ماده واحده – موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا برای تأمین هزینه‌های بعضی از برنامه‌های مبادلات فرهنگی که در تاریخ دوم آبان ماه ۱۳۴۲ برابر با ۲۴ اکتبر ۱۹۶۳ بین نمایندگان مختار طرفین در تهران به امضاء رسیده و مشتمل بر یک مقدمه و دوازده ماده می‌باشد تصویب و به دولت اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
تغییرات و اصلاحات این موافقتنامه موضوع ماده دهم با تصویب مجلسین صورت خواهد گرفت.
تبصره – در هر یک از مواد این موافقتنامه منظور از وزارت فرهنگ وزارت آموزش و پرورش است.
قانون فوق که مشتمل بر یک ماده و یک تبصره می‌باشد در جلسه روز یکشنبه هفتم آذر ماه یک هزار و سیصد و چهل و چهار به تصویب مجلس شورای ملی رسیده است.
رییس مجلس شورای ملی – مهندس عبدالله ریاضی
قانون فوق در جلسه روز چهارشنبه ۱۳۴۴.۱۰.۲۹ به تصویب مجلس سنا رسیده است.
موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا
برای تأمین هزینه‌های بعضی از برنامه‌های مبادلات فرهنگی
دولتین ایران و ایالات متحده آمریکا که مایلند به منظور ایجاد تفاهم متقابل بیشتر بین ملت ایران و ملت ایالات متحده آمریکا از طریق ارتباطات فرهنگی مبادلات بین دو کشور را در زمینه‌های دانش و استعدادهای حرفه‌ای توسعه دهند به ترتیب زیر موافقت حاصل نمودند:
ماده اول – کمیسیونی به نام کمیسیون ایالات متحده آمریکا برای مبادلات فرهنگی بین ایران و آمریکا (که از این پس به نام کمیسیون خوانده خواهد شد) تشکیل می‌شود.
این کمیسیون از طرف دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا به عنوان سازمانی به رسمیت شناخته خواهد شد که منظور از ایجاد و تأسیس آن تسهیل در اجرای یک برنامه فرهنگی است و مخارج آن از وجوهی که از طرف دولت ایالات متحده آمریکا در اختیار کمیسیون گذاشته می‌شود تأمین می‌گردند.
به استثنای موارد پیش‌بینی شده در ماده ۳ این موافقتنامه کمیسیون در مورد خرج و استفاده از وجوه مزبور برای مقاصد منظور در این موافقتنامه از قوانین داخلی و محلی ایالات متحده آمریکا معاف خواهد بود.
دولت شاهنشاهی ایران نسبت به وجوه و اعتبارات اموالی که به منظور پیشرفت مقاصد مندرج در این موافقتنامه از طرف کمیسیون تحصیل می‌گردد کلیه تسهیلاتی را که کمیسیون برای توفیق در عملیات خود نیازمند است فراهم خواهد کرد و در هر مورد رفتاری معمول نخواهد داشت که نامساعدتر از رفتاری باشد که نسبت به مؤسسات خارجی مشابه در ایران به عمل می‌آید – وجوهی که از طرف دولت ایالات متحده آمریکا طبق این موافقتنامه و تحت شرایط و حدود پیش‌بینی شده در این موافقتنامه در اختیار (کمیسیون) گذاشته می‌شود به وسیله کمیسیون یا دستگاه مشابه دیگری که ممکن‌است بین دولت شاهنشاهی و دولت ایالات متحده مورد توافق قرار گیرد برای مقاصد زیر به مصرف خواهد رسید:
۱ – تأمین مخارج مطالعه و تحقیق و تعلیم و سایر فعالیتهای فرهنگی که به وسیله خود اتباع ایالات متحده آمریکا و یا به نمایندگی از طرف آنها در ایران انجام می‌گیرد و همچنین تأمین مخارج مطالعه و تحقیق و تعلیم و سایر فعالیتهای فرهنگی که به وسیله خود اتباع ایران و یا به نمایندگی از طرف آنها در مدارس و مؤسسات تعلیماتی آمریکایی واقع در داخل یا خارج ایالات متحده آمریکا صورت می‌گیرد.
۲- تأمین مخارج بازدیدها و مبادله محصلین – کارآموزان – معلمان – مربیان و استادان بین ایران و ایالات متحده آمریکا.
۳- تأمین مخارج سایر برنامه‌های آموزشی و فرهنگی و فعالیتهایی که به موجب بودجه‌ای که طبق ماده ۳ ذیل به تصویب می‌رسد پیش‌بینی شده است.
ماده دوم – برای پیشرفت مقاصد فوق‌الذکر کمیسیون می‌تواند در حدود مقررات این موافقتنامه از کلیه اختیارات لازم برای اجرای مقاصد این موافقتنامه استفاده نماید از جمله:
۱ – به خزانه‌دار کمیسیون و یا شخص دیگری که ممکن است از طرف کمیسیون تعیین شود اجازه دهد که در بانک ملی ایران حساب‌هایی به نام کمیسیون باز و در آن عمل کند.
انتصاب خزانه‌دار یا شخص دیگری که بدین منظور معین می‌شود به تصویب وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا خواهد رسید.
۲ – پرداخت وجوه یا اعطای کمکهای نقدی یا دادن پیش پرداخت‌ها برای مقاصد مصوب در این موافقتنامه منجمله پرداخت مخارج حمل و نقل - حق‌التعلیم مخارج نگاهداری اموال و سایر مخارج ناشیه از این امور را اجازه دهد.
۳ – در اجرای مقاصد این موافقتنامه برنامه‌های لازم را طرح و تصویب و به مورد اجرا گذارد.
۴ – به هر نحوی که کمیسیون لازم و یا مطلوب بداند اموالی را به نام کمیسیون تحصیل و نگاهداری و مورد استفاده قرار دهد مشروط بر آن که تحصیل هر گونه اموال غیر منقول با در نظر گرفتن مقررات جاریه ایران به تصویب قبلی وزیر امور خارجه ایالات متحده برسد.
۵ – محصلین و کارآموزان و استادان و محققان و معلمان و مربیان مقیم ایران و همچنین مؤسسات ایرانی را که برای شرکت در برنامه‌ها واجد شرایط هستند به هیأت بورسهای فرهنگی خارجی ایالات متحده معرفی و توصیه کند.
۶ – به منظور انجام مقاصد و هدفهای این موافقتنامه خصوصیات مربوط به انتخاب شرکت‌کنندگان در برنامه‌ها را به نحوی که لازم تشخیص دهد به هیأت بورسهای فرهنگی خارجی فوق‌الذکر توصیه نماید.
۷ – موجبات ممیزی متناوب حساب‌های کمیسیون را طبق تعلیمات حسابداران منتخب وزیر امور خارجه آمریکا فراهم سازد.
۸ – مدیر عامل و کارمندان اداری و دفتری را استخدام و حقوق و دستمزد آنها را تعیین و پرداخت نماید همچنین سایر مخارج اداری را که لازم بداند از محل وجوهی که در اختیار کمیسیون قرار می‌گیرد بپردازد.
۹ – در مورد برنامه‌ها و فعالیتهای آموزشی و فرهنگی که در پیشرفت مقاصد و هدفهای این موافقتنامه مؤثر است ولی مخارج آنها از محل وجوهی که طبق این موافقتنامه در اختیار گذاشته شود تأمین نمی‌گردد کمیسیون می‌تواند در اجرا و یا کمک در اجرای این قبیل برنامه‌ها اقدام نماید، مشروط بر این‌که این برنامه‌ها و فعالیتها و نقش کمیسیون در آنها طی گزارش‌های سالیانه یا جداگانه که بنا بر مفاد ماده ۶ این موافقتنامه به وزیر امور خارجه آمریکا و دولت شاهنشاهی ایران داده می‌شود مشخص گردد و همچنین مشروط بر این که از طرف وزیر امور خارجه آمریکا و یا دولت شاهنشاهی ایران مخالفتی با نقش کمیسیون در این برنامه‌ها ابراز نگردد.
ماده سوم – کلیه تعهدات و مسئولیتهای مالی و مخارج و مصارف مصوب از کمیسیون بر طبق بودجه سالیانه‌ای انجام می‌گیرد که وزیر خارجه ایالات متحده آن را تصویب کند.
ماده چهارم – کمیسیون مرکب از هشت عضو خواهد بود که چهار نفر آنها تبعه ایران و چهار نفر دیگر از اتباع ایالات متحد آمریکا باشند. مدت خدمت این اعضاء یک سال است و قابل انتخاب مجدد خواهند بود.
رییس هیأت نمایندگی سیاسی ایالات متحده در ایران ریاست افتخاری کمیسیون را به عهده خواهد داشت و نصب و عزل اعضای آمریکایی از اختیارات او خواهد بود و در صورت تساوی آراء می‌تواند رأی قاطع را بدهد.
اعضای ایرانی کمیسیون از طرف وزارت فرهنگی تعیین و منصوب خواهند شد. کمیسیون از بین اعضای خود شخصی را به عنوان رییس که حق رأی خواهد داشت انتخاب می‌کند و جلسات کمیسیون بدون حضور حداقل دو نفر نماینده ایرانی رسمیت نخواهد داشت.
اعضای کمیسیون بدون حقوق و پاداش خدمت خواهند کرد ولی کمیسیون می‌تواند اجازه پرداخت مخارج لازمی را که اعضاء برای شرکت در جلسات کمیسیون متحمل می‌شوند بدهد.
انتصاب جانشین هر عضو کمیسیون که به علت انتقال یا استعفا یا علل دیگر عضویت کمیسیون را ترک کند به همان ترتیب انتصاب اصلی خواهد بود.
ماده پنجم – کمیسیون برای انجام امور خود مقرراتی را که لازم بداند وضع و کمیته‌هایی را منصوب خواهد نمود.
ماده ششم – هر سال گزارش‌هایی در زمینه فعالیتهای کمیسیون به وزارت امور خارجه ایران و وزیر امور خارجه ایالات متحده تسلیم خواهد شد. طرز تنظیم و مفاد این گزارشات طبق مقررات مصوب وزیر خارجه ایالات متحده خواهد بود کمیسیون می‌تواند بنا به تشخیص خود یا بنا به تقاضای وزارت امور خارجه ایران یا وزیر امور خارجه ایالات متحده هر سال چند گزارش ویژه تهیه و ارسال نماید.
ماده هفتم – دفتر اصلی کمیسیون در تهران خواهد بود ولی جلسات کمیسیون یا کمیته‌های آن ممکن است در نقاط دیگری که کمیسیون در هر مورد معین خواهد کرد انعقاد یابد و نیز ممکن است فعالیتهای هر یک از اعضای کمیسیون یا کارمندان در هر محلی که کمیسیون تصویب نماید صورت پذیرد.
ماده هشتم – دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا توافق می‌نمایند که برای مقاصد مندرج در این موافقتنامه هر گونه وجوهی که جهت مقاصد مزبور در نزد و یا در اختیار دولت ایالات متحده آمریکا است به مصرف برسد و شامل وجوهی که به ریال کمتر از معادل ۶۰۰ هزار دلار نباشد.
انجام این موافقتنامه منوط بر آن است که چنانچه طبق قوانین ایالات متحده آمریکا لازم شمرده شود بودجه مربوطه در اختیار وزیر امور خارجه ایالات متحده قرار گیرد.
ماده نهم – مقصود از وزیر امور خارجه در هر جا که در این موافقتنامه ذکر شده وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا یا صاحب‌منصب یا کارمند دولت ایالات متحده آمریکا است که نامبرده تعیین نماید و از طرف وی عمل کند.
ماده دهم – این موافقتنامه را می‌توان به وسیله مبادله یادداشتهایی بین دولت ایالات متحده آمریکا و دولت شاهنشاهی ایران اصلاح کرد.
ماده یازدهم – دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا جهت تسهیل اجرای این موافقتنامه و حل مسائلی که ممکن است ضمن اجرای آن پیش آید هر گونه مجاهدتی را مبذول خواهند داشت.
دفتر کمیسیون و اتباع دولت آمریکا که در آن دفتر انجام وظیفه می‌نمایند و همچنین کارآموزان تبعه ایالات متحده آمریکا که با استفاده از بورسهای پیش‌بینی شده در این موافقتنامه به فعالیتهای تربیتی و فرهنگی می‌پردازند و افراد خانواده ایشان که همسران آنها هستند به شرح زیر از پرداخت مالیات بر درآمد و حقوق گمرکی و عوارض معاف خواهند بود:
الف – دفتر کمیسیون می‌تواند تا سه اتومبیل برای استفاده خود بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی و سایر مالیاتها به ایران وارد نماید مشروط بر این که اتومبیل‌های مزبور قبل از انقضای سه سال به فروش نرسد و در صورت تصمیم به فروش می‌تواند بعد از انقضای سه سال حقوق و عوارض گمرکی و دیگر مالیاتهای آن را به نرخ روز پرداخته و سپس مبادرت به واگذاری آن نماید.
ب – با تشخیص اداره تشریفات وزارت امور خارجه دفتر کمیسیون می‌تواند سیگار و نوشابه و مواد غذایی مورد احتیاج خود را که میزان آن از مقداری که به یک رییس مأموریت در سفارتخانه داده می‌شود تجاوز ننماید بدون پرداخت حقوق گمرکی مستقیماً و یا غیر مستقیم وارد نماید.
ج – اتباع آمریکا که به استخدام دفتر کمیسیون درآمده‌اند و همچنین اتباع آمریکایی استفاده‌کننده از بورسهای مورد بحث در این موافقتنامه و افراد خانواده ایشان که همراهشان هستند نسبت به حقوق و فوق‌العاده و مزایایی که از وجوه کمیسیون دریافت می‌دارند از پرداخت مالیات بر درآمد و دیگر مالیاتهای مشابه معاف خواهند بود و در غیر این صورت این گونه فعالیتها و عواید حاصله از آن مشمول مقررات و قوانین جاری ایران خواهد شد.
د – اتباع آمریکا که به استخدام دفتر کمیسیون درآمده‌اند و همچنین اتباع آمریکایی استفاده‌کننده از بورسهای مورد بحث در این موافقتنامه برای صدور و یا تمدید پروانه اقامت احتیاجی به اخذ پروانه کار نخواهند داشت.
ماده دوازدهم – این موافقتنامه جایگزین موافقت‌نامه‌ای است که در تاریخ اول سپتامبر ۱۹۴۹ توسط دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده‌آمریکا در تهران امضاء گردیده و بعداً اصلاح شده است.
این موافقتنامه از تاریخ امضاء اعتبار خواهد داشت.
در تأیید مراتب بالا امضاکنندگان زیر که نمایندگان تام‌الاختیار دول متبوع خود هستند این موافقتنامه را امضاء کردند.
این موافقتنامه در دو نسخه فارسی و انگلیسی که هر دو متن متساویاً اعتبار دارند در تاریخ زیر تنظیم گشت.
تهران به تاریخ ۲ آبان ۱۳۴۲ مطابق با ۲۴ اکتبر ۱۹۶۳
از طرف دولت شاهنشاهی ایران -عباس آرام وزیر امور خارجه
از طرف دولت ایالات متحده آمریکا -جولیوس. سی. هولمز سفیر کبیر دولت ایالات متحده آمریکا در تهران
موافقتنامه فوق مشتمل بر یک مقدمه و دوازده ماده ضمیمه قانون موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت ایالات متحده آمریکا برای تأمین هزینه‌های بعضی از برنامه‌های مبادلات فرهنگی می‌باشد.
رییس مجلس شورای ملی – مهندس عبدالله ریاضی