شماره ۱۹۳۴۰۰/ت۵۶۸۳۵ه – ۱۴۰۲/۱۰/۲۳
هیئت وزیران در جلسه ۱۴۰۲/۱۰/۱۰ به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های راه و شهرسازی، کشور و تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان برنامه و بودجه کشور و به استناد جزء (۳) بند (الف) ماده (۱۲۰) و بند (الف) ماده (۵۹) قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران مصوب 1395 تصویب کرد:
1- سند ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی (به شرح پیوست که تأیید شده به مهر دفتر هیئت دولت است) از تاریخ ابلاغ این تصویب‌نامه، مرجع تعاریف مشترک و مبین اهداف، اصول، راهبردها و سیاست گذاری های بخشی و فضایی در سکونتگاه های غیررسمی خواهد بود.
2- در راستای تحقق اهداف، راهبردها و سیاست های سند موضوع بند (1) این تصویب‌نامه، موارد زیر ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این تصویب‌نامه انجام می شود:
الف – وزارت راه و شهرسازی مکلف است با همکاری وزارتخانه های کشور و تعاون، کار و رفاه اجتماعی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و سایر دستگاه های مربوط، سیاست های اجرایی و راهکارهای پیش نگری و پیشگیری، شهرسازی در استطاعت و تأمین مسکن گروه های کم‌درآمد (مسکن اجتماعی، مسکن در استطاعت، مسکن تدریجی و غیره) را تدوین کند و مراجع ذی-ربط (ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار و شورای عالی شهرسازی و معماری حسب مورد) پس از دریافت، حداکثر ظرف سه ماه، آنها را بررسی، تصویب و ابلاغ کنند.
ب – وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است با همکاری وزارتخانه های راه و شهرسازی و کشور، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، معاونت های توسعه روستایی و مناطق محروم کشور و معاونت رییس جمهور در امور زنان و خانواده و دبیرخانه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار، بسته های سیاست اجتماعی جامع، فراگیر و مکان محور را در چهارچوب قانون ساختار نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی مصوب 1383 و سایر قوانین و اسناد مصوب مرتبط تدوین کند و شورای عالی رفاه و تأمین اجتماعی پس از دریافت، آنها را ظرف سه ماه بررسی، تصویب و ابلاغ کند.
پ – وزارت راه و شهرسازی و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلفند با همکاری وزارتخانه-های امور اقتصادی و دارایی، کشور و تعاون، کار و رفاه اجتماعی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، بسته های سیاستی تأمین مالی و بهسازی مسکن گروه های کم درآمد (با تأکید بر استطاعت پذیری و بانک پذیری) را تدوین کنند و شورای پول و اعتبار پس از دریافت، آنها را حداکثر ظرف سه ماه بررسی، تصویب و ابلاغ کند.
ت- بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مکلف است با همکاری وزارتخانه های راه و شهرسازی، کشور، وزارت جهاد کشاورزی و معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور، چهارچوب طرح‌های منظومه روستایی را به منظور توسعه یکپارچه روستایی – شهری، حفظ و جذب جمعیت در روستاها و تحقق اهداف سند موضوع بند (1) این تصویب‌نامه، بازنگری و طرح‌های فوق الذکر را تا پایان مدت قانون برنامه هفتم توسعه در تمامی استان ها اجرا کند.
ث – وزارت کشور (سازمان امور اجتماعی کشور و سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور) مکلف است با همکاری وزارت راه و شهرسازی (شرکت بازآفرینی شهری ایران) دستورالعمل تشکیل، شرح خدمات و ضوابط ناظر بر نهادهای توسعه و دفاتر تسهیل گری (ویژه سکونتگاه های غیررسمی) محله را تهیه کند و پس از تصویب ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار آن را اجرا نماید.
3- شوراهای برنامه‌ریزی و توسعه استان ها مکلفند برنامه های پیش نگری و پیشگیری و توانمندسازی و سامان دهی سکونتگاه های غیررسمی مصوب ستادهای استانی بازآفرینی شهری پایدار را با درج بودجه های مورد نیاز در موافقتنامه تبادل شده با دستگاه ها و در چهارچوب اعتبارات مصوب مربوط ابلاغ کنند. این برنامه ها به صورت زیر تهیه و اجرا خواهند شد:
الف – ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار موظف است شیوه نامه تهیه و تصویب برنامه های این بند و اجزای بند (2) را تهیه و ابلاغ کند.
ب – ادارات کل راه و شهرسازی استان ها (دبیرخانه ستادهای استانی بازآفرینی شهری پایدار) با همکاری کارگروه های «زیربنایی، توسعه روستایی، عشایری، شهری و آمایش سرزمین و محیط زیست» و «اجتماعی، فرهنگی، سلامت، زنان و خانواده » شوراهای برنامه‌ریزی و توسعه استان ها، مسئول تهیه برنامه استانی پیش نگری و پیشگیری و توانمندسازی و سامان دهی سکونتگاه های غیررسمی به تفکیک شهرستان، مناطق و مجموعه های شهری هستند.
پ – ستادهای شهرستانی بازآفرینی شهری پایدار با همکاری کمیته برنامه‌ریزی شهرستان ها (به ریاست فرماندار مربوط)، مسئول اجرای برنامه جامع اقدام مشترک پیش نگری و پیشگیری و توانمندسازی و سامان دهی (مصوب ستادهای استانی بازآفرینی شهری پایدار) هستند.
ت – ستادهای شهرستانی بازآفرینی شهری پایدار (از طریق دبیرخانه) مسئول تهیه برنامه جامع اقدام مشترک شهر و محله های سکونتگاه های غیررسمی بر اساس برنامه های پیش نگری و پیشگیری و توانمندسازی و سامان دهی (اسناد فرادست استانی و شهرستانی) هستند و مکلفند با همکاری نهادهای مدنی و مردمی فعال در محله، این برنامه را تهیه و از ظرفیت آنها در این خصوص استفاده نمایند.
ث – با هدف هماهنگی و هم افزایی برنامه ها، طرح‌ها (پروژه ها)، تمامی اقدامات تسهیل گری، توسعه بخشی و نهادسازی در سکونتگاه های غیررسمی باید در چهارچوب برنامه های پیش نگری و پیشگیری و توانمندسازی و سامان دهی انجام شود.
4- وزارت کشور مکلف است اختصاص اعتبار برای توانمندسازی و سامان دهی محله ها و محدوده‌های سکونتگاه های غیررسمی کشور را متناسب با جمعیت ساکن در آنها در بخشنامه بودجه سنواتی و تحت عنوان تکالیف بودجه ای به شهرداری ها ابلاغ کند.
تبصره – سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور موظف است گزارش بودجه و عملکرد شهرداری ها را در حوزه سامان دهی سکونتگاه های غیررسمی به صورت سالیانه اخذ و در ستاد ملی بازآفرینی پایدار ارائه نماید. شهرداری ها نیز گزارش عملکرد شش ماهه مربوط را به دبیرخانه ستاد استان (اداره کل راه و شهرسازی) ارسال می کنند.
5- سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور مکلف است با همکاری سازمان اداری و استخدامی کشور، ساختار مرتبط با بازآفرینی شهری پایدار در شهرداری ها را ایجاد و ارتقا داده و نیروی انسانی سازمان های عمران و بازآفرینی فضاهای شهری را متناسب با شرح وظایف آن بازتعریف نماید.
6- دستگاه ها و نهادهای مرتبط با محرومیت زدایی از جمله بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام خمینی (ره)، کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بسیج سازندگی، سازمان اوقاف و امور خیریه و آستان های متبرکه برنامه ها و اقدامات خود در محله ها و محدوده‌های سکونتگاه های غیررسمی را با ستادهای بازآفرینی شهری پایدار (ملی، استانی و شهرستانی) هماهنگ نموده و گزارش عملکرد مربوط به این موضوع را به صورت سالیانه به ستاد ملی بازآفرینی پایدار ارائه می نمایند.
7- وزارت راه و شهرسازی (شرکت بازآفرینی شهری ایران) موظف است با همکاری وزارت کشور و شهرداری ها، محله ها و محدوده‌های سکونتگاه های غیررسمی در تمامی استان ها را منطبق بر مصوبه شماره 117/300 مورخ 26/4/1400 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، حداکثر ظرف دو سال از تاریخ ابلاغ این تصویب‌نامه، شناسایی و یا بازنگری نموده و داده ها و اطلاعات مربوط را در یک سامانه جامع به صورت یکپارچه ثبت نماید.
تبصره – وزارت راه و شهرسازی (شرکت بازآفرینی شهری ایران) مکلف است با همکاری وزارت کشور و شهرداری ها، محله ها و محدوده‌های واقع در پهنه های پرخطر سکونتگاه های غیررسمی را منطبق بر مصوبه شماره 117/300 مورخ 1400/4/26 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران شناسایی کرده و برنامه جابه جایی و اسکان مجدد ساکنان آنها را تا پایان سال اول قانون برنامه هفتم توسعه تهیه و برای تصویب، به هیئت وزیران ارائه نماید.
8- شهرداری ها (دبیرخانه ستادهای شهرستانی بازآفرینی شهری پایدار) مکلفند بر اساس ارزیابی های دوره ای، محله ها و محدوده‌های سکونتگاه های غیررسمی ارتقایافته را پس از تصویب در ستاد استانی بازآفرینی شهری پایدار، از اولویت برنامه عملیاتی اقدام مشترک دستگاه ها خارج کرده و ادامه فرایند توانمندسازی و سامان دهی را در چهارچوب نظام برنامه‌ریزی و توسعه و عمران شهری پیگیری کنند.
تبصره – دبیرخانه ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار موظف است دستورالعمل اجرایی این بند (مشتمل بر شاخص های ارزیابی) را حداکثر ظرف شش ماه از تاریخ ابلاغ این تصویب‌نامه، تهیه و ابلاغ کند.
9- دستگاه های خدمات رسان عضو ستادهای بازآفرینی پایدار و شهرداری ها مکلفند در چهارچوب قوانین مرتبط و برنامه های مصوب توانمندسازی و سامان دهی محله ها و محدوده‌های سکونتگاه های غیررسمی، خدمات مربوط را ارائه کنند.
10- ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار (از طریق دبیرخانه ستاد) مسئول نظارت بر حسن انجام تکالیف و اقدامات دستگاه ها در این تصویب‌نامه بوده و موظف است گزارش پیشرفت سالیانه را به هیئت وزیران ارائه کند.
11- تمهیدات لازم برای اقدامات فرابخشی و بین بخشی منطبق بر ترتیبات تعیین شده در بند (2) تصویب‌نامه شماره 74900/48601هـ مورخ 1393/7/2 با اصلاحات بعدی آن در خصوص سند ملی راهبردی احیا، بهسازی، نوسازی و توانمندسازی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری بر این سند نیز حاکم است.
محمد مخبر
معاون اول رییس جمهور