ماده واحده – به دولت اجازه داده می‌شود که موافقتنامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری افغانستان شامل بر یک مقدمه و ۲۱ ماده و سه پروتکل را که در تاریخ ۱۳۵۳.۶.۱۴ در کابل به امضاء نمایندگان مختار دولتین رسیده است اجرا نماید.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن موافقتنامه و سه پروتکل ضمیمه پس از تصویب مجلس سنا در جلسه روز دوشنبه ۱۳۵۳.۱۰.۱۶، در جلسه روز یکشنبه چهارم اسفندماه یک هزار و سیصد و پنجاه و سه شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی
موافقتنامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری افغانستان
دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری افغانستان به منظور تحکیم و توسعه روابط اقتصادی و برقراری تسهیلات در امر عبور و مرور مسافر و اجناس و مال‌التجاره ترانزیتی در سرزمین دو دولت به وسیله وسایط نقلیه زمینی، تریلرهای ثبت شده در یکی از دو کشور نسبت به انعقاد موافقتنامه زیر توافق نمودند:
ماده اول – طرفین متعاهدین موافقت می‌نمایند که حق آزادی ترانزیت را برای مسافرین و لوازم شخصی آنها و همچنین برای اجناس و مال‌التجاره و عبور و مرور وسایط نقلیه مطابق شرایط این موافقتنامه از خاک یکدیگر اعطاء نمایند.
این حق شامل ترانزیت اسلحه و مهمات جنگی نمی‌شود مگر با موافقت طرفین.
همچنین اجناس و مال‌التجاره‌ای که ورود آنها به علل بهداشتی (حفظ‌الصحه) انسانی و حیوانی و نباتی ممنوع می‌باشد از حق آزادی ترانزیت مستثنی است.
ماده دوم – عبور و مرور مسافر و حمل و نقل اجناس و مال‌التجاره و وسایط نقلیه از سرزمین هر یک از دو طرف متعاهد هنگامی ترانزیت تلقی می‌شود که مبدأ و مقصد آن مسافرت یا حمل و نقل ماورای سرحدات کشوری باشد که امر ترانزیت در قلمرو خاک آن کشور صورت می‌گیرد. تبدیل وسیله نقلیه – تخلیه – ترمیمات و نگهداری اجناس و مال‌التجاره در انبارها (گدامهای) گمرکی و بندری – تمیز کردن و بسته‌بندی مجدد در خاک طرفین در ماهیت ترانزیت تغییری وارد نمی‌کند.
ماده سوم – طرفین متعاهدین به منظور حسن اجرای امر ترانزیت بین دو کشور سعی و کوشش خواهند نمود تسهیلات در عبور و مرور وسایط نقلیه راههای مورد استفاده ترانزیتی را تکمیل نموده نواقص راههای طرف استفاده اجناس و مال‌التجاره ترانزیتی را در خاک خود مرتفع و قسمتهای مخروب را تجدید ساختمان نمایند و نسبت به ساختمان یا امتداد قسمتی از راههای مورد استفاده ترانزیت واقع در سرزمین خود که احتیاج به ساختمان یا امتداد آن باشد اقدامات لازمه را معمول دارند و جاده‌ها و راههای آهن مورد استفاده ترانزیت را در تمام فصول سال طوری نگهداری نمایند که عبور وسایط نقلیه به آسانی مقدور باشد.
راهها و راههای آهن مورد استفاده ترانزیت در سرزمین دو طرف در پروتکل شماره (۱) ضمیمه این موافقتنامه تصریح شده است.
ماده چهارم – طرفین متعاهد به منظور توسعه حمل و نقل ترانزیتی مسافر اجناس و مال‌التجاره تدابیر لازم را به نحوی که تشریفات گمرکی مسافر، اجناس و مال‌التجاره ترانزیتی در کوتاه‌ترین مدت ممکنه انجام یابد اتخاذ خواهند نمود.
تدابیر لازم در این مورد پروتکل شماره (۲) این موافقتنامه تشریح شده است.
ماده پنجم – طرفین متعاهدین به اشخاص مؤسسات و شرکتهای حمل و نقل و مسافربری یکدیگر اجازه می‌دهند وسایل حمل و نقل خود را برای انتقال مسافر و اجناس و مال‌التجاره ترانزیتی از خاک یکدیگر در راههای ترانزیتی که در پروتکل شماره (۱) تعیین شده به کار اندازند.
ماده ششم – وسایط نقلیه که در خاک یکی از طرفین ثبت شده باشد حق حمل و نقل اموال و مسافر را از یک نقطه به نقطه دیگر در داخل طرف مقابل ندارد. شرایط حمل و نقل مال‌التجاره بین ایران و افغانستان و عکس آن در پروتکل شماره (۳) تعیین شده است.
ماده هفتم – هیچ گونه حقوق گمرکی یا عوارض دولتی – ایالتی و شهرداری به هر عنوان و منظور که باشد بر عبور و مرور اجناس و مال‌التجاره ترانزیتی و لوازم شخصی مسافرین ترانزیتی تحمیل نخواهد شد و صرفاً مخارج حمل و نقل اداری و سایر خدمات انجام شده مربوط به عبور و مرور مال‌التجاره و لوازم شخصی مسافرین ترانزیتی پرداخت خواهد شد.
ماده هشتم – مواد سوخت داخل تانکهای استاندارد شده و وسایط نقلیه از حقوق و عوارض (محصول) گمرکی و هر گونه مالیات و عوارض معاف می‌باشد مقصود از تانکهای استاندارد تانکهایی است که ظرفیت آن از طرف تولیدکننده برای وسایط نقلیه تعیین گردیده است.
ماده نهم – طرفین متعاهدین در راههای ترانزیتی خود به تناسب میزان و حجم اجناس و مال‌التجاره ترانزیتی انبارها (گدامها) و وسایل بارگیری و تخلیه لازم را به منظور تسهیل امور ترانزیتی حتی‌الامکان تأسیس و تهیه می‌نمایند و چنانچه حمل و نقل از طریق راه‌آهن انجام گیرد واگن‌ها و سایر وسایل‌حمل و نقل اجناس و مال‌التجاره ترانزیتی را برای استفاده طرف دیگر به نحوی فراهم می‌نمایند که در تخلیه و انتقال اجناس و مال‌التجاره تأخیری رخ ندهد . در صورت ورود اجناس و مال‌التجاره کم وزن که ظرفیت یک واگن را نداشته باشد به وسیله واگن توشه قطار و کامیون (لاری) به طور مستقل طبق شرایط مندرج در پروتکل شماره (۲) این موافقتنامه حمل می‌گردد.
ماده دهم – طرفین متعاهدین موافقت می‌نمایند که به منظور تسهیل و انتظام امور ترانزیتی، مؤسسات حمل و نقل اجناس و مال‌التجاره و مسافر طرفین که به امر ترانزیت اشتغال ورزند در نقاطی از سرزمین دو طرف که فعالیت ترانزیتی ایجاب کند با توافق و طبق قوانین جاریه هر یک از طرفین علاوه بر نمایندگی‌های وزارت بازرگانی (وکالت‌التجاری‌ها) اقدام به تأسیس نمایندگی نمایند.
ماده یازدهم – طرفین متعاهدین تدابیر لازم را اتخاذ خواهند نمود تا نرخ حمل و نقل اجناس مال‌التجاره در راههای ترانزیتی حتی‌الامکان تقلیل داده شود.
در مورد اجناس و مال‌التجاره‌ای که به طور ترانزیت با راه‌آهن حمل می‌شود طرف ایران موافقت می‌نماید تا به منظور توسعه امور ترانزیتی برای حمل و‌نقل اجناس و مال‌التجاره افغانی نرخ مساعدی را که در پروتکل شماره (۳) این موافقتنامه ذکر گردیده مقرر دارد.
محمولاتی که اضطراراً به وسیله واگن توشه مسافری از طرف صاحب مال و یا نماینده وی تقاضای حمل شود بدون تخفیف و با شرایط راه‌آهن دولتی ایران حمل می‌گردد.
مقررات بین‌المللی که راه‌آهن دولتی ایران مکلف به اجرای آن می‌باشد در مورد حمل کلیه اجناس و مال‌التجاره ترانزیتی اجرا خواهد گردید.
ماده دوازدهم – چنانچه طرفین متعاهدین با الحاق به معاهدات بین‌المللی چند جانبه تسهیلات و مزایای بیشتری را در امر ترانزیت قبول نمایند این تسهیلات و مزایا را بدون این که مواد این موافقتنامه تغییر یابد درباره یکدیگر مرعی خواهند داشت.
ماده سیزدهم – قوانین و مقررات داخلی هر یک از طرفین و تعهدات ناشی از عضویت آنها در معاهدات بین‌المللی در مورد اجناس و مال‌التجاره‌ای که حمل و نقل‌شان ممنوع و یا تابع اجازه خاص باشد محفوظ خواهد بود.
ماده چهاردهم – طرفین متعاهدین موافقت می‌نمایند کمیسیون مختلطی مرکب از نمایندگان هر دو کشور به منظور مراقبت در حسن اجرای این موافقتنامه و رفع مشکلات احتمالی از آن، بنابر پیشنهاد یکی از طرفین تشکیل گردد.
کمیسیون مزبور جلسات خود را به طور متناوب در تهران و کابل تشکیل خواهد داد.
تصمیمات کمیسیون مختلط تا حدود مندرجات این موافقتنامه و پروتکلهای منضم (منضمه) آن کاملاً قابل اجرا می‌باشد هرگاه تصمیمات متخذه مستلزم اصلاح برخی از مواد این موافقتنامه یا پروتکلهای ضمیمه آن باشد پس از تصویب مقامات صالحه طرفین قابل اجرا است.
ماده پانزدهم – طرفین متعاهدین مقام صلاحیتداری را که عهده‌دار رسیدگی به امور ترانزیت و اتخاذ تدابیر و مراقبت در حسن اجرای این موافقتنامه باشد تعیین و به یکدیگر کتباً معرفی خواهند نمود.
ماده شانزدهم – بیمه حمل و نقل اجناس و مال‌التجاره – مسافر و وسایط نقلیه مشمول این موافقتنامه تابع شرایط ذیل است:
الف – درباره بیمه وسایط نقلیه در مقابل شخص ثالث قوانین و مقررات کشوری که عبور و مرور وسایط نقلیه از آن صورت می‌گیرد نافذ خواهد بود.
ب – درباره بیمه اجناس و مال‌التجاره و مسافرین قوانین و مقررات کشوری که در آن وسایط نقلیه ثبت گردیده قابل اجراء خواهد بود.
ماده هفدهم – پرداختها (تأدیات) که بابت مخارج ترانزیت بین دو کشور صورت می‌گیرد طبق مقررات ارزی ( اسعاری) هر یک از دو طرف به ارز (اسعار) قابل تبدیل که مورد قبول بانکهای مرکزی هر دو کشور باشد انجام خواهد شد.
ماده هیجدهم – طرفین متعاهدین موافقت می‌نمایند که جهت استفاده از تسهیلات بیشتر در امور بندری در بندر عباس و یا در هر بندر مناسب دیگری که با توافق طرفین تعیین خواهد شد در حدود قوانین داخلی کشور ایران پروتکل جداگانه تنظیم نمایند.
ماده نوزدهم – اموری که در این موافقتنامه و پروتکلهای ضمیمه آن پیش‌بینی نشده تابع قوانین و مقررات داخلی هر یک از طرفین متعاهدین خواهد بود.
ماده بیستم – این موافقتنامه و ضمایم آن از تاریخ مبادله یادداشت مبنی بر تأیید تصویب مراجع صلاحیتدار دو کشور قابل اجراء بوده و جایگزین موافقتنامه ترانزیتی مورخ ۱۳۴۰.۱۱.۱۲ و پروتکلها و ضمایم الحاقی آن می‌گردد.
[قانون مربوط به موافقتنامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی افغانستان]
ماده بیست و یکم – این موافقتنامه و ضمایم آن بعد از تاریخ مبادله اسناد برای مدت پنج سال معتبر است هرگاه شش ماه قبل از انقضای مدت، فسخ آن از جانب یکی از طرفین کتباً اعلام نگردد مدت اعتبار آن خود به خود برای پنج سال دیگر تمدید خواهد شد.
این موافقتنامه و ضمایم آن به تاریخ ۱۴ شهریورماه (سنبله) ۱۳۵۳ در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی و پشتو در شهر کابل تنظیم و امضاء گردیده و هر دو متن دارای اعتبار مساوی است.
از طرف دولت شاهنشاه ایران از طرف دولت جمهوری افغانستان
ابراهیم داوری محمد فرید رفیق
موافقتنامه فوق مشتمل بر یک مقدمه و بیست و یک ماده منضم به قانون موافقتنامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری افغانستان می‌باشد
رییس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی
پروتکل شماره (۱) مربوط به راههای ترانزیتی
دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری افغانستان با توجه به ماده (۳) موافقتنامه ترانزیتی بین دو دولت که امروز به امضاء رسیده است و به منظور ایجاد تسهیلات متقابل راههای اصلی ترانزیتی را به شرح زیر تعیین می‌نمایند:
الف – راههای ترانزیتی در سرزمین دولت شاهنشاهی ایران.
1 – نقطه سرحدی – تایباد – مشهد – بجنورد – ساری – تهران – زنجان – تبریز – بازرگان و بالعکس.
2 – نقطه سرحدی – تایباد – مشهد – بجنورد – ساری – تهران – زنجان – تبریز – جلفا – و بالعکس.
3 – نقطه سرحدی – تایباد – مشهد – بجنورد – ساری – تهران – قزوین – همدان – کرمانشاه – خسروی و بالعکس.
4 – نقطه سرحدی – زابل – زاهدان – دارزین – سبزواران – بندر عباس – و بالعکس.
(پس از اعلام آمادگی استفاده از آن از طرف دولت شاهنشاهی ایران)
5 – نقطه سرحدی – زابل – زاهدان – دارزین – کرمان – بندر عباس و بالعکس.
(پس از اعلام آمادگی استفاده از آن از طرف دولت شاهنشاهی ایران)
6 – نقطه سرحدی – تایباد – مشهد – نیشابور – شاهرود – تهران – قم – اهواز – خرمشهر و بالعکس.
7 – نقطه سرحدی – تایباد – تربت جام – فریمان – سنگ بست – شاه تقی – تربت حیدریه – بیرجند – زاهدان – دارزین – کرمان – بندرعباس و‌بالعکس.
8 – نقطه سرحدی – تایباد – تربت جام – فریمان – سنگ بست – شاه تقی – تربت حیدریه – بیرجند – زاهدان – دارزین – سبزواران – بندرعباس – و‌بالعکس.
ب – راههای آهن ترانزیتی در سرزمین دولت شاهنشاهی ایران.
1 – راه‌آهن مشهد – تهران – تبریز – رازی و بالعکس.
(تحت شرایط حمل و نقل بین‌المللی و اعلام آمادگی پذیرفتن اجناس و مال‌التجاره در ایستگاه مشهد از طرف دولت شاهنشاهی ایران)
2 – راه‌آهن مشهد – تهران – تبریز – جلفا و بالعکس.
3 – راه‌آهن کرمان – قم – اهواز – بندر شاهپور و بالعکس.
(پس از تکمیل ساختمان راه‌آهن بین اصفهان و کرمان و اعلام بهره‌برداری از آن دولت شاهنشاهی ایران)
4 – راه‌آهن کرمان – قم – تهران – تبریز – جلفا – و بالعکس.
(پس از تکمیل ساختمان راه‌آهن بین اصفهان و کرمان و اعلام بهره‌برداری از آن از طرف دولت شاهنشاهی ایران).
5 – راه‌آهن مشهد – شاهرود – تهران – قم – اهواز – خرمشهر – و بالعکس.
ج – راههای ترانزیتی در سرزمین دولت جمهوری افغانستان.
1 – نقطه سرحدی – اسلام قلعه – هرات – قندهار – غزنی – کابل – جلال‌آباد – تورخم و بالعکس.
2 – نقطه سرحدی – اسلام قلعه – هرات – قندهار – سپین بولدک – بالعکس.
3 – نقطه سرحدی – زرنج – قندهار – غزنی – کابل – جلال‌آباد – تورخم و بالعکس.
(پس از اعلام آمادگی استفاده از آن طرف دولت جمهوری افغانستان)
4 – نقطه سرحدی – زرنج – قندهار – سپین بولدک و بالعکس.
(پس از اعلام آمادگی استفاده از آن طرف دولت جمهوری افغانستان)
د – اجناس مال‌التجاره‌ای که از این راهها حمل می‌شود از گمرکاتی که به وسیله هر یک از طرفین متعاهدین تعیین می‌گردد عبور خواهند نمود.
ه – علاوه راههای مندرج در ماده‌های (الف) و (ب) و (ج) فوق طرفین متعاهدین می‌توانند در هر مورد راههای دیگر بعداً توافق نمایند.
از طرف دولت شاهنشاهی ایران از طرف دولت جمهوری افغانستان
ابراهیم داوری محمد فریدرفیق
پروتکل فوق منضم به قانون موافقتنامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری افغانستان می‌باشد.
رییس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی
پروتکل شماره (۲)
مربوط به تسهیل مراسم گمرکی
عطف به موافقتنامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری افغانستان که به تاریخ امروز امضاء گردید طرفین متعاهدین به منظور ایجاد تسهیلات در مقررات گمرکی درباره حمل و نقل اجناس و مال‌التجاره ترانزیتی به ترتیب ذیل موافقت حاصل می‌نمایند.
ماده ۱ – هرگاه وسایط نقلیه شخصی مؤسسات و یا اشخاصی که در یکی از کشورهای متعاهدین ثبت شده باشند و دارای جواز عبور بین‌المللی مانند (ترپتیک) و یا (کارنه دو پاساژ) باشند چنین اسناد عبوری در نزد مقامات گمرکی طرفین به عنوان تضمین قبول می‌شود.
ماده ۲ – هرگاه اجناس و مال‌التجاره تحت شرایط کارنه تیر حمل گردد مقررات کنوانسیون (ت . ی . ر .) قابل اجرا خواهد بود.
ماده ۳ – در صورتی که حمل و نقل مسافر – اجناس مال‌التجاره ترانزیتی به وسیله
مؤسسات و شرکتهایی به عمل آید که توسط یکی از طرفین به طرف دیگر معرفی شده است،
طرفین متعاهدین حداکثر تسهیلات گمرکی را درباره وسایط نقلیه و محموله آنها معمول
خواهند داشت. مشروط بر این که‌وسایط نقلیه مذکور شرایط و صفات ذیل را دارا باشد:
الف – وزن بار با وسایط نقلیه (توناژ) و فشار بر محور و عرض و طول و ارتفاع
وسایط نقلیه که روی راهها (سرکها) عبور می‌نمایند نباید از استاندارد تصریح شده در میثاق‌های بین‌المللی تجاوز نماید.
ب – حمل و نقل اجناس و مال‌التجاره ثقیل و حجیم باید مطابق مقررات داخلی هر یک از
طرفین متعاهدین صورت گیرد. در این صورت مؤسسات‌حمل و نقل باید اجازه قبلی مقامات
صلاحیتدار کشور طرفی را که وسیله نقلیه از آن عبور می‌کند تحصیل (حاصل) نماید.
ج – وسایط نقلیه مانند واگن‌های خطوط آهن باید به صورت مسقف تهیه گردد که دارای در
واحد بوده و پس از مهر از طرف مقامات گمرکی محموله آنها‌نیز قابل دسترس باشد.
اموال در وسایط نقلیه غیر مسقف نیز بارگیری می‌شود مشروط بر این که روی محموله
آنها طبق شرایط مندرج در کنوانسیون (ت. ی . ر) و یا به ترتیبی که مورد قبول گمرک
کشوری که وسیله نقلیه از آن عبور می‌کند به وسیله روپوش برزنتی (تریال) توسط
ریسمان بدون گره به‌وسیله نقلیه محکم گردیده و دو انتهای آن به هم وصل و مهر شده
باشد پوشانیده شده و غیر قابل دسترس باشد.
طرف معرفی‌کننده موظف است مطابق شرایط فوق‌الذکر تصدیقنامه حاکی از این که وسیله
نقلیه واجد شرایط لازمه فوق بوده و از هر لحاظ معاینه شده‌است تهیه و به بدنه
خارجی مخزن بار به صورت مطمئن الصاق و مهر نماید اعتبار این سند قبولی حداکثر یک سال است.
ماده ۴ – در مورد وسایط نقلیه مؤسسات و شرکتهای مذکور در ماده ۳ این پروتکل که
توسط مقامات گمرکی یکی از طرفین متعاهدین مهر شده است در صورتی که تمام مهرهایی که
تعداد آنها در اظهارنامه قید شده سالم و دست نخورده بوده و محموله وضع مشکوکی
نداشته باشد و اطلاع سویی در مورد‌آن از مراجع رسمی نرسیده باشد صرفاً به وضع ظاهری
وسایط نقلیه مزبور اکتفا شده بعد از مهر اجازه دخول یا خروج از کشور داده می‌شود.
ماده ۵ – در مورد وسایل حمل و نقل مؤسسات و شرکتهای معرفی شده که دارای مشخصات و شرایط مندرج در ماده ۳ این پروتکل نباشد و همچنین وسایط نقلیه متعلق به غیر مؤسسات و شرکتهای معرفی شده طبق مقررات داخلی طرفین نسبت به اخذ تضمین و انجام تشریفات گمرکی عمل خواهد‌شد .
ماده ۶ – ترتیب و ثبت اظهارنامه اجمالی و اظهارنامه ترانزیتی (بیان‌نامه) و سایر مراسم گمرکی مطابق با مقررات داخلی هر یک از طرفین متعاهدین حتی‌المقدور به صورت ساده انجام خواهد شد.
ماده ۷ – رانندگان وسایط نقلیه باید دارای جواز رانندگی (لایسنس) ملی یا بین‌المللی باشند.
ماده ۸ – هرگاه در اثنای حمل و نقل اجناس و مال‌التجاره ترانزیتی تخلف از مفاد این موافقتنامه به عمل آید در آن صورت قوانین و مقررات داخلی هر یک از کشورهای متعاهد قابل اجرا است.
ماده ۹ – طرفین متعاهدین موافقت می‌نمایند که برای رانندگان و معاونین آنها که وسایط نقلیه‌شان بر طبق مندرجات این موافقتنامه و پروتکلهای منضم آن به کار حمل و نقل اجناس و مال‌التجاره ترانزیتی در خاک طرفین اشتغال می‌ورزند ویزای کثیرالمسافرت به مدت شش ماه صادر گردد.
ماده ۱۰ – ایجاد تسهیلات بیشتر در تشریفات گمرکی و تعهدات مذکور در این موافقتنامه به وسیله یک طرف متعاهد تغییر در موافقتنامه حاضر تلقی نمی‌شود و احتیاجی به موافقت دیگر ندارد.
ماده ۱۱ – در صورتی که عدلها و صندوق‌ها ترمیم و بسته‌بندی مجدد را ایجاب نماید
بعد از رسیدگی و تطبیق با اظهارنامه و جواز ترانزیت طبق تقاضای صاحب اجناس و
مال‌التجاره یا نماینده آن این عمل تحت نظارت مأمورین گمرک با حضور نماینده وزارت
بازرگانی (وکالت‌التجاری) انجام و تغییرات وارد، از طرف گمرک در ظهر جواز و
اظهارنامه ترانزیت با توضیح کافی قید می‌گردد.
ماده ۱۲ – راجع به تضمین گمرکی اجناس و مال‌التجاره که با وسایط نقلیه شرکتها و
مؤسسات معرفی شده حمل می‌شود طرفین متعاهد موافقت می‌نمایند در هر مورد ضمانت کتبی
نماینده وزارت بازرگانی (وکالت‌التجاری) را به جای وثیقه نقدی یا تضمین بانکی
مورد قبول قرار دهند. هر یک از‌طرفین در صورت تخلف مؤسسات و شرکتهای حمل و نقل از
مفاد این موافقتنامه علاوه بر اقدامات قانونی مراتب را به منظور تجدید نظر در معرفی شرکتهای مذکور به طرف دیگر اعلام خواهند نمود.
ماده ۱۳ – تعهدات هر یک از طرفین در مقابل ارائه تصدیق خروج اجناس و مال‌التجاره از سرحد و تصدیق اولین گمرک مقصد مبنی بر حصول جنس به کشور ابطال خواهد شد.
ابطال تعهدات در مورد اجناس و مال‌التجاره صادراتی ترانزیتی هر یک از طرفین متعاهدین در مقابل تصدیق خروج گمرک مرزی (سرحدی) هر یک از‌دو کشور صورت خواهد گرفت.
ماده ۱۴ – هزینه (مصارف) خدمات گمرکی اجناس و مال‌التجاره وارده هر یک از طرفین
به کشور دیگر مطابق نرخ اجناس و مال‌التجاره وارداتی آن کشور و هزینه (مصارف)
خدمات گمرکی هنگام صدور (خروج) از کشور طرف مقابل در گمرک خروجی مطابق نرخ خدمات
گمرکی اجناس و‌مال‌التجاره صادراتی کشور متعاهد محاسبه و اخذ خواهد شد.
ماده ۱۵ – وسایط نقلیه از قبیل کامیون (لاری) اتوبوس (باس) که به صورت ترانزیت بدون بار یا مسافر از راههای ترانزیتی طرفین عبور نمایند از تسهیلات مندرج در ماده (۱۲) این پروتکل برخوردار خواهند بود.
ماده ۱۶ – طرفین متعاهدین موافقت می‌نمایند که لوازم مازاد مسافری (شخصی) همراه
اتباع طرفین را که ماهیت تجاری داشته باشد به اسرع وقت به هزینه (مصارف) صاحب مال
به طریق محفوظه و مطمئن با یکی از وسایط نقلیه مورد انتخاب گمرک کشوری که مسافر از
خاک آن عبور می‌نماید و یا‌تعهد کتبی صاحب مال به مرز (سرحد) خروج ارسال نمایند
در این صورت از فرستادن مأمور بدرقه خودداری می‌شود هر یک از اتباع طرفین که
با وسیله نقلیه سواری شخصی خود وارد می‌شود می‌تواند با ارائه ضمانت کتبی نماینده
وزارت بازرگانی ( وکالت‌التجاری) طرفین از مزایای این ماده‌استفاده نماید و در
این صورت لوازم همراه مسافر به طور مطمئن بسته‌بندی و سیم و سرب شده همراه مسافر حمل می‌گردد.
از طرف دولت شاهنشاهی ایران از طرف دولت جمهوری افغانستان
ابراهیم داوری محمد فریدرفیق
پروتکل فوق مشتمل بر شانزده ماده منضم به قانون موافقتنامه ترانزیتی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری افغانستان می‌باشد.
رییس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی
پروتکل شماره (۳)
عطف به موافقتنامه ترانزیت که در تاریخ امروز به امضاء رسیده است طرفین متعاهدین نسبت به موارد زیر توافق می‌نمایند.
ماده ۱ – مؤسسات رسمی و شرکتهای خصوصی حمل و نقل که مرکز آنها در افغانستان است
از طرف دولت شاهنشاهی ایران اجازه دارند به منظور حمل و نقل اجناس و مال‌التجاره
که مقصد آن کشور ایران باشد سرویس حمل و نقل موتوری خود را تا مشهد بسط دهند.
مؤسسات رسمی و شرکتهای خصوصی حمل و نقل که مرکز آنها در ایران است از طرف دولت
جمهوری افغانستان اجازه دارند به منظور حمل و نقل‌اجناس و مال‌التجاره که مقصد آن
کشور افغانستان باشد سرویس حمل و نقل موتوری خود را تا هرات بسط دهند.
حمل اجناس و مال‌التجاره سریع‌الفساد و یا در موارد استثنایی بر اساس اجازه قبلی
طرف دیگر به هر یک از شهرهای کشور موافقت‌کننده صورت خواهد گرفت.
ماده ۲ – پرداختهای (تأدیات) قانونی به گمرک از بابت وسایط نقلیه که به طور ورود
موقت به منظور حمل اجناس وارداتی داخل کشور هر یک از طرفین می‌شود به عوض وثیقه
نقدی یا تضمین بانکی ضمانت کتبی شش‌ماهه نماینده وزارت بازرگانی (وکالت‌التجاری) طرفین پذیرفته می‌شود.
مدت اعتبار پروانه (اجازه) ورود موقت برای شش ماه می‌باشد.
ماده ۳ – در آن قسمت از مسیر ترانزیت در خاک کشور شاهنشاهی ایران که اجناس و
مال‌التجاره به وسیله راه‌آهن حمل می‌گردد اداره راه‌آهن دولتی ایران مسئول
رسانیدن اجناس‌و مال‌التجاره افغانی به صورتی که به راه‌آهن تحویل شده است می‌باشد.
ماده ۴ – در صورتی که راه‌آهن دولتی ایران بر اثر تقاضای صاحب مال یا نماینده او
از تاریخ صدور جواز ترخیص و موافقت قبلی خویش مبنی بر تهیه واگن نتواند واگن مورد
تقاضا را حداکثر در مدت پنج روز واگذار (تهیه) نماید این مدت جزو زمان معافیت
انبارداری برای تهیه وسایل نقلیه به منظور خروج اجناس و مال‌التجاره از انبار
محاسبه نشده و از این بابت انبارداری دریافت نمی‌شود در این صورت صاحب مال یا
نماینده او موظف است در ظرف مهلت مقرر‌مندرج در قوانین و مقررات گمرکی ایران با
تهیه وسیله نقلیه مناسب مال‌التجاره را از محوطه گمرک خارج نماید.
ماده ۵ – طرفین متعاهدین در تخلیه و بارگیری اجناس و مال‌التجاره ترانزیتی یکدیگر در بنادر و گمرکات ورودی و خروجی توجه کافی مبذول داشته و سعی خواهند نمود تا تخلیه و بارگیری به اسرع وقت صورت گیرد.
ماده ۶ – راه‌آهن دولتی ایران کرایه حمل و نقل اجناس و مال‌التجاره ترانزیتی افغانستان را بر اساس تعرفه معمول راه‌آهن دولتی ایران با تخفیف بیست درصد دریافت خواهند نمود سایر مقررات و آیین‌نامه‌های راه‌آهن دولتی ایران در مورد حمل کلیه اجناس و مال‌التجاره ترانزیتی اجراء خواهد گردید.
از طرف دولت شاهنشاهی ایران از طرف دولت جمهوری افغانستان
ابراهیم داوری محمد فریدرفیق
پروتکل فوق مشتمل بر شش ماده منضم به قانون موافقتنامه ترانزیت بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری افغانستان می‌باشد.
رییس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی