قانون اجازه الحاق دولت ایران به سازمان بهداشت جهانی [به انضمام اساسنامه سازمان بهداشت جهانی]

تاریخ تصویب: ۱۳۲۷/۰۳/۰۱
تاریخ انتشار: ۱۳۲۷/۰۴/۰۳

ماده واحده – مجلس شورای ملی قبولی دولت ایران را نسبت به چهار سند ضمیمه تنظیم شده در کنفرانس بین‌المللی بهداشت ‌که در ۲۹ تیر ماه ۱۳۲۵ در نیویورک تشکیل و در تاریخ ۳۱ مرداد ۱۳۲۶ خاتمه یافته و اسناد آن بامضاء نمایندگان دولت شاهنشاهی ایران رسیده بقرار ذیل ‌تأیید و تصویب مینماید:

۱ – سند نهائی کنفرانس بین‌المللی بهداشت.

۲ – اساسنامه سازمان بهداشت جهانی.

۳ – آئین‌نامه تأسیس کمیسیون موقت سازمان بهداشت جهانی.

۴ – پروتکل مربوط به اداره بین‌المللی بهداشت عمومی

‌این قانون که مشتمل بر یک ماده و متن اسناد ضمیمه است در جلسه اول خرداد ماه یکهزار و سیصد و بیست و هفت به تصویب مجلس شورای ملی‌ رسید.

‌رئیس مجلس شورای ملی – رضا حکمت



سند نهایی کنفرانس بین‌المللی بهداشت

‌کنفرانس بین‌المللی بهداشت که مأمور برقراری یک سازمان بین‌المللی بهداشت از طرف شورای اقتصادی و اجتماعی ملل متحد بود بموجب قطعنامه ‌مورخ ۱۵ فوریه ۱۹۴۶ که بقرار زیر است تشکیل گردید:
‌شورای اقتصادی و اجتماعی با اتخاذ سند اعلامیه‌ای که متفقاً از طرف هیئتهای نمایندگی برزیل و چین در سانفرانسیسکو راجع به کنفرانس بین‌المللی ‌بهداشت پیشنهاد شد و باتفاق آراء مورد تصویب واقع گردید و از لحاظ اینکه یک اقدام بین‌المللی در قسمت بهداشت عمومی بفوریت لازم است:

۱ – تصمیم میگیرد یک کنفرانس بین‌المللی که مأمور مطالعه حدود دستگاه عملیات بین‌المللی که در قسمت بهداشت عمومی بعمل میآید همچنین‌ پیشنهادهای دائر به ایجاد یک سازمان واحد بین‌المللی ملل متحد برای بهداشت عمومی باشد تشکیل بدهد.

۲ – از اعضای ملل متحد درخواست میکند که متخصصینی در قسمت بهداشت عمومی بسمت نمایندگان خود به کنفرانس اعزام دارند.

۳ – یک کمیسیون فنی مقدماتی مأمور تهیه طرح و دستور کار و تهیه پیشنهادها برای ملاحظه کنفرانس تشکیل میدهد و برای ایجاد کمیسیون مزبور‌ متخصصین زیرین یا جانشین آنان را تعیین میکند:
1) آرژانتین ……
2) بلژیک ……
3) برزیل ……
4) کانادا ……
5) چین …… (‌جانشین …)
6) چکسلواکی ……
7) مصر ……
8 فرانسه …… (‌جانشین…)..
9( یونان ……
10) هندوستان …… (‌جانشین…).
11) مکزیک ……
12) نروژ ……
13) لهستان ……
14) انگلستان …… (‌جانشین….. )
15) کشورهای متحد آمریکا …….(‌جانشین …)..
16) یوگسلاوی ……
‌بعنوان مشاور نمایندگان ذیل را تعیین میکند:
‌اداره بهداشت ‌پان‌امریکن
‌اداره بین‌المللی بهداشت عمومی.
‌سازمان بهداشت جامعه ملل و ‌اونرا

۴ – کمیسیون فنی مقدماتی را دعوت میکند در پاریس منتها در ۱۵ مارس ۱۹۴۶ تشکیل یابد و گزارش خود را (‌ متضمن طرح و دستور جلسه و‌ پیشنهادها) که باید به اعضای ملل متحد و شورا منتها تا اول مه ۱۹۴۶ تسلیم گردد تقدیم نماید.

۵ – تصمیم میگیرد که کلیه نظریات و عقایدی را که ممکن است در جریان دومین دوره اجلاسیه خود راجع به گزارش کمیسیون فنی مقدماتی ابراز‌ نماید به کنفرانس بین‌المللی بهداشت که در نظر گرفته شده است ابلاغ گردد.

۶ – بدبیر کل مأموریت میدهد که منتها تا ۲۰ ژوئن ۱۹۴۶ کنفرانس را تشکیل دهد و محل انعقاد آن را با مشورت رئیس شورا انتخاب نماید. اعلامیه ‌راجع بتشکیل کنفرانس بین‌المللی بهداشت باتفاق آراء در کنفرانس ملل متحد در باب سازمان بین‌المللی منعقد در سانفرانسیسکو تصویب گردید. ‌کنفرانس بین‌المللی بهداشت از تاریخ ۱۹ ژوئن تا ۲۲ ژوئیه ۱۹۴۶ در شهر نیویورک تشکیل یافت.
‌دول کشورهای مذکوره ذیل در کنفرانس نمایندگی داشته‌اند: (۵۱ کشور)
‌آرژانتین – استرالیا – بلژیک – بلیویا – برزیل – روسیه سفید – کانادا – شیلی – چین – کلومبیا – کستاریکا – کوبا – چکسلواک – دانمارک – جمهوری‌ دومنیکن – اکوادتر – مصر – سان‌سالوادر – حبشه – فرانسه – یونان – گواتمالا – هائی تی – هندوراس – هند – ایران – عراق – لبنان – لیبریا -‌ لوکزامبورگ – مکزیک – هلند – زلاند جدید – نیکاراگا – نروژ – پاناما – پاراگوئه – پرو – لهستان – فیلیپین – عربی سعودی – سوریه – ترکیه -‌اوکراین – روسیه – افریقای جنوبی – انگلستان – امریکا – اوروگوئه – ونزوئلا – یوگوسلاو.
‌از دول کشورهای ذیل ناظرینی در کنفرانس داشته‌اند (۱۳ کشور)
‌آلبانی – اتریش – بلغار – ایرلند – فنلاند – هنگری – ایسلاند – ایطالیا – پرتقال – سیام – سوئد – سوئیس و ماوراء اردن.
‌از دول کشورهای ذیل دعوت شده بود که ناظرینی به کنفرانس اعزام دارند ولی نمایندگانی در آن نداشتند.
‌افغانستان – رومانی – یمن. (۳ کشور)
مقامات بازرس متحدین در آلمان و در ژاپن و کره ناظرینی در کنفرانس داشتند: (۳ کشور).
‌سازمانهای بین‌المللی ذیل ناظرینی در کنفرانس داشتند:
‌سازمان ارزاق و فلاحتی – سازمان بین‌المللی موقت هواپیمائی کشوری – سازمان بین‌المللی کار (‌انسکو) – اتحادیه جمعیت‌های صلیب سرخ ‌انرا -‌ اداره بین‌المللی بهداشت عمومی – اداره بهداشت اتحاد امریکا – اتحادیه جهانی سندیکاها.

کنفرانس پیشنهادهائی را که در اختیار داشت و‌ قطعنامه‌هائی را که از طرف کمیسیون مقدماتی فنی خبره‌ها اتخاذ شده بود بعنوان اساس مذاکرات برای اساسنامه سازمان جهانی مورد استفاده قرار‌ داد. کمیسیون بر طبق قطعنامه شورای اقتصادی و اجتماعی مورخ ۱۵ فوریه ۱۹۴۶ تأسیس یافته بود و نیز عده‌ای پیشنهاد از طرف دول سازمانهای‌ مختلفه به کنفرانس تقدیم گردید. از مذاکرات کنفرانسی که در مسوده‌ها و گزارشهای کمیسیون‌های فرعی مربوطه و همچنین در مسوده‌ها و گزارشهای دوره اجلاسیه عمومی بثبت رسیده اسناد ذیل که بطور جداگانه امضا شده‌اند بوجود آمده است:
اساسنامه سازمان جهانی بهداشت.
‌موافقتنامه برای تأسیس یک کمیسیون موقت سازمان جهانی بهداشت.
پروتکل راجع به اداره بین‌المللی بهداشت عمومی.

کنفرانس قطعنامه ذیل را اتخاذ کرده است:

‌کنفرانس از اقداماتی که قبلاً از طرف دبیر کل ملل متحد برای تأمین وسائل لازم بمنظور ادامه فعالیتهائی که به عهده سازمان بهداشت جامعه ملل است‌ بطوری که بموجب قطعنامه ۷۵ کمیسیون مقدماتی فنی مورخ پنجم آوریل ۱۹۴۴ توصیه گردیده است با رضایت خاطر اتخاذ سند کرده و برای‌ احتراز از اینکه دو اداره تواماً کار یک اداره را انجام ندهند از دبیر کل ملل متحد تقاضا میکند که همینکه امکان‌پذیر گردید کارهای سازمان بهداشت‌ ملل متحد را به کمیسیون موقت سازمان جهانی انتقال دهد.
‌در شهر نیویورک در تاریخ ۲۲ ژوئیه ۱۹۴۴ در یک نسخه به زبان انگلیسی و چینی و اسپانیولی و فرانسه و روسی که بالسویه دارای اعتبار است تحریر‌ یافت. متن‌های اصلی در آرشیو ملل متحد گذارده خواهد شد. دبیر کل ملل متحد سواد مصدق به هر یک از دولی که در کنفرانس نمایندگی داشته‌اند‌ خواهد فرستاد:


اساسنامه سازمان بهداشت جهانی

‌دولی که عضویت این مجمع را دارا هستند اعلام میدارند که با موافقت با منشور ملل متحد اصول زیرین اساس سعادت ملل و سازگاری روابط و تأمین‌ امنیت آنها میباشد. سلامتی مبنی است بر رفاه کامل جسم و روح جامعه و صرفاً عبارت از فقدان ناخوشی یا ناتندرستی نیست.
‌یکی از حقوق اساسی هر ذیروحی این است که به بهترین حالت رفاه و سلامتی دسترسی یابد و اختلاف نژاد و مذهب و عقاید سیاسی و وضع‌ اقتصادی و اجتماعی مانع از حصول بدین مقصد نباید باشد. سلامتی کلیه ملل شرط اساسی صلح و امنیت جهانی است و رسیدن باین شرط بدون همکاری‌ جدی اشخاص و دول امکان‌پذیر نیست.
‌نتایج حاصله از این همکاری بمنظور بهبود و صیانت سلامتی برای هر کس ذیقیمت است. عدم تساوی کشورهای مختلف در بهبود سلامتی و مبارزه ‌بر علیه امراض مخصوصاً امراض ساریه خطری است که عامه را تهدید میکند.
‌پرورش افراد سالم دارای اهمیتی است عظیم و ایجاد قوه‌ای که مجال بدهد انسان با محیطی که دائماً در تغییر و تبدیل میباشد زندگی کند شرط اساسی‌ پرورش است.
‌مستفید شدن تمامی دول از معلومات و تجارب علمی و طبی و معرفة ‌الروحی نیز شرط اصلی نیل بعالی‌ترین مدارج سلامتی است.
‌تنویر افکار عامه و همکاری علمی بین عموم مردم اهمیتی اصلی در بهبود حال مردم و سلامتی ملل دارد.
‌حکومتها مسئول حفظ سلامتی ملل خودشان هستند و نمیتوانند از عهده آن مسئولیت بر آیند مگر آنکه اقدامات صحی و اجتماعی متناسبی بعمل‌ آورند.
‌با قبول کردن این اصول برای همکاری بمنظور بهبود و حفظ سلامت تمام ملل دولت امضاء کننده با این اساسنامه موافقت خودشان را اعلام و بموجب این اساسنامه بنای سازمان بهداشت جهانی را بعنوان مؤسسه مخصوص ملل متحد اظهار‌میدارند:


فصل اول- مقصود

ماده ۱ – مقصود سازمان بهداشت جهانی (‌که ذیلاً سازمان نامیده میشود) عبارتست از بالا بردن سطح سلامتی تمام افراد بشر به بلندترین مدارج‌ ممکنه.

فصل دوم- وظایف

ماده ۲ – برای نیل به مقصود وظائف ذیل را سازمان بعهده میگیرد:

الف – اموری را که مربوط به سلامتی است و جنبه بین‌المللی دارد این سازمان اداره میکند و به آنها ترتیب و نظم میدهد.

ب – برقراری و حفظ همکاری عملی با ملل متحد و مؤسسات وابسته و ادارات دولتی بهداشتی و گروه‌های فنی و سایر سازمانهائی که بنظر لازم ‌بیاید.

ج – کمک بحکومتهائی که برای تقویت سرویسهای بهداشتی خود استعانت بطلبند.

د – تهیه معاونتهای فنی مخصوص و در موارد فوری مساعدتهای لازم بحکومتهائی که درخواست این معاونتها و مساعدتها را بنمایند.

ه – بنا بتقاضای ملل متحد تهیه یا کمک در تهیه سرویسهای بهداشتی و کمک بگروههای مخصوص از قبیل مللی که در تحت قیمومیت میباشند.

و – ایجاد و ادامه سرویسهای اداری و سرویسهای فنی که لازم بنظر برسند منجمله سرویسهای مربوط به اپیدمیولژی و سرویسهای آمار.

ز – تقویت و توسعه اقدامات برای مرتفع ساختن امراض ساریه و غیر ساریه و غیره.

ح – تقویت اقدامات برای جلوگیری از خسارت ناشیه از سوانح و وقایع در این مورد اگر ضرورت اقتضا کرد با سایر مؤسسات اشتراک مساعی خواهد‌شد.

ط – تقویت و در صورت لزوم همکاری با سایر بنگاههای ذی‌تخصص برای بهبودی تغذیه و مسکن و بهداشت و تفریح‌ها و بهبود شرایط اقتصادی و کار و هر‌نوع دیگر از عوامل صحی مربوط به محیط زندگی.

ی – مساعد نمودن اشتراک مساعی بین گروههای علمی و گروههای حرفه‌ای که در اعتلاء و ترقی بهداشت و سلامتی بذل جهد میکنند.

ک – تهیه طرح‌های قرارداد و مقاولات و پیمان‌ها و دادن توصیه‌ها و سفارشات درباره مسائل بین‌المللی بهداشت و انجام اقداماتی که منظور و مقصود‌ سازمان را تعیین نماید.

ل – ترقی و پیشرفت دادن به اقداماتی که با بهداشت و رفاه حال مادران و فرزندان مساعد باشد و مساعد نمودن استعداد آنها با زندگانی در محیطی که در‌ شرف تغییر و تکامل دائمی است.

م – مساعد نمودن هر فعالیتی در زمینه بهداشت و سلامتی معنوی و اخلاقی مخصوصاً فعالیتهائی که موجب روابط حسنه و سازگاری بین ابناء بشر‌ باشد.

ن – تقویت و راهنمائی هر نوع تحقیق و پژوهشی که مربوط بسلامتی و بهداشت باشد.

س – بهبود تعلیم و آموزش برای تهیه مأمورین بهداری و مباشرین صحی و پزشکان و سایر فنون وابسته به آنها.

ع – مطالعه و شناساندن اصول فنی اداری و اجتماعی بهداشت عمومی و مواظبت‌های طبی چه برای جلوگیری از مرض و چه برای شفای درد و‌ شناساندن سرویسهای مریضخانه‌ای و امنیت اجتماعی در این مورد اگر ضرورت اقتضاء نمود از طلب کمک مؤسسات ذی‌تخصص دریغ نخواهد شد.

ف – دادن هر گونه اطلاعات و هر نوع نصیحت و اندرز و هر قسم مساعدت در زمینه بهداشت.

ص – سعی در تنویر افکار عامه از لحاظ صحی بین تمام ملل.

ق – در صورت لزوم تهیه و اصلاح فهرست بین‌المللی جهات مرگ و تعلیم بهداشت عمومی.

ر – در صورت ضرورت و در حدود توانائی متحدالشکل نمودن سبک تشخیص امراض.

ش – توسعه ایجاد تشویق میزانهای بین‌المللی درباره غذا و محصولات علم‌الحیوة و محصولات دوائی و ترکیبات متشابه آن.

ت – توسل به هر اقدامی که نیل بمقصود سازمان را تعیین نماید.


فصل سوم- اعضاء و اعضاء وابسته

ماده ۳ – هر دولتی میتواند عضویت سازمان را تقاضا کند.


ماده ۴ – دول عضو ملل متحد میتوانند با امضاء کردن این اساسنامه و یا قبول نمودن آن بر طبق مقررات فصل نوزدهم و طبق قوانین اساسی خود عضو‌ شوند.


ماده ۵ – از دولی که دعوت شده است ناظری به کنفرانس بین‌المللی بهداشت که در ۱۹۴۶ در نیویورک منعقد میشود اعزام دارند این قبیل دول‌ میتوانند با امضاء کردن اساسنامه حاضر و یا با قبول کردن این اساسنامه بهر نحوی که میل دارند بموجب مقررات فصل نوزده و با رعایت قوانین‌ اساسی خود بعضویت قبول شوند باین شرط که امضاء آنها یا قبولی آنها قبل از اولین دوره اجلاسیه مجمع عمومی بهداشت قطعیت پذیرد.


ماده ۶ – گذشته از شرایط هر نوع موافقت نامه‌ای که بعدها بین ملل متفقه و سازمان بعمل خواهد آمد و مطابق فصل شانزده به تصویب خواهد رسید ‌دولی که بر طبق مقررات مواد ۴ و ۵ عضو سازمان نشده‌اند در صورتی میتوانند بعضویت پذیرفته شوند که تقاضای آنها به اکثریت عادی مجمع‌ بهداشت قبول شود.


ماده ۷ – اگر یکی از دول عضو تعهدات مالی خود را نسبت بسازمان انجام نداد و یا بملاحظات استثنائی دیگر مجمع بهداشت میتواند اگر مقتضی ‌دانست مزایائی که وابسته به حق رأی آن دولت است معلق سازد و از سرویسهائی که بهره‌مند میشود او را محروم بدارد. مجمع بهداشت حق دارد‌ همان مزایای مربوط به حق رأی و سرویسها را ثانیاً برقرار نماید.


ماده ۸ – سرزمینها یا عده‌ای از سرزمینهائی که مسئولیت اداره روابط بین‌المللی خودشان را بر عهده ندارند میتوانند بعنوان عضو وابسته در مجمع‌ بهداشت پذیرفته شوند به این شرط که تقاضای این سرزمینها یا عده‌ای از این سرزمینها از طرف عضو یا مقام دیگری که مسئولیت اداره روابط بین‌المللی‌ آنها را در دست دارد بعمل آید. نمایندگان اعضاء وابسته به مجمع عمومی بهداشت باید دارای صلاحیت فنی در مسائل صحی باشند و باید از بین‌ جمعیت بومی انتخاب شوند. حقوق و حدود آنها و تعهدات اعضاء وابسته از طرف مجمع عمومی بهداشت تعیین خواهد شد.


فصل چهارم- دستگاههای مربوط به کار

ماده ۹ – وظائف و تکالیف سازمان را مقامات زیرین انجام میدهند:
‌الف – مجمع بهداشت جهانی که منبعد مجمع بهداشت نامیده میشود.
ب – شورای اجرائی که منبعد شورا نامیده میشود.
ج – دبیرخانه.


فصل پنجم- مجمع بهداشت جهانی

ماده ۱۰ – مجمع بهداشت از نمایندگان دولی که عضویت دارند تشکیل می‌شود.


ماده ۱۱ – هر دولت عضو حداکثر دارای سه نماینده است که یکی از آنها از طرف دولت عضو بعنوان رئیس معرفی میشود این نمایندگان باید از‌ صالحترین اشخاص که از نظر فنی تخصص در امور بهداشت دارند انتخاب شده باشند و بهتر است که نماینده وزارت بهداری دولت عضو باشند.


ماده ۱۲ – اعضاء علی‌البدل و مشاورین نیز میتوانند با هیئت این نمایندگی همراه باشند.


ماده ۱۳ – جلسه معمولی و عادی مجمع بهداشت سالی یکبار منعقد میشود و جلسه فوق‌العاده بهر اندازه که مقتضیات ایجاب نماید تشکیل‌ خواهد گردید. جلسات فوق‌العاده بنا بر تقاضای شورا و یا بنا بر تقاضای اکثریت دول عضو تشکیل میگردد.


ماده ۱۴ – مجمع بهداشت در ضمن هر جلسه سالیانه مملکت یا ناحیه‌ای را که جلسه بعد باید در آن تشکیل شود انتخاب میکند و شورا بعداً محل را‌ تعیین میکند. محلی را که باید در آن جلسه فوق‌العاده تشکیل شود شورا تعیین مینماید.


ماده ۱۵ – پس از مشاوره با دبیر کل ملل متحد شورا تاریخ هر جلسه سالیانه و هر جلسه فوق‌العاده را تعیین میکند.


ماده ۱۶ – مجمع بهداشت رئیس و سایر صاحبمنصبان را در ابتدای هر جلسه سالیانه انتخاب میکند و آنها وظایف خودشان را تا انتخاب جانشینان‌ خود انجام میدهند.


ماده ۱۷ – مجمع بهداشت نظامنامه خود را تدوین میکند.


ماده ۱۸ – وظایف مجمع بهداشت عبارتند از:

الف – تعیین خط مشی سازمان.

ب – انتخاب دولی که برای عضویت شورا باید یک نفر نماینده تعیین نمایند.

ج – تعیین مدیر کل.

د – مطالعه و تصویب گزارشها و عملیات شورا و مدیر کل و دادن دستورهای لازم بشورا در صورتی که اتخاذ بعضی تصمیمات و اجراء بعضی‌ تحقیقات لازم باشد و تقاضای وصول گزارشهائی که ضروری بنظر برسد.

ه – ایجاد کمیسیونهائی که برای عملیات سازمان ضروری باشد.

و – نظارت در سیاست مالی سازمان و بحث در بودجه و تصویب آن.

ز – دادن تعلیمات بشورا و مدیر کل برای جلب توجه دول عضو و سازمان‌های بین‌المللی و دولتی و غیر دولتی نسبت بهر موضوعی که مربوط بامور بهداشت باشد و مجمع بهداشت آنرا مفید تشخیص بدهد.

ح- دعوت کردن از هر سازمان بین‌المللی یا ملی دولتی یا غیر دولتی که عهده‌دار مسئولیتی شبیه به مسئولیت سازمان باشد برای تعیین نمایندگان جهت‌ حضور در جلسات یا کمیسیونها یا کنفرانسهائی که در تحت سیاست سازمان تشکیل میشود این قبیل اعضاء حق رأی نخواهند داشت. اگر دعوت از‌ سازمانهای ملی بعمل آید صدور دعوتنامه منوط به موافقت دولت مربوطه میباشد.

ط – مطالعه در توصیه‌ها و سفارشاتی که مربوط به بهداشت است و از طرف مجمع عمومی و یا شورای اقتصادی و اجتماعی یا شوراهای امنیت و‌ قیمومت ملل متحد بعمل میآید و آگاه نمودن آنها از اقداماتی که سازمان برای اجرای آن سفارشات بعمل آورده است.

ی – آگاه ساختن شورای اقتصادی و اجتماعی از هر قراری که بین سازمان ملل متحد داده شده است.

ک – تصویب و تشویق ایجاد مطالعات و تتبعات در زمینه بهداشت و از این حیث استفاده نمودن از اعضاء و پرسنل سازمان و ایجاد مؤسساتی که برای‌ این تحقیقات مفید باشد و یا همکاری با مؤسسات رسمی و غیر رسمی هر دولت عضو با موافقت دولت مربوطه.

ل – ایجاد هر نوع مؤسسه را که مقتضی بدانند.

م – اتخاذ هر تصمیمی که اجرای منظور سازمان را تأمین نماید.


ماده ۱۹ – مجمع بهداشت اختیار دارد هر نوع مقاوله‌نامه و قراردادی که مربوط بهر موضوعی که در صلاحیت سازمان میباشد تهیه و تصویب نماید- اکثریت دو ثلث مجمع بهداشت برای تصویب مقاوله‌نامه‌ها و قراردادها ضروری است. برای هر یک از دول عضو هنگامی که آن را طبق قوانین جاریه‌ خود تصویب نمود قابل اجرا است.


ماده ۲۰ – هر دولت عضو متعهد است در مدت ۱۸ ماه پس از تصویب این قرارداد یا مقاوله‌نامه از طرف مجمع بهداشت اقداماتی را که مربوط به قبولی‌ این قراردادها است بعمل آورد – هر دولت عضو اقداماتی را که بعمل آورده است بمدیر کل ابلاغ و اعلام خواهد نمود و اگر این قرارداد یا‌ مقاوله‌نامه را در مدت مقرر تصویب ننمود اظهارنامه‌ای که جهات عدم تصویب آن را حاوی است تقدیم خواهد نمود. در صورت قبول هر دولت عضو‌ متعهد میشود که بر طبق فصل چهاردهم یک گزارش سالیانه به مدیر کل تقدیم کند.


ماده ۲۱ – مجمع بهداشت اختیار دارد آئین‌نامه‌ها و مقرراتی درباره مسائل ذیل تدوین نماید:
‌الف – هر اقدام صحی و قرنطینه‌ای و یا هر عملی که باعث جلوگیری سرایت مرضی از کشوری بکشور دیگر گردد.
ب – فهرستهائی راجع بامراض و علل فوت و دستورهائی برای بهداشت عمومی.
ج – تهیه مقررات متحدی برای تشخیص امراض که آن مقررات بطور بین‌المللی مجری گردد.
‌د – تهیه مقیاسهای منظمی درباره پاکی و تأثیر مواد علم‌الحیاتی و محصولات مشابه آنها که در تجارت بین‌المللی رایج میباشد.
ه – شرایط تبلیغ و انتشار محصولات دوائی و علم‌الحیاتی و محصولات مشابه آنها که در تجارت بین‌المللی رایج میباشد.


ماده ۲۲ – آئین‌نامه‌هائی که در اجرای ماده ۲۱ وضع و تدوین میشوند از طرف کلیه دول عضو مجری میگردند به شرطی که موضوع تصویب آنها از‌طرف مجمع بهداشت رسماً باطلاع عضو رسیده باشد. فقط اعضائی که در مدت مهلت مقرر عدم اجرای آنها را و یا با رعایت پاره‌ای احتیاطات در‌ اجرای آنها را بمدیر کل اعلام دارند از اجرای آئین‌نامه‌ها معاف میباشند.


ماده ۲۳ – مجمع بهداشت حق دارد به دول عضو هر نوع سفارش و توصیه‌ای را که در صلاحیت سازمان باشد بنماید.


فصل ششم- شورای اجرائی

ماده ۲۴-
[اصلاحی ۱۳۵۱/۳/۲۲]
[اصلاحی ۱۳۸۷/۹/۱۳]
شورا از سی و چهار نفر که توسط همین تعداد از اعضاء تعیین شده باشند، تشکیل خواهد شد. مجمع عمومی بهداشت، با درنظر گرفتن توزیع جغرافیایی عادلانه، اعضائی را که مجاز به تعیین شخصی برای خدمت در شورا باشند، انتخاب خواهد کرد، مشروط بر این‌که حداقل سه عضو از اعضاء مزبور از هریک از سازمانهای منطقه‌ای ایجاده شده به موجب ماده (۴۴) انتخاب شوند. هریک از این اعضاء باید شخصی را که از لحاظ فنی در مسائل بهداشت، صلاحیتدار باشد برای عضویت در شورا تعیین نماید و این شخص می‌تواند جانشین‌ها و مشاورهایی را به همراه داشته باشد.


ماده ۲۵-
[اصلاحی ۱۳۵۱/۳/۲۲]
[اصلاحی ۱۳۸۷/۹/۱۳]
این اعضاء برای مدت سه سال انتخاب خواهند شد و انتخاب مجدد آنها نیز مجاز است مشروط بر این‌که از اعضائی که در اولین اجلاسیه مجمع عمومی بهداشت پس از لازم‌الاجراء شدن اصلاحیه این اساسنامه که تعداد اعضاء را از سی و دو به سی‌ و چهار افزایش می‌دهد، انتخاب شوند، دوره تصدی اعضاء اضافی منتخب، تا حدی که ممکن است لازم باشد، کوتاه مدت‌تر شود به‌نحوی که انتخاب حداقل یک عضو از هر سازمان منطقه‌ای در هر سال را تسهیل نماید.


ماده ۲۶ – شورا لااقل سالی دو بار تشکیل میشود و محل انعقاد جلسات خود را قبلاً تعیین میکند.


ماده ۲۷ – رئیس شورا از بین اعضاء انتخاب میشود و فوراً آئین‌نامه خودش را تدوین میکند.


ماده ۲۸ – وظائف اعضاء از این قرار است:

الف – اجرای تصمیمات و دستورهای مجمع بهداشت.

ب – قوه اجرائیه مجمع بهداشت بر عهده شورا است.

ج – اجرای هر وظیفه‌ای که از طرف مجمع بهداشت به او رجوع شود.

د – دادن عقیده خود به مجمع بهداشت درباره مسائلی که از طرف سازمان یا در اجرای مقررات مقاوله‌نامه‌ها و قراردادها و آئین‌نامه‌ها به مجمع بهداشت‌ مراجعه می‌شود.

ه – مبتکراً و بالاستقلال پیشنهادات و نظریاتی به مجمع بهداشت دادن.

و – تهیه دستور جلسه برای جلسات مجمع بهداشت.

ز – تهیه و تدوین برنامه‌های کلی برای مدت معین کار و تقدیم آن برای مطالعه و تصویب بمجمع بهداشت .

ح – مطالعه در هر امری که در حدود صلاحیت سازمان میباشد.

ط – اخذ هر تصمیم فوری که هر پیش آمد فوری آن را ایجاب نماید – در حدود وظائف و در حدود توانائی مالی سازمان و مخصوصاً میتواند مدیر کل را‌مجاز نماید که اقدامات لازم برای جلوگیری امراض ساریه بعمل آورد و یا دستگیری و کمک صحی به آسیب دیدگان سوانح بنماید و هر تحقیق و‌ مطالعه فوری را که مدیر کل یا یکی از دول عضو تقاضا نماید بعمل آورد.


ماده ۲۹ – شورا بنام مجمع بهداشت تمام وظائف و اختیاراتی را که مجمع دارا است میتواند انجام دهد.


فصل هفتم- دبیرخانه

ماده ۳۰ – دبیرخانه عبارت است از مدیر کل و اعضای فنی و اداری لازم برای سازمان.


ماده ۳۱ – مدیر کل از طرف مجمع بهداشت و بنا به پیشنهاد شورا بر حسب مقرراتی که مجمع وضع مینماید تعیین خواهد گردید. مدیر کل تابع شورا‌ بوده و ریاست فنی و اداری سازمان را دارا میباشد.


ماده ۳۲ – مدیر کل بمناسبت شغل خود دبیر مجمع شورا و کلیه کمیسیونها و کمیته‌های سازمان و کنفرانسهائی که از طرف سازمان مزبور تشکیل‌ میشود خواهد بود. نامبرده ممکن است این وظائف را به اشخاص دیگری محول نماید.


ماده ۳۳ – مدیر کل یا نماینده او میتواند با موافقت اعضاء ترتیبی بدهد که او را مجاز سازد که برای انجام وظائف خود دسترسی مستقیمی به ادارات‌ مختلفه آنها مخصوصاً به دوائر بهداشتی و سازمانهای بهداشتی ملی اعم از دولتی و غیر دولتی داشته باشد. بعلاوه مدیر کل میتواند ارتباط مستقیمی‌ با سازمانهای بین‌المللی که فعالیت آنها در حدود حوزه صلاحیت سازمان باشد پیدا کند. نامبرده ادارات محلی را نسبت به کلیه مسائلی که مربوط به ‌قسمتهای تابعه آنها باشد مطلع خواهد ساخت.


ماده ۳۴ – مدیر کل همه‌ساله وضعیت مالی و بودجه تخمینی سازمان را به شورا تقدیم خواهد نمود.


ماده ۳۵ – مدیر کل کارمندان دبیرخانه را طبق آئین‌نامه استخدامی که از طرف شورا تدوین گردیده است تعیین خواهد نمود.
‌موضوع مهم در استخدام کارمند این است که جنبه سودمندی و درستی و بین‌المللی بودن دارالانشاء بحد اعلی محفوظ بماند بعلاوه هنگام انتخاب‌ کارمند برای دبیرخانه باید جهات جغرافیائی رعایت شود که حتی‌الامکان کارمندان از نقاط مختلفه جهان انتخاب شوند.


ماده ۳۶ – شرایط خدمت کارمندان سازمان حتی‌الامکان با شرایط کار مستخدمین سایر سازمانهای ملل متحد برابری خواهد نمود.


ماده ۳۷- مدیر کل و کارمندان دبیرخانه برای انجام وظایف خود نباید از هیچ دولت یا مؤسسه خارج از سازمان کسب دستور نمایند و بعلاوه باید از‌ انجام هر اقدامی که به جنبه بین‌المللی بودن آنها لطمه وارد سازد احتراز ورزند. هر یک از اعضاء سازمان به نوبه خود تعهد مینماید که جنبه بین‌المللی‌ بودن مطلق مدیر کل و کارمندان را محترم شمرده آنها را تخت نفوذ خود قرار ندهد.


فصل هشتم- کمیته‌ها

ماده ۳۸ – شورا هر کمیته‌ای را که مجمع بهداشت لازم بداند تشکیل خواهد داد و همچنین مبتکراً و یا بنا به پیشنهاد مدیر کل میتواند هر نوع کمیته‌های‌ دیگری را که در حدود صلاحیت و یا برای اجرای مقاصد سازمان لازم باشد تشکیل دهد.


ماده ۳۹ – شورا گاهگاه و در هر حال سالی یک مرتبه در لزوم ادامه کمیته‌ها تجدید نظر خواهد نمود.


ماده ۴۰ – شورا ممکن است ترتیب تشکیل کمیته‌های مختلط و یا شرکت در کمیته‌های مختلط سایر مؤسسات و سازمانها را داده و همچنین می‌تواند‌ در کمیته‌های سایر سازمانها نماینده ارسال دارد.


فصل نهم- کنفرانسها

ماده ۴۱ – مجمع بهداشت یا شورا میتواند کنفرانس‌های محلی یا عمومی یا فنی و یا هر کنفرانسی که جنبه اختصاصی برای مطالعه مسائل و قضایای‌ مزبور بسازمان داشته باشد تشکیل دهد و از بنگاههای بین‌المللی برای شرکت در این کنفرانسها و از بنگاههای ملی نیز با رضایت دولت مربوطه آنها‌ دعوت نماید خواه آن بنگاهها جنبه ملی داشته باشند خواه دارای جنبه دولتی – ترتیبات این مشارکت از طرف مجمع بهداشت با شورا تعیین میگردد.


ماده ۴۲ – شورا در صورتی که در این کنفرانس‌ها خود را ذینفع بداند میتواند در آنها مشارکت نماید.


فصل دهم- محل انعقاد

ماده ۴۳ – محل انعقاد سازمان از طرف مجمع بهداشت و پس از مشاوره با ملل متحد تعیین میگردد.


فصل یازدهم- موافقت‌های منطقه

ماده ۴۴ –
الف – مجمع بهداشت گاه بگاه نواحی جغرافیائی را که در آن ایجاد یک سازمان منطقه باشد تعیین مینماید.
ب – مجمع بهداشت میتواند با موافقت اکثریت دول عضو در ناحیه معینه یک سازمان منطقه تأسیس نماید که احتیاجات مخصوص آن ناحیه را مرتفع‌ سازد. در هیچ ناحیه‌ای بیش از یک سازمان منطقه نمی‌توان تأسیس نمود.


ماده ۴۵ – هر یک از سازمانهای منطقه بر طبق این اساسنامه عضو لاینفک سازمان خواهد بود.


ماده ۴۶ – هر یک از سازمانهای منطقه شامل یک کمیته منطقه و یک دفتر منطقه میباشد.


ماده ۴۷ – کمیته‌های منطقه از نمایندگان دول عضو و از اعضاء وابسته ناحیه مربوطه تشکیل میشود. اراضی و یا مجموعه‌ای از اراضی یک ناحیه که‌ مسئول اداره روابط بین‌المللی خود نیستند و عضو وابسته نیز نمی‌باشند حق دارند در این کمیته‌های محلی نمایندگی و شرکت داشته باشند. نوع و‌ حدود حقوق و وظائف این قبیل اراضی یا مجموعه‌ای از اراضی نسبت بکمیته‌های منطقه از طرف مجمع بهداشت با مشورت دولت عضو یا هر‌مقامی که مسئول اداره روابط بین‌المللی آنها است و با مشورت دول عضو آن ناحیه تعیین میشود.


ماده ۴۸ – کمیته‌های منطقه هر موقع و بهر اندازه که لازم باشد تشکیل میشود و محل انعقاد هر جلسه‌ای را تعیین مینماید.


ماده ۴۹ – کمیته‌های منطقه آئین‌نامه خودشان را تعیین و تصویب میکند.


ماده ۵۰ – وظایف کمیته منطقه از این قرار میباشد:

الف – تهیه برنامه و خط و مشی که صرفاً بمسائل منطقه مربوط باشد.

ب – نظارت در فعالیت‌های دفتر منطقه.

ج – پیشنهاد بدفتر منطقه برای انعقاد کنفرانسهای فنی و هر نوع کار یا تحقیق و مطالعه اضافی درباره مسائل بهداشتی و کسب نظر کمیته منطقه در‌ مواردی که آن نظر برای نیل بمقصود سازمان در آن منطقه مقتضی تشخیص گردد.

د – همکاری با کمیته‌های منطقه مربوط ملل متفق و یا سایر بنگاه‌های ذی‌تخصص و یا سایر سازمان بین‌المللی محلی که با سازمان منافع مشترکی دارا‌ باشند.

ه – تقدیم نظریات بسازمان بوسیله مدیر کل درباره مسائل بین‌المللی بهداشت که اهمیت آن از حدود اختیارات کمیته محلی تجاوز نماید.

و – توصیه در اعطای اعتبارات منطقه اضافی از طرف حکومت‌های نواحی مربوطه چنانچه بودجه مرکزی سازمان برای انجام وظایف در آن ناحیه غیر‌ممکن تشخیص شود.

ز – هر نوع وظیفه دیگری که از طرف مجمع بهداشت و یا شورا و یا مدیر کل بکمیته منطقه رجوع میشود.


ماده ۵۱ – دفتر منطقه که تحت ریاست مدیر کل سازمان قرار دارد یکی از ارکان اداری کمیته منطقه است دفتر منطقه مضافاً مکلف است در حدود آن‌ منطقه تصمیمات مجمع بهداشت و شورا را اجرا کند.


ماده ۵۲ – رئیس دفتر محلی عنوان ریاست منطقه را داشته و انتصاب او از طرف شورا با موافقت کمیته محلی بعمل میآید.


ماده ۵۳ – اعضاء دفتر منطقه بر طبق قراری که بین مدیر کل و مدیر منطقه داده میشود تعیین میگردد.


ماده ۵۴ – سازمان صحی (‌پان‌امریکن) که نماینده آن دفتر صحی (پان‌امریکن) خواهد بود و کنفرانسهای صحی (‌پان‌امریکن) و کلیه سازمانهای محلی‌ بین دول دیگر که قبل از تاریخ امضاء این اساسنامه بوجود آمده‌اند در موقع مقتضی به سازمان ملحق خواهند شد این الحاق بمجرد امکان و بموجب اقدام مشترک مقامات صالحه بعمل خواهد آمد.


فصل دوازدهم- بودجه و مخارج

ماده ۵۵ – مدیر کل پیش‌بینی‌های بودجه سالیانه سازمان را تهیه و بشورا تقدیم میکند شورا نیز آن پیش‌بینی‌ها را مطالعه نموده و به مجمع بهداشت میفرستد‌ و اگر نظری نسبت بآنها داشته باشد اظهار میدارد.


ماده ۵۶ – با در نظر گرفتن حق انعقاد هر نوع موافقتنامه بین سازمان و ملل متحد مجمع بهداشت پیش‌بینی‌های بودجه را مطالعه و تصویب مینماید و‌ مخارج را بین دول عضو بر طبق میزانی که از طرف مجمع بهداشت تعیین گردد تقسیم مینماید.


ماده ۵۷ – مجمع بهداشت یا شورا بنام مجمع بهداشت حق خواهد داشت عطایا و هدایائی را که بسازمان تقدیم مینمایند پذیرفته و آنها را اداره کنند ‌مشروط به آنکه شرایط مربوط به این عطایا و اوقاف از طرف مجمع بهداشت یا شورا قابل قبول و با مقصود خط مشی سازمان موافق باشند.


ماده ۵۸ – برای تأمین مخارج فوری و جلوگیری از وقایع غیر مترقب اعتبار بخصوصی در اختیار شورا گذاشته میشود.


فصل سیزدهم- ترتیب اخذ آراء

ماده ۵۹ – هر یک از دول عضو حق یک رأی در مجمع بهداشت دارا خواهد بود.


ماده ۶۰ –
الف – تصمیمات مجمع بهداشت درباره مسائل مهم با اکثریت دو ثلث دول عضوی که حاضر و در رأی شرکت میورزند گرفته میشود. این‌ مسائل عبارتند از:
‌تصویب عهدنامه‌ها و پیمانها – تصویب قراردادهائی که سازمان ملل متحد را بسازمانها و مؤسسات بین دول بموجب مواد ۶۱ و ۷۰ و ۷۲ مرتبط ‌میسازد و اصلاح این اساسنامه.
ب – تصمیمات درباره سایر مسائل حتی تعیین مواد اضافی که باید با اکثریت دو ثلث تصویب شود به اکثریت ساده دول عضو که حاضر و در رأی‌ شرکت میورزند تصویب خواهد گردید.
ج – رأی در شورا و در کمیته‌های سازمان درباره مسائل متشابه بر طبق مقررات فقرات الف و ب این ماده گرفته میشود.


فصل چهاردهم- گزارشهائی که از طرف دول واصل میشود

ماده ۶۱ – هر دولت عضو هر سال گزارشی به سازمان تقدیم و در آن اقداماتی را که بعمل آورده و ترقیاتی که برای اصلاح بهداشت اهالی حاصل شده است‌ ذکر میکند.


ماده ۶۲ – هر یک از دول عضو هر سال گزارشی درباره اقداماتی که بنا بر توصیه‌های سازمان و در اجرای قراردادها و آئین‌نامه‌ها بعمل آورده است‌ خواهد داد.


ماده ۶۳ – هر یک از دول عضو آئین‌نامه‌ها و گزارشهای رسمی و احصائیه‌های مهم مربوط به بهداشت را که در مملکت او انتشار یافته است صریحاً بسازمان اعلام خواهد نمود.


ماده ۶۴ – هر یک از دول عضو بنا بر ترتیباتی که از طرف مجمع بهداشت برقرار میگردد گزارشهائی که درباره احصائیه‌ها و اپیدمی‌ها تهیه و تقدیم‌خواهد نمود.


ماده ۶۵ – بنا بر تقاضای شورا هر یک از دول عضو باید در حدود امکان هر نوع اطلاعات اضافی مربوط به بهداشت را بشورا تقدیم دارد.


فصل پانزدهم- اهلیت حقوقی مزایا و معافیت‌ها

ماده ۶۶ – سازمان در سرزمین هر یک از دول عضو دارای اهمیت حقوقی لازم برای نیل بمقصود و اجرای وظایف خود میباشد.


ماده ۶۷ –
الف – سازمان در سرزمین هر یک از دول عضو از مزایا و مصونیت‌هائی که برای نیل بمقصود و اجرای وظیفه‌اش لازم میباشد بهره‌مند‌ خواهد بود.
ب – نمایندگان دول عضو و اشخاصی که برای عضویت شورا تعیین شده‌اند و مستخدمین فنی و اداری سازمان نیز از مزایا و مصونیت‌های لازم برای‌ اجرای آزادانه وظیفه خودشان که مربوط به سازمان باشد بهره‌مند خواهند بود.


ماده ۶۸ – این اهلیت حقوق و مزایا و مصونیت‌ها بموجب موافقتنامه جداگانه که سازمان تهیه خواهد نمود با موافقت دبیر کل ملل متحد و بین دول‌ عضو منعقد خواهد شد.


فصل شانزدهم- رابطه با سایر سازمانها

ماده ۶۹ – سازمان بمثابه یکی از بنگاههای مخصوصی که بموجب ماده ۵۷ منشور ملل متحد پیش‌بینی شده است وابسته بملل متحد میباشد.‌ قرارداد یا قراردادهائی که رابطه بین سازمان را با سازمان ملل متحد معلوم میدارد باید با اکثریت دو ثلث در مجمع بهداشت به تصویب برسد.


ماده ۷۰ – سازمان باید با بنگاههای بین‌الدولی که مقتضی بداند عملاً رابطه یافته و با آنها از نزدیک همکاری نماید. هر قراردادی که رسماً با این قبیل‌ بنگاهها بخواهد منعقد نماید باید به اکثریت دو ثلث از طرف مجمع بهداشت تصویب گردد.


ماده ۷۱ – سازمان میتواند درباره مسائلی که در حدود صلاحیتش میباشد هر تصمیمی را که صلاح میداند اتخاذ کند و با سازمانهای بین‌المللی غیر‌دولتی همکاری و معاونت نماید و با موافقت دولتهای مربوط میتواند با سازمان‌های ملی و حکومتی و یا غیر حکومتی نیز همکاری نماید.


ماده ۷۲ – به شرط اینکه دو ثلث اعضاء مجمع بهداشت تصویب نمایند سازمان میتواند از پاره‌ای از بنگاهها و مؤسسات بین‌المللی که مقصد و فعالیت‌ آنها در حدود صلاحیت سازمان میباشد وظائف و عواید و تعهداتی را که انجام میداده‌اند بموجب قراردادی بین‌المللی و یا قراردادهای بین‌الاثنینی ‌مقامات صالح سازمانهای مربوطه بعهده بگیرد.


فصل هفدهم- تغییرات و اصلاحات

ماده ۷۳ – متن اصلاحاتی که نسبت باین اساسنامه پیشنهاد شود باید از طرف مدیر کل لااقل شش ماه قبل از اینکه مورد بررسی مجمع بهداشت قرار‌ گیرد به اطلاع دول رسانده شود. اصلاحات پس از این که با اکثریت دو ثلث از طرف مجمع بهداشت تصویب گردید و از طرف دو ثلث از دول عضو بر‌ طبق قوانین اساسی آنها مورد قبول قرار گرفت از طرف کلیه دول عضو باید مجرا شود.


فصل هیجدهم- تعبیر و تفسیر

ماده ۷۴ – متن انگلیسی – چینی – اسپانیائی – فرانسوی و روسی این اساسنامه متساویاً معتبرند.


ماده ۷۵ – هر موضوع یا اختلافی راجع به تفسیر و یا اجرای این اساسنامه ایجاد شود که از طریق مذاکره و یا بوسیله مجمع بهداشت حل و تسویه ‌نشود از طرف مقامات مربوطه به دیوان داوری بین‌المللی بر طبق اساسنامه آن دیوان مراجعه خواهد شد مگر اینکه طرفین راه دیگری برای حل اختلاف در نظر‌ بگیرند.


ماده ۷۶ – بنا به اجازه مجمع عمومی ملل متحد و یا بنا باجازه‌ای که از مقاولات بین سازمان و ملل متحد بالنتیجه حاصل گردیده است سازمان‌ میتواند از دیوان داوری بین‌المللی نسبت به هر موضوع حقوقی که مربوط به سازمان باشد نظر مشورتی و رأی دیوان داوری بین‌المللی را تقاضا نماید.


ماده ۷۷ – مدیر کل میتواند نسبت به هر تقاضای رأی مشورتی در برابر دیوان داوری بین‌المللی نمایندگی سازمان را دارا باشد. مدیر کل باید تصمیمات‌ مقتضی برای ارجاع امر بدیوان مذکور اتخاذ نماید و همچنین مدارک و نظریات مختلفی را که اظهار شده به دیوان مراجعه نماید.


فصل نوزدهم- تاریخ اجراء

ماده ۷۸ – این اساسنامه با محفوظ ماندن مقررات فصل سوم برای قبول و امضاء موافقت کلیه دول باز است.


ماده ۷۹ –
الف – دول میتوانند با اجرای مراتب ذیل عضو تشکیلات باشند:
1 – امضای آن بدون حفظ حق تصویب بعدی .
2 – امضاء بقید تصویب بعدی یا قبولی آن.
3 – قبولی بلاشرط.
ب – قبولی وارد مرحله عمل وقتی میشود که سند رسمی آن به دبیر کل ملل متحد تقدیم شود.


ماده ۸۰ – این اساسنامه وقتی قابل اجراء میشود که ۲۶ دولت ملل متحد عضویت آن را بر طبق مقررات ماده ۷۹ قبول کرده باشند.


ماده ۸۱ – رئیس دبیرخانه ملل متحد بر طبق ماده ۱۰۲ منشور ملل متحد این اساسنامه را پس از اینکه بدون قید تصویب از طرف یک دولت به امضاء‌ رسید یا در موقع تسلیم اولین سند قبولی ثبت خواهد کرد.


ماده ۸۲ – دبیر کل ملل متحد عضو این اساسنامه را از تاریخ اجرای آن آگاه خواهد نمود. تاریخ قبول عضویت سایر دول را نیز به دیگران اعلام خواهد‌ کرد.

‌از روی ایمان نمایندگان ذیل که اعتبارنامه‌های آنها معتبر تشخیص داده شده این اساسنامه را امضاء نمودند.
شهر نیویورک – بیست و دوم ژویه ۱۹۴۶
-‌اصل این سند بزبانهای انگلیسی – چینی – اسپانیائی – فرانسوی – و روسی نوشته شده و هر یک از آنها بتنهائی معتبر است.
‌متن اصل در بایگانی ملل متحد محفوظ خواهد ماند.
‌دبیر کل ملل متحد سواد مصدق به هر یک از دولی که در کنفرانس دارای نماینده هستند خواهد داد.



موافقتنامه منعقده بین دولی که در کنفرانس بین‌المللی بهداشت نیویورک که از ۱۹ ژوئن تا ۲۲ ژوئیه ۱۹۴۶ تشکیل گردیده نمایندگی داشتند

‌نظر به اینکه دولی که در کنفرانس بین‌المللی بهداشت که از طرف شورای اقتصادی اجتماعی سازمان ملل متحد در نیویورک در ۱۹ ژوئن تشکیل شده‌ بود تصمیم گرفتند که یک سازمان بین‌المللی بنام سازمان بهداشت جهانی ایجاد نمایند.
‌و نظر به این که امروز متن اساسنامه سازمان جهانی بهداشت را تعیین کرده و تصمیم گرفتند عجالتاً تا اجرای اساسنامه و ایجاد سازمان بهداشت جهانی‌ بطوری که در اساسنامه پیش‌بینی گردیده است یک کمیسیون موقتی ایجاد نمایند تصمیم بمراتب زیر گرفتند:

۱ – بموجب این موافقتنامه یک کمیسیون موقتی سازمان بهداشت جهانی مرکب از هیجده عضو که از طرف کشورهای زیر تعیین خواهند شد ایجاد‌ میشود:
‌استرالیا – برزیل – کانادا – چین – مصر – امریکا – فرانسه – هندوستان – لیبریا – مکزیک – نروژ – زلاند جدید – پرو – انگلستان – شوروی ‌سوسیالیستی – شوروی اوکرانی – اتحاد جماهیر شوروی – ونزوئلا – یوگوسلاوی.

هر یک از این دول برای حضور در کمیسیون موقتی یا شخصیت‌ مهمی را که از لحاظ فنی در مسائل بهداشت صلاحیت داشته و جانشینها و مستشارها همراه داشته باشد تعیین خواهد نمود.

۲ – کار کمیسیون موقت عبارت خواهد بود از:

الف – تشکیل اولین دوره اجلاسیه مجمع عمومی بهداشت جهانی در اسرع اوقات ممکنه و منتها شش ماه بعد از تاریخ اجرای اساسنامه سازمان.

ب – تهیه و تقدیم دستور موقتی این دوره اجلاسیه با امضاکنندگان این موافقتنامه لااقل شش هفته قبل از دوره اجلاسیه مجمع عمومی بهداشت جهانی‌ همچنین تهیه اسناد و توصیه‌های لازمه مربوط بآن مخصوصاً:
1 – پیشنهادهای راجع به برنامه کار و بودجه سازمان برای سال اول.
2 – مطالعات راجع به محل مقرَ سازمان.
3 – مطالعات راجع بتعیین مناطق جغرافیائی برای ایجاد احتمالی سازمانهای منطقه‌ای که در فصل یازده اساسنامه در نظر گرفته شده و کاملاً نقطه نظر‌ دول ذینفع را رعایت خواهد کرد.
4 – یک طرح آئین‌نامه مالی و اساسنامه پرسنلی برای تصویب از طرف مجمع عمومی برای اجرای مقررات این بند لازم خواهد بود عطف توجه‌ مخصوص بمذاکرات کنفرانس بین‌المللی بهداشت بشود.

ج – شروع به مذاکره با سازمان ملل متحد برای تهیه یک یا چند موافقتنامه بطوری که در ماده ۵۷ منشور ملل متحد و در ماده ۶۹ اساسنامه پیش‌بینی شده است این موافقتنامه یا موافقتنامه‌ها باید:
1 – یک همکاری حقیقی را بین دو سازمان در تعقیب هدف مشترک خود پیش‌بینی نمایند.
2 – تسهیل انطباق سیاست عمومی و فعالیت سامان با سیاست عمومی و فعالیت سایر مؤسسات مخصوص بر طبق ماده ۵۸ منشور.
3 – در عین حال شناختن استقلال سازمان در قسمت صلاحیت خود بطوری که در اساسنامه آن تصریح گردیده است.

د – اتخاذ تدابیر لازم برای اقدام به انتقال وظائف و فعالیت‌ها و دارائی سازمان بهداشت جامعه ملل که تا حال بسازمان ملل متحد تخصیص داده شده‌بود به کمیسیون موقت.

ه – اتخاذ هر گونه تدابیر لارم بر طبق مقررات پروتکل امضاء شده در ۲۲ ژوئیه ۱۹۴۶ راجع به اداره بین‌المللی بهداشت عمومی برای انتقال مشاغل و‌ وظائف اداره نامبرده به کمیسیون موقت و اتخاذ ابتکار همه گونه تدابیر لازم برای تسهیل انتقال دارائی و دین اداره بین‌المللی بهداشت بسازمان‌ بهداشت جهانی وقتی که موافقتنامه ۱۹۰۷ رم منقضی گردید.

و – اتخاذ هر گونه تدابیر لازم برای اینکه کمیسیون موقت بتواند مشاغل و وظائفی را که بموجب قرارداد بهداشت بین‌المللی ۱۹۴۴ به اداره معاونت و‌ رفاهیت ملل ‌اونرا محول شده عهده‌دار گردیده و قرارداد بهداشتی بین‌المللی مورخ ۲۱ ژوئن ۱۹۴۶ و پروتکل تمدید قرارداد بهداشت بین‌المللی ۱۹۴۴ و قرارداد بهداشت بین‌المللی ناوبری هوائی ۱۹۴۴ که قرارداد بهداشتی بین‌المللی ناوبری هوائی ۱۲ آوریل ۱۹۳۳ و پروتکل تمدید قرارداد‌ بهداشت بین‌المللی ناوبری هوائی ۱۹۴۴ را تغییر میدهد اصلاح نماید.

ز – موافقتنامه‌های لازم را با سازمان بهداشتی اتحاد امریکا و سایر سازمانهای منطقه بین دول بهداشتی موجوده برای عملی کردن ماده ۵۴ قرارداد بقید ‌تصویب مجمع عمومی بهداشتی منعقد سازد.

ح – برقراری روابط عملی و شروع مذاکرات برای انعقاد موافقتنامه‌ها با سازمانهای دیگر بین‌الدول بطوری که در ماده ۷۰ اساسنامه پیش‌بینی شده‌ است.

ط – مورد مطالعه قرار دادن موضوع روابط با سازمانهای بین‌المللی غیر دولتی و سازمانهای ملی بر طبق ماده ۶۱ اساسنامه و بعمل آوردن اقدامات‌ موقت برای پیدا کردن رابطه با سازمانهائی که کمیسیون موقت مشورت را لازم شمرده و همکاری با آنها را مطلوب خواهد دید.
1) برای تجدید نظر ده ساله آتی (‌فهرستهای بین‌المللی فوت) بضمیمه فهرستهائی که بر طبق موافقتنامه بین‌المللی ۱۹۳۴ راجع به آمار علل فوت‌ اتخاذ گردیده است.
2) تنظیم فهرستهای بین‌المللی علل امراض.

ل – برقراری ارتباط عملی با شورای اقتصادی و اجتماعی و شوراهای کمیسیونهای آن که مفید بنظر خواهد رسید بالاخص با کمیسیون ادویه مخدره.

م – مورد مطالعه قرار دادن کلیه مسائل بهداشتی که فوریت داشته و ممکن است دول به آن خاطرنشان سازند و دادن نصیحتهای فنی راجع به آنها و‌ جلب توجه دول و سازمانها که ممکن است راجع به احتیاجات فوری در مورد بهداشت کمک نمایند و اتخاذ همه گونه تدابیر مطلوبه برای تطبیق دادن‌ کمکی که دول و سازمانهای نامبرده ممکن است بنمایند.

۳) کمیسیون موقت میتواند کمیته‌های فنی که مطلوب بشمارد ایجاد نماید.

۴) کمیسیون موقت رئیس و هیئت تحریریه خود را انتخاب و آئین‌نامه اختصاصی خود را تهیه مینماید و با هر گونه اشخاصی که ممکن است کارهای‌ او را تسهیل نماید مشورت میکند.

۵) کمیسیون موقت یک نفر دبیر اجرائی را که دارای مزایای ذیل می‌باشد تعیین میکنند:
‌الف – مستخدم عالی درجه فنی و اداری.
ب – وی حقاً دبیر کمیسیون موقت و تمام کمیته‌هائی که از طرف آن ایجاد میشود میباشد.
ج – مستقیماً در نزد ادارات ملی بهداشت بر طبق اسلوبی که ممکن است دول ذینفع بپذیرند راه دارد.
‌د – کلیه کارها و وظایفی را که کمیسیون موقت ممکن است تعیین نماید انجام میدهد.

۶) در حدود اجازه کلی که از طرف کمیسیون موقت داده میشود دبیر اجرائی مستخدمین فنی و اداری لازم را تعیین مینماید و در موقع تعیین آنها اصل‌ مندرجه در ماده ۳۵ اساسنامه را مورد قرار میدهد بعلاوه این موضوع را مورد توجه قرار خواهد داد که انتخاب مستخدمین از بین مستخدمین سازمان‌ بهداشتی جامعه ملل و اداره بین‌المللی بهداشت عمومی و شعبه بهداشت ‌انرا مطلوب میباشد وی میتواند مستخدمین و متخصصینی را که از طرف‌ دول در اختیار آن گذارده میشود تعیین نماید عجالتاً تا وقتی که اعضای خود را انتخاب نکرده و از هر گونه کمک فنی و اداری که دبیر کل ملل متحد در‌ اختیار آن میگذارد بتواند استفاده میکند.

۷) کمیسیون موقت جلسه اول خود را در نیویورک فوراً بعد از ایجاد تشکیل داده و بعداً عنداللزوم و لااقل هر چهار ماه یک مرتبه تشکیل جلسه خواهد‌ داد در هر جلسه کمیسیون موقت محل جلسه آتی خود را تعیین خواهد نمود.

۸) مصارف کمیسیون موقت بوسیله وجوهی که از طرف ملل متحد پرداخته میشود تأمین گردیده و کمیسیون موقت برای این مقصود اقدامات لازم را‌ با مقامات صلاحیتدار ملل متحد بعمل خواهد آورد هر گاه وجوه مزبور کافی نباشد کمیسیون موقت میتواند مساعده‌های دول را قبول نماید‌ مساعده‌های مزبور ممکن است از سهمیه‌های دول عضو سازمان صورت گیرد.

۹) دبیر اجراء مأمور تهیه بودجه و کمیسیون موقت مأمور تجدید نظر و تصویب پیش‌بینی‌های بودجه‌ای در موارد ذیل میشود:
‌الف – مربوط به ایامی که شروع آن از ایجاد کمیسیون موقت تا ۳۱ دسامبر ۱۹۴۶ میباشد.
ب – مربوط به ایام بعدی که در آن مدت این اقدامات لزوم پیدا میکند.

۱۰) کمیسیون موقت گزارشی راجع به کارهای خود به مجمع عمومی بهداشت در موقع دوره اجلاسیه اولی آن تقدیم میدارد.

۱۱) کمیسیون موقت بر طبق یک قطعنامه مجمع عمومی بهداشت در موقع دوره اجلاسیه اولیه آن تعیین در موقعی که دارائی و آرشیوهای کمیسیون‌ موقت و همچنین این قسمت کارمندان که لازم شمرده میشود به سازمان منتقل خواهد شد.

۱۲) این موافقتنامه نسبت بکلیه امضاکنندگان از تاریخ امروز بموقع اجرا گذارده میشود.

‌بناءاً علیهذا نمایندگان امضاکننده ذیل که کاملاً در این باب مجاز بودند این موافقتنامه را که بزبان انگلیسی و چینی و اسپانیائی و فرانسه و روسی تنظیم‌گردیده و تمام این متنها بالسویه دارای اعتبار است امضاء نمودند.
‌در شهر نیویورک امضاء شد – ژویه ۱۹۴۶



پروتکل راجع به اداره بهداشت بین‌المللی

ماده ۱ – دول امضاکننده این پروتکل در قسمت راجع به خود موافقت دارند که وظایف و کارهای اداره بین‌المللی بهداشت عمومی را بطوریکه در‌ موافقتنامه ۹ دسامبر ۱۹۰۷ امضاء شده در رم تصریح گردیده است سازمان بهداشت جهانی با کمیسیون موقتی آن عهده‌دار گردیده بقید الزامات‌ بین‌المللی موجوده تدابیر لازم را برای این مقصود اتخاذ خواهند نمود.


ماده ۲ – بعلاوه دول شرکت‌کننده در این پروتکل در قسمت راجع بخود موافقت دارند که از بدو اجرای این پروتکل وظایف و کارهای مرجوعه به اداره بهداشت را بر طبق موافقتنامه‌های بین‌المللی مندرجه در ضمیمه ۱ سازمان و یا کمیسیون موقتی آن عهده‌دار خواهد بود.


ماده ۳ – موافقتنامه ۱۹۰۷ پایان یافته و اداره آن وقتی که کلیه شرکت‌ کنندگان برای پایان آن موافقت حاصل کردند منحل خواهد گردید بدیهی است هر‌ دولتی که در موافقتنامه ۱۹۰۷ شرکت داشته با شرکت خود در این پروتکل تقبل میکند که موافقتنامه ۱۹۰۷ را خاتمه دهد.


ماده ۴ – بعلاوه شرکت‌ کنندگان در این پروتکل موافقت دارند که اگر فرضاً کلیه شرکت‌کنندگان بموافقتنامه ۱۹۰۷ رضایت ندارند که موافقتنامه مزبور‌ از حالا تا ۱۵ نوامبر ۱۹۴۹ خاتمه پذیرد در این صورت باید بر طبق ماده ۸ موافقتنامه مزبور فسخ موافقتنامه ۱۹۰۷ را اعلام نمایند.


ماده ۵ – هر دولتی که در موافقتنامه ۱۹۰۷ شرکت کرده ولی این پروتکل را امضاء ننموده است در هر موقع میتواند با ارسال یک سند قبولی بدبیر کل‌ سازمان ملل متفق این پروتکل را بپذیرد دبیر کل نامبرده این پذیرش را باطلاع کلیه دولی که این پروتکل امضاء و یا آن را قبول کرده‌اند میرساند.


ماده ۶ – این پروتکل وقتی که از طرف بیست دولت شرکت‌کننده در موافقتنامه ۱۹۰۷ مورد قبول واقع گردید بموقع اجرا گذارده خواهد شد – دول‌ می‌توانند بترتیب مذکوره در این پروتکل شرکت نمایند:
‌الف – امضاء بدون قید تصویب.
ب – امضاء بقید تصویب متعاقب با قبول.
ت – قبولی عادی.
‌قبولی بوسیله تسلیم یک سند رسمی بدبیر کل سازمان ملل متحد صورت میگیرد.


ماده ۷ – این پروتکل وقتی که بیست دولت شرکت‌کننده در موافقتنامه ۱۹۰۷ در این پروتکل شرکت کردند بموقع اجرا گذارده خواهد شد.
بناءاً علیهذا‌ نمایندگانی که از طرف دولت متبوعه خود کاملاً مجاز بوده این پروتکل را که بزبان انگلیسی و فرانسه تنظیم گردیده و هر دو متساویاً معتبر میباشد در‌ یک نسخه امضاء نمودند و نسخه مزبور برئیس دبیرخانه ملل متحد تسلیم خواهد گردید. رونوشت صحیح و رسمی آن از طرف رئیس دبیرخانه ملل‌ متحد بهر یک از دول امضاءکننده و ملحق شونده و هر دولت دیگری که در تاریخ امضای این پروتکل در موافقتنامه ۱۹۰۷ شرکت داشته تسلیم خواهد‌ گردید. رئیس دبیرخانه اجرای آن را در اسرع اوقات ممکنه بهر یک از دولی که این پروتکل را پذیرفته‌اند اعلام خواهد نمود.
‌بتاریخ امروز ۱۹۴۹ از طرف دولت
‌آرژانتین آلبرت زوانک
‌استرالیا ا…‌تانژ
‌بلژیک دکتر م. دولائت
‌بلیویا لوئیز و. سوتلو
‌برزیل ژرالدو ه. پولاسوزا
‌روسیه سفید ن. استافی اف
‌کانادا بروک کلاگستون
‌شیلی ژولیو بوستوز
‌چین ش‌ژ.ک.ل.‌چین‌یوان‌سمینگ ‌سی
‌کلومبیا کارلو اوریب اوگوئیر
‌کستاریکا جیم بناویدز
‌کوبا دکتر پدرو نوگیرا ویکتو سانتامارینا
‌چکسلواکی دکتر ژوزف کانیک
‌دانمارک ژ. اسکوف
‌جمهوری دومنیکن دکتر ل. ف. تومن
‌اکواتر رناوارزواسکز
‌مصر دکتر ا.ت. شجاع تهاالسید نصربیک م.س.‌ابازا
‌سان‌سالوادر ج.‌تسما
‌حبشه ج.‌تسما
‌فرانسه ژ.‌پاریزت
‌یونان دکتر فولیون کویاناریس
‌گواتمالا ج. موران – ژ. ا. مونوز
‌هائی تی رولکس لئون
‌هندوراس ژان مانوئل فیالوز
‌هند س. ک. لاشمانانس.‌مانی
‌ایران دکتر قاسم غنی – دکتر حسین حافظی
‌عراق س. الزوهاوی – دکتر احسان دوغراماجی
‌لبنان ژرژ حکیم – دکتر ا. مخلوف
‌لیبریا ژوزف ناگ توگا – ژان. وست
‌لوکزامبورگ دکتر م. دولائت
‌مکزیک مان دراگن
‌هلند سن. وان دن برگس.‌بانینگ – و.‌ا.‌تیمرمن
‌زلاند جدید ت ‌ر ‌ریشو
‌نیکاراگا ا.‌سویلاساکازا
‌نروژ هانس. ت. سانبرگ
‌پاناما ژ. ژ. والارینو
‌پاراگوئه انجل رجینز
‌پرو کارکوس انریک پازسدان – ا.‌تارانزو
‌لهستان ادوارد
‌فیلیپین ه. لارا – والفریدودولئون
‌عربی سعودی دکتر یحیی نصیری – دکتر مدحت شیخ‌الارض
‌سوریه دکتر س. طرفی
‌ترکیه ز. ن. بارکر
‌اوکراین ل.‌ای. مدود
‌روسیه ی.‌ای. کروت‌کوف
‌افریقای جنوبی ه. س. ژیر
‌انگلستان ملویل. د. مکنزی – ج. ای. یاتز
‌امریکا توماس پاران مارتام – لیوت – فرانک‌جی بودرو
‌اوروگوئه ژوز.‌ا.‌مورا – ر.‌ریورو – کارلو.م.‌باربروس
‌ونزوئلا ا.‌اریازاگزمن
‌یوگسلاو دکتر ا. استمپر
‌افغانستان …………..
‌آلبانی ت. جاکوا
‌اتریش دکتر ماریس کیزر
‌بلغاری دکتر د. پ. اوراهواتز
‌ایرلند ژان – د. ماک‌کرماک
‌فنلاند اسموترپائینن
‌هنگری …………..
‌ایسلند …………..
‌ایطالیا گیووانی البرت کاناپریا
‌پرتقال فرانسیس کو. س. کامبورانک
‌رومانی …………..
‌سیام بون لیانک تامتائی
‌سوئد …………..
‌سوئیس دکتر ژ.‌اگستر – ا.‌سوتز
‌ماوراء اردن دکتر د. پ. توتونجی
‌یمن …………..


این قانون که مشتمل بر یک ماده و متن اسناد ضمیمه است در جلسه اول خرداد ماه یکهزار‌ و سیصد و بیست و هفت به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

رئیس مجلس شورای ملی – رضا حکمت