مصوب ۲۸ شهر شوال‌المکرم ۱۳۲۹ قمری مطابق ۲۹ میزان [۱۲۹۰/۷/۲۹]
فصل اول- عده نمایندگان و تقسیم آنان به ایالات و ولایات
ماده ۱ – عده نمایندگان ملت برای مجلس شورای ملی در مملکت ایران یکصد و سی و شش نفر است.
ماده ۲ – تقسیم نمایندگان ملت نسبت به جمعیت تخمینی ولایات، از قرار شرح جدولی است که به آخر این قانون منضم شده است.
[قانون جدول جدید انتخابات مجلس شورای ملی، مصوب ۱۳۳۹]
فصل دوم- شرایط انتخاب کنندگان
ماده ۳ – انتخاب کنندگان باید دارای شرایط ذیل باشند:
اول – تبعه ایران باشند.
دویم – لااقل بیست سال داشته باشند.
سوم – در حوزه انتخابیه متوطن یا لااقل از شش ماه قبل از موقع انتخاب، در آنجا ساکن باشند.
ماده ۴ – کسانی که از حق انتخاب کردن محرومند:
اول – نسوان
دویم – کسانی که خارج از رشد و آنها که در تحت قیمومت شرعی هستند.
سوم – تبعه خارجه.
چهارم – اشخاصی که خروجشان از دین حنیف اسلام در حضور یکی از حکام شرع جامع الشرایط به ثبوت رسیده باشد.
پنجم – اشخاصی که کمتر از بیست سال دارند.
ششم – ورشکستگان به تقصیر.
هفتم – متکدیان و اشخاصی که به وسائل بیشرفانه تحصیل معاش مینمایند.
هشتم – مرتکبین قتل و سرقت و سایر مقصرینی که مستوجب حدود قانونی اسلامی شده‌اند.
نهم – مقصرین سیاسی که بر ضد اساس حکومت ملی و استقلال مملکت قیام و اقدام کرده‌اند.
ماده ۵ – کسانی که بواسطه شغل و مقام خود از انتخاب کردن محرومند:
اول – اهل نظام بری و بحری به استثنای صاحبمنصبان افتخاری.
دوم – صاحبمنصبان و اجزای امنیه و نظمیه در محل خدمت.
فصل سوم- شرایط انتخاب شوندگان
ماده ۶ – انتخاب شوندگان باید دارای صفات ذیل باشند:
اول- متدین به دین حضرت محمد بن عبدالله صلی‌الله علیه و آله باشند مگر اهل دیانت از نمایندگان ملل متنوعه (مسیحی و زرتشتی و کلیمی.)
دوم – تبعه ایران باشند.
سوم – خط و سواد فارسی به اندازه کافی داشته باشند.
چهارم – در محل انتخاب معروف باشند.
پنجم – سن ایشان کمتر از سی و زیاده از هفتاد سال نباشد.
ششم – معروف به امانت و درستکاری باشند.
ماده ۷ – اشخاصی که از انتخاب شدن محرومند:
اول – شاهزادگان بلافصل (ابناء و اخوان و اعمام پادشاه).
دوم – نسوان.
سوم – تبعه خارجه.
چهارم – مستخدمین امنیه و نظمیه و اهل نظام بری و بحری باستثنای صاحبمنصبان افتخاری.
پنجم – حکام کل و جزو و معاونین ایشان در قلمرو مأموریت خود.
تبصره – سایر مستخدمین دولتی قابل انتخاب هستند به شرط آنکه پس از انتخاب برای مدت نمایندگی از شغل خود استعفاء دهند.
ششم – ورشکستگان بتقصیر.
هفتم – مرتکبین قتل و سرقت و سایر مقصرینی که مستوجب حدود قانونی اسلامی شده اند.
هشتم – متجاهرین به فسق و اشخاصی که فساد عقیده دینی و خروجشان از دین حنیف اسلام در نزدیکی از حکام شرع جامع الشرائط ثابت و یا به شیاع رسیده باشد.
نهم – مقصرین سیاسی که بر ضد اساس حکومت ملی و استقلال مملکت قیام و اقدام کرده‌اند.
فصل چهارم- در تشکیل انجمن نظارت
ماده هشتم (به جای ماده هشتم و نهم و دهم قانون سابق)
[اصلاحی ۱۳۰۴/۶/۱۲]
در مرکز هر حوزه انتخابیه مطابق جدولی که منضم به این قانون است حکومت محل به محض وصول دستور وزارت داخله برای تعیین انجمن نظارت مرکزی بیست و چهار نفر از طبقات ششگانه (علماء – اعیان – ملاکین – تجار – اصناف و زارعین و دوازده نفر از معتمدین اهل محل) که معروف به امانت و باسواد و دارای شرایط انتخاب نمودن باشند دعوت می کنند.
مدعوین در همان مجلس از میان خود یا خارج به رأی مخفی و به اکثریت نسبی نه نفر را برای عضویت انجمن تعیین نموده و نه نفر دیگر را نیز به عنوان عضو علی البدل از همان مدعوین انتخاب می نمایند.
در انتخاب مزبور حضور دو ثلث مدعوین کافی خواهد بود.
در نقاطی که یک یا چند طبقه از طبقات ششگانه وجود نداشته باشند از طبقه دیگر عده منظوره تکمیل خواهد شد.
تبصره ۱ – حکومت محل باید بعد از وصول دستور وزارت داخله در ظرف پنج روز انجمن نظارت مرکزی را تشکیل داده اعضاء آن را به وزارت داخله معرفی نماید.
تبصره ۲ – در محل هایی که انجمن ایلاتی و ولایتی قانوناً برقرار است چهار نفر از نه نفر اعضاء انجمن نظارت از اعضای انجمن ایالتی و ولایتی خواهند بود که به انتخاب خود انجمن ایالتی یا ولایتی معین میشوند.
[ماده ۸ – [اولیه]
در مرکز هر حوزه انتخابیه مطابق صورتی که در جدول منضم به این قانون معین شده، حکومت محل انجمنی به اسم انجمن نظارت انتخابات موقتاً تشکیل میدهد که متصدی و مسئول صحت انتخابات باشد، و اگر تمام اهالی یک حوزه انتخابیه نتوانند در مرکز حوزه حاضر شده انتخابات را بعمل آورند انجمن نظارت مرکزی با تصویب حکومت در نقاط لازمه انجمنهای نظارت جزو تشکیل خواهد داد که متصدی انتخابات شوند.]
[ماده ۹ – [اولیه]
در محل‌هایی که انجمن ایلاتی یا ولایتی قانوناً برقرار است انجمن نظارت مرکب خواهد بود از سه نفر از اعضای انجمن ایلاتی یا ولایتی به انتخاب خود انجمن و چهار نفر از مردمان معروف به امانت و با سواد از طبقات اربعه علماء و تجار و اصناف و اعیان و ملاکین به تعیین حاکم – انجمن نظارت انتخابات در هر محل در تحت نظارت حاکم محل خواهد بود.]
[ماده ۱۰ – [اولیه]
در جاهایی که انجمن ایالتی و ولایتی نیست انجمن نظارت انتخابات مرکب خواهد بود از سه نفر از معتمدین اهل محل به علاوه چهار نفر از طبقات اربعه مذکوره در ماده هشتم به تعیین حکومت.]
ماده نهم – (به جای ماده یازدهم قانون سابق) – [اصلاحی ۱۳۰۴/۶/۱۲]
اعضای انجمن نظارت پس از انتخاب بلافاصله در محل معینی جمع شده یک نفر رییس و یک نفر نایب‌رییس و لااقل چهار منشی به رأی مخفی از مابین خود انتخاب خواهند کرد.
[ماده ۱۱ – [اولیه]
انجمن نظارت از میان اعضای خود یک نفر رییس و یک یا دو نفر منشی انتخاب مینماید.]
ماده دهم – [اصلاحی ۱۳۰۴/۶/۱۲]
انجمن نظارت مرکزی پس از تعیین هیأت عامله خود بلاتأخیر مطابق جدول منضم به قانون اقدام به تشکیل انجمنهای فرعی که متصدی و مسئول صحت انتخابات محل خود خواهند بود می نماید به این نحو که به وسیله حکومت مرکزی به حکام جزء دستور می دهد که مطابق ماده هشتم این قانون انجمن های فرعی را انتخاب نمایند در نقاطی که حضور اهالی در انجمن های مرکزی یا فرعی برای شرکت در انتخابات متعسر است انجمن های مرکزی یا فرعی با موافقت حکومت محل نه نفر از معتمدین اهل محل را برای تشکیل شعبه انجمن مرکزی یا فرعی معین میکند.
ماده یازدهم – [اصلاحی ۱۳۰۴/۶/۱۲]
انجمنهای نظارت هر حوزه انتخابیه در تحت نظارت حاکم محل متصدی و مسئول صحت جریان انتخابات آن حوزه خواهند بود و انجمن های مزبور غیر قابل تغییر و انحلال می باشند مگر در موردی که اسباب تعطیل یا تعویق جریان انتخابات واقع گردند در این صورت حاکم محل مراتب را با دلایل کافیه به وزارت داخله اطلاع داده پس از صدور امر وزارت داخله اقدام به تجدید انتخاب انجمن نظارت می نماید.
ماده ۱۲ – انجمن نظارت دو هفته بعد از انجام انتخابات حوزه انتخابیه متفرق میشوند.
فصل پنجم- طریق انتخابات
ماده ۱۳ – انتخاب نمایندگان مجلس شورای ملی در کلیه مملکت ایران بطور یک درجه و مستقیم است.
ماده ۱۴ – در محلهائی که موافق تقسیم انتخابات حق انتخاب یک نفر نماینده دارند انتخاب فردی عمل میشود و در محلهائی که بیش از یک نفر نماینده باید انتخاب نمایند انتخاب جمعی خواهد بود.
توضیح: مراد از انتخاب جمعی آنست که هر یک از انتخاب کنندگان در ورقه رأی بعده مجموع انتخاب شوندگان آن محل اسامی اشخاص می نویسند و مراد از انتخاب فردی آنست که هر یک از انتخاب کنندگان در ورقه رأی اسم یک شخص را می نویسند.
ماده ۱۵ – انتخاب نمایندگان به اکثریت نسبی است.
ماده ۱۶ - در صورت تساوی آراء بین دو یا چند نفر هر عده که محل حاجت باشد به حکم قرعه معین میشود.
تبصره – [الحاقی ۱۳۰۴/۷/۱۲]
در نقاطی که تشکیل انجمنهای فرعی مطابق ماده ۱۴ مشکل باشد انجمنهای مرکزی با موافقت حکومت نه نفر از معتمدین اهل همان محل را برای تشکیل انجمن فرعی معین مینماید.
ماده ۱۷ – ایلات عمده موافق حوزه بندی انتخابات هر کدام یک نماینده مستقیماً به عضویت مجلس شورای ملی میفرستند و سایر ایلات که اسم آنها برده نشده در جزو هر حوزه‌ای که هستند رأی خواهند داد
ماده ۱۸ – در هر یک حوزه انتخابیه که چندین نقطه آن در انتخابات شرکت دارند هرگاه بعضی از آن نقاط در مدتی که انجمن مرکزی در حدود همین قانون معین می کند انتخابات خود را بعمل نیاورند حق انتخاب آنان ساقط میشود و انتخابات سایر نقاط آن حوزه معتبر است.
ماده ۱۹ – هر یک از انتخاب کنندگان زیاده بر یک مرتبه حق رأی دادن ندارند مگر در صورتی که تجدید انتخاب لازم شود.
ماده ۲۰ – انتخاب کنندگان مجبور نیستند نماینده خود را از ساکنین محل خود انتخاب کنند.
فصل ششم- کیفیت دادن تعرفه برای تشخیص انتخاب کنندگان
ماده بیست و یکم (به جای ماده بیست و یکم قانون سابق)
[اصلاحی ۱۳۰۴/۶/۱۲]
[اصلاحی ۱۳۰۴/۷/۵]
همین که انجمن نظارت مرکزی تشکیل گردید و انجمنهای فرعی را معین نمود اعلامی مرتب نموده و به مناسبت اهمیت محل از پنج روز الی پانزده روز قبل از شروع به انتخاب به توسط مأمورین حکومت اعلان مزبور را در تمام حوزه انتخابیه معین اشاعه میدهد – اعلان مزبور مطالب ذیل را حاوی خواهد بود:
اول – محل انعقاد انجمن و اوقاتی که برای دادن تعرفه و اخذ رأی معین میشود.
دوم – شرایط انتخاب کنندگان و انتخاب شوندگان.
سوم – ترتیب گرفتن تعرفه و دادن رأی با توضیح این نکته که گرفتن تعرفه و دادن رأی در یک محل به عمل می آید و رأی دهندگان باید قبل از ورود به انجمن رأی خود را روی کاغذ سفید بی نشان نوشته حاضر داشته باشند .
چهارم – عده نمایندگانی که باید انتخاب شوند.
[ماده ۲۱ – [اولیه]
انجمن نظارت اعلانی مرتب نموده به مناسبت اهمیت محل از ده روز الی یک ماه قبل از موعد انتخاب اشاعه میدهد اعلان مزبور مطالب ذیل را دارا خواهد بود:
اول – شرایط انتخاب‌کنندگان و انتخاب‌شوندگان.
دوم – محل و اوقاتی را که انجمن نظارت یا شعب آن ورقه تعرفه خواهد داد.
سوم – مکان و زمانی که انجمن نظارت برای اخذ رأی حاضر خواهد بود.
چهارم – عده نمایندگانی که صاحبان تعرفه باید منتخب نمایند.]
ماده ۲۲ – اشخاصی که شرایط انتخاب کردن را دارا هستند اگر در ظرف مدتی که انجمن نظارت بجهت گرفتن تعرفه معین نموده است تعرفه نگیرند در آن انتخابات حق ایشان ساقط است.
ماده ۲۳ – تعرفه‌ای که به انتخاب کنندگان داده می شود محتوی فقرات ذیل خواهد بود:
اول – نمره و تاریخ.
دویم – اسم دارنده تعرفه و اسم پدر او و شغل و منزل او.
سوم – [نسخ ۱۳۰۴/۷/۵]
[زمان و مکانی که دارنده تعرفه باید حاضر شده رأی خود را بدهد.]
چهارم – [نسخ ۱۳۰۴/۷/۵]
[ساعت افتتاح و اختتام مجلس انتخاب.]
پنجم – مهر یا امضای اعضای انجمن نظارت.
ماده ۲۴ – انجمن نظارت یا شعب آن تمام تعرفه هائی را که میدهد بترتیب نمره در کتابچه مخصوصی ثبت میکند.
فصل هفتم- در اخذ و استخراج آراء و تعیین انتخاب شدگان
ماده ۲۵ – [نسخ ۱۳۰۴/۷/۵]
[بمناسبت اهمیت محل، مدت اخذ رأی از یک الی پنج روز خواهد بود به تعیین انجمن نظارت. و پس از انقضای موعدی که انجمن نظارت برای اخذ رأی معین میکند دیگر ورقه رأی از کسی قبول نخواهد شد.]
ماده ۲۶ – [اصلاحی ۱۳۰۴/۷/۵]
دادن رأی باید مخفی باشد و به این جهت، رأی‌‌دهنده قبل از ورود به مجلس انتخاب اسم یک یا چند نفر منتخبین خود را مطابق عده‌ای که اعلان شده است روی کاغذ سفید بی نشان باید نوشته و پیچیده با خود داشته باشد.
[ماده ۲۶ – [اولیه]
دادن رأی باید مخفی باشد و به این جهت دارنده تعرفه قبل از ورود به مجلس انتخاب اسم یک یا چند نفر منتخبین خود را مطابق عده که اعلان شده است روی کاغذ سفید بی‌نشان باید نوشته و پیچیده با خود داشته باشد.]
ماده ۲۷ – پس از حضور اعضای انجمن نظارت و افتتاح مجلس انتخاب در ساعتی که اعلان شده قبل از شروع به گرفتن اوراق رأی رئیس انجمن نظارت جعبه را که برای ضبط اوراق رأی معین شده است در حضور اعضای انجمن و حاضرین از انتخاب کنندگان باز نموده خالی بودن آن را می نمایاند آنگاه در حضور جمع درب جعبه مختوم شده اوراق رأی از شکافی که فوق جعبه است انداخته میشود.
ماده بیست و هشتم – [اصلاحی ۱۳۰۴/۶/۱۲]
انتخاب کنندگان پس از گرفتن تعرفه بلافاصله بدون این که از انجمن خارج شوند ورقه رأی خود را در حضور نظار در جعبه رأی انداخته تعرفه خود را به منشی انجمن می دهند که باطل نموده به صاحب آن مسترد دارد.
[ماده ۲۸ – [اولیه]
هر یک از دارندگان ورقه تعرفه پس از ورود به مجلس انتخاب در کمال آرامی تعرفه و ورقه رأی خود را به یکی از اعضاء که برای این کار معین شده است میدهد گیرنده تعرفه نمره تعرفه را به صورت بلند می‌گوید تا منشی انجمن نمره را در کتابچه ثبت تعرفه پیدا کرده نشان کند پس از نشان‌کردن نمره گیرنده تعرفه آن را ابطال نموده به صاحبش رد مینماید و ورقه رأی او را بدون نگاه کردن در جعبه انتخاب می‌اندازد صاحبان تعرفه به احتیاط مواردی که تجدید انتخاب لازم شود تعرفه باطله خودشان را محفوظ خواهند داشت.
انتخاب‌کنندگان پس از دادن ورقه رأی و پس گرفتن تعرفه باطله در صورت تنگی جا و اخلال نظم و ترتیب انتخاب به امر رییس از مجلس انتخاب خارج میشوند.]
ماده ۲۹ – در محل هائی که انتخاب در یک روز تمام نمیشود در ختام مجلس آن روز تمام اعضاء با احتیاطات لازمه جعبه دو دفاتر راجع به انتخاب را بسته محفوظ گذاشته مهر کرده روز بعد همان اعضاء آن را باز میکنند.
ماده ۳۰ – بعد از اعلان انجام انتخاب رئیس انجمن جعبه انتخاب را در حضور اعضاء و حاضرین از انتخاب کنندگان خالی نموده امر به استخراج آراء مینماید.
ماده ۳۱ – یکی از اعضاء اوراق انتخاب را شمرده عده آن را با عده رأی دهندگانی که نمره تعرفه آنها در کتابچه ثبت تعرفه نشان شده است تطبیق میکند در صورت زیادتی اوراق رأی بعده اوراق زایده از کلیه برداشته شده باطل میشود و نتیجه در صورت مجلس نوشته میشود.
ماده ۳۲ – اوراق انتخاب را یکی از اعضاء بصوت بلند یک یک خوانده بیک نفر دیگر از اعضاء می دهد و سه نفر دیگر از اعضاء اسامی را بترتیبی که خوانده میشود مینویسند.
ماده ۳۳ – هر گاه در اوراق انتخاب زیاده یا کمتر از عده معینه اسامی نوشته باشند نقصی در امر انتخاب حاصل نخواهد شد در صورت اول آن عده اسامی که زیاد نوشته شده از آخر ورقه خوانده نمیشود.
ماده ۳۴ – از اوراق رأی آنچه سفید یا لایقرء باشد یا آنکه صحیحاً معرفی انتخاب شده را نکند یا امضاء انتخاب‌کننده را داشته باشد یا بیش از یک ورق باشد محسوب نخواهد شد ولی عیناً ضمیمه صورت مجلس میشود.
ماده ۳۵ – بلافاصله بعد از شماره و استخراج آراء رئیس نتیجه را بصوت بلند اعلام مینماید اوراق انتخاب را تا موقع انحلال انجمن نظارت محفوظ میدارند و در آن هنگام در محضر حکومت و حضور جمعی از وجوه محل اوراق مذکوره را معدوم میکنند باستثنای آنها که در مواد قبل ذکر شده و باید ضمیمه صورت مجلس بشود.
ماده ۳۶ – در هر حوزه انتخابیه انجمنهای نظارت نقاط جزو صورت مجلس انتخابات خودشان را به امضای اعضای انجمن رسانیده به انجمن نظارت مرکزی حوزه انتخابیه میفرستند تا در آنجا با ملاحظه صورت مجلس‌های انتخابات کلیه نقاط مشترکه آن حوزه تشخیص نماینده منتخب حوزه را بنمایند.
ماده ۳۷ – هر گاه بعضی از انجمنهای نظارت نقاط جزو صورت مجلس انتخابات خود را در مدتی که انجمن مرکزی برای آنها معین کرده به انجمن مزبور نفرستادند انجمن مرکزی انتخابات آن حوزه را خاتمه داده نتیجه را معین میکند ولی این امر مانع از حق شکایت رأی دهندگان آن نقاط نخواهد بود.
ماده ۳۸ – منشی انجمن نظارت مرکزی صورت مجلس انتخابات را در سه نسخه حاضر کرده بمهر حکومت و به امضای اعضای انجمن نظارت رسانیده یک نسخه به حکومت نسخه دیگر بتوسط حکومت و وزارت داخله بمجلس شورای ملی و نسخه ثالث با کتابچه ثبت اوراق تعرفه بانجمن ایالتی یا ولایتی محل میفرستد.
ماده ۳۹ – [نسخ ۱۳۰۴/۷/۵]
[اشخاصی که ورقه تعرفه ندارند حق ورود به مجلس انتخاب ندارند.]
ماده ۴۰ – ورود در محوطه انتخاب با داشتن اسلحه اکیداً ممنوع است.
ماده ۴۱ – اسامی انتخاب شده گان [انتخاب شدگان] بعد از اتمام انتخابات از طرف حاکم محل اعلان میشود
ماده ۴۲ – نمایندگانی که بعضویت مجلس شورای ملی انتخاب میشوند باید به مهر یا امضاء اعضاء انجمن نظارت و حکومت محل اعتبارنامه در‌دست داشته تسلیم دفتر مجلس شورای ملی نمایند.
ماده ۴۳ – مادام که منتخبین اعتبارنامه نمایندگی نگرفته‌اند هر گاه یکی از ایشان فوت شود یا قبول نمایندگی ننماید از بقیه منتخبین کسی که نسباً حائز اکثریت است بنمایندگی معین میشود ولی پس از دریافت اعتبارنامه باید مطابق ماده (۵۲) همین قانون عمل شود.
فصل هشتم- در شکایات راجعه به انتخابات
ماده ۴۴ – اگر از انتخاب‌کنندگان و انتخاب‌شوندگان کسی در بین انتخابات شکایت یا ایرادی راجع به انتخابات داشته باشد مانع از انجام انتخاب نخواهد شد ولی شرح آن شکایت باید در صورت مجلس درج شود.
ماده ۴۵ – انجمن نظارت بعد از ختم انتخابات تا یک هفته شکایات راجع به انتخابات را می‌پذیرد پس از آن پذیرفت شکایات را ختم کرده در ظرف یک هفته دیگر به شکایات واصله رسیدگی مینماید.
ماده ۴۶ – متشکیان از انتخابات یا از انجمن نظارت می‌توانند پس از افتتاح مجلس شورای ملی شکایات خود را در ظرف ماه اول بمجلس شورای ملی اظهار نمایند و حکم مجلس شورای ملی قاطع خواهد بود شکایات راجعه به انتخاباتی که بعد از افتتاح مجلس شورای ملی بعمل می‌آید باید در ظرف ماه اول بعد از انحلال انجمن نظارت بمجلس شورای ملی اظهار شود.
ماده ۴۷ – انتخاباتی که مبنی بر تهدید یا تطمیع بوده باشد از درجه اعتبار ساقط است و تهدید و یا تطمیع کننده از سه ماه الی یک سال محبوس میشود و برای یک الی دو دوره انتخابیه از حق انتخاب محروم خواهد بود.
ماده ۴۸ – حق اعتراض بر انتخابات را اشخاصی دارند که حق انتخاب کردن را داشته باشند.
فصل نهم- مواد مختلفه
ماده ۴۹ – همین که نصف بعلاوه یک نفر از نمایندگان ملت در طهران حاضر شدند مجلس شورای ملی افتتاح می‌یابد و رأی ایشان به اکثریت مناط اعتبار و مجری است.
ماده پنجاه و یکم- (به جای ماده پنجاهم قانون سابق) – [اصلاحی ۱۳۰۴/۶/۱۲]
مدت دوره تقنینیه دو سال شمسی است و ابتدای آن از روزی است که نمایندگی سه ربع از نمایندگان حاضر در تهران تصدیق شده باشد.
[ماده ۵۰ – [اولیه]
مدت دوره تقنینیه دو سال شمسی است و ابتدای آن از روزی است که مجلس شورای ملی افتتاح میشود.]
ماده پنجاه و دوم (به جای ماده پنجاه و یکم قانون سابق) [اصلاحی ۱۳۰۴/۶/۱۲]
مخارج مسافرت نمایندگان را از محل انتخاب الی تهران ذهاباً و ایاباً از قرار فرسخی یک تومان دولت ادا میکند مخارج لازمه متعلقه به انتخاب را بر طبق حواله وزارت داخله فوراً دولت می‌پردازد.
[ماده ۵۱ – [اولیه]
مخارج مسافرت نمایندگان را از محل انتخاب الی تهران ذهاباً و ایاباً از قرار فرسخی پنج قران دولت ادا میکند مخارج لازمه متعلقه به انتخابات را به اطلاع حکومت دولت می‌پردازد.]
[ماده ۵۲ – [اولیه]
هر گاه یکی از اعضای مجلس شورای ملی استعفا دهد یا فوت شود اگر بیش از سه ماه به آخر دوره تقنینیه باقی باشد اهل محل به جای او انتخاب خواهند کرد ولی اگر اهل محل در ظرف سه ماه از زمان اخطار نماینده خود را انتخاب نکردند مجلس شورای ملی یک نفر را عوض نماینده مستعفی یا متوفی انتخاب میکند.]
ماده پنجاه و چهارم (به جای ماده پنجاه و سه قانون سابق) [اصلاحی ۱۳۰۴/۶/۱۲]
وزارت داخله مکلف است که پنج ماه به آخر هر دوره تقنینیه مانده به تهیه مقدمات و‌وسائل انتخابات دوره بعد (از قبیل طبع و ارسال اوراق لازمه و انتخاب اعضای انجمنهای نظارت مرکزی و فرعی و شعب و صدور حوالجات برای مخارج انتخابات و خرج سفر نمایندگان و غیرها) شروع نماید به نحوی که روز اول سه ماه به آخر آن دوره اعلان انتخابات از طرف نظار در هر ولایت و ایالت منتشر شود.
[ماده ۵۳ – [اولیه]
هر گاه یکی از اعضای مجلس شورای ملی استعفا دهد یا فوت شود اگر بیش از سه ماه به آخر دوره تقنینیه باقی باشد اهل محل بجای او انتخاب خواهند کرد ولی اگر اهل محل در ظرف سه ماه از زمان اخطار نماینده خود را انتخاب نکردند مجلس شورای ملی یک نفر را عوض نماینده مستعفی یا متوفی انتخاب میکند.]
ماده پنجاه و پنجم – [الحاقی ۱۳۰۴/۶/۱۲]
هر گاه در حین جریان انتخابات، یک یا چند نفر از اعضاء انجمن نظارت از حضور در انجمن تعلل یا استنکاف نمایند مادامی که اکثریت باقی است جریانات انتخابات تعقیب و به عضو مستنکف اخطار میشود چنانچه تا دو جلسه در استنکاف و تعلل خود باقی باشد حکومت به جای عضو مستنکف از اعضاء علی‌البدل یک یا چند نفر را برای عضویت انجمن به حکم قرعه در حضور اکثریت انجمن نظارت دعوت مینماید.
ماده پنجاه و ششم- [الحاقی ۱۳۰۴/۶/۱۲]
در صورتی که اکثریت هیأت نظار از حضور در انجمن استنکاف نمایند یا پس از ختم انتخابات از دادن اعتبارنامه خودداری کنند حکومت علل و موجبات استنکاف آنان را تحقیق نموده اگر محظور قابل رفعی دارند مرتفع می سازد – هر گاه با این حال در استنکاف خود باقی باشند حکومت مراتب را فوراً به وزارت داخله اطلاع داده با حضور باقی اعضاء کسری عده را از اعضاء علی البدل دعوت می نماید که انجمن را تشکیل و انتخابات را ختم نمایند.
ماده پنجاه و هفتم – [الحاقی ۱۳۰۴/۶/۱۲]
مأمورین مالیه در قلمرو مأموریت خودشان از حق انتخاب شدن محروم خواهند بود.
ماده پنجاه و هشتم – [الحاقی ۱۳۰۴/۶/۱۲]
مواد ۸ – ۹ – ۱۰ – ۱۱ – ۲۱ – ۲۸ – ۵۰ – ۵۱ – ۵۳ قانون انتخابات مصوبه ۲۸ شوال ۱۳۲۹ قمری منسوخ و از درجه اعتبار ساقط است.
جدول حوزه های انتخابیه بترتیب حروف
[این جدول به موجب قانون جدول جدید انتخابات مجلس شورای ملی، مصوب ۱۳۳۹ نسخ شده است.]
| اسامی ولایات و ایالات | اسامی نقاط جزو هر حوزه | عده نمایندگان هر حوزه | مرکز انتخابیه |
| آذربایجان نوزده نفر |
تبریز، اوجان عباس، مهرانه رود، دهخوارقان، گوگان، عجب شیر، ارونق و انزاب، آلان براغوش، هشترود.
اردبیل، مشکین و آستارا، نمین و لگج خلخال، اجارود |
۹ نفر
۲ نفر ۲ نفر |
تبریز
اردبیل خوی |
| استراباد یک نفر |
استراباد و توابع و بندر جز | ۱ نفر | استرآباد |
| اصفهان پنج نفر |
اصفهان، برخوار، ماربین ، بروحی رود، قهاب، کرارج ، براآن، رودشتین، اردستان، مهاآباد، قهپایه.
قمشه، سمیرم، جرقویه، ابرقوه، لنجان، دهاقان، اسفرجان. |
۳ نفر
۱ نفر |
اصفهان
قمشه |
| بروجرد و لرستان ۴ نفر |
بروجرد، سیلاخور، جاپلق، بختیاری، چهارلنگ. خرم آباد، پیشکوه، پشتکوه |
۲ نفر 2 نفر |
بروجرد خرم آباد |
| خراسان و سیستان ۱۵ نفر | مشهد ، چناران ، رادکان – پیوه ژن، گلمکان ، شاندیز ، درزاب ، اردمه ، میان ولایت ، سرجام ، تبادکان ، چولائی خانه، اخلومه ، جام ، باخرز.
کلات ، دره جز ، سرخس . |
۴ نفر
۱ نفر |
مشهد
دره جز |
| خمسه ۳ نفر |
زنجان و توابع، حومه سلطانیه، ابهر رود، طارمات، افشار، اریاد، انگوران، دویرن و سایر بلوکات | ۳ نفر | زنجان |
| سمنان و دامغان یک نفر |
سمنان، دامغان، جندق، بیابانک | ۱ نفر | سمنان |
| ساوه و زرند یک نفر |
ساوه، زرند، خلجستان، مزلقانچای و توابع | ۱ نفر | ساوه |
| شاهرود و بسطام یک نفر |
شاهرود، بسطام، نردبن، و توابع | ۱ نفر | شاهرود |
| طهران پانزده نفر |
طهران، کن، سولقان، لواسانات، شمیرانات، قصران، لورا، شهرستانک و سایر توابع
غار، فشافویه. |
۱۲ نفر
۱ نفر |
طهران
حضرت عبدالعظیم |
| دماوند و فیروزکوه یک نفر |
دماوند، فیروزکوه | ۱ نفر | دماوند |
| عراق دو نفر |
سلطان آباد، کزاز، فراهان، خلجستان، تفرش، آشتیان، گرگان، شرا، بزچلو، سربند، وفس |
۲ نفر | سلطان آباد |
| عربستان چهار نفر |
دزفول و توابع شوشتر و ناصری و توابع محمره و فلاحیه و جراحی و سایر بنادر بنی طرف و حویزه و بساتین |
۱ نفر 1 نفر 1 نفر 1 نفر |
دزفول شوشتر محمره بنی طرف |
| فارس سیزده نفر |
شیراز، سروستان، کویم ، زرقان، دشتک، ارسنجان، مرودشت، نیریز، اصطهبانات، کازرون، خشت، بیضا، اردکان
فسا، داراب آباده، اقلید، بوانات . |
۵ نفر
۱ نفر ۱ نفر |
شیراز
فسا آباده |
| قزوین دو نفر |
قزوین، طالقان، خرقان، افشاربکشلو، الموت، رودبار، بلوک زهرا، و ایلات و غیره | ۲ نفر | قزوین |
| قم یک نفر |
قم و توابع | ۱ نفر | قم |
| کاشان دو نفر |
کاشان و نطنز و جوشقان و توابع | ۲ نفر | کاشان |
| کردستان ۴ نفر |
سنندج ، ئیلاق ، اسفند آباد ، چهاردولی، حسین آباد ، قراتوره ، ساران، هوماتو، کلاترزان ، کوماسی ، مریوان، اورامان، تخت ژادم ، کاورود ، مور مور، بیلوار، امیر آباد ، جوانرود ، اورامان لهون، روانسر شادی آباد.سقز، بانه ، خور خوره ، تیلکوه . |
۳ نفر
۱ نفر |
سنندج
سقز |
| کرمانشاهان چهار نفر |
کرمانشاه و اطراف، ماهیدشت، دردفرامان، میاندربند، زیر دربند، بلده، جلال وند، کلهر، ذهاب، کرند، قصر شیرین، سنجابی ، گوران، سنقر، کلیائی، چمچال، دینور، هرسین، بیستون، صحنه ، کنگاور ، و سایر توابع |
۴ نفر | کرمانشاهان |
| گروس یک نفر |
بیجار و توابع | ۱ نفر | بیجار |
| کرمان و بلوچستان 7 نفر |
چترود ، کرمان ، ماهان ، قناتغستان، لنگر ، سراسیابین، هوتک، جوپار، باغین، کویرات، کوهپایه ، خبیص ، تکابات ، کشیت ، سیرج کوک، راور.رفسنجان، انار، نوق ، زرند ، کوهینان، خنامان. سیرجان ، و ایلات سته ، پاریز، بردسیر، اقطاع، ایل افشار، ایل لک، بزنجان، ارزویه، رابر ، قریه العرب راین، تهرود، بم، نرماشیر، ریگان جیرفت اسفندقه، جبال بارز، رودبار، ساردویه، مهنی بلوچستان |
۲ نفر
۱ نفر |
کرمان
رفسنجان |
| گلپایگان و خوانسار کمره و محلات دو نفر |
گلپایگان و خوانسار کمره، سایر البلوک، محلات |
۱ نفر 1 نفر |
گلپایگان محلات |
| گیلان شش نفر |
رشت و توابع، رحمت آباد، فرودبار
انزلی ، غازیان و توابع تولم . |
۲ نفر
۱ نفر |
رشت
انزلی |
| مازندران پنج نفر |
ساری، اشرف، سوادکوه، بندپی، علی آباد، دودانگه، چهاردانگه.
بارفروش، آمل، مشهد سر، لاهیجان، نور، کجور، کلاردشت، کلارستاق. |
۲ نفر
۳ نفر |
ساری
بارفروش |
| ملایر و تویسرکان ۲ نفر |
ملایر و تویسرکان، نهاوند | ۲ نفر | دولت آباد |
| همدان دو نفر |
همدان – دردب ، بلوک مهربان ، بلوک سردرود، بلوک حاجیلو، بلوک عاشقلو، خدابنده لو ، محال اسد آباد | ۲ نفر | همدان |
| یزد چهار نفر |
یزد، حومه، اردکان، کزاب، رستاق، اشک زر، می بد، ندوشن، مهریز، هرات، مروست، بافق، بهاباد، شهر بابک، تفت، پیشکوه، پشت کوه، میان کوه.
نائین، بافران ، محمدیه ، عقدا ، انارک |
۳ نفر
۱ نفر |
یزد
نائین |
| ایلات پنج نفر |
بختیاری شاهسون آذربایجان ترکمان یموت و کوکلان قشقائی ایلات خمسه فارس. |
۱ نفر 1 نفر 1 نفر 1 نفر 1 نفر |
تعیین وزارت داخله |
| ملل متنوعه چهار نفر |
ارامنه آذربایجان و کلدانیان ارامنه نقاط جنوب. زردشتی. کلیمی. |
۱ نفر 1 نفر 1 نفر 1 نفر |
تعیین وزارت داخله |