فصل اول – شورای عالی
ماده ۱ –
الف – وظایف شورای عالی:
۱ – مراقبت در انجام یافتن وظائفی که قانوناً بر عهدة سازمان برنامه قرار داده شده است.
۲ – تصویب نقشه ها و طرحها و بودجه ها و هزینه های اجرائی در حدود برنامه عملی که به تصویب کمیسیون برنامه مجلس شورای ملی رسیده باشد.
۳ – تصویب قراردادها طبق آئین نامه مربوط.
۴ – تدوین آئین نامه های مذکور در مواد ۹ و ۱۰ قانون سازمان.
۵ – مراقبت در تهیه گزارش عملیات اجرائی سه ماهه و ترازنامه عمل سالیانه سازمان که از طرف مدیر عامل تهیه میشود.
۶ – شرکت در مجمع عمومی صاحبان سهام شرکتهای تابعه سازمان بمنظور تصویب ترازنامه شرکتها (حداکثر تا ۳۱ امرداد ماه) و تصویب برنامه عملیات بهره برداری و بودجه آنها (حداکثر تا ۳۱ فروردین ماه سال بعد) و سایر مسائلی که جزو دستور باشد.
ب – طرز کار شورای عالی:
۱ – جلسات شورا مرتباً همه روزه در ساعات اداری برای رسیدگی بکلیه پیشنهادات و اموری اداری که توسط مدیر عامل با ذکر درجه اهمیت بشورایعالی احاله شده تشکیل میگردد و بترتیب تقدم تاریخی و اهمیت کار کلیه امور را یکی پس از دیگری مطرح و اتخاذ تصمیم خواهند نمود و در هیچ مورد اظهار نظر نسبت بپیشنهادات و امور محوله بیش از یکماه نباید بتعویق افتد در صورتی که اظهار نظر شورایعالی از یکماه بیشتر بطول انجامد مدیر عامل سازمان موظف است مراتب را بکمیسیون برنامه گزارش نماید.
۲ – خلاصه مذاکرات و تصمیمات شورا در دفتر مخصوص ثبت و ضبط خواهد شد.
۳ – شورای عالی با حضور لااقل چهار نفر از اعضاء رسمیت مییابد و در هر حال هیچ تصمیمی که لااقل چهار نفر از اعضاء حاضر در جلسه با آن موافقت نکرده باشند قطعی نیست و کلیه تصمیمات در سه نسخه تهیه و یک نسخه آن برای اجراء نزد مدیر عامل و یک نسخه برای هیئت نظارت ارسال و نسخه سوم در بایگانی شورا خواهد ماند.
۴ – شورای عالی یک نفر از اعضاء خود را جهت اداره جلسات برای مدت یکسال بریاست انتخاب میکند و صورت مذاکرات هر جلسه در اول جلسه بعد باید قرائت و به تصویب و امضاء اعضاء حاضر شورا برسد.
۵ – شورای عالی دارای یکنفر دبیر و تعدادی اعضاء و دبیرخانه خواهد بود که از میان کارمندان از طرف مدیر عامل سازمان برنامه انتخاب خواهند شد.
۶ – دبیر شورای عالی باید ذیل کلیه صورت جلسات را امضاء نماید.
فصل دوم – هیئت نظارت
ماده ۲ -
الف – وظائف:
۱ – هیئت نظارت – نظارت بعمل خواهد آورد که مخارج و مصارف بر طبق قانون و طرحها و بودجه ها و مصوبات کمیسیون برنامه مجلس شورای ملی و شورایعالی و آئین نامه های سازمان برنامه بعمل آید و موارد اعتراض را بمدیر عامل کتباً اطلاع دهند.
۲ – تصمیمات اساسی سازمان و آیین‌نامه ها و مقرراتی که باید در شورایعالی به تصویب برسد قبلا توسط مدیر عالم برای کسب نظر به اطلاع هیئت نظارت خواهد رسید هیئت موظف است که در ظرف پنج روز نظریات خود را نسبت بامور مرجوعه مدیر عامل برای مشارالیه ارسال دارد در صورت عدم وصول جواب در ظرف مدت فوق حاکی است که هیئت نظارت نظری ندارد.
۳ – هیئت نظارت حق رابطه مستقیم با دولت دارد و مکلف است در اموری که از طرف دولت بآن مراجعه میشود رسیدگی نموده و نتیجه تحقیقات خود را مستقیماً گزارش دهد.
۴ – هیئت نظارت میتواند نسبت بمصارف وجوه و عواید سازمان و شرکتهای تابعه هر نوع اطلاع و مدرک اسناد و حسابی را که لازم بداند بخواهد.
۵ – هرگاه هیئت نظارت در ضمن رسیدگی مشاهده نماید که عملی بر خلاف مقررات و بطور غیر عادی واقع شده مراتب را بمدیر عامل با ذکر دلائل اعلام خواهد نمود تا در صورت وقوع تخلف یا جرم ترتیب تعقیب از طرف مدیر عامل داده شود در مواردی که عدول از مقررات بر حسب دستور مدیر عامل باشد و عملی انجام شده یا بعد از تذکر رفع اشکال نشود مراتب را هیئت نظارت بدولت گزارش خواهد داد و رونوشت آن را به کمیسیون برنامه مجلس شورای ملی و شورای عالی ارسال خواهد داشت.
۶ – هیئت نظارت گزارش عملیات یکساله و ترازنامه سازمان برنامه را که طبق مادة (۱۲) قانون به آن تسلیم میشود از حیث درآمد و هزینه و افزایشی که در نتیجه اجرای برنامه در امر تولید و درآمد حاصل شده مورد رسیدگی قرار داده و اگر ایراداتی به آن داشته باشد بمدیر عامل تذکر داده و پس از رفع این ایرادات گزارش و ترازنامه مزبور را برای تصویب بهیئت دولت ارسال خواهد داشت.
۷ – شرکت در مجمع عمومی صاحبان سهام شرکتهای تابعه سازمان بمنظور تصویب ترازنامه شرکتها (حداکثر تا ۳۱ امرداد ماه) و تصویب برنامه عملیات بهره برداری و بودجه آنها (حداکثر تا ۳۱ فروردین ماه سال بعد) و سایر مسائلی که جزو دستور باشد.
ب – طرز کار:
1 – هیئت نظارت با حضور لااقل چهار نفر از اعضاء رسمیت مییابد و در هر حال هیچ تصمیمی که لااقل چهار نفر از اعضاء حاضر در جلسه با آن موافقت نکرده باشند قطعی نیست.
2 – هیئت نظارت یکن فر از اعضاء خود را برای اداره کردن جلسات بریاست انتخاب میکند و صورت مذاکرات هر جلسه باید در اول جلسه بعد قرائت و به تصویب و امضاء حضار برسد.
3 – هیئت نظارت دارای دبیرخانه ای خواهد بود که اعضاء آن از بین کارمندان سازمان برنامه انتخاب خواهند شد.
فصل سوم – مدیر عامل
ماده ۳ – مدیر عامل بر ادارات و شرکتها و مؤسسات تابعه و دفتر فنی سازمان ریاست داشته و در مقابل هیئت دولت و وزارتخانه ها از طرف سازمان نمایندگی دارد و بطور کلی مسئول حسن اجرای وظائفی است که بر عهده سازمان برنامه قرار دارد.
ماده ۴ – مدیر عامل در مقابل محاکم و مراجع قانونی و دولتی و هر شخص حقوقی و یا حقیقی دیگر نماینده سازمان برنامه بوده و میتواند وکیل یا حق توکیل غیر انتخاب نماید.
ماده ۵ – وظایف مدیر عامل عبارتست از:
۱ – تهیه بودجه و تعیین تشکیلات اداری سازمان و تغییر آن با تصویب شورایعالی.
۲ – استخدام و عزل و نصب و ترفیع و تنزل رتبه کارمندان برنامه طبق آیین‌نامه استخدامی که پس از کسب نظر مشورتی هیئت نظارت به تصویب شورای عالی سازمان رسیده باشد.
۳ – تمرکز وجوه برنامه و پرداخت هزینه‌های عملیات اجرائی طبق برنامه ها و بودجه های تفصیلی مصوبه.
۴ – امضای اسناد و اوراق بهادار و نامه های صادره از طرف سازمان.
۵ – امضای قراردادها بنام سازمان برنامه بر طبق آیین‌نامه معاملات سازمان برنامه.
۶ – تدوین برنامه های عملی و تهیه نقشه ها و طرحها و تنظیم بودجه های تفصیلی عمرانی و اداری برای پیشنهاد به شورایعالی برنامه و هیئت وزیران و کمیسیون برنامه.
۷ – تدوین آیین‌نامه و همچنین مقررات اجرائی و نظارتهای فنی و مالی و ارسال آن پس از جلب نظر هیئت نظارت بشورایعالی برای تصویب.
۸ – تدوین طرحها و فراهم نمودن اعتبارهای لازم و پیشنهاد طرق و راهنمائی و کمک فنی به افراد و یا مؤسسات خصوصی بمنظور بکار‌انداختن سرمایه های خصوصی آنها و تسلیم آن بشورایعالی و هیئت دولت برای تصویب.
۹ – تنظیم گزارش سه ماهه عملیات اجرائی.
۱۰ – تنظیم ترازنامه عملیات سالیانه برای تسلیم بهیئت نظارت . مدیر عامل گزارش سه ماهه و ترازنامه مصوب سالیانه را برای اطلاع عموم منتشر خواهد نمود.
۱۱ – تعقیب اداری کارکنان متخلف و در صورتی که تخلف جنبه جزائی داشته باشد ارجاع امر بمحاکم صالحه.
۱۲ – ارسال رونوشت کلیه طرح‌های اجرائی و بودجه های تفصیلی و بودجه های اداری و قراردادها و صورتحسابهای ماهیانه بهیئت نظارت.
۱۳ – حضور در جلسات هیئت وزیران.
۱۴ – موادیکه طبق ماده ۱۰ قانون سازمان برنامه باید با جلب نظر و مشورت هیئت نظارت اقدام گردد قبلا از طرف مدیر عامل موضوع بهیئت نظارت ارجاع و سپس برای تصویب در شورایعالی مطرح خواهد شد.
۱۵ – مدیر عامل وسائل اجراء وظائف هیئت نظارت را فراهم خواهد نمود.
۱۶ – مدیر عامل بطور کلی مسئول حسن جریان امور شرکتهای تابعه سازمان برنامه بوده و مراقبت در اجرای دستورات مجامع عمومی صاحبان سهام توسط شرکتها و یا بنگاهها نیز بعهده مدیر عامل است و میتواند مجمع فوق العاده صاحبان سهام را نیز دعوت نماید.
۱۷ – ارجاع کلیه گزارشات سالیانه و ترازنامه عملیات و بهره برداری و اعتبارات مالی و بودجه های اداری شرکتها و بنگاههای تابعه آن برای اظهار‌نظر صریح مجمع عمومی صاحبان سهام (حداکثر تا یک ماه از تاریخ وصول).
۱۸ – روش عمومی اقتصادی و برنامه و بودجه و پیشنهادات مدیران عامل و بازرسهای شرکتها یا بنگاههای تابعه و طرز مصرف سود ویژه آنها را بمجمع عمومی صاحبان سهام برای تصویب پیشنهاد مینماید.
۱۹ – مدیر عامل میتواند بعضی یا کلیه اختیارات اداری و فنی و مالی خود را بهر یک از معاونین یا رؤسای ادارات و یا مدیران و یا بازرسان شرکتهای تابعه تفویض نماید. تفویض این اختیارات باید کتبی باشد و مدیر عامل میتواند هر وقت که مایل باشد اختیارات تفویض شده را استرداد نماید.
فصل چهارم – کلیات
ماده ۶ – [اصلاحی ۱۳۳۸/۴/۱۴]
در مورد شرکتهائی که با سرمایه دولت تشکیل شده و اداره آن بعهده سازمان برنامه محول گردیده و همچنین شرکتهای تابعه سازمان برنامه که به وجود آمده یا بعداً بوجود خواهد آمد در مواردی که طبق اساسنامه شرکتها مجمع عمومی عادی یا فوق العاده ضرورت پیدا کند کلیه اختیارات و وظایف صاحبان سهام با وزیر دارائی و دو نفر از وزراء که دولت تعیین خواهد کرد خواهد بود.
ماده ۷ – در مورد شرکتها و بنگاههای تابعه حدود و وظایف و اختیارات هر یک از سه رکن سازمان بهمان نحوی است که در قانون برنامه و این اساسنامه پیش بینی شده است.
ماده ۸ – در مواردی که اساسنامه شرکتها و بنگاههای تابعه با مفاد این اساسنامه مغایرت پیدا نماید اساسنامه های شرکتها و بنگاهها بایستی بر طبق مفاد این اساسنامه اصلاح گردد.
اساسنامه سازمان برنامه هفت ساله مشتمل بر چهار فصل و هشت ماده که طبق قسمت اخیر ماده ۹ قانون برنامه در تاریخ ۲۵/ ۹/ ۳۱ به تصویب کمیسیون برنامه مجلس شورای ملی رسیده قابل اجراء میباشد.
نایب رئیس مجلس شورای ملی – محمد ذوالفقاری