فصل اول – کلیات
ماده ۱- بانکی که بموجب قانون ۲۱ خرداد ماه ۱۳۱۲ [قانون اجازه تاسیس بانک فلاحتی و صنعتی و سهامی] تأسیس یافته شرکت سهامی است و از این تاریخ بنام (بانک کشاورزی ایران) نامیده میشود.
ماده ۲ – منظور از تأسیس بانک کمک بتوسعه و پیشرفت امور کشاورزی و آبیاری و صنایع روستائی در کشور است و برای انجام این منظور میتواند بعملیات زیر مبادرت کند:
الف – دادن وام و انجام انواع عملیات اعتباری بانکی برای امور کشاورزی.
ب – کمکهای اعتباری بشرکتها و بنگاههای کشاورزی.
ج – کمک بتأسیس و پیشرفت صندوقهای روستائی برای مساعدت بکشاورزان و برزگران و تأمین وسایل کار آنها.
د – اقدام بتأسیس و کمک بشرکتهای تعاونی برای مساعدت بکشاورزان.
ه – پذیرفتن پول بحساب جاری و سپرده و غیره با بهره یا بدون بهره همچنین انتقال وجه اشخاص با دریافت کارمزد.
و – دادن اعتبار برای عملیات عمرانی و توسعه کشاورزی.
ز – انجام سایر عملیات بانکی.
ح – خرید و تهیه ادوات و ماشینهای کشاورزی و فروش و توزیع بین کشاورزان با حداکثر تسهیلات ممکنه.
ط – تأسیس شرکتهای سیار در شهرستانها و مراکز هر استان.
تبصره – بانک کشاورزی از تنزیل نمودن سفته های عادی و تجارتی ممنوع است.
ماده ۳ – مرکز بانک تهران است و در صورت اقتضا به تشخیص هیئت مدیره میتواند در داخله کشور به تأسیس شعب و نمایندگی اقدام نماید.
فصل دوم – سرمایه و اندوخته
ماده ۴ – سرمایه بانک یک میلیارد و پانصد میلیون ریال است که به پانزده هزار سهم یکصد هزار ریالی تقسیم میشود کلیه سهام از طرف دولت تعهد شده و فعلاً بیش از ثلث سرمایه پرداخت گردیده و تأدیه بقیه بهای سهام بتدریج و بتناسب احتیاج بانک خواهد بود.
ماده ۵ – افزایش سرمایه به پیشنهاد هیأت مدیره و تصویب مجمع عمومی با انتشار سهام جدید صورت خواهد گرفت.
ماده ۶ – همه ساله پنجاه درصد از سود ویژه بانک برای اندوخته احتیاطی کنار گذاشته میشود تا وقتی که اندوخته معادل سرمایه بانک بشود.
فصل سوم – سازمان
ماده ۷ – ارکان بانک عبارت است از:
الف – مجمع عمومی دارندگان سهام.
ب – شورایعالی.
ج – هیأت مدیره.
د – بازرس
مجمع عمومی دارندگان سهام
ماده ۸ – نمایندگی سهام دولت در بانک بعهده وزیر دارائی و دو نفر اشخاص صلاحیت دار به تصویب هیأت وزیران خواهد بود.
ماده ۹ – مجمع عمومی ممکن است عادی یا فوق العاده باشد – مجمع عمومی عادی سالی یکبار بر حسب دعوت هیأت مدیره در مرکز بانک تشکیل میشود.
تاریخ انعقاد مجمع عمومی موکول بتصمیم هیأت مدیره است ولی در هر صورت نباید دیرتر از آخر شهریور باشد.
مجمع عمومی فوق العاده ممکن است بر حسب تقاضای شورایعالی یا بازرس و یا هیأت مدیره دعوت شود دستور جلسه مجمع عمومی فوق العاده را کسی که پیشنهاد دعوت آن را نموده است تعیین خواهد نمود.
ماده ۱۰ – ریاست مجمع عمومی بعهده وزیر دارائی است – اعضای شورایعالی و هیأت مدیره و بازرس در مجمع حضور خواهند داشت ولی حق رأی ندارند.
ماده ۱۱ – مجمع عمومی در امور زیر بررسی و تصمیم اتخاذ میکند:
الف – گزارش سالیانه هیأت مدیره و بازرس و اوضاع مالی و برنامه های کشاورزی بانک.
ب – ترازنامه سالیانه.
ج – تقسیم سود ویژه و پاداش کارکنان و مدیران بانک.
د – انتخاب اعضای شورایعالی و هیأت مدیره که مدت مأموریت آنان پایان یافته است.
ه – انتخاب بازرس.
و – پیشنهادهای هیأت مدیره و خط مشی سال بعد.
ز – مسائل دیگری که در دستور قرار دارد.
شورای عالی
ماده ۱۲ – شورای عالی مرکب است از ۵ نفر اشخاص صلاحیت دار و با سابقه به امور بانکی و کشاورزی که به پیشنهاد وزیر دارائی و تصویب هیئت وزیران برای مدت ۳ سال انتخاب می شوند.
ماده ۱۳ – جلسات شورای عالی لااقل ماهی یکبار تشکیل خواهد شد – برای رسمیت یافتن جلسات حضور سه نفر ضروری است – تصمیمات شورا وقتی قابل اجرا است که لااقل ۳ نفر از اعضاء بآن رأی داده باشد.
ماده ۱۴ – شورای عالی با حضور هیأت مدیره تشکیل می شود ولی حق رأی منحصراً با اعضای شورا میباشد.
ماده ۱۵ – وظایف شورای عالی بقرار زیر است:
الف – تصمیم به گرفتن اعتبار از بانک های داخلی یا دادن اعتبار بآنها.
ب – تصویب تعرفه معاملات بانک.
ج – تصویب آیین‌نامه های معاملات و استخدام و سایر آیین‌نامه های داخلی بانک.
د – تصویب خریدار اموال غیر منقول مورد نیاز بانک.
ه – تصمیم راجع به مطالبات مشکوک یا وصول نشدنی.
و – تصمیم راجع بانتشار اوراق وام با بهره یا جایزه بر طبق قانون بانکداری.
ز – تصمیم درباره مسائلی که از طرف هیأت مدیره پیشنهاد می شود.
ح – تصویب بودجه سالیانه بانک.
ماده ۱۶ – اعضای شورای عالی بانک قبل از شروع بکار طبق قانون بانکداری سوگند یاد خواهند نمود که منافع و اسرار بانک را محفوظ دارند.
ماده ۱۷ – پاداش اعضاء شورای عالی بصورت حق حضور در جلسات به تصویب مجمع عمومی تعیین و پرداخت خواهد شد.
هیأت مدیره
ماده ۱۸ – بانک بوسیله هیأت مدیره ای مرکب از ۳ نفر اداره خواهد شد که یک نفر از آنها سمت ریاست هیأت مدیره و مدیر عامل را خواهد داشت. مدت خدمت اعضاء هیأت مدیره ۳ سال است و انتخاب مجدد آنان مانعی ندارد.
ماده ۱۹ – رئیس و اعضاء هیأت مدیره با پیشنهاد وزیر دارائی و تصویب هیأت وزیران تعیین میگردند.
ماده ۲۰ – جز در مواقعی که تصمیم مجمع عمومی یا شورای عالی لازم است هیأت مدیره دارای کلیه اختیارات لازم برای اداره امور بانک می باشد- تصمیمات هیأت مدیره مربوط بامور مالی در صورتی قابل اجرا است که رئیس هیأت مدیره و یکی از اعضاء هیأت مدیره به آن رأی دهند.
ماده ۲۱ – نامه ها و اسناد بانک وقتی الزام آور است که لااقل دو نفر از اعضاء هیأت مدیره یا صاحبان امضاء مجاز آن را امضاء کرده باشند – نمایندگی بانک در کلیه معاملات و دعاوی بانک با مدیرعامل است که مستقیماً یا بوسیله نمایندگانی که تعیین می کند اقدام خواهد کرد .
ماده ۲۲ – رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل بالاترین مرجع اجرای امور بانک است و موافق این اساسنامه بانک را اداره می نماید. استخدام و معلق نمودن و تعیین شغل و حقوق و ترفیع کارکنان بانک و کلیه امور اداره داخلی بانک در حدود آیین‌نامه ها و بودجه مصوبه با مدیرعامل است ولی انفصال کارمندان رسمی به پیشنهاد مدیرعامل و تصویب شورای عالی خواهد بود.
تبصره ۱ – رئیس هیأت مدیره می تواند قسمتی از اختیارات خود را باعضای هیأت مدیره و نمایندگان مختار بانک محول نماید.
تبصره ۲ – نسبت بکارمندان رسمی دولتی مشغول در بانک طبق قانون استخدام کشوری رفتار خواهد شد.
ماده ۲۳ – اعضای هیأت مدیره نمی توانند با بانک معاملات بانکی و تجاری بنمایند.
بازرس
ماده ۲۴ – اعضاء هیأت مدیره قبل از شروع بکار در حضور اعضاء شورای عالی سوگند یاد خواهند کرد که منافع و اسرار بانک را محفوظ بدارند.
ماده ۲۵ – برای رسیدگی بحسابهای ترازنامه و نظارت در امور یک نفر بازرس که آشنائی کافی بامور حسابداری و بانکداری داشته باشد بمدت یک سال از طرف مجمع عمومی تعیین می شود که طبق مقررات قانون انجام وظیفه خواهد کرد.
ماده ۲۶ – هیئت مدیره وسایل کار بازرس را برای انجام وظیفه فراهم خواهد کرد و چنانچه سؤالی از هیأت مدیره بنماید یا اطلاعاتی راجع به امور بانک بخواهد اطلاعات خواسته شده را با اسناد مربوط در اختیار بازرس خواهند گذاشت.
ماده ۲۷ – بازرس قبل از شروع بکار در حضور شورای عالی سوگند یاد خواهد کرد که منافع و اسرار بانک را حفظ کند.
ماده ۲۸ – بازرس مکلف است تا ۱۵ روز قبل از تشکیل مجمع عمومی صورت حسابها و ترازنامه سالیانه بانک را رسیدگی کرده و گزارش خود را تهیه و تسلیم مجمع عمومی بنماید.
ماده ۲۹ – بازرس در طی سال مکلف است نظر خود را راجع به جریان امور بانک کتباً به هیأت مدیره یا شورای عالی اطلاع دهد – هیأت مدیره نظر بازرس را مورد توجه قرار خواهد داد.
ماده ۳۰ – حقوق و مزایای بازرس بانک بوسیله مجمع عمومی تعیین و از بودجه بانک پرداخت می شود.
ماده ۳۱ – ابتدای سال مالی اول فروردین و انتهای آن آخر اسفند هر سال است.
ماده ۳۲ – حسابها و دفاتر بانک در آخر سال بسته شده و ترازنامه بانک توسط هیأت مدیره لااقل ۴۰ روز قبل از تشکیل مجمع عمومی عادی سالیانه در اختیار بازرس و بیست روز قبل از تشکیل آن در اختیار صاحبان سهام گذارده خواهد شد.
ماده ۳۳ – در ترازنامه سالیانه اموال ببهای تاریخ تنظیم ترازنامه ( باستثنای اموال مستهلک شده) منظور خواهد گردید.
ماده ۳۴ – خلاصه وضع دارائی و بدهی بانک در آخر هر سه ماه تهیه و منتشر خواهد شد.
ماده ۳۵ – از سود ویژه بانک پس از کسر کلیه هزینه ها و استهلاک ها و اندوخته قانونی و غیره ممکن است مبلغی بعنوان پاداش از طرف هیأت مدیره و کارکنان بانک به مجمع عمومی پیشنهاد شود.
بموجب قانون تمدید تبصره قانون الغاء کلیه لوایح مصوب آقای دکتر مصدق ناشیه از اختیارات، لایحه قانونی مربوط به قانون اساسنامه بانک کشاورزی ایران که در تاریخ هفدهم تیر ماه ۱۳۳۴ به تصویب کمیسیون های مشترک مجلسین رسیده موقتاً قابل اجرا میباشد.
رئیس مجلس شورای ملی – رضا حکمت
رئیس مجلس سنا – سید حسن تقی زاده