ماده ۱- [اصلاحی ۱۳۶۰/۱۰/۸ – تغییر نام از پارس به جمهوری اسلامی]
در اجرای ماده ۴ قانون تأسیس وزارت اطلاعات و جهانگردی و تبصره ذیل آن مصوب تیر ماه ۱۳۵۳ بمنظور گردآوری و انتشار خبرها، گزارشها و مقالات و عکسهای مربوط به ایران و سایر کشورهای جهان، سازمانی بنام (سازمان خبرگزاری جمهوری اسلامی) که از این پس اختصاراً سازمان نامیده میشود بصورت شرکت سهامی به مدت نامحدود تشکیل می‌گردد.
ماده ۲ ـ مرکز اصلی سازمان تهران خواهد بود و میتواند در نقاط مختلف ایران و سایر کشورهای جهان با تصویب وزیر اطلاعات و جهانگردی شعبه یا نمایندگی تأسیس کند.
ماده ۳ ـ در جهت نیل به هدفهای مندرج در ماده ۱ سازمان مجاز است در زمینه خرید و فروش عکس، خبر، مقاله، گزارش و تفسیر و امثال آن در ایران و در سطح بین‌المللی مبادرت کند یا بعقد هر گونه قراردادی با اشخاص حقیقی و حقوقی داخلی و خارجی برای پیشبرد هدفهای خود بپردازد و‌از خدمات تخصصی یا مشورتی افراد و مؤسسات داخلی و خارجی استفاده کند.
ماده ۴ ـ سازمان دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی و وابسته به وزارت اطلاعات و جهانگردی میباشد و طبق مقررات این اساسنامه و مقررات مربوط بشرکتهای دولتی و با اصول بازرگانی اداره میشود.
تبصره ـ مواردی که در این اساسنامه پیش‌بینی نشده، تابع قانون تجارت است.
ماده ۵ ـ سرمایه اولیه سازمان ۳۰.۰۲۴.۰۰۰ ریال است که از محل اعتبار مصوب سال ۱۳۵۴ وزارت اطلاعات و جهانگردی تأمین گردیده است و آن قسمت از دارائی اعم از منقول و غیر منقول وزارت اطلاعات و جهانگردی که در تاریخ تصویب این اساسنامه در اختیار اداره کل خبرگزاری پارس میباشد بعنوان دارائی سازمان محسوب و ارزش آن پس از تقویم و تصویب مجمع عمومی بسرمایه اصلی اضافه میشود.
تبصره ـ وزارت اطلاعات و جهانگردی ظرف سه ماه از تاریخ تصویب این اساسنامه اموال مذکور را تقویم و ارزش آنها را معین خواهد کرد.
ماده ۶ ـ سازمان مسئول اجرای تمام تعهداتی است که اداره کل خبرگزاری پارس در تاریخ تصویب این اساسنامه بعهده داشته است.
ارکان سازمان:
ماده ۷ ـ ارکان سازمان عبارتند از:
1 ـ مجمع عمومی.
2 ـ شورایعالی.
3 ـ مدیر‌عامل.
4 ـ حسابرس (بازرس).
مجمع عمومی:
ماده ۸ ـ مجمع عمومی سازمان مرکب است از:
وزیر اطلاعات و جهانگردی، وزیر امور اقتصادی و دارائی، وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه که نمایندگی صاحب سهام (دولت) را خواهند داشت، ریاست مجمع عمومی با وزیر اطلاعات و جهانگردی است.
تبصره ـ مدیر‌عامل و حسابرس (بازرس) بدون حق رأی در جلسات مجمع عمومی شرکت میکنند.
ماده ۹ ـ مجمع عمومی به دعوت رئیس مجمع سالی دو بار، یک بار در تیر ماه هر سال برای تصویب ترازنامه و صورتحساب عملکرد و یک بار در شش ماهه دوم سال برای تصویب بودجه خط مشی و سایر اموری که در دستور جلسه قرار دارد تشکیل و در صورت لزوم بطور فوق‌العاده نیز تشکیل میشود.
ماده ۱۰ ـ وظایف و اختیارات مجمع عمومی بقرار زیر است:
الف ـ بررسی و تصویب بودجه سالانه.
ب ـ بررسی و تصویب گزارش سالانه و ترازنامه و حساب سود و زیان.
ج ـ تعیین اعضای انتخابی شورایعالی.
د ـ بررسی و تأیید پیشنهادهای مدیر‌عامل در زمینه تغییر مواد اساسنامه برای طرح در مراجع مربوط.
هـ ـ بررسی و تصویب آئین‌نامه‌های مالی، معاملاتی پس از تأیید وزارت امور اقتصادی و دارائی.
و ـ بررسی و تصویب تشکیلات و آئین‌نامه اداری و استخدامی سازمان بر اساس مقررات استخدامی شرکتهای دولتی پس از تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور.
ز ـ اتخاذ تصمیم در باره گرفتن وام و اعتبار از مؤسسات و بانکها.
ح ـ اتخاذ تصمیم در باره سرمایه‌گذاری در سایر مؤسسات مربوط.
ط ـ تعیین حقوق و مزایای مدیر‌عامل و معاونان سازمان پس از تأیید شورای حقوق و دستمزد و تعیین حق‌الزحمه حسابرس (بازرس).
ی ـ تعیین حق حضور اعضای انتخابی شورایعالی در جلسات بر اساس ضوابطی که به تأیید شورای حقوق و دستمزد میرسد.
ک ـ تصویب افزایش سرمایه سازمان بنا به پیشنهاد مدیر‌عامل.
ل ـ اتخاذ تصمیم در باره سایر مسائل در حدود این اساسنامه که در مجمع عمومی مطرح شود.
شورای عالی:
ماده ۱۱ ـ شورای عالی سازمان مرکب از مقامات و اشخاص بشرح زیر خواهد بود:
1 ـ وزیر اطلاعات و جهانگردی.
2 ـ وزیر امور خارجه یا نماینده او.
3 ـ پنج نفر از شخصیتهای برجسته مطبوعاتی و اجتماعی و اقتصادی و سیاسی کشور که به پیشنهاد وزیر اطلاعات و جهانگردی از طرف مجمع عمومی بمدت ۴ سال برگزیده میشوند و تا زمانی که جانشین آنها تعیین نشده است بوظائف خود ادامه خواهند داد و تجدید انتخاب آنان بلامانع است.
تبصره ـ ریاست شورای عالی بعهده وزیر اطلاعات و جهانگردی خواهد بود.
ماده ۱۲ ـ وظائف و اختیارات شورای عالی بقرار زیر است:
الف ـ تعیین سیاستها و روش کلی سازمان.
ب ـ بررسی و تصویب گزارش عملیات سالانه سازمان در زمینه طرحها و برنامه‌ها.
ج ـ بررسی و اظهار نظر در باره موضوعاتی که از طرف رئس شورا یا مدیر‌عامل مطرح میشود.
ماده ۱۳ ـ جلسات شورایعالی حداقل هر سه ماه یک بار به پیشنهاد مدیر‌عامل و به دعوت شورا تشکیل میشود.
ماده ۱۴ ـ جلسات شورایعالی با حضور اکثریت اعضاء رسمیت مییابد و تصمیمات آن با رأی چهار نفر از اعضاء حاضر در جلسه معتبر خواهد بود.
ماده ۱۵ ـ مدیر‌عامل سازمان به پیشنهاد وزیر اطلاعات و جهانگردی و تصویب مجمع عمومی انتخاب و بفرمان همایونی منصوب میشود.
تبصره ـ معاونان سازمان به پیشنهاد مدیر‌عامل و تصویب وزیر اطلاعات و جهانگردی منصوب خواهند شد.
ماده ۱۶ ـ مدیر‌عامل بالاترین مقام اجرائی سازمان و مسئول اداره امور سازمان و واحدهای وابسته و شعب و نمایندگیها است و وظایف خبری و انتشاراتی خود را زیر نظر مستقیم وزیر اطلاعات و جهانگردی بانجام میرساند.
اهم وظایف و اختیارات مدیر‌عامل بدین شرح است:
الف ـ اجرای اساسنامه و مصوبات مجمع عمومی و شورایعالی.
ب ـ تهیه گزارش عملیات سالیانه سازمان برای طرح در مجمع عمومی و شورایعالی.
ج ـ بررسی خط مشی و رئوس کلی برنامه‌های سازمان و طرح آن در شورایعالی و مجمع عمومی.
د ـ تهیه بودجه سالانه و ترازنامه و حساب سود و زیان برای تقدیم بمجمع عمومی.
هـ ـ اداره امور سازمان اعم از اداری، استخدامی، مالی و فنی، خبری انتشاراتی با رعایت آئین‌نامه‌های مربوط.
و ـ تهیه طرح تشکیلات و پیشنهاد آن برای تصویب مجمع عمومی پس از تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور.
ز ـ انعقاد قرارداد با اشخاص حقیقی و حقوقی و نمایندگی سازمان در مقابل مراجع اداری و قضائی و انتخاب وکیل با حق توکیل تا یک درجه.
ح ـ پیشنهاد سازش در دعاوی و ارجاع امر بداوری و انتخاب داور مجمع عمومی.
تبصره ۱ ـ مدیر‌عامل مکلف است که نسخه‌ای از ترازنامه و حساب سود و زیان و گزارش عملیات سالانه را حداقل یکماه قبل از تشکیل مجمع عمومی به حسابرس (بازرس) سازمان تسلیم نماید.
تبصره ۲ ـ مدیر‌عامل میتواند به مسئولیت خود قسمتی از اختیارات خود را به‌هر یک از معاونان خود یا هر یک از کارکنان سازمان با تصویب وزیر اطلاعات و جهانگردی تفویض نماید.
ماده ۱۷ ـ حسابرس (بازرس) سازمان از بین اشخاص حقیقی یا حقوقی به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارائی برای مدت یک سال از طرف مجمع عمومی انتخاب میشود و انتخاب مجدد او بلامانع است.
ماده ۱۸ ـ وظایف حسابرس بقرار زیر است:
الف ـ رسیدگی به ترازنامه و حساب سود و زیان و سایر صورتهای مالی و تهیه گزارش لازم در مورد این صورتها برای طرح در مجمع عمومی.
حسابرس (بازرس) مکلف است نسخه‌ای از گزارش خود را ده روز قبل از تشکیل مجمع عمومی به مدیر‌عامل تسلیم نماید.
ب ـ انجام سایر وظایفی که طبق قانون تجارت بعهده بازرس شرکتها گذاشته شده است.
ج ـ حسابرس (بازرس) حق مداخله در امور سازمان را ندارد و در اجرای وظایف محوله نباید به‌هیچوجه مانع جریان عادی کار سازمان گردد.
د ـ حسابرس (بازرس) میتواند برای انجام وظایف خود با تصویب مجمع عمومی از خدمات کارشناسان به هزینه سازمان استفاده کند.
ماده ۱۹ ـ منابع مالی سازمان بقرار زیر است:
الف ـ درآمدهای حاصل از فروش خدمات سازمان.
ب ـ کمک های دولت.
ج ـ سایر منابع تأمین اعتبار.
ماده ۲۰ ـ کلیه اسناد مالی، چکها و اوراق بهادار سازمان بامضاء مدیر‌عامل و یکی از معاونان سازمان و یا کسانی که به پیشنهاد مدیر‌عامل و تصویب مجمع عمومی از طرف آنها حق امضاء اینگونه اسناد را دارند معتبر خواهد بود و بهر حال کلیه اسناد مذکور دارای دو امضاء خواهد بود.
ماده ۲۱ ـ سال مالی سازمان از اول فروردین ماه هر سال آغاز و آخر اسفند ماه‌همان سال پایان می یابد، به استثنای سال اول که از تاریخ تشکیل شرکت شروع میشود.
ماده ۲۲ ـ مدیر‌عامل مکلف است آئین‌نامه‌های لازم را تهیه و برای تصویب بمراجع مربوط تسلیم دارد و تا موقعی که آئین‌نامه‌های مزبور به تصویب نرسیده است در امور مالی و معاملاتی آئین نامه معاملات دولتی لازم‌الاجرا است.
ماده ۲۳ ـ آن دسته از مستخدمان رسمی مشمول قانون استخدام کشوری که با اجرای این اساسنامه به تشخیص وزیر اطلاعات و جهانگردی به سازمان منتقل میشوند پس از اجرای مرحله دوم قانون استخدام کشوری در باره آنان، مشمول ماده ۱۴۴ قانون مذکور و تبصره‌های ذیل آن و تغییرات بعدی آن خواهند بود.
اساسنامه فوق مشتمل بر بیست و سه ماده و هفت تبصره به استناد ماده ۴ قانون تأسیس وزارت اطلاعات و جهانگردی و تبصره ذیل آن پس از تصویب کمیسیونهای اطلاعات و جهانگردی، امور استخدام و امور اقتصادی و دارائی مجلس سنا در جلسات روز سه شنبه ۱۳۵۴/۲/۳۰ و روز پنج‌شنبه ۱۳۵۴/۳/۱ بترتیب در جلسات سوم و چهارم خرداد ماه یکهزار و سیصد و پنجاه و چهار به تصویب کمیسیونهای امور استخدام و سازمانهای اداری، اطلاعات و جهانگردی و امور اقتصادی و دارائی مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی ـ عبدالله ریاضی