قانون تأسیس وزارت نیرو

تاریخ تصویب: ۱۳۵۳/۱۱/۲۸
تاریخ انتشار: ۱۳۵۳/۱۲/۱۹

ماده ۱ – به منظور حداکثر استفاده از منابع انرژی و آب کشور و همچنین تهیه و تأمین و انرژی و آب برای انواع مصارف اعم از صنعتی – کشاورزی‌ و روستایی و شهری و حمل و نقل وزارت نیرو برای انجام وظایف اساسی زیر تشکیل می‌شود:

[لایحه قانونی راجع به تغییرات وظایف وزارت نیرو، مصوب ۱۳۵۹/۴/۲۱]

‌الف – بررسی و مطالعه و تحقیق درباره انواع انرژی و تنظیم برنامه‌های کوتاه مدت و دراز مدت برای استفاده از منابع مختلف و برآورد میزان قابل‌ تولید سالانه انواع انرژی و همچنین برآورد میزان احتیاجات انرژی کشور در بخشهای مختلف و هماهنگ نمودن مصارف انواع انرژی.

ب – مطالعه و تحقیق برای شناسایی و در اختیار گرفتن انرژی‌های دست نیافته

ج – تعیین سیاست انرژی کشور.

‌د – هماهنگ نمودن برنامه‌های مؤسساتی که در حال حاضر در امر تولید و بهره‌برداری و انتقال و توزیع انرژی وجود دارند و یا آنچه که در آینده‌ ایجاد خواهد شد.

ه – نظارت بر نحوه استفاده از انواع انرژی و همچنین تعیین و تصویب نحوه مصرف و نرخ انواع انرژی در داخل کشور.

‌و – نظارت بر نحوه استفاده از مواد انرژی‌زا به صورت مواد اولیه در صنایع.

‌ز – تعیین مقررات و صدور دستورالعملهای لازم برای حسن انجام امور مربوط به تولید و انتقال و توزیع و مصرف انرژی در کشور.

ح – ارتباط و مبادله اطلاعات و همکاریهای علمی و فنی و صنعتی و بازرگانی با کشورها و مؤسسات خارجی در زمینه انواع انرژی.

ط – تهیه و اجرای طرح‌های لازم در زمینه احداث نیروگاههای تولید برق و ایجاد شبکه‌های انتقال و توزیع برق و تأسیسات شیرین کردن آب شور‌ و اداره و بهره‌برداری از آنها به وسیله سازمانها و شرکتهای وابسته و تابع وزارت نیرو.

ی – انجام مطالعات به منظور شناخت مشخصات منابع آب کشور اعم از سطحی زیر زمینی برای تهیه برنامه‌های چگونگی بهره‌برداری از آنها و‌ تهیه طرح‌های جامع با توجه به سیاستها و برنامه‌های استفاده از سرزمین.

ک – انجام مطالعات تفصیلی برای توسعه بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی و مهار کردن آبهای سطحی به منظور احداث تأسیسات مورد نیاز و تهیه‌ طرح‌های اجرایی.

ل – احداث تأسیسات مربوط به آب و بهره‌برداری از آنها.

م – کنترل بهره‌برداری از منابع آب و اجرای قانون آب و نحوه ملی‌شدن آن.

ن – انجام تحقیقات لازم درباره مسایل آب و به کار بردن روشهای جدید علمی و فنی برای بهره‌وری بیشتر و بهتر منابع آب.

س – تهیه و تنظیم اجرای برنامه‌های آموزشی به منظور تربیت نیروی انسانی. مورد نیاز.

ع – تهیه و تدارک و ساخت وسایل و لوازم و ماشین آلات مربوط به امر تولید و انتقال و توزیع آب و برق.

ف – [الحاقی ۱۳۵۷/۳/۴]
بهره‌ برداری از نیروگاههای اتمی که توسط سازمان انرژی اتمی ایجاد شود.

ص – [الحاقی ۱۳۵۷/۳/۴]
احداث یا تکمیل نیروگاههای اتمی و بهره‌ برداری از آنها.

تبصره – [الحاقی ۱۳۵۷/۳/۴]
وزارت نیرو علاوه بر حقوق و اختیارات قانونی خود دارای وظایف و اختیارات مندرج در بندهای (ب) و (ج) و (‌د) و (هـ) و (‌و) و (‌ر) ماده ۴ قانون سازمان انرژی اتمی ایران نیز خواهد بود.


‌ماده ۲- [اصلاحی ۱۳۵۷/۳/۴]
وزارت نیرو مجاز است برای انجام وظایف مقرر در این قانون، شرکتها و سازمانهای تحقیقاتی و آموزشی مورد نیاز را با تصویب هیئت وزیران بوجود‌ آورد. ‌
اساسنامه شرکتها و سازمانهای مذکور بوسیله وزارت نیرو تهیه و به تصویب کمیسیونهای استخدام و نیرو و دارائی مجلسین خواهد رسید و نسبت به‌ تغییرات بعدی اساسنامه‌ های مذکور نیز به ترتیب فوق عمل خواهد شد. ‌

[‌اساسنامه شرکت سهامی آب و برق منطقه‌ای کرمان]

تبصره ۱ – [الحاقی ۱۳۵۷/۳/۴]
وزارت نیرو میتواند بمنظور ادغام و تفکیک وظایف و تشکیلات شرکتها و سازمانها و مؤسسات فعلی تابع خود اساسنامه‌ های آنها را مورد‌ تجدیدنظر قرار داده و طبق این ماده به تصویب کمیسیونهای مذکور برساند.

[‌اساسنامه شرکت سهامی برق منطقه‌ای باختر]

تبصره ۲ – [الحاقی ۱۳۵۷/۳/۴]
مقررات استخدامی و معاملاتی و مالی سازمان انرژی اتمی در مورد این شرکتها و سازمانها قابل اجراء است.


‌ماده ۳ – از تاریخ تصویب این قانون وزارت نیرو جانشین وزارت آب و برق می‌شود و کلیه کارکنان و وسایل و دارایی و اعتبارات و تعهدات آن به‌ وزارت نیرو منتقل می‌گردد. کلیه مؤسسات و شرکتهای تابع وزارت آب و برق از شرکتهای تابع وزارت نیرو محسوب می‌شوند و وظایف و اختیارات‌ وزیر و وزارت آب و برق در شرکتهای مزبور به وزیر نیرو منتقل می‌گردد.

‌ماده ۴ – وزارت نیرو حسب مورد و نوع احتیاج برای انجام وظایف مقرر در این قانون سازمان و تشکیلات لازم را بر اساس تبصره ۲ ماده ۸ قانون‌ استخدام کشوری تهیه و پس از تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور به موقع اجرا خواهد گذاشت و تا زمانی که سازمان و تشکیلات مزبور به‌ تأیید نرسیده است سازمان و تشکیلات مصوب فعلی وزارت آب و برق معتبر است.


‌ماده ۵ – آن قسمت از تشکیلات وزارت آب و برق و سازمان آب و برق خوزستان که در امور مربوط به کشت و صنعت فعالیت دارند تدریجاً با کلیه‌ وظایف و اختیارات و دارایی و بدهی و بودجه و درآمد و اعتبارات و تعهدات و کارکنان به وزارت کشاورزی و منابع طبیعی منتقل خواهد شد. کلیه‌ اختیارات وزیر و وزارت آب و برق در کلیه قراردادهای منعقده مربوط به شرکت‌های کشت و صنعت واقع در اراضی زیر سد محمدرضا شاه پهلوی به‌ وزیر و وزارت کشاورزی و منابع طبیعی واگذار می‌گردد و همچنین سهام و وزارت آب و برق در شرکت سهامی کشت و صنعت شاوور و اختیارات وزیر‌ و وزارت آب و برق در شرکت مزبور به وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و وزیر کشاورزی و منابع طبیعی واگذار می‌شود.


‌ماده ۶ – وزارت نیرو مجاز است پس از تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور با تصویب کمیسیونهای مربوط مجلسین اصلاحات لازم را در‌ اساسنامه مؤسسات و شرکتهای تابع خود به عمل آورده و یا نسبت به ادغام و انحلال آنها با رعایت اساسنامه‌های مربوط اقدام نماید.


‌ماده ۷ – وظایف و اختیاراتی که برای وزیر و وزارت آب و برق به موجب قوانین و آیین‌نامه‌ها مقررات مصوب تعیین شده است به وزیر و وزارت‌ نیرو منتقل می‌گردد.


‌ماده ۸ – در مورد نفت و گاز و فرآورده‌های آنها شرکت ملی نفت ایران و شرکتهای فرعی و وابسته آن در حدود مفاد قانون نفت و سایر قوانین و‌ مربوط به خود عمل خواهند کرد.
‌شرکت ملی نفت ایران برنامه‌های تولید – پالایش و توزیع نفت گاز را به اطلاع وزارت نیرو خواهد رسانید.
‌وزارت نیرو عهده‌دار هماهنگ کردن آن برنامه‌ها با برنامه‌های سایر منابع انرژی خواهد بود.


‌ماده ۹ – سازمان انرژی اتمی ایران به وزارت نیرو وابسته می‌شود و کلیه وظایف و اختیارات وزیر و وزارت آب و برق در مورد سازمان مذکور به‌ وزیر و وزارت نیرو منتقل می‌گردد.


ماده ۱۰ – وزارت نیرو مجاز است به منظور انجام وظایف مقرر در این قانون متخصصین و کارشناسان ایرانی مورد نیاز را بر اساس آیین‌نامه‌ استخدامی خاصی که به تصویب شورای حقوق و دستمزد خواهد رسید استخدام نماید.


‌ماده ۱۱ – آیین‌نامه‌های لازم برای اجرای این قانون توسط وزارت نیرو تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد.


‌قانون فوق مشتمل بر یازده ماده پس از تصویب مجلس شورای ملی در جلسه روز یکشنبه اول دی ماه ۱۳۵۳ در جلسه روز دوشنبه بیست و هشتم‌ بهمن ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و سه شمسی به تصویب مجلس سنا رسید.

‌رییس مجلس سنا – جعفر شریف‌امامی