آیین‌نامه راجع به حسابداریها و ممیزی حسابها

تاریخ تصویب: ۱۳۲۳/۰۱/۱۴
تاریخ انتشار: ۱۳۲۳/۰۱/۱۴

۱ـ از اول سال ۱۳۲۳ رؤسای ادارات حسابداری و ادارات دارائی مکلفند حساب هر ماه را در مدتهائی که ضمن بخش نامه ۲۷۳۸۸/۶۱۳۴ وزارت دارائی مورخ اردیبهشت ماه ۱۳۲۲ مقرر شده است به طور کامل به ضمیمه اسناد و مدارک مربوط تسلیم مأمورین اداره رسیدگی و تمرکز حسابها بنمایند.
مأمورین اداره رسیدگی و تمرکز حسابها هم موظفند حسابهائی را که تسلیم می‌شود بدون معطلی تحویل گرفته و در ظرف مدتی که ضمن بخشنامه مذکور معین شده است ممیزی و به اداره رسیدگی و تمرکز حسابها ارسال دارند.
واخواهیهائی که نسبت به حسابها از طرف ممیزین می‌شود باید منتها در ظرف یک هفته پاسخ آن توسط رئیس اداره حسابداری تسلیم شود. در عین حال ممیزین نباید به واخواهیهای بی‌مورد که نتیجه آن فقط تأخیر در رسیدگی و فرستادن حساب است بپردازند. در هر صورت از سال ۱۳۲۳ هیچگونه تأخیری در تنظیم و تسلیم حسابها یا ممیزی و ارسال آنها به هیچ عنوان پذیرفته نمی‌شود.
هرگاه رؤسای ادارات حسابداری یا اداره رسیدگی و تمرکز حسابها نواقص و موانعی در پیشرفت این امر مشاهده نمایند باید فوراً به رفع آن اقدام کرده و در صورتی که به رفع نقص یا مانع موفق نشوند باید گزارش و پیشنهاد خود را برای مدیرکل حسابداری‏ها و ممیزی حسابها بفرستند. رؤسای حسابداری‏ها و رؤسای ادارات دارائی مکلفند در پرداخت حقوق مأمورینی که در تنظیم حساب یا تهیه پاسخ واخواهیها تأخیر می‌نمایند موقتاً خودداری کنند و هرگاه ممیزین در رسیدگی تعلل ورزند یا کار را به تأخیر اندازند اداره رسیدگی و تمرکز حسابها اقدام لازم برای جلوگیری از پرداخت حقوق آنان خواهد کرد.

۲ـ برای تنظیم و رسیدگی حسابهای معوقه تا آخر سال ۱۳۲۲ اقدامات زیر باید به عمل آید:
رؤسای اداره‌های حسابداری و ادارات دارائی در ظرف سه روز از تاریخ دریافت این بخشنامه صورت مشروحی از حسابهائی‌ که تنظیم نشده و ممیزین برای حسابهائی که ممیزی آنها خاتمه نیافته است با ذکر علت و جهات هر یک تهیه و برای اطلاع مدیرکل حسابداری‏ها و ممیزی حسابها بفرستند.
در ضمن گزارش مذکور به‏ طور دقیق معلوم کنند با چند نفر کارمند و در ظرف چه مدت می‌توانند حسابهای تا آخر سال ۱۳۲۲ را تنظیم و تکمیل کنند به هر حال برنامه عمل باید طوری در نظر گرفته شود که در ظرف شش‌ماهه اول سال ۱۳۲۳ تنظیم و ممیزی و ارسال آنها خاتمه یابد. مدیرکل حسابداری‏ها و ممیزی حسابها می‌تواند مدتی را که پیشنهاد شده است نپذیرفته و مدتی را که خود مناسب بداند تعیین و ابلاغ نماید.
اداره رسیدگی و تمرکز حسابها برای حسابهائی‏ که تسلیم ممیزین شده و ممیزی آنها خاتمه نیافته است و همچنین حسابهائی که بابت سال ۱۳۲۲ بعداً تسلیم خواهد شد اقدامات لازمه به عمل خواهد آورد که در ظرف شش‏ماهه اول سال ۱۳۲۳ ممیزی آن را خاتمه یافته و تحویل اداره نامبرده بشوند. تنظیم و تکمیل حسابهای عقب افتاده باید با کارمندان فعلی اداره‌های مربوطه انجام شود.
اجازه استخدام کارمند جدید برای این امر بخصوص و علاوه بر بودجه داده نخواهد شد و پرداخت فوق‌العاده اضافه کار ممنوع است مگر اینکه دلایل موجه و قطعی آن را به مدیرکل حسابداریها و ممیزی حسابها گزارش و اجازه پرداخت فوق‌العاده اضافه کار را تحصیل نمایند. کسانی که مأمور کار حسابهای معوقه می‌شوند باید از بین بهترین و مجرب‌ترین حسابداران انتخاب شوند. در صورتی که حضور ذی‏حساب یا حسابدارانی که متصدی حسابهای قبل ۱۳۲۲ بوده‌اند ضرورت پیدا کند رؤسای حسابداری مرکز می‌توانند آنان را برای دادن توضیحات دعوت نمایند و هرگاه آنان در موقع مقرر حاضر نشوند باید مراتب به مدیرکل حسابداریها و ممیزی حسابها گزارش شود تا اقدام لازم در این باب به عمل آورند.

۳ـ هر موقع که یکی از رؤسای اداره‌های حسابداری و ادارات دارائی تغییر شغل پیدا می‌کند مکلف است کارهای خود را منتها در ظرف پانزده روز از تاریخ صدور حکم تغییر بدون اینکه در حسابهای سال ۱۳۲۳ به بعد کمترین عقب افتادگی یا ابهامی موجود باشد به جانشین خود تحویل نموده و یک نسخه صورتمجلس که به امضای طرفین رسیده باشد به اداره کل حسابداریها و ممیزی حسابها بفرستند. هرگاه در ظرف مدت مذکور حساب تحویل نشود و یا حسابها متراکم و مبهم باشد منتظر خدمت خواهد شد و با وجود این موظف است که همه روزه برای حاضر کردن حسابها کار کند و آنها را هر چه زودتر برای تحویل آماده نماید. رئیس حسابداری یا رئیس دارائی جدید موظف است در تنظیم صورتمجلس تحویل منتهای کوشش را به عمل آورده و از هر جهت تشریک مساعی نماید. اداره رسیدگی و تمرکز کل حسابها و اداره رسیدگی به حسابهای بازرگانی دولت مأمور اجرای این دستور هستند.

وزیر دارائی- رئیس کل دارائی