتات مورد احتیاج باشد وضع نماید.
2 – اینگونه موافقتنامه‌های تکمیلی که بر طبق اساسنامه و مقررات فائو تدوین خواهد گردید از طرف دولتهای متعاهد باید بمورد اجراء گذارده شود.
ماده 4 – سازمان ملی برای حفظ نباتات
الف – دولت متعاهد در اسرع وقت ممکن و در حدود توانائی خود باید سازمان رسمی ملی برای حفظ نباتات و انجام وظایف عمده زیر تشکیل دهد:
1 – نظارت بر نباتات زنده در مناطق کشت اعم از مزارع – خزانه‌ها – باغات و گلخانه‌ها و نظارت بر نباتات و محصولات نباتی در انبارها و نظارت در‌امور حمل و نقل بمنظور تهیه گزارش در مورد بروز آفات و بیماریهای نباتی و جلوگیری از سرایت آنها.
2 – معاینه نباتات و محصولات نباتی که مورد معاملات بین‌المللی قرار میگیرند و تا حد امکان معاینه کالاهای دیگر که احتمال میرود ناقل آفات و‌بیماریهای نباتی و محصولات نباتی باشند. همچنین معاینه و نظارت بر هر گونه مؤسسات انبارداری و وسائل حمل و نقل نباتات و محصولات نباتی مورد استفاده در معاملات بین‌المللی بمنظور جلوگیری از شیوع آفات و بیماریهای نباتی و محصولات نباتی بخارج از کشور.
3 – ضد عفونی نمودن و سمپاشی نباتات و محصولات نباتی که مورد معاملات بین‌المللی قرار میگیرند همچنین ضد عفونی نمودن ظروف – انبارها و‌هر گونه وسائل نقلیه مربوط.
4 – صدور گواهینامه بهداشتی که از این پس بنام گواهینامه بهداشتی خوانده میشود دائر بر سالم بودن نباتات و محصولات نباتی با ذکر مبدأ آنها.
ب – انتشار اطلاعات مربوط به نباتات و محصولات نباتی در داخل کشور و ارائه طریق مبارزه با آفات و بیماریها برای از بین بردن آنها.
ج – انجام عملیات بررسی و تحقیقات در امور مربوط به حفظ نباتات هر دولت متعاهد موظف است گزارشی مربوط به سازمان ملی خود برای حفظ نباتات با تغییراتی که احتمالاً بعدها در آن داده خواهد شد برای مدیر کل فائو ارسال دارد مشارالیه این اطلاعات را به کلیه کشورهای متعاهد تسلیم‌خواهد نمود.
ماده 5 – گواهینامه بهداشتی
1 – هر دولت متعاهد ترتیب صدور گواهینامه بهداشتی را که با آئین‌نامه‌های حفظ نباتات سایر دول متعاهد مطابقت داشته باشد بشرح زیر اتخاذ خواهد نمود:
الف – معاینه و صدور گواهینامه توسط یا تحت نظارت مقامات فنی با تجربه که دارای اطلاعات کامل و صحیح باشند بنحوی انجام خواهد شد تا در‌موقع ورود به کشورهای دیگر گواهینامه بهداشتی صادره مورد قبول و اطمینان مقامات مربوط قرار گیرد.
ب – گواهینامه مربوط به نباتاتی که برای غرس و یا تکثیر مورد احتیاج میباشد باید مانند فرم نمونه‌ای که پیوست به کنوانسیون میباشد تهیه گردد و‌متضمن اطلاعات دیگری که مورد تقاضای واردکننده است باشد. این فرم نمونه را نیز میتوان برای گواهی سایر نباتات و محصولات نباتی بکاربرد مگر این که از طرف کشور وارد کننده تقاضای دیگری بعمل آمده باشد.
ج – متن گواهینامه نباید مخدوش و یا تغییر داده شده باشد.
2 – دولتهای متعاهد که نباتات را برای غرس و یا تکثیر وارد مینمایند تعهد مینمایند تقاضای گواهینامه‌ای که مغایر با نمونه پیوست به کنوانسیون باشد ارائه ندهند.
ماده 6 – مقررات مربوط به واردات
1 – دولتهای متعاهد بمنظور جلوگیری از ورود بیماری و آفت در کشور خود اختیارات کامل دارند که ورود نباتات و محصولات نباتی را تحت ضوابطی مجاز نمایند و در انجام این منظور حق خواهند داشت که:
الف – برای ورود نباتات و محصولات نباتی محدودیتی قائل گردند.
ب – از ورود بعضی نباتات و محصولات نباتی و یا قسمتی از آنها جلوگیری به عمل آورند.
ج – از بعضی نباتات و محصولات نباتی وارد شده معاینه بعمل آورده و در صورت لزوم آنها را تحت قرنطینه قرار دهند.
د – ضد عفونی نمودن و یا از بین بردن نباتات و محصولات نباتی مورد حمل و نقل و یا جلوگیری از ورود آنها.
2 – بمنظور ممانعت هرچه کمتر از معاملات بین‌المللی کشورهای متعاهد تقبل مینمایند مندرجات بند 1 این ماده را با توجه به مقررات مجری دارند:
الف – دولتهای متعاهد نمیتوانند بموجب مقررات داخلی خود مربوط به حفظ نباتات مبادرت به هیچیک از اقدامات مندرج در بند 1 این ماده بنمایند مگر اینکه اقدام مذکور از نظر بهداشت نباتات ضروری شناخته شود.
ب – اگر دولت متعاهد برای ورود نباتات و محصولات نباتی محدودیتهائی در نظر بگیرد و یا برای ورود آنها شرایطی قائل گردد لازم است بلافاصله این محدودیت و شرایط را منتشر نموده و آنها را باطلاع مراکز حفظ نباتات سایر دولتهای متعاهد و فائو برساند.
ج – اگر دولت متعاهدی قانونی برای جلوگیری از ورود پاره‌ای نباتات و محصولات نباتی تدوین نماید لزوماً باید بفوریت تصمیم مدلل خود را منتشر‌نموده و آن را باطلاع سایر دولتهای متعاهد و فائو برساند.
د – اگر دولت متعاهدی مایل باشد بعضی از نباتات و محصولات نباتی از طریق نقاط معینی وارد کشورش شود باید این نقاط را طوری انتخاب نماید که بدون جهت مانع معاملات بین‌المللی نگردد علاوه بر این دولت متعاهد مذکور باید بلافاصله صورتی شامل نقاط مذکور را تهیه و آن را بمراکز حفظ نباتات سایر دولتهای متعاهد و فائو تسلیم نماید. محدودیتهای مربوط به نقاط تعیین شده ورود فقط موقعی مجاز خواهد بود که نباتات و محصولات نباتی مربوط با گواهینامه بهداشتی همراه بوده و تحت معاینه و یا عملیات مخصوصی قرار گیرد.
ه – هر گونه معاینه توسط مراکز حفظ نباتات یک دولت متعاهد باید بفوریت و با در نظر گرفتن فساد پذیری نباتات مربوط صورت گیرد و اگر مشاهده شود که کالای وارداتی در بعضی جهات با شرایط قانونی کشور وارد کننده مطابقت نمینماید موضوع باید بلافاصله باستحضار کشور صادرکننده برسد.اگر تمام و یا قسمتی از کالا معدوم گردد بلافاصله یک صورت جلسه رسمی برای مرکز حفظ نباتات کشور صادرکننده ارسال خواهد شد.
و – دولتهای متعاهد باید طوری اقدام نمایند که احتیاج به گواهینامه بهداشتی برای آن محصولات نباتی که جهت غرس مورد نیاز میباشد بحداقل تقلیل یابد مانند حبوبات – میوه – سبزیجات و انواع گل.
ز – دولتهای متعاهد برای مطالعه و بررسی انواع آفات و بیماری میتوانند با اتخاذ تدابیر و احتیاط لازم بمنظور جلوگیری از اشاعه آفات و بیماری نباتات و محصولات نباتی نباتات بیمار و آفت زده را وارد کشور خود نمایند.
3 – اقداماتی که در این ماده ذکر شده نباید درباره کالائی که بعنوان ترانزیت از کشوری میگذرد مورد استفاده قرار گیرد مگر این که این اقدام از نظر‌حمایت از محصولات داخلی خود آن کشور واجب و ضروری باشد.
ماده 7 – همکاری بین‌المللی
بمنظور نیل به اهداف کنوانسیون حاضر – دولتهای متعاهد در حدود توانائی خود با یکدیگر همکاری خواهند نمود بخصوص در موارد زیر:
الف – دولتهای متعاهد متعهد میشوند که بمنظور تشکیل مرکز اطلاعات جهانی در کشور خود مربوط به بیماریها و آفات نباتی با حداکثر استفاده از‌خدمات سازمانهای موجود در این زمینه با فائو همکاری نمایند و از بدو تأسیس این مرکز اطلاعات زیر را مرتب و در فواصل معین در اختیار فائو قرار‌دهند:
1 – گزارش در مورد آغاز و شیوع آفات و بیماریهای نباتات و محصولات نباتی که در حال حاضر و یا در آتیه خطرناک بنظر میرسند و حائز اهمیت اقتصادی میباشند.
2 – اطلاعات راجع به کشف طرق مؤثر مبارزه با آفات و بیماریهای نباتات و محصولات نباتی.
ب – دولتهای متعاهد در حدود امکانات خود موافقت مینمایند که در مبارزه با آفات و بیماریهای مهمی که محصولات نباتی را جداً تهدید نموده و‌احتیاج باقدام بین‌المللی دارد شرکت نمایند.
ماده 8 – سازمان منطقه‌ای حفظ نباتات
1 – دولتهای متعاهد تعهد مینمایند که برای تأسیس سازمانهای حفظ نباتات در حوزه‌های مناسب با یکدیگر همکاری نمایند.
2 – سازمان منطقه‌ای حفظ نباتات باید وظیفه هم اهنگی را در منطقه مربوط انجام داده و برای نیل به اهداف کنوانسیون در فعالیت‌های گوناگون شرکت نماید.
ماده 9 – حل اختلافات
1 – اگر در تفسیر و یا اجرای مفاد کنوانسیون اختلافی بروز نماید و یا اگر دولت متعاهدی تشخیص دهد که اقدام دولت متعاهد دیگر برخلاف وظایفی است که طبق مفاد مواد 5 و 6 کنوانسیون بخصوص در مورد ممانعت و یا محدودیت ورود نباتات و محصولات نباتی به او محول شده است این دولت و یا دولتهای متعاهد ذینفع میتوانند از مدیر کل فائو تقاضا نمایند که کمیته‌ای را برای رسیدگی باختلاف موجود تعیین نماید.
2 – مدیر کل فائو پس از مشورت با دولت مربوط کمیته کارشناسی را که نمایندگان دول ذینفع نیز جزء آن خواهند بود تعیین و با توجه باسناد و مدارکی که دول ذینفع ارائه خواهند داد بموضوع رسیدگی بعمل خواهد آمد. این کمیته نظریات خود را برای مدیر کل فائو ارسال و مشارالیه سپس آن را برای دول ذینفع و سایر دول متعاهد ارسال خواهد نمود.
3 – دولتهای متعاهد موافقت مینمایند که نظریه کمیته هرچند که نافذ و لازم‌الاجراء نمیباشد لیکن درآینده بین دول متعاهد مبنای مذاکره برای حل اختلاف موجود قرار خواهد گرفت.
4 – هزینه کمیته کارشناسان بر عهده دولتهای ذینفع خواهد بود.
ماده 10 – جانشین‌سازی موافقتنامه‌های قبلی
این کنوانسیون بکنوانسیون مورخ 3 نوامبر 1881 به کنوانسیون اضافی که در تاریخ 15 آوریل 1889 در برن بامضاء رسیده و کنوانسیون بین‌المللی حفظ نباتات که در تاریخ 16 آوریل 1929 در رم بامضاء رسیده است خاتمه بخشیده و خود جانشین آنها میباشد.
ماده 11 – قلمرو اجرایی
1 – هر دولت متعاهد میتواند در موقع تصویب و یا الحاق به کنوانسیون و یا هر موقع دیگر بعد از آن اظهارنامه‌ای برای مدیر کل فائو بفرستد مبنی بر‌این که مقررات کنوانسیون در کلیه اراضی و یا قسمتی از آن که دولت مذکور مسئولیت روابط بین‌المللی آن را بعهده دارد قابل اجراء میباشد. متن این‌اظهارنامه 30 روز پس از دریافت توسط مدیر کل فائو نافذ خواهد بود.
2 – هر دولت متعاهد که بر طبق بند 1 این ماده اظهارنامه محدودیت ارضی را برای مدیر کل فائو میفرستد میتواند هر وقت که لازم بداند اظهارنامه دیگری که طی آن مفاد اظهارنامه قبلی تعدیل شده باشد برای مدیر کل فائو ارسال دارد اظهارنامه تعدیلی نیز 30 روز پس از دریافت توسط مدیر کل فائو‌نافذ خواهد بود.
3 – مدیر کل فائو وصول این اظهارنامه‌ها را بتمام امضاء کنندگان این کنوانسیون اطلاع خواهد داد.
ماده 12 – تصویب و الحاق
1 – این کنوانسیون تا اول ماه می 1952 برای امضای کلیه دولتها مفتوح خواهد بود و در اسرع وقت ممکن به تصویب خواهد رسید. اسناد مربوط به‌مصوبات نزد مدیر کل فائو نگهداری خواهد شد و مشارالیه تاریخ دریافت اسناد را باطلاع دولتهای امضاء کننده خواهد رسانید.
2 – همینکه کنوانسیون بر طبق ماده 14 لازم‌الاجرا گردید دولتهای غیر متعاهد نیز میتوانند تقاضای الحاق به آنرا بنمایند. این عضویت با سپردن‌اسناد الحاق نزد مدیر کل فائو صورت پذیر میباشد و مشارالیه این امر را باطلاع سایر اعضاء امضاء کننده خواهد رسانید.
ماده 13 – اصلاحات
1 – هر گونه پیشنهاد برای اصلاح مفاد این کنوانسیون باید بمدیر کل فائو تسلیم گردد.
2 – هر پیشنهاد اصلاحی در مورد کنوانسیون که از دولت متعاهدی بمدیر کل فائو واصل میگردد در جلسه معمولی و یا در یک کنفرانس خصوصی فائو برای موافقت مطرح خواهد شد و اگر این پیشنهاد حاوی تغییرات مهم فنی و یا تعهدات بیشتری برای دولتهای متعاهد باشد موضوع قبل از طرح در‌جلسه معمولی و یا کنفرانس خصوصی توسط کمیته مشورتی کارشناسان فائو مورد مطالعه و بررسی قرار خواهد گرفت.
3 – هر پیشنهاد اصلاحی نباید دیرتر از تاریخ ارسال دستور جلسه کنفرانس مربوط به رسیدگی به موضوع توسط دبیر کل فائو در اختیار دولتهای متعاهد قرار گیرد.
4 – هر پیشنهاد اصلاحی باید به تصویب کنفرانس فائو رسیده و 30 روز پس از تصویب آن بوسیله دو سوم دولتهای متعاهد لازم‌الاجرا میگردد اصلاحاتیکه متضمن تعهدات جدید برای دولتهای متعاهد میباشد در مورد هر یک از آن دولتها 30 روز پس از پذیرش اصلاحیه مزبور توسط دولت‌مربوط لازم‌الاجرا خواهد شد.
5 – اسناد پذیرش اصلاحیه‌ای که تعهدات جدیدی برای دولتهای متعاهد ایجاد مینماید توسط مدیر کل فائو نگهداری خواهد شد و مشارالیه دریافت پذیرش و قابل اجراء بودن آن را باطلاع دولتهای متعاهد خواهد رسانید.
ماده 14 – لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون
همینکه این کنوانسیون از طرف سه دولت امضاء کننده به تصویب رسید بلافاصله مقررات مربوط بین آنها نافذ خواهد بود و سپس هر دولتی که کنوانسیون را امضاء نماید بمجرد اینکه سند موافقت و یا الحاق خود را به کنوانسیون تسلیم نماید مقررات درباره آن نیز قابل اجراء خواهد بود.
ماده 15 – فسخ
1 – هر دولت متعاهد میتواند هر موقع که بخواهد با تسلیم اخطاریه‌ای به مدیر کل فائو کنوانسیون حاضر را فسخ نماید.
مدیر کل فائو بلافاصله موضوع را باطلاع دولتهای امضاء کننده کنوانسیون خواهد رسانید.
2 – فسخ کنوانسیون یک سال پس از دریافت اخطاریه توسط مدیر کل فائو نافذ خواهد بود.
پیوست نمونه فرم گواهینامه بهداشت
خدمات حفظ نباتات
کشور…….. – شماره ………
بدینوسیله گواهی میشود که نباتات یا قسمتهائی از نباتات و یا محصولات نباتی که ذیلاً نام برده میشوند و یا نمونه‌های واقعی آنها در تاریخ…… مورد آزمایش کامل توسط آقای……. که کارمند مجازاداره……. میباشد قرار گرفته و به نظر ایشان عاری ازهرگونه بیماری و آفت مضره میباشند.
بنابراین محموله فوق با تمام مقررات بهداشتی کشور وارد کننده که در‌اطلاعیه‌های مربوط منتشر شده است مطابقت مینماید.
تدخین یا ضد عفونی کردن محموله (در صورتی که مقررات کشور وارد کننده ایجاب نماید).
در تاریخ …… عملی که انجام شده…… مدتی که عمل روی کالا انجام شده …… مواد شیمیائی که بمصرف رسیده است:
عطف بمقررات مربوط.
تاریخ …… 13
– امضاء …… – سمت …… – مهر اداره
شرح کالای فرستاده شده
نام و نشانی صادرکننده……
نام و نشانی تحویل گیرنده……
تعداد و مشخصات بسته‌ها……
علامت مشخص‌کننده…….
مبدأ (اگر مورد تقاضای واردکننده باشد) …….
وسیله حمل و نقل……
مقصد…….
مقدار و نام محصول…….
نام علمی گیاه (اگر مورد تقاضای واردکننده باشد) …….
کنوانسیون فوق مشتمل بر یک مقدمه و پانزده ماده و یک پیوست منضم به قانون الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون بین‌المللی حفظ نباتات میباشد.
نایب رئیس مجلس سنا – دکتر سید محمد سجادی