مصوب جلسه ۸۶ – ۱۳۴۲/۳/۲۷ هیات عامل سازمان برنامه
فصل اول ـ تعاریف
اصطلاحات و کلمات مندرج در اسناد و مدارک موضوع ماده ۲ پیمان به شرح زیر تعریف می شود:
ماده ۱ ـ پیمان
مراد از پیمان مجموعه اسناد و مدارکی است که درماده ۲ پیمان تحت عنوان «اسناد و مدارک پیمان» باتوجه به تبصره های آن ذکر شده است .
ماده ۲ ـ کارفرما
کارفرما عبارت است از شخصیت حقوقی که یک طرف امضاء کننده پیمان بوده و اجرای عملیات موضوع پیمان را به پیمانکار واگذار نموده است .
جانشینان و نمایندگان قانونی کارفرما درحکم کارفرما محسوب می شوند.
ماده ۳ ـ پیمانکار
پیمانکار عبارت است از شخصیت حقوقی که طرف دیگر امضاءکننده پیمان بوده و اجرای عملیات موضوع آنر ابعهده گرفته است .
جانشینان و یا نمایندگان قانونی پیمانکار در حکم پیمانکار محسوب می شوند.
ماده ۴ ـ دستگاه نظارت
دستگاه نظارت عبارت است از شخصی یا اداره یا شرکت یا مؤسسه ای که کارفرما بمنظور اجرای ماده ۶ پیمان و به پیمانکار کتباً معرفی می نماید.
ماده ۵ ـ ناظر مقیم
ناظر مقیم کسی است که از طرف کارفرما یا دستگاه نظارت برای نظارت مستقیم دراجرای عملیات کارگاه تعیین و کتباًبه پیمانکار معرفی می شود و اصولاً مقیم کارگاه خواهد بود.
ماده ۶ ـ رئیس کارگاه
رئیس کارگاه شخصی است که از طرف پیمانکار بمنظور اجرای عملیات موضوع پیمان در کارگاه به کارفرما و یا دستگاه نظارت کتباً معرفی می شود.
ماده ۷ ـ مبلغ اولیه و مبلغ کل پیمان
الف ـ مبلغ اولیه پیمان عبارت است از مبلغ مذکور در سطر اول ماده ۳ پیمان .
ب ـ مبلغ کل پیمان عبارت است از مبلغ اولیه پیمان به اضافه بهای تغییرات مقادیر کارها و کارهای جدید مذکور درمواد ۲۹ و ۳۰
ماده ۸ ـ کارهای فرعی
مراد از کارهای فرعی کلیه عملیاتی است که بمنظور اجرا و نگهداری عملیات موضوع پیمان ضروری است ولی جزءکارهای اصلی پیمان محسوب نمی گردد.
ماده ۹ ـ نقشه‌ها و مشخصات فنی
مراد از نقشه‌ها و مشخصات فنی عبارت است از کلیه نقشه‌ها و مدارک و دستور کارها و صورتمجلسها و بطور کلی تمام مدارک و اسنادی که در ماده ۲ پیمان به آنها اشاره شده است .
ماده ۱۰ ـ کارگاه ـ محل کار ـ پای کار
مراد از کارگاه و محل کار کلیه اراضی و محلهایی است که عملیات موضوع پیمان در آنها اجرا می گردد و یا بمنظور اجرای عملیات از آنها بنحوی استفاده می شود و مراد از پای کار محوطه ای از داخل کارگاه است که پیمانکار در آن وسایل و یا ساختمانها و یا مصالحی دارد.
ماده ۱۱ ـ مصوبات
مراد از مصوبات موافقتنامه ها و یا دستوراتی است که بطور کتبی از طرف کارفرما و یا دستگاه نظارت به پیمانکار ابلاغ شود. موافقتنامه ها و یا دستورات شفاهی هیچ موقع معتبر نخواهد بود.
ماده ۱۲ ـ ماه و سال و تاریخها
مراد از ماه و سال ماه و سال شمسی است و تاریخها طبق تقویم بانک ملی ایران می باشد.
ماده ۱۳ ـ اوزان و مقادیر
کلیه اوزان و مقادیر طبق قوانین ایران براساس سیستم متریک خواهد بود.
ماده ۱۴ ـ مفرد و جمع
هرجا که معنی و سیاق عبارت ایجاب کند کلمات مفرد معنی جمع و کلمات جمع معنی مفرد خواهد داشت :
ماده ۱۵ ـ عناوین
کلمات و عباراتی که در عناوین فصول و مواد پیمان و اسناد و مدارک پیوست آن نوشته شده است صرفاً بمنظور راهنمایی و اطلاع از مفاد فصول و مواد می باشد و نمی توان از آنها در تفسیر مواد استفاده کرد.
فصل دوم ـ تأییدات و تعهدات پیمانکار
ماده ۱۶ ـ تأئیدات پیمانکار
پیمانکار اعلام نمود:
الف ـ کلیه اسناد و مدارک و نقشه‌های موضوع ماده ۲ پیمان را کاملاً مطالعه نموده و از مفاد آن کلاً و جزاً اطلاع حاصل کرده است .
ب ـ نسبت به امکان تهیه کارگران ساده و متخصص به تعداد کافی و تهیه مصالح در حدود مشخصات در محل و یا از نقاط دیگر اطمینان حاصل کرده است و همچنین میزان دستمزدها و هزینه حمل و نقل را تا پای کار در محاسبه خود ازهر جهت منظور کرده است .
ج ـ آب و هوا و نزولات جوی و موقعیت جغرافیایی محل و امکان تیه آذوقه و آب به مقدار کافی و امکانات اجرای عملیات در فصول مختلف را با توجه به مدت اجرای کارها در نظر گرفته است .
د ـ هزینه های ناشی از اجرای قوانین کار و بیمه های اجتماعی و قوانین و آیین‌نامه های مربوط به مالیاتها و عوارض که تا تاریخ تسلیم پیشنهاد معمول و مجزا بوده است و همچنین سود خود را در حسابهای خود منظور نموده است.
هـ ـ در تهیه پیشنهاد خود علاوه بر هزینه های ناشی از مفاد بندهای چهارگانه بالا سایر هزینه ها را نیز درنظر گرفته و از هیچ بابت بعداً حق درخواست اضافه پرداختی نخواهد داشت .
بطور خلاصه پیمانکار تأیید می نماید که هنگام تسلیم پیشنهاد مطالعات کافی بعمل آورده و هیچ نکته ای باقی نمانده است که بعداً بتواند در مورد آن مستند به جهل خود گردد.
ماده ۱۷ ـ مهارت کارکنان ـ کارگران و احتیاجات آنها ـ پرداخت دستمزدها ـ برکناری کارکنان
الف ـ پیمانکار متعهد است کلیه عملیاتی موضوع پیمان را طبق مشخصات و نقشه‌های کلی و تفصیلی اجرایی و بابهترین روشهای فن یا مصالحی که در مشخصات و فهرست قیمتها ذکر شده است بوسیله کارگرانی که در کار خودتخصص و تجربه کافی دارند به هزینه خود انجام دهد و در صورتی که در اسناد و مدارک موضوع ماده ۲ پیمان قیدشده باشد که بعضی کارهای تخصصی بدست متخصصین خارجی اجرا شود پیمانکار متعهد است این قبیل کارها را بوسیله این افراد انجام دهد.
هرگاه اجرای قسمتی از عملیات ایجاب کند که پیمانکار بمنظور تعلیم افراد و یا انجام کار تعداد معدودی متخصص ازخارج کشور برای مدت محدودی استخدام کند در این صورت کارفرما تسهیلات لازم را برای استخدام این متخصصین فراهم خواهد کرد و پیمانکار با رعایت مقررات مربوط اقدام به استخدام آنان می نماید. تشخیص لزوم و حدودتسهیلات مزبور با کارفرما می باشد و این مساعدت مطلقاً از مسئولیت پیمانکار نخواهد کاست .
در جمعی مواردی که براساس این بند پیمانکار اقدام به استخدام متخصصین خارجی کنید و طبق قرارداد با آنها مکلف باشد قسمتی از حقوق و یا دستمزد آنان را که هیچگاه از پنجاه درصد تجاوز نخواهد کرد به ارز بپردازد طبق ماده ۳۸رفتار خواهد شد.
ب ـ تهیه کارگران ساده و متخصص به تعداد لازم و تأمین مسکن و آذوقه و آب آشامیدنی برای آنها به عهده پیمانکاراست .
پیمانکار باید اقدامات لازم را برای تأمین دائمی اغذیه کارگران بعمل آورد بدون آنکه این اقدام برای مشارالیه حق انحصاری تولید کند و به آزادی کارگران در تأمین مواد موارد نیاز آنها از هر منبعی که مایل به تحصیل آن باشند محدودیتی وارد سازد.
بهای آذوقه که بدین ترتیب از طرف پیمانکار تهیه می شود نباید از بهای جنس مشابه در نزدیکترین شهر به اضافه کرایه حمل و گرانتر باشد.
پیمانکار مکلف است آب آشامیدنی مورد نیاز کارگران را که قبلاً نیز آزمایش شده باشد به رایگان در اختیار آنان بگذارد.
پیمانکار مکلف است از فروش مشروبات الکلی و ایجاد مراکز فساد در داخل کارگاه رأساً و یا در صورت لزوم، از طریق مقامات انتظامی جلوگیری کند.
ج ـ کارمندان و کارگران ایرانی کارگاه باید دارای شناسنامه باشند و همچنین کارمندان و کارگران بیگانه کارگاه باید دارای پروانه اقامت و اجازه کار باشند.
د ـ پیمانکار متعهد است از استخدام کارمندان وزارتخانه ها و ادارات و مؤسسات دولتی و شهرداریها بدون اجازه مقامات مربوطه و همچنین از استخدام اشخاصی که مشمول خدمت وظیفه بوده ولی برگ معافیت در دست ندارند خودداری نماید.
هـ ـ پیمانکار متعهد است دستمزد کارگران خود را طبق قانون کار مرتباً پرداخت نماید. در صورتی که در پرداخت دستمزد کارگران تأخیر حاصل شود ناظر مقیم به پیمانکار اخطار خواهد نمود که طلب کارگران را پرداخت نماید درصورت استنکاف پیمانکار دستگاه نظارت حق دارد دستمزد کارگران را طبق کارتهای کارگری که در دست کارگران ودارای امضای رئیس کارگاه می باشد با توجه به پرداختهای موقتی که علی الحساب به آنها پرداخت شده است با حضورنماینده پیمانکار از محل مطالبات و یا تضمین های پیمانکار به حساب او پرداخت کند و در صورتی که نماینده پیمانکار با وجود اخطار کتبی دستگاه نظارت از حضور خودداری کند. دستگاه نظارت پرداخت مزبور را انجام خواهد داد بدون اینکه پیمانکار حق اعتراض بر این عمل و مبلغ پرداختی و تعداد کارگران و میزان استحقاقی آنان داشته باشد.
و ـ پیمانکار سعی خواهد کرد حتی الامکان کارگران مورد نیاز را از بین ساکنین حدود محل کار که صلاحیت انجام کارهای موضوع پیمان را داشته باشند انتخاب کرده و بکار گمارد.
کارفرما می تواند تا ۱۵ درصد از کارگران مورد نیاز عملیات موضوع پیمان را به شرط داشتن صلاحیت کار به پیمانکارمعرفی کند و پیمانکار مکلف است آنها را به کار بگمارد.
هرگاه پیمانکار از بکار گماردن کارگران ساکن حدود محل کار و یا کارگرانی که از طرف کارفرما معرفی می شوند بدون داشتن دلایل موجه امتناع ورزد دستگاه نظارت به این کار رسیدگی خواهد کرد و نظر دستگاه نظارت که باتوجه به نوع کار و قابلیت کارگران مزبور و رعایت حدود دستمزدها داده خواهد شد، لازم الاجرا می باشد.
دستمزد کارگران معرفی شده از طرف کارفرما باتوجه به تخصص و مهارت آنان در حدود دستمزدهایی خواهد بود که در کارگاه به کارگران مشابه پرداخت می شود.
ز ـ هرگاه کارکنان و کارگران پیمانکار و پیمانکاران جزء و کارگران آنها در اجرای صحیح کار مسامحه ورزند و یا باعث اختلال نظم کارگاه گردند دستگاه نظارت و یا ناظر مقیم مراتب را برای بار اول به رئیس کارگاه تذکر خواهد داد و درصورت تکرار می تواند از پیمانکار بخواهد که متخلفین را از کار برکنار کند. پیمانکار مکلف به اجرای این دستور بوده وحق نخواهد داشت برکنار شدگان را بار دیگر در همان کارگاه به کار بگمارد. اجرای این دستور از مسئولیتهای پیمانکارنمی کاهد و ایجاد حقی برای او نخواهد کرد.
ماده ۱۸ ـ حسن اجرای کارها ـ برنامه و گزارشها ـ مدیر کارگاه ـ آزمایشها
الف ـ پیمانکار مسئولیت کامل حسن اجرای کلیه کارهای موضوع پیمان را براساس مشخصات و نقشه‌ها و محاسبات فنی و دستورات کتبی کارفرما یا دستگاه نظارت و یا نماینده آن بعهده دارد و نظارتی که از طرف کارفرما و نمایندگان اودر اجرای کارها می شود به هیچوجه از میزان این مسئولیت نمی کاهد.
تبصره ـ هرگاه پیمانکار نسبت به صحت بعضی نقشه‌ها و محاسبات فنی و یا دستورات کتبی و یا به مشخصات مصالحی که بنا به دستور کارفرما از منابع معینی تحصیل می شود ایرادی داشته باشد باید بلافاصله مراتب را با ذکردلائل به اطلاع دستگاه نظارت یا کارفرما برساند و در صورتی که دستگاه نظارت و یا کارفرما صحت نقشه‌ها و مشخصات و محاسبات فنی و دستورات را تأیید کنند و اجرای آنها را کتباً از پیمانکار خواستار شوند پیمانکار موظف است آنها را بر همان اساس انجام دهد.
ب ـ در صورتی که حین اجرای کار پیمانکار تشخیص دهد که تغییراتی در برنامه تفصیلی اجرایی منضم به پیمان ضروری است موظف است قبل از رسیدن موعد انجام کاری که بنظر او باید در برنامه آن تغییر داده شود مراتب را باذکر دلیل کتباً به دستگاه نظارت اطلاع دهد. دستگاه نظارت تغییرات مورد تقاضای پیمانکار را رسیدگی و آنچه مورد قبول است به پیمانکار ابلاغ خواهد بدیهی است این تغییرات در حدود شرایط پیمان از میزان مسئولیت پیمانکارنخواهد کاست .
پیمانکار مکلف است در پایان هر ماه آماری از تعداد و طبقات مختلف کارگران و لیست دستمزد آنان و ماشین آلات و تجهیزات موجود و آماده به کار در کارگاه را تهیه کرده و یک نسخه از آن را به ضمیمه سه نسخه از عکسها و نمودارهای پیشرفت قسمتهای مختلف کار جهت اطلاع برای ناظر مقیم ارسال دارد.
پیمانکار متعهد است یک دوره از نقشه‌ها با تغییراتی که احیاناً در طی کار در آنها پیش آمده است و همچنین برنامه و منحنی ها و جداول پیشرفت کار را در کارگاه آماده داشته باشد تا هنگام ضرور بمنظور ملاحظه مورد استفاده کارفرما ـ دستگاه نظارت و کسانی که از طرف کارفرما دارای اجازه بازدید کارگاه باشند قرار گیرد.
ج ـ پیمانکار باید قبل از شروع عملیات شخص واجد صلاحیتی را که مورد قبول دستگاه نظارت باشد کتباً بعنوان رئیس کارگاه معرفی نماید.
رئیس کارگاه اساساً باید در اوقات کار در کارگاه حاضر باشد و عملیات اجرایی تحت سرپرستی و نظارت او انجام شود.
پیمانکار بمنظور اجرای عملیات و دریافت دستورات و نقشه‌ها از دستگاه نظارت و همچنین برای تنظیم صورت وضعیتهای موقت اختیارات کافی به رئیس کارگاه خواهد داد.
هر نوع اخطار و ابلاغی که مربوط به اجرای عملیات باشد و از طرف دستگاه نظارت و یا نماینده آن به رئیس کارگاه بشود در حکم ابلاغ به پیمانکار خواهد بود.
پیمانکار می تواند در صورت لزوم رئیس کارگاه خود را عوض کند مشروط بر اینکه صلاحیت جانشین او مورد قبول دستگاه نظارت باشد.
د ـ کارفرما و دستگاه نظارت بمنظور نظارت در اجرای عملیات اقدام به آزمایش مصالح و یا کارهای انجام یافته می نماید هرگاه نتایج آزمایشها به مآخذی که در مشخصات و محاسبات فنی ذکر شده است تطبیق نماید پیمانکار متعهد است مصالح و کارها را طبق دستور کارفرما و یا دستگاه نظارت به هزینه خود عوض کند.
هزینه آزمایشهای بالا برعهده کارفرما است و از این بابت مبلغی از صورت وضعیت های پیمانکار کسر نخواهد شد.
هرگاه ضمن اجرای کارها عیب و نقصی در آنها مشاهده شود که مربوط به عدم صحت نقشه‌ها و محاسبات فنی ودستورات کتبی کارفرما یا دستگاه نظارت و یا مربوط به مشخصات مصالحی که بنا به دستور کارفرما از منابع معینی تحصیل می شود باشد و پیمانکار طبق مفاد تبصره قسمت الف این ماده به موقع تذکر داده و مورد توجه قرار نگرفته باشد در این صورت هزینه رفع عیب و نقص کلاً بعهده کارفرما خواهد بود.
پیمانکار موظف است برای نمونه برداری از مصالح و یا انجام آزمایشها و یا معاینه کارها تعداد لازم کارگر ساده بطورموقت و رایگان در اختیار دستگاه نظارت بگذارد. بدیهی است هزینه های مربوط به این قبیل کارها بعهده کارفرماخواهد بود.
ماده ۱۹ ـ پیاده کردن نقشه‌ها ـ حفظ تأسیسات و نقاط نشانه و مبدأ ـ محدود نمودن عملیات در اراضی تحویل شده
الف ـ پیمانکار متعهد است کلیه نقشه‌ها ـ امتدادها و محورها را تحت نظر و راهنمای دستگاه نظارت پیاده کند و صورتمجلس های مربوط به امضای پیمانکار و دستگاه نظارت خواهد رسید.
ب ـ پیمانکار متعهد است نقاط نشانه و نقاط مبدأ و همچنین علائم مربوط به آنها را به طرز صحیح و به هزینه خود حفظ و نگاهداری کند.
طراز پی ابنیه و زیرسازی راهها و قسمتهایی که پوشیده می شوند و مرئی نخواهند بود صورت مجلس شده و به امضای دستگاه نظارت یا نماینده آن و رئیس کارگاه می رسد و ملاک اندازه گیری ها در تنظیم صورت وضعیت ها خواهد بود.
ج ـ پیمانکار نمی تواند بجز آنچه طبق نقشه‌ها در اراضی متعلق به کارفرما یا ملک غیر از طرف کارفرما معین شده است اقدام به احداث ابنیه یا ساختمان کند.
برای ایجاد تأسیسات موقت که برای اجرای عملیات موضوع پیمان ضروری باشد پیمانکار باید قبلاً موافقت کارفرما و مالک اراضی را جلب کند.
ماده ۲۰ ـ محل و شرایط تهیه مصالح و تدارکات
الف ـ تهیه و تدارک مصالح و ابزار کار و ماشین آلات و وسایل حمل و نقل و آب و سوخت و بطور کلی تمام لوازمی که برای اجرای عملیات موضوع پیمان ضروری است بعهده پیمانکار می باشد.
پیمانکار متعهد است مصالح را منابعی که در اسناد و مدارک پیمان تعیین شده طبق مشخصات تهیه کند و در صورتی که حین اجرا به جهاتی که پیمانکاران عنوان نموده و به تأئید کارفرما برسد تهیه تمام مصالح از منابع تعیین شده امکان نداشته باشد کارفرما منافع دیگری را تعیین و به پیمانکاران ابلاغ خواهد نمود و چنانچه به مناسبت تغییر محل منابع مواد اولیه اضافه هزینه ای بابت افزایش مسافت حمل و یا عوامل دیگر ایجاد شود پرداخت آن بعهده کارفرما خواهد بود.
هرگاه تهیه مصالح و لوازمی در داخل کشور در انحصار دولت باشد کارفرما تسهیلات لازم را جهت تهیه آن مصالح ولوازم برای پیمانکار فراهم خواهد آورد.
هرگاه تهیه بعضی از مصالح و یا لوازم طبق مشخصات مربوط در داخله کشور میسر نباشد و ورود آنها هم اساساً ازطرف دولت ممنوع شده یا بشود کارفرما یا رأساً اجازه ورود مصالح و لوازم مزبور را برای پیمانکار تحصیل خواهد کردو یا مشخصات را تغییر خواهد داد.
ب ـ پیمانکار از کلیه تعهداتی که دولت ایران ممکن است بموجب قراردادهای تجارتی و یا مالی در مورد وارد کردنبعضی از مصالح و تجهیزات مورد نیاز برعهده داشته باشد اطلاع کامل داشته و متعهد است طبق همان تعهدات و محدودیتهایی که از این بابت کارفرما نسبت به او قائل می شود رفتار نماید.
هرگاه در حین اجرای عملیات محدودیتهای جدیدی پیش آید که بعلت آن پیمانکار نتواند مصالح و تجهیزات مورد محدودیتهای جدید را آزادانه و در مدتی که پیشرفت کار ایجاب می کند وارد نماید مراتب را با ذکر دلیل و ارائه اسناد مثبته به اطلاع کارفرما خواهد رسانید تا با توجه به برنامه پیشرفت کار و مدت اجرای عملیات موضوع پیمان با تراضی طرفین ترتیبی برای تأمین این قبیل مصالح و تجهیزات داده شود.
ج ـ هرگاه در حین اجرای عملیات دستگاه نظارت تشخیص دهد که تجهیزات موجود پیمانکار کافی برای تمام کار درمدت پیمان نمی باشد مراتب را به پیمانکار ابلاغ خواهد نمود. پیمانکار مکلف است تجهیزات خود را طبق نظردستگاه نظارت و در مدت معینه تکمیل نماید بدون اینکه بدین مناسبت ادعای خسارتی از کارفرما داشته باشد.
د ـ پیمانکار نمی تواند ماشین آلاتی را که برای انجام عملیات لازم باشد از کارگاه خارج کند. در مورد بیرون بردن ماشین هایی که در کارگاه مورد احتیاج نباشد پیمانکار پیشنهاد خود را به دستگاه نظارت می دهد. دستگاه نظارت پیشنهاد مزبور را مورد توجه قرار داده و در صورت موجه بودن آن اجازه خروج خواهد داد.
ماده ۲۱ ـ حفاظت کارگاه و شخص ثالث ـ بیمه ـ مراقبتهای لازم
الف ـ پیمانکار از روز تحویل گرفتن اراضی و تشکیل کارگاه تا روز تحویل موقت عملیات موضوع پیمان مسئول حفظ ونگهداری ماشین آلات و تأسیسات و مصالح و اراضی و راهها و ابنیه ای که تحت نظر و مراقبت او قرار دارد می باشد وبه همین منظور اقدامات لازم را برای نگهداری و حفاظت کلیه اشیاء و تأسیسات موجود در داخل کارگاه در مقابل عوارض جوی و طغیان آب رودخانه ها و سرقت و حریق و غیره به عمل می آورد. همچنین پیمانکار در حدود قانون حفاظت فنی مسئول خسارات وارده به شخص ثالث در محوطه کارگاه می باشد و در هرحال کارفرما در این صورت هیچ نوع مسئولیتی بعهده ندارد.
پیمانکار متعهد است کلیه تدابیر لازم را برای جلوگیری از وارد شدن خسارات و آسیب به املاک مجاور اتخاذ نماید واگر در اثر سهل انگاری او خسارتی به املاک مجاور یا محصول آنها وارد بیاید پیمانکار مسئول جبران آن خواهد بود.
ب ـ پیمانکار مکلف است آن قسمت از ساختمانها و تأسیسات موضوع پیمان را که در شرایط مناقصه ذکر شده درمقابل مواردی از حوادث غیرمترقبه مذکور در آن شرایط به قیمت محاسبه شده در پیشنهاد مناقصه به نفع کارفرما نزد مؤسسه ای که کارفرما تعیین می کند بیمه نموده و بیمه نامه ها را به کارفرما تسلیم نماید.
کلیه بیمه نامه ها باید تا تاریخ تحویل موقت اعتبار داشته و در صورتی که تاریخ تحویل موقت به عللی به تأخیر افتدپیمانکار مکلف است بیمه نامه ها را تا مدتی که لازم است تمدید نماید.
در صورت بروز حادثه ای که باعث از بین رفتن تمام یا قسمتی از کارهای انجام یافته بشود پیمانکار موظف است اولاً مراتب را فوراً به کارفرما و بر طبق مقررات بیمه به بیمه گر اطلاع دهد. ثانیاً طبق دستور کارفرما یا دستگاه نظارت کارها رابه حالت اولیه بازگرداند.
کارفرما خسارتهای وارده بر آنچه را که بیمه شده است از بیمه گر وصول نموده و به تناسب پیشرفت کار تدریجاً به پیمانکار پرداخت خواهد کرد.
تبصره ـ در صورتی که خسارتهای دریافتی از بیمه گر کافی برای اعاده کارها بصورت اولیه نباشد مابه التفاوت را پیمانکار شخصاً تأمین خواهد کرد.
ح ـ پیمانکار موظف است روشنایی قسمتهایی از داخل کارگاه را که باید روشن باشد تأمین کند و همچنین علائم خطرو وسایل حفاظتی و عنداللزوم حصارکشی را فراهم نموده و تعداد کافی نگهبان و مراقب در هرجا که لازم باشدبگمارد. هزینه این قبیل کارها بعهده پیمانکار است .
د ـ پیمانکار متعهد است عملیات اجرایی خود را طوری انجام دهد که در سواره رو و پیاده رو حداقل راهی برای عبور ومرور عابرین و وسائط نقلیه همواره باز بماند و مصالح خود را در محلهایی انبار نماید که موجب ناراحتی و یا زحمت ساکنین اطراف و یا عابرین نگردد.
بدیهی است استفاده از ماشین آلات در ساعات کار و بالنتیجه صدای آنها همچنین استفاده از راههای معین بمنظورانجام عملیات مزاحمت تلقی نمی گردد.
در مواردی که اجرای کامل عملیات ایجاب کند که قسمتی از سواره رو یا پیاده رو برای مدتی موقت با اطلاع دستگاه نظارت یا ناظر مقیم بکلی مسدود گردد عبور و مرور به وسیله راههای انحرافی تأمین خواهد شد. ترتیب احتساب هزینه ایجاد و نگهداری این راههای انحرافی در شرایط خصوصی پیمان یا سایر اسناد آن معین شده است .
پیمانکار نمی تواند بدون اجازه مالکین در املاک مجاور کارگاه تصرفاتی بکند و یا آن املاک را مورد استفاده قرار دهد.همچنین پیمانکار متعهد است در حمل مصالح و ماشین آلات و عبور آنها از راهها و پلها و داخل تونلها رعایت قوانین و مقررات و تورم ها را بنماید و اگر عبور ماشین یا مصالحی ترتیب خاصی را ایجاب کند با نظر کارفرما یا دستگاه نظارت اقدام کند.
بطور کلی هرگاه پیمانکار برخلاف مفاد این بند رفتار کند مسئول جبران خسارت وارده بوده و باید از عهده آن برآید.
هـ ـ هرگاه در محوطه کارگاه و یا در مجاورت آن پیمانکاران دیگری کاری برای کارفرما انجام دهند پیمانکار متعهد است تا آنجا که به کار او و پیشرفت آن لطمه وارد نیاید تسهیلات لازم را برای کار آن پیمانکاران فراهم بیاورد.
و ـ پیمانکار متعهد است انتظامات کارگاه را به وسایل مقتضی تأمین کند و از ورد اشخاص غیرمجاز و همچنین کسانی که باعث اختلال نظم کارگاه می شوند رأساً یا با توسل به مقامات انتظامی جلوگیری کند.
ماده ۲۲ ـ مداخله کارفرما
هرگاه پیمانکار در اجرای قسمتی یا تمام موارد مندرج در ماده ۲۱ سهل انگاری یا کوتاهی کند و بر اثر آن خسارتی واردآید و همچنین از تعهداتی که در آن ماده بعهده گرفته است خودداری نماید کارفرما حق خواهد داشت آن تعهدات رابجای پیمانکار انجام داده و هزینه های مربوطه را از محل مطالبات و یا تضمین های پیمانکار و به حساب او پرداخت کند. در این صورت هرگونه ادعای پیمانکار نسبت به این قبیل پرداختها و همچنین نسبت به تشخیص کارفرما خواه ازنظر اساس تخلف و خواه از نظر مبلغ پرداختی بلااثر خواهد بود.
ماده ۲۳ ـ قوانین کار و بیمه های اجتماعی و حفاظت فنی و عوارض و مالیاتها
پیمانکار تأیید می کند که از جمیع قوانین مربوط به کار و بیمه های اجتماعی و حفاظت فنی و همچنین قوانین مربوط به مالیاتها و عوارض کاملاً مطلع بوده و متعهد است همه آنها را رعایت کند. در هرحال مسئولیت عدم اجرای قوانین ومقررات فوق الذکر متوجه کارفرما نخواهد بود.
ماده ۲۴ ـ انتقال به غیر و پرداخت مطالبات پیمانکاران جزء
الف ـ پیمانکار نمی تواند بدون موافقت کتبی کارفرما پیمان را بغیر واگذار کند.
ب ـ پیمانکار می تواند بمنظور تسهیل و تسریع در اجرای قسمت یا قسمتهایی از عملیات موضوع پیمان موافقت نامه هایی با شخص یا اشخاص یا پیمانکاران جزء منعقد کند مشروط بر آنکه آنان را از واگذاری کار بغیر ممنوع دارد. این واگذاری نباید به هیچوجه به قسمی باشد که از پیشرفت کار طبق برنامه بکاهد و بهرحال تحت هیچ عنوان ازمسئولیت و تعهدات پیمانکار نخواهد کاست .
در موافقت نامه باید قید شود که در صورت بروز اختلاف بین پیمانکار و پیمانکار جزء نماینده کارفرما و یا دستگاه نظارت به مورد اختلاف رسیدگی نموده و هر تصمیمی اتخاذ کند برای طرفین (پیمانکار و پیمانکار جزء) قطعی وغیرقابل اعتراض و لازم الاجراء است .
هرگاه در پرداخت پیمانکاران جزء باتوجه به شرایط مندرج در پیمان آنها تأخیری روی دهد در صورتی که پیمانکارجزء تعهدات خود را بر اساس موافقت نامه تنظیمی بین خود و پیمانکار کاملاً انجام داده باشد و کار او مورد قبول وپسند دستگاه نظارت باشد کارفرما یا دستگاه نظارت می تواند بنا بر تقاضای پیمانکار جزء به کار او با حضور نماینده پیمانکار رسیدگی کند. اگر در اثر این رسیدگی پیمانکار جزء طلبکار شود و پیمانکار از پرداخت آن خودداری کند دستگاه نظارت دست خواهد داشت طلب پیمانکار جزء را از محل مطالبات یا ضمانت نامه های پیمانکار به حساب او بپردازد. در صورتی که با اخطار کتبی دستگاه نظار پیمانکار یا نماینده او برای رسیدگی حاضر نشود کارفرما یا دستگاه نظارت رأساً رسیدگی و بترتیب فوق عمل خواهد نمود و این عمل قطعی و غیرقابل اعتراض خواهد بود.
ماده ۲۵ ـ اجرای عملیات موضوع پیمان در شب
بطور کلی اجرای عملیات موضوع پیمان در شب ممنوع است مگر در مواردی که در برنامه تفصیلی اجرایی پیش بینی شده باشد.
هرگاه به سبب بروز بعضی تأخیرات انجام عملیات طبق تشخیص پیمانکار در مدت پیمان امکان پذیر نباشد پیمانکارمی تواند با موافقت دستگاه نظارت قسمتی از عملیات را در شب اجرا کند.
هرگاه دستگاه نظارت تشخیص دهد که پیشرفت کار پیمانکار به نحوی نیست که کلیه عملیات در مدت پیمان پایان یابد دراین صورت می تواند به پیمانکار دستور دهد که قسمتی از عملیات را در شب اجرا کند در این حالت پیمانکار مکلف به اجرای دستور بالا بوده و حق ادعا و مطالبه هیچگونه خسارت و اضافه بها نخواهد داشت .
پیمانکار متعهد است ترتیب کار را طوری بدهد که اجرای عملیات در شب برای ساکنین و مؤسسات مجاور زحمتی ایجاد نکند.
ماده ۲۶ ـ اشیاء عتیقه و آثار تاریخی
هرگاه ضمن اجرای عملیات موضوع پیمان اشیاء عتیقه و یا آثار تاریخی و مسکوکات قدیمی و نظایر آن در محل کارپیدا شود پیمانکار متعهد است بلافاصله مراتب را از طریق دستگاه نظارت به اطلاع کارفرما و همچنین طبق قوانین به اطلاع دستگاههای انتظامی برساند. کارفرما اقدام فوری برای حفظ و نگهداری و یا انتقال اشیاء عتیقه بعمل خواهدآورد.
پیمانکار باید تا هنگام مداخله مقامات صالحه و دستگاههای کارفرما در حفظ و نگهداری اشیاء و آثار مزبور مراقبتهای لازم بعمل آورد.
هرگاه اجرای این ماده موجب توقف موقت و یا تعطیل عملیات موضوع پیمان گردد طبق ماده ۴۹ رفتار خواهد شد.
ماده ۲۷ ـ محل قانونی پیمانکار
محل قانونی پیمانکار همان است که در مقدمه پیمان نوشته شده است و در صورتی که این محل تغییر کند پیمانکار معتقد است محل جدید خود را بلافاصله کتباً به کارفرما و دستگاه نظارت اطلاع دهد. در صورتی که پیمانکار به این تعهد خود عمل نکند هر نامه ای که از طرف کارفرما یا دستگاه نظارت بوسیله نامه رسان پست به محل قانونی سابق پیمانکار ارسال شود ابلاغ شده تلقی خواهد شد.
فصل سوم ـ تعهدات و اختیارات کارفرما
ماده ۲۸ ـ تحویل کارگاه
الف ـ کارفرما متعهد است کلیه زمینهایی را که برای تأسیس و ایجاد کارگاه و انجام عملیات موضوع پیمان مورد نیازاست بلاعوض در تاریخهایی در برنامه تفصیلی اجرایی منضم به پیمان پیش بینی شده است طبق صورتمجلس هایی تحویل پیمانکار بدهد. در این صورتمجلسها باید وسعت و موقعیت زمینهایی که در آنها ابنیه مختلف ساخته می شود وهمچنین کلیه نقاط و نشانه با مشخصات آنها و محور عملیات و محل منابع تهیه مصالح ذکر شود.
اراضی تحویلی محدود به حدودی خواهد بود که در برنامه تفصیلی اجرایی تعیین شده و به وسعت و کیفیتی تحویل خواهد شد که پیمانکار بتواند عملاً بطور پیوسته و بدون انقطاع عملیات موضوع پیمان را طبق برنامه تفصیلی اجرایی انجام دهد.
تبصره ـ چنانچه شروع عملیات ساختمانی در اراضی تحویلی مستلزم پروانه ساختمانی و یا پرداخت تعهداتی نظیر حق ریشه ـ مالیات زمین ـ عوارض سطح شهر و امثال آن باشد کارفرما متعهد به تحصیل پروانه ساختمان و پرداخت تعهدات مزبور خواهد بود.
ب ـ نقشه‌های تفصیلی اجرایی و مدارک فنی باتوجه به برنامه پیشرفت کار در دو نسخه مجاناً به پیمانکار تحویل می شود. تحویل نسخ اضافی به پیمانکار در مقابل پرداخت بها خواهد بود.
ج ـ هرگاه کارفرما نتواند زمینهای لازم را در موعدهایی که در برنامه تفصیلی اجرایی پیش بینی شده است تحویل پیمانکار نماید و مدت تأخیر در تحویل زمین از ده درصد مدت پیمان تجاوز کند و بنابر گزارش کتبی دستگاه نظارت پیمانکار در سایر قسمتها کار خود را طبق برنامه پیشرفت داده باشد بمنظور جبران خسارت پیمانکار برای ماههایی که علاوه بر ده درصد مبلغ برآورد کارهایی که بعلت عدم تحویل زمین به تأخیر می افتد و بر اساس قیمتهای منضم به پیمان به پیمانکار خواهد پرداخت .
مدت تأخیر در تحویل زمین هیچگاه و در هیچ مورد از سی درصد مدت پیمان نباید تجاوز کند و در صورت تجاوزپیمانکار حق خواهد داشت انجام کارهای پیش بینی شده در زمینهای تحویل نشده را از تعهدات خود حذف نماید.
ماده ۲۹ ـ تغییر مقادیر کار
درج مقادیر تخمینی کار در فهرست بها و یا در برآورد کارها به پیمانکار حق نمی دهد که انجام کامل آنها را از کارفرما بخواهد. مقادیر کارها ممکن است تغییر کند و حدود این تغییرات تابع شرایط زیر می باشد:
هرگاه مقادیر کار در هریک از اقلام مورد پیمان کم و یا زیاد شود پیمانکار ملزم به انجام کار براساس قیمتهای پیمان خواهد بود مشروط بر اینکه جمع کل مبلغ پیمان با درنظر گرفتن قیمتهای کارهای جدید موضوع ماده ۳۰ از ده درصدمبلغ اولیه پیمان زیادتر و یا از ۲۵ درصد مبلغ اولیه پیمان کمتر نشود.
تبصره ـ اضافه یا کسر مقدار کار هریک از اقلام تا ده درصد با دستور دستگاه نظارت عمل می شود و مازاد بر آن فقط با اجازه کارفرما قابل اجرا می باشد.
ماده ۳۰ ـ کارهای جدید
چنانچه حین اجرای عملیات موضوع پیمان دستگاه نظارت یا کارفرما انجام کارهایی را به پیمانکار ابلاغ نماید که برای آنها قیمتهایی در فهرست بها پیش بینی نشده باشد پیمانکار موظف است بلافاصله پس از وصول چنین دستوراتی تعیین قیمت واحد هر کار را کتباً از دستگاه نظارت تقاضا کند. قیمتهای مورد بحث بشرح زیر تعیین خواهد شد:
الف ـ هرگاه تمام مبانی قیمت در فهرست بها و مدارک منضم به پیمان موجود باشد قیمت واحد کارهای جدید بر اساس همان مبانی و تجزیه بهاهای منضم به پیمان از طرف دستگاه نظارت تعیین و جهت اجرا به پیمانکار ابلاغ می شود.
ب ـ هرگاه قسمتی از مبانی قیمت در فهرست بها و مدارک منضم به پیمان موجود نبوده و قسمتی موجود باشد قیمت واحد کارهای جدید در آن قسمت از مبانی که موجود نیست به نرخ روز با توافق پیمانکار و در آن قسمت که موجوداست براساس آن از طرف دستگاه نظارت تعیین و پس از تصویب کارفرما به پیمانکار ابلاغ می شود.
ج ـ هرگاه هیچیک از مبانی قیمت در فهرست بها و مدارک منظم به پیمان موجود نباشد قیمت واحد کارهای جدید براساس نرخهای دستمزد و مصالح به نرخ روز از طرف دستگاه نظارت با توافق پیمانکار تعیین و پس از تصویب کارفرمابه پیمانکار ابلاغ می شود.
تبصره ـ جمع بهای کارهایی که مشمول قیمتهای جدید می شود نباید از ده درصد مبلغ اولیه پیمان تجاوز کند.
ماده ۳۱ ـ تغییرات مدت پیمان
در موارد زیر دستگاه نظارت با توجه به برنامه تفصیلی اجرایی منضم به پیمان و تغییراتی که ممکن است در آن داده شود موضوع را مورد مطالعه و رسیدگی قرار داده و در صورتی که پیش آمدن این موارد را مستلزم تغییر مدت پیمان بشناسد تغییر مدت پیمان را به کارفرما پیشنهاد و پس از تصویب کارفرما به پیمانکار ابلاغ خواهد نمود:
الف ـ در صورتی که مقادیر کارها طبق ماده ۲۹ تغییر کند و یا کارهای جدید طبق ماده ۳۰ به پیمانکار واگذار شود.
ب ـ هرگاه نقشه‌های تفصیلی اجرایی تمام یا قسمتی از کارها به دستور کارفرما یا دستگاه نظارت تغییر اساسی کند و اجرای نقشه‌های جدید تغییر مدتی را ایجاد نماید.
ج ـ هرگاه کارفرما نتواند پرداخت صورت وضعیتها و یا پیش پرداختها و یا بطور کلی تعهدات مالی خود را نسبت به پیمانکار در رأس موعدهای مندرج در اسناد پیمان انجام دهد و یا در تحویل اراضی و یا تسلیم نقشه‌ها و تحویل مصالح طبق برنامه تفصیلی اجرایی تأخیر کند.
د ـ در موارد حوادث قهریه و همچنین در موارد مربوط به کشف اشیاء عتیقه و آثار تاریخی که به ترتیب در مواد ۴۳ و۲۶ پیش بینی شده است .
هـ ـ هرگاه محدودیتهای جدید مندرج در قسمت دوم بند ب ماده ۲۰ وقوع یابد.
و ـ در صورتی که کار طبق ماده ۴۹ از طرف کارفرما موقتاً تعلیق یابد.
ز ـ در صورتی که قوانین و مقررات جدیدی وضع شود که در مدت اجرای کار مؤثر باشد.
ماده ۳۲ ـ بازرسی عملیات پیمانکار
کارفرما در مدت اجرای پیمان می تواند توسط دستگاه نظارت یا مهندس مقیم و یا مأمورین دیگر عملیات پیمانکار را بازرسی کند. پیمانکار موظف است هر نوع اطلاعات و مدارکی که مورد نیاز باشد در اختیار مأمورین کارفرما بگذارد و تسهیلات لازم را برای انجام این بازرسی ها فراهم نماید و همچنین پیمانکار در موقع تحویل موقت و تحویل قطعی تسهیلات لازم را برای کمیسیون های مأمور تحویل فراهم خواهد آورد.
ماده ۳۳ ـ حدود اختیارات مهندس مقیم
مهندس مقیم حق دارد باتوجه به مفاد پیمان و اسناد و مدارک منضم به آن بنام نماینده کارفرما یا دستگاه نظارت دراجرای عملیات نظارت دقیق بعمل آورد و مصالح مصرفی و کارهای انجام شده را براساس مشخصات و نقشه‌ها موردرسیدگی و آزمایش قرار دهد و هرگاه عیب و نقصی در کار مشاهده نماید به پیمانکار دستور رفع آنها را بدهد ولی به هیچ عنوان حق ندارد از تعهدات پیمانکار بکاهد مگر آنکه دستور کاهش از طرف کارفرما و یا دستگاه نظارت کتبی تأئید شده باشد.
هرگاه بعضی از ماشین آلات یا ابزار کار معیوب بوده و نتوان با آنها کار را طبق مشخصات انجام داد مهندس مقیم تعویض و تعمیر آنها را از پیمانکار خواهد خواست .
پیمانکار مکلف است دستورات مهندس مقیم را در حدود مفاد این ماده بموقع اجرا بگذارد مگر در مواردی که آنها را برخلاف مواد پیمان و شرایط عمومی و سایر اسناد و مدارک منضم به پیمان تشخیص دهد که در این صورت موظف است بلافاصله به کارفرما و یا دستگاه نظارت مراجعه و کسب تکلیف کند و در این موارد نظر کارفرما و دستگاه نظارت قاطع خواهد بود.
با وجود نظارتی که از طرف مهندس مقیم در اجرای کارها بعمل می آید کارفرما و دستگاه نظارت حق دارند مصالح مصرفی و کارهای انجام یافته را براساس مشخصات و نقشه‌ها مورد رسیدگی قرار دهند و اگر آنها را معیوب تشخیص داده و یا براساس پیمان و اسناد منضم به آن ندانند پیمانکار متعهد است مصالح و کارهای معیوب را به هزینه خودعوض نماید. در هر حال نظارت مهندس مقیم از مسئولیت پیمانکار نکاسته و سلب حق از کارفرما و دستگاه نظارت نمی نماید.
فصل چهارم ـ امور مالی ـ تحویل موضوع پیمان
ماده ۳۴ ـ ضمانت نامه انجام تعهدات
در موقع امضای پیمان برای تضمین انجام تعهدات ناشیه از آن پیمانکار باید ضمانت نامه‌ا‌ی معادل پنج درصد مبلغ اولیه پیمان صادره از طرف بانک مورد قبول کارفرما و طبق نمونه‌ا‌ی که ضمیمه اسناد مناقصه بوده است تسلیم کارفرما کند. ضمانت نامه مذکور باید تا تاریخ تصویب صورتمجلس تحویل موقت موضوع پیمان معتبر باشد. مادام که تحویل موقت انجام نشده است پیمانکار مکلف است به دستور کارفرما ضمانت نامه بالا را تمدید کند و چنانچه تا ۱۵ روز قبل از انقضاء مدت اعتبار آن طبق دستور کارفرما اقدام به تمدید نکند کارفرما حق دارد مبلغ آنرا از بانک ضامن دریافت کرده و وجه آن را بجای ضمانت نامه به رسم وثیقه تا تصویب صورتمجلس تحویل موقت نزد خود نگاهدارد. کارفرما ضمانت نامه مزبور را به محض تصویب صورتمجلس تحویل موقت با توجه به تبصره ماده ۵۲ آزاد خواهد نمود.
ماده ۳۵ ـ کسور وجه الضمان و استرداد آن
از مبلغ ناخالص صورت وضعیتهای پیمانکار معادل ده درصد بعنوان تضمین حسن اجرای کار کسر و در حساب جداگانه ای نزد کارفرما نگاهداری می شود. نصف این مبلغ بلافاصله پس از تصویب صورت وضعیت قطعی و نصف دیگر آن بلافاصله پس از تصویب صورتمجلس تحویل قطعی از طرف کارفرما به پیمانکار پرداخت می گردد.
تبصره ۱ـ اگر پیمانکار روی قیمتها تخفیفی داده باشد مبلغ ناخالص عبارت خواهد بود از مبلغ کار بعد از وضع تخفیف و در صورتی که نسبت به قیمتها اضافه ای پیشنهاد کرده باشد مبلغ ناخالص عبارت خواهد بود از مبلغ کار بعلاوه اضافه پیشنهادی پیمانکار.
تبصره ۲ـ صورت وضعیت قطعی باتوجه به تبصره ۱ ماده ۴۰ باید منتهی تا ششماه بعد از تاریخ تحویل موقت تصویب شود و حساب قطعی پیمانکار معلوم و بالنتیجه تکلیف آزاد نمودن نصف اول کسور وجه الضمان روشن گردد و الا مبلغ مزبور در رأس موعد بالا اگر بصورت نقد باشد به پیمانکار مسترد و اگر به صورت ضمانت نامه باشد آزاد خواهد شد.
تبصره ۳- [اصلاحی ۱۳۷۱/۶/۲۲]
بنابر تقاضای پیمانکار و به منظور تکمیل تجهیزات و تهیه مصالح و سایر نیازهای کارگاه در حسین اجرای کار و پس از انجام (۲۵%) ریالی از کار پنجاه درصد (۵۰%) از مبالغ تضمین حسن انجام کار، و پس از انجام (۵۰%) ریالی از کار سه چهارم از مبالغ تضمین حسن انجام کار و پس از انجام (۸۵%) از مبالغ تضمین حسن انجام کار در مقابل اخذ ضمانت نامه بانکی از پیمانکار، توسط کارفرما مسترد می‌شود.
ماده ۳۶ ـ پیش پرداخت
کارفرما موافقت دارد بمنظور تقویت مالی پیمانکار و تکمیل تجهیزات او جمعاً معادل ده درصد مبلغ اولیه پیمان بعنوان پیش پرداخت بشرح زیر به پیمانکار پرداخت کند:
الف ـ معادل پنج درصد مبلغ اولیه پیمان بعد از امضاء و مبادله آن .
ب ـ معادل دو و نیم درصد مبلغ اولیه پیمان بعد از پیمانکار معادل بیست وپنج درصد مبلغ اولیه پیمان بر طبق صورت وضعیت ماهانه انجام کار داده باشد.
ج ـ معادل دو و نیم درصد مبلغ اولیه پیمان بعد از آنکه پیمانکار معادل پنجاه درصد مبلغ اولیه پیمان بر طبق صورت وضعیت ماهانه انجام کار داده باشد.
مبالغ بالا بترتیب زیر واریز می شود:
بابت پنج درصد موضوع بند الف از اولین صورت وضعیت به بعد تا میزان شش درصد مبلغ ناخالص هر صورت وضعیت کسر خواهد شد. بابت سایر پیش پرداختها طبق تشخیص کارفرما درصدی از مبلغ ناخالص هر صورت وضعیت کسر می گردد بنحوی که کلیه مبالغ پیش پرداخت قبل از آخرین صورت وضعیت موقت مستهلک بشود.پیش پرداختهای بالا در مقابل ضمانت نامه هایی از بانک مورد قبول کارفرما پرداخت می شود.
ضمانت نامه های مزبور باید تا پایان مدت پیمان معتبر و به دستور کارفرما قابل تمدید باشد. همچنین ضمانت نامه هاباید طوری تنظیم شود که در موقع ضرورت ریختن مبلغ آنها به حسابی که کارفرما تعیین می کند مقدور باشد.
بدیهی است مبالغ هریک از ضمانت نامه ها به ترتیبی که اقساط ماهانه پیش پرداختها واریز می گردد تقلیل خواهد یافت .
ماده ۳۷ ـ تنظیم صورت وضعیت موقت کارها و طرز پرداخت ماهانه
در آخر هر ماه شمسی دستگاه نظارت به معیت نماینده پیمانکار صورت وضعیت کلیه کارهایی که از شروع پیمان تا آن تاریخ انجام یافته و همچنین وضعیت مصالح و تدارکات لازم برای اجرای پیمان که در پای کار موجود می باشد تعیین وبراساس نرخهای منضم به پیمان تقویم می کند.
صورت وضعیتهای موقت ماهیانه که بدین ترتیب تنظیم گردیده و دارای امضای نماینده پیمانکار و دستگاه نظارت می باشد توسط دستگاه مزبور منتهی تا آخر روز دهنم ماه بعد به کارفرما تسلیم می شود.
کارفرما پس از رسیدگی از جهت تطبیق ارقام با پیمان و تصحیحات احتمالی لازم و کسر مبالغ هشتگانه زیر تتمه قابل پرداخت به پیمانکار را حداکثر ظرف ده روز (تا بیستم ماه بعد) با تنظیم سند و امضای آن بوسیله نماینده مختار پیمانکار با صدور چک به پیمانکار پرداخت خواهد نمود:
1ـ تخفیف پیمانکار (در صورتی که پیمانکار نسبت به قیمتهای واحد و یا مبلغ کل کار تخفیفی داده باشد).
2ـ جمع وجوهی که بابت صورت وضعیت های موقت ماهانه قبلی پرداخت شده است .
3ـ ده درصد بابت کسور وجه الضمان .
4ـ اقساط پیش پرداخت
5ـ مالیات و حقوق معادن و عوارض طبق قوانین و باتوجه به بند د از ماده ۲۶
6ـ اقساط بهای مصالح و لوازم و تجهیزات تحویلی از طرف کارفرما به پیمانکار.
7ـ هرگونه جرائم احتمالی طبق مفاد شرایط عمومی پیمان .
8ـ کسور متفرقه دیگری که بر طبق مفاد شرایط عمومی پیمان بعهده پیمانکار است .
با پرداخت صورت وضعیت موقت ماهانه بشرح بالا کلیه کارها و تدارکاتی که در صورت مزبور درج گردیده است به کارفرما تعلق خواهد گرفت که بمنظور اجرای بقیه عملیات مورد پیمان به رسم امانت تا موقع تحویل موقت در اختیارپیمانکار خواهد بود.
نگاهداری و حفاظت کارهای انجام یافته و تدارکاتی که بهای آنها پرداخت شده براساس مواد پیمان بعهده پیمانکار است .
تبصره ۱ـ هرگاه بعللی صورت وضعیت ارسالی دستگاه نظارت ناقص باشد یا برخی از ارقام آن مورد اعتراض کارفرما قرار گیرد و صورت وضعیت برای تصحیح به دستگاه نظارت عدوت داده شود مدت ضرب الاجل پرداخت مبلغ صورت وضعیت از تاریخی شروع خواهد شد که صورت وضعیت تصحیح شده تسلیم کارفرما بشود. در چنین صورتی در مقابل تقاضای پیمانکار کارفرما موافقت می نماید پس از کسر کسورات فوق از مبلغ صورت وضعیت که دستگاه نظارت محاسبه نموده است تا هفتاد درصد آنرا به رسم علی الحساب در وجه پیمانکار پرداخت کند و مابقی را پس از اصلاح و امضای صورت وضعیت به او بپردازد.
تبصره ۲ـ چنانچه نماینده پیمانکار برای تنظیم صورت وضعیت موقت ماهانه حاضر نشود اندازه گیری هایی که توسط دستگاه نظارت انجام می شود ملاک پرداخت خواهد بود.
تبصره ۳ـ هرگاه پیمانکار نسبت به اقلام و ارقام و قیمتهای صورت وضعیتی که بوسیله دستگاه نظارت تنظیم می شود متعرض باشد مکلف است اعتراضات خود را با ذکر دلیل منتهی در ظرف مدت یک ماه به کارفرما کتباً اعلام کند تامورد رسیدگی قرار گیرد.
تبصره ۴ـ کلیه مقادیر مندرج در صورت وضعیتهای ماهانه و همچنین پرداختهایی که بابت آنها بعمل می آید جنبه موقت و غیرقطعی و علی الحساب دارد و هر نوع اشتباه اندازه گیری و محاسباتی در صورت وضعیتهای بعدی و یا صورت وضعیت قطعی اصلاح و رفع خواهد گردید.
تبصره ۵ـ چنانچه تحویل قسمتی از مصالح و مواد و تأسیسات بدون دریافت قیمت از پیمانکار بر عهده کارفرما باشد قیمت آنها در صورت وضعیت ها منظور نخواهد شد.
ماده ۳۸ ـ پرداختهای ارزی
هرگاه پیمانکار برای بعضی هزینه های اجرای پیمان احتیاج بارز داشته باشد کارفرما موافقت می نماید قسمتی از مبالغ صورت وضعیتها بصورت ارز از ارزهایی که می تواند در اختیار داشته باشد نرخ رسمی فروش بانک مرکزی ایران در تاریخ درخواست پیمانکار به شرح زیر به پیمانکار پرداخت شود:
الف ـ هرگاه پیمانکار شرکت ایرانی باشد و طبق مفاد بند الف از ماده ۱۷ تعدادی متخصص خارجی استخدام کند باید شرایط استخدام و مشخصات (میزان حقوق و مزایا – محل اقامت مدت استخدام و غیره ) آنها را از طریق دستگاه نظارت کتباً به کارفرما اطلاع دهد. در این صورت آن قسمت از حقوق این متخصصین که به ارز تعهد شده است وهیچگاه از پنجاه درصد حقوق آنها تجاوز نخواهد کرد قابل پرداخت خواهد بود مشروط برآنکه هم ارز ریالی جمع این قبیل پرداختها از سه درصد مبلغ صورت وضعیت تجاوز نکند.
ب ـ هرگاه پیمانکار شرکت مختلط ایرانی و خارجی باشد بمنظور تأمین هزینه پرسنلی و هزینه های اداره مرکزی شرکت خارجی در خارج و همچنین سود شرکت خارجی با رعایت مقررات ارزی بانک مرکزی ارز مورد احتیاج دراختیار پیمانکار گذارده خواهد شد.
ج ـ در صورتی که برای اجرای موضوع پیمان پیمانکار احتیاج به مصالح و تأسیسات و لوازمی داشته باشد که طبق مشخصات باید از خارج کشور وارد شود کارفرما براساس قرارداد منعقده با کارخانه سازنده یا کمپانی فروشنده به حساب پیمانکار اقدام به افتتاح اعتبار خواهد کرد.
پیمانکار باید اوراق بانکی و صورت حسابهای فروشنده را از لحاظ مقادیر و مشخصات که منطبق با مدارک موضوع ماده ۱ پیمان باشد به مسئولیت خود کنترل نموده و پس از تأئید به دستگاه نظارت تسلیم کند. اسناد و مدارک مربوط به چنین مصالح و تأسیسات و لوازم باید به نام کارفرما تنظیم و صادر شود.
پس از آنکه مصالح و تأسیسات و لوازم بالا وارد کارگاه شد و بهای آنها به صورت کار یا تدارکات در صورت وضعیتها منظور گردید پرداختهای قبلی که به صورت اعتبار از طرف کارفرما انجام شده است به ریال از طلب پیمانکار بابت صورت وضعیت ها کسر خواهد شد.
ماده ۳۹ ـ تحویل موقت
پس از آنکه پیمانکار لااقل نود و هفت درصد عملیات موضوع پیمان را طبق مشخصات و نقشه‌ها و سایر اسناد ضمیمه پیمان انجام داد مشروط بر آنکه باقیمانده و یا نقائص کارها مربوط به قسمت عمده ای از کار اساسی و یا بصورتی نباشد که استفاده از کار انجام شده را غیرممکن سازد می تواند از طریق دستگاه نظارت تقاضای تحویل موقت کند و نماینده خود را برای عضویت در کمیسیون تحویل معرفی نماید. دستگاه نظارت مراتب را مورد رسیدگی قرار داده و در صورت تأیید با تعیین تاریخ آمادگی کار جهت تحویل تقاضای تشکیل کمیسیون تحویل موقت را از کارفرما می نماید.
این کمیسیون مرکب خواهد بود از:
ازطرف کارفرما یک نفر
از طرف سازمان برنامه یک نفر
ازطرف ذیحسابان سازمان برنامه یا اداره یک نفر
حسابداری دستگاه کارفرما یک نفر
از طرف دستگاه نظارت یک نفر
از طرف پیمانکار یک نفر
کارفرما اعضای کمیسیون و همچنین تاریخ تشکیل آن را کتباً به اطلاع پیمانکار خواهد رسانید و تا تشکیل کمیسیون تحویل موقت دستگاه نظارت برنامه ای برای انجام آزمایش هایی که برای عمل تحویل طبق اصول فنی لازم باشد تهیه و به پیمانکار ابلاغ می کند تا آن قسمت از وسایل را که تدارک آنها طبق پیمان به عهده اوست برای روز تکشیل کمیسیون در محل کار آماده نماید.
آزمایشهای لازم با حضور اعضای کمیسیون توسط دستگاه نظارت انجام می شود و نتایج آن در صورتمجلس تحویل موقت قید می گردد.
کمیسیون تحویل موقت فهرستی از نقائص و معایب کارها و عملیات ناتمام و آزمایشهایی که نتیجه آن بعداً معلوم می گردد تنظیم و ضمیمه صورتمجلس تحویل موقت خواهد نمود و بمنظور رفع نقائص و معایب و تکمیل کارهای ناتمام مهلتی برای پیمانکار معین و به دستگاه نظارت مأموریت خواهد داد که در رأس مهلت مزبور عملیات را مجدداً بازدید کند و گر براساس فهرست نقائص فوق الذکر هیچگونه عیب و نقص و کار ناتمامی باقی نمانده باشد صورتمجلس تحویل موقت و گواهی رفع نقائص و معایب و همچنین نتیجه آزمایشهای خواسته شده را که مکمل آن صورتمجلس است برای کارفرما ارسال خواهد داشت تا پس از تصویب او به پیمانکار ابلاغ شود.
تبصره ۱ـ تقاضای پیمانکار بمنظور انجام تحویل موقت باید باتوجه به تشریفات اداری تشکیل کمیسیون لااقل بیست روز قبل از آمادگی برای تحویل موقت به دستگاه نظارت تسلیم گردد.
دستگاه نظارت و کارفرما ترتیب کار را طوری خواهند داد که کمیسیون تحویل حداکثر در مدت بیست روز پس از تاریخ تقاضای پیمانکار در محل کار حاضر و برای تحویل موقت اقدام نماید. چنانچه کمیسیون تحویل دیرتر از موعد فوق حاضر شود در این صورت تاریخ آمادگی کار جهت تحویل که از طرف دستگاه نظارت تعیین شده است قبول شده تلقی و تعهدات پیمانکار در مورد تحویل کارها و همچنین شروع دوره تضمین موضوع ماده ۵ پیمان و جرائم تأخیر ازآن تاریخ احتساب خواهد شد مشروط بر اینکه کمیسیون تحویل موقت ضمن صورتمجلس مربوطه نظر دستگاه نظارت را در مورد تاریخ آمادگی کار جهت تحویل تأئید نماید و در غیر این صورت تاریخ تعیین شده از کمیسیون مزبور ضمن صورتمجلس تحویل ملاک عمل خواهد بود.
تبصره ۲ـ چنانچه تاریخ تنظیم صورتمجلس تحویل موقت و یا تاریخ تعیین شده از طرف کمیسیون تحویل بعنوان تاریخ آمادگی کار جهت تحویل (در صورتی که کمیسیون تحویل دیرتر از موعد مقرر در محل کار حاضر شود) مؤخر برتاریخ خاتمه مدت پیمان باشد در فاصله بین این دو تاریخ پیمانکار مشمول جریمه مقرر در ماده ۵۰ خواهد بود.
چنانچه تاریخ واقعی رفع نواقص مؤخر بر تاریخ خاتمه مدت پیمان به اضافه مهلت مقرر برای رفع نقائص باشد پیمانکار نسب به فاصله زمان بین تاریخ تعیین شده برای رفع نقائص و تاریخ واقعی رفع آنها مشمول جریمه مقرر درماده ۵۰ خواهد بود.
تبصره ۲ـ پیمانکار موظف است بعد از تحویل موقت کلیه ماشین آلات و مصالح اضافی متعلق به خود را در ظرف مدت مناسبی که مورد قبول دستگاه نظارت باشد از محل کار خارج نماید. بعلاوه پیمانکار باید طبق دستور دستگاه نظارت ساختمانهای موقتی را که جهت اجرای کارها در محل کار ساخته است تخریب و یا پیاده نموده و مصالح آنرا ازمحل کار خارج کند و کارگاه را به هزینه خود تمیز کند.
هر گاه قسمتی از ساختمانها و تأسیسات موقتی پیمانکار مورد احتیاج کارفرما باشد قیمت آن با تراضی طرفین تعیین واین تأسیسات و ساختمانها به کارفرما فروخته و تحوبل خواهد شد.
ماده ۴۰ ـ صورت وضعیت قطعی
به محض آنکه تحویل موقت کلیه کارها انجام گرفت دستگاه نظارت (یا جانشین آن) به معیت نماینده پیمانکار اقدام به اندازه گیری و تهیه صورت وضعیت قطعی کارهای انجام شده خواهد کرد مقادیر و ارقامی که در صورت وضعیت قطعی منظور می شود به تنهایی قاطع خواهد بود و یکی از مآخذ تصفیه قطعی محاسبات قرار خواهد گرفت ولو آنکه بین آنها و مقادیر یا ارقامی که در صورت وضعیت های موقت منظور گردیده اختلافاتی باشد.
در صورتی که پیمانکار با وجود اخطار قبلی ده روز دستگاه نظارت یا جانشین آن برای تهیه صورت وضعیت قطعی حاضر نشود و یا نماینده خود را به دستگاه نظارت معرفی نکند دستگاه نظارت رأساً اقدام به تهیه صورت وضعیت قطعی خواهد نمود.
صورت وضعیت قطعی که بدین ترتیب تنظیم می شود با ضمائم و اوراق محاسبه ضمن نامه برای پیمانکار ارسال خواهد گردید تا اگر مشارالیه نسبت به محاسبه ارقام صورت وضعیت قطعی اعتراضی داشته باشد منتهی در مدت دوماه از تاریخ ارسال اعتراضات خود را کتباً تسلیم دستگاه نظارت کند و در صورتی که پیمانکار ظرف مدت مقرر در بالانسبت به محاسبه صورت وضعیت قطعی اعتراضی ننماید صورت وضعیت مزبور قبول شده تلقی خواهد شد.
پیمانکار اعتراضاتی را که احیاناً نسبت به محاسبه صورت وضعیت قطعی دارد باید با مدارک مثبته و ذکر دلیل کتباً به دستگاه نظارت اعلام دارد تا از طرف دستگاه مزبور مورد رسیدگی قرار گرفته و نسبت به اقلام مورد اختلاف تصمیم نهایی اتخاذ شود.
پیمانکار می تواند آن قسمت از اعتراضات را که مورد قبول دستگاه نظارت و کارفرما واقع نمی شود طبق ماده ۵۳ به مرجع حل اختلاف ارجاع دهد.
تبصره ۱ـ حداکثر جمع مدت اندازه گیری کارها و تهیه صورت وضعیت قطعی و همچنین مهلتی که طبق این ماده برای اعتراضات احتمالی پیمانکار در نظر گرفته شده و رسیدگی به این اعتراضات و بالاخره تصویب صورت وضعیت قطعی نباید از شش ماه که شروع آن تاریخ رفع نقائص است تجاوز کند.
تبصره ۲ـ در پایان کار هیچیک از مصالح و تأسیساتی که بطور موقت برای اجرای عملیات بکار برده شده در صورت وضعیت قطعی منظور نمی شود و متعلق به پیمانکار می باشد مگر در مواردی که خلاف آن در اسناد و مدارک پیمان تصریح شده باشد و یا آنکه در صورت اقتضا برای واگذاری آنها به کارفرما توافق شود.
تبصره ۳ـ اگر بعللی که ناشی از قصور و تقصیر پیمانکار نباشد به دستور کارفرما کار بطور ناتمام تحویل گرفته شودنسبت به احتساب بهای مصالح پای کار و مصالح و تأسیسات سفارش شده از طرف پیمانکار و همچنین تأسیسات وتجهیزات متعلق به پیمانکار طبق ماده ۴۸ اقدام و در صورت وضعیت قطعی منظور می گردد.
ماده ۴۱ ـ تحویل قطعی
در پایان دوره تضمین مندرج در ماده ۵ پیمان کارفرما به تقاضای پیمانکار اعضای کمیسیون تحویل قطعی و همچنین تاریخ تشکیل کمیسیون را به همان نحو که در ماده ۳۹ برای تحویل موقت پیش بینی شده است معین و به پیمانکار ابلاغ می نماید.
کمیسیون پس از بازدید کارها هرگاه عیب و نقصی که ناشی از کار پیمانکار باشد ننماید تحویل قطعی خواهد گرفت و بلافاصله صورتمجلس مربوط به آن را تنظیم می نماید و کارفرما تصویب آنرا به پیمانکار ابلاغ می کند.
تبصره ـ هرگاه کمیسیون عیب و نقصی ناشی از کار پیمانکار در عملیات موضوع پیمان مشاهده نماید برای رفع آنها طبق ماده ۵ پیمان رفتار خواهد شد.
ماده ۴۲ ـ هزینه نگاهداری در دوره تضمین
هزینه های بهره برداری و نگاهداری عملیات موضوع پیمان بعهده کارفرما می باشد ولی هزینه های ناشی از نقص عمل پیمان کار بعهده اوست و نسبت به آنها طبق ماده ۵ پیمان رفتار خواهد شد.
فصل پنجم ـ حوادث قهری ـ فسخ ـ ختم ـ تعلیق ـ جرائم ـ تصفیه حساب پیمانکار ـ حل اختلاف
ماده ۴۳ ـ حوادث قهری و غیرمترقبه
جنگ اعم از اعلام شده یا نشده ـ انقلابات و اعتصابات عمومی ـ شیوع بیماریهای واگیردار ـ زلزله ـ سیل و طغیانهای غیرعادی ـ خشکسالیهای بی‌سابقه و همچنین آتش‌سوزیهای دامنه‌دار که ناشی از کار پیمانکار نباشد جزو حوادث قهری محسوب شده و در مورد خسارات ناشی از آن بترتیب زیر عمل خواهد شد:
الف ـ هرگاه خسارات وارده مشمول بیمه موضوع بند ب ماده ۲۱ باشد برای جبران خسارات طبق همان ماده اقدام خواهد شد.
الف ـ هرگاه خسارات وارده مشمول بیمه موضوع بند ب ماده ۲۱ باشد برای جبران خسارات طبق همان ماده اقدام خواهد شد.
ب ـ هرگاه خسارات وارده مشمول بیمه موضوع بند ب ماده ۲۱ نباشد جبران این خسارات بعهده کارفرما می باشد.
تبصره ـ منظور از جبران خسارت مذکور در فوق اعاده کارها بصورت قبل از وقوع حادثه است و در صورتی به اعاده کارها به وضع اولیه مبادرت خواهد شد که کارفرما آن را لازم و میسر بداند. در این صورت تمدید مدت مناسبی جهت اعاده کارها به وضع اولیه از طرف پیمانکار پیشنهاد خواهد شد که پس از رسیدگی و تأئید دستگاه نظارت و تصویب کارفرما به پیمانکار ابلاغ می گردد.
در صورتی که اعاده کارها به حالت قبل از وقوع حادثه لازم و یا میسر تشخیص داده نشود خسارت دریافتی از بیمه گر متعلق به کارفرما خواهد بود.
ماده ۴۴ ـ ممنوعیت قانونی پیمانکار
پیمانکار اعلام می دارد که در موقع عقد این پیمان مشمول قانون منع مداخله مصوب ۲۲ دیماه ۱۳۳۷ نمی باشد و در صورتی که خلاف آن برای کارفرما محرز شود پیمان فسخ و طبق ماده ۴۷ رفتار خواهد شد.
هرگاه در حین انجام کار تا تحویل موقت پیمانکار بعلل زیر مشمول قانون مزبور گردد:
الف ـ تغییراتی که در صاحبان سهام یا میزان سهام یا مدیران یا بازرسان شرکت پیمانکار پیش آید.
ب ـ تغییراتی که در دستگاههای دولت و یا کارفرما پیش آید.
در حالت الف پیمان فسخ و طبق ماده ۴۸ رفتار خواهد شد.
در حالت ب پیمانکار مکلف است مراتب را به محض وقوع منع قانونی به کارفرما کتباً اعلام دارد و در صورتی که مانع قانونی نگردد کارفرما پیمان را خاتمه یافته تلقی کرده و طبق ماده ۴۸ با پیمانکار عمل می کند. چنانچه پیمانکار مراتب را به موقع به کارفرما اعلام ندارد پیمان فسخ و طبق ماده ۴۷ رفتار خواهد شد.
ماده ۴۵ ـ هدیه
هرگاه ثابت شود که پیمانکار بمنظور تحصیل پیمان به متصدیان مربوط حق العمل یا پاداش یا تحف یا هدایایی اعم ازنقدی و جنسی داده است و یا آنها و یا واسطه های آنها را در منافع خود سهیم کرده است کارفرما حق خواهد داشتپیمان را فسخ نموده و طبق ماده ۴۷ عمل نماید.
ماده ۴۶ ـ موارد فسخ پیمان
در موارد زیر پیمان از طرف کارفرما قابل فسخ است:
الف ـ تأخیرهای ذیل از ناحیه پیمانکار رخ داده باشد:
1ـ تأخیر در تجهیز و آماده کردن کارگاه برای شروع به کار بیش از نصف مدت مندرج در بند ۱ از ماده ۴ پیمان.
2ـ تأخیر در شروع عملیات اجرایی بیش از یک دهم مدت مندرج در بند ۲ از ماده ۴ پیمان.
3ـ تأخیر در اتمام هریک از کارهای پیش بینی شده در برنامه تفصیلی اجرایی بیش از نصف مدت تعیین شده در آن برنامه برای آن کار با توجه به ماده ۳۱.
4ـ تأخیر در اتمام کار بیش از یک چهارم تمام مدت پیمان با توجه به مواد ۳۱ و ۳۹
ب ـ رها کردن کارگاه بدون سرپرست یا تعطیل کردن کار بدون اجازه کارفرما و بدون علل قهری موضوع ماده ۴۳ و بیش از ۱۵ روز.
ج ـ انتقال پیمان به شخص ثالث بدون اجازه کارفرما.
د ـ عدم توانایی مالی یافتی پیمانکار برای انجام کار طبق برنامه پیشرفت عملیات به تشخیص دستگاه نظارت.
هـ ـ انحلال شرکت پیمانکار
و ـ ورشکستگی پیمانکار.
ز ـ عدم اجرای هر یک از مواد پیمان و یا عدم انجام دستورات دستگاه نظارت بمنظور رفع نقائص و تجدید یا اصلاح کارهای انجام شده معیوب در مهلتی که برای پیمانکار تعیین می کند در این صورت برای یکبار کارفرما به هر ترتیبی که مقتضی بدان رأساً معایب و نقائص کار را رفع می کند و جمع هزینه های مربوط را به اضافه پانزده درصد از اولین پرداخت به پیمانکار کسر می نماید و در صورت تکرار مشمول موارد فسخ پیمان واقع می شود.
ج ـ تأخیر بیش از یک ماه در پرداخت دستمزد کارگران برای ماهی که صورت وضعیت موقت آن به پیمانکار پرداخت شده است. در این صورت برای یکبار کارفرما رأساً دستمزد کارگران را پرداخت و به اضافه پانزده درصد از اولین پرداخت به پیمانکار کسر می نماید و در صورت تکرار مشمول موارد فسخ پیمان می باشد.
ط ـ پیمانکار مشمول ماده ۴۵ شود.
ی ـ پیمانکار مشمول ممنوعیت قانونی موضوع ماده ۴۴ (به استثنای بند ب آن) گردد که در این مورد فسخ پیمان حتمی است.
ماده ۴۷ ـ اقدامات پس از فسخ پیمان
هرگاه کارفرما پیمان را به یکی از علل مشروحه در ماده ۴۶ فسخ کند مراتب را کتباً به اطلاع پیمانکار می رساند و بدون احتیاج به انجام ندادن تشریفات قضائی یا اداری مبالغ پنج درصد ضمانت نامه انجام تعهدات (موضوع ماده ۳۴) و ده درصد کسور وجه الضمان) موضوع ماده ۳۵ و یا مبلغ ضمانت نامه مربوط به آن را به سود خود وصول و ضبط نماید و بلافاصله کارگاه و تأسیسات و مصالح و تجهیزات و وسایل موجود در آن را در اختیار گرفته و برای حفاظت آن اقدام لازم معمول می دارد. سپس بدون فوت وقت به تهیه صورت وضعیت قطعی از کارهای انجام شده طبق ماده ۴۰ می پردازد.
کارفرما ضمن اعلام فسخ پیمان از پیمانکار دعوت می کند که برای صورت برداری از کلیه تأسیسات و تجهیزات و مصالح پای کار و تمام آنچه که به پیمانکار تعلق دارد و در کارگاه موجود است ظرف یک هفته نماینده ای معرفی کند. هرگاه نماینده پیمانکار در مهلت مقرر بالا حاضر نشود کارفرما می تواند برای تأمین دلیل با حضور و امضای رئیس دادگاه بخش محل یا نماینده او صورت برداری مزبور را انجام دهد. صورتی که به یکی از دو طریق مذکور در فوق تهیه می شود رأی طرفین قطعی خواهد بود. یک نسخه از این صورت از طرف کارفرما برای پیمانکار ارسال می گردد.
آنچه از تأسیسات و تجهیزات و سایر دارایی پیمانکار در کارگاه که مورد نیاز کارفرما باشد بوسیله کارشناس یا کارشناسان منتخب طرفین که ظرف مدت دو هفته از تاریخ صورت برداری باید معرفی شوند تقویم می گردد. هرگاه پیمانکار بمنظور توافق در انتخاب کارشناس در دو هفته مقرر حاضر نشود کارفرما رأساً یک یا چند کارشناس برای تقویم دعوت می کند. نظر این کارشناسان برای طرفین قطعی است.
از مصالح پای کار آنچه طبق مشخصات بوده و برای اتمام کامل کار مورد نیاز باشد کارفرما قبول می کند و بهای آنرا به بستانکار حساب پیمانکار منظور می دارد.
از تأسیسات و تجهیزات و سایر دارایی پیمانکار موجود در کارگاه آنچه کارفرما برای اتمام کار احتیاج داشته باشد به قیمتی که کارشناس تعیین کرده است به تملک قطعی خود درمی آورد و بهای آن را به بستانکار منظور دارد.
پیمانکار مکلف است مازاد مصالح و تجهیزات و تأسیسات سایر دارایی خود را که در کارگاه باقیمانده است حداکثرظرف مدت سه ماه از کارگاه خارج نماید والا کارفرما مخیر است به هر نوع که مقتضی و صلاح بداند نسبت به مازادفوق عمل نماید و هزینه های متعلقه را به بدهی حساب پیمانکار منظور دارد.
از تاریخ فسخ پیمان تا تاریخی که صورت برداریها و تقویم طبق این ماده انجام می شود نصف کلیه هزینه های مستقیم مربوط به نگهداری و حفاظت کارگاه بعهده کارفرما و نصف دیگر بعهده پیمانکار است که به بدهی حساب او منظورمی گردد.
تبصره ـ تشخیص کارفرما مبنی بر انطباق تخلف یا تخلفات پیمانکار با یک یا یک عده ای موارد مذکور در ماده ۴۶ کافی برای فسخ پیمان و اجرای تمام مفاد ماده ۴۷ خواهد بود و پیمانکار به هیچ عنوان نمی تواند فسخ پیمان را بعنوان یکی از موارد اختلاف موضوع ماده ۵۳ تلقی و تقاضای داوری کند ولی چنانچه حقی برای خود قائل باشد البته می تواند بهدادگاههای صلاحیتدار مراجعه نماید بدون اینکه این مراجعه او بتواند مانع اجرای مفاد ماده ۴۷ گردد.
ماده ۴۸ ـ خاتمه دادن پیمان و تکلیف آن
هرگاه قبل از اینکه ارزش کارهای انجام یافته توسط پیمانکار به هفتادوپنج درصد مبلغ پیمان رسیده باشد کارفرما بدون آنکه تقصیری متوجه پیمانکار باشد بنا به مصلحت خود یا علل دیگر تصمیم به خاتمه دادن پیمان بگیرد مراتب را کتباًبه اطلاع پیمانکار می رساند و در همان اطلاعیه تکلیف کارهایی را که ناتمام ماندن آنها موجب بروز خطر و یا زیان مسلمی است بطور روشن معین می کند و ضمناً مهلتی نیز بعنوان تاریخ خاتمه دادن پیمان تعیین می نماید تا پیمانکاربتواند در آن مهلت کارگاه را آماده برای تحویل بنماید.
کارفرما در تاریخ خاتمه دادن پیمان آن قسمت از کارها را که ناتمام است طبق تشریفات مذکور در ماده ۴۱ تحویل قطعی و آن قسمت که کاملاً پایان یافته است طبق تشریفات مذکور در ماده ۳۹ تحویل موقت می گیرد. تضمین قسمت اخیر از کارها در مدت مندرج در ماده ۵ پیمان بعهده پیمانکار است و به این منظور نصف کسور وجه الضمان مربوط به آن کارها تا پایان دوره تضمین همچنان نزد کارفرما باقی می ماند و سپس طبق ماده ۴۱ عمل خواهد شد.
در مورد کارهای ناتمام چنانچه معایبی در آنها مشاهده شود پیمانکار مکلف است به هزینه خود در مدت کوتاه و متناسبی که با توافق کارفرما تعیین می شود رفع عیب نماید و سپس بنحو فوق تحویل قطعی دهد.
پنج درصد ضمانت نامه انجام تعهدات و همچنین نصف کسور وجه الضمان مربوط به کارهای پایان یافته و تمام کسور وجه الضمان مربوط به کارهای ناتمام نزد کارفرما باقی می ماند تا طبق تبصره ۱ ماده ۴۰ و همچنین ماده ۵۲ پس از تصفیه حساب پیمانکار آزاد گردد.
کارفرما طبق ماده ۴۰ ظرف ده روز از تاریخ اعلام خاتمه دادن پیمان اقدام به تنظیم صورت وضعیت قطعی می کند.
نسبت به مصالح و تدارکات موجود و سفارش شده و لوازم و تأسیسات و استهلاک تجهیزات پیمانکار بشرح زیر اقدام خواهد شد:
الف ـ کلیه مصالح و تدارکات موجود در کارگاه که طبق مشخصات بوده و برای اتمام کامل کار لازم باشد اندازه گیری شده و براساس موازین پیمان و اسناد و مدارک پیوست آن تقویم و در صورت وضعیت قطعی منظور می شود.
ب ـ بهای مصالح و لوازم و تأسیساتی که پیمانکار بمنظور اجرای کامل کار سفارش داده است طبق موازین پیمان برآورد می شود و مبلغی که بابت آنها از طرف پیمانکار تادیه شده است در مقابل تسلیم اسناد مثبته در صورت وضعیت قطعی منظور می شود و تادیه بقیه بهای این مصالح و لوازم و تأسیسات و هر نوع تعهد مربوط به آنها بعهده کارفرما خواهدبود.
ج ـ تأسیسات پیمانکار که در کارگاه موجود است طبق نظر کارشناسان مرضی الطرفین در وضع و حالت موجود تقویم وبهای آن به بستانکار حساب پیمانکار منظور می گردد.
پیمانکار می تواند از واگذاری بعض یا تمام تأسیسات فوق خودداری کند و در این صورت قیمت آنها به بستانکار حساب پیمانکار منظور نخواهد شد.
د ـ تعهداتی که پیمانکار در مقابل اشخاص ثالث نموده که در اثر خاتمه دادن به پیمان مستلزم پرداخت هزینه و خساراتی از جانب پیمانکار به آن اشخاص باشد پس از رسیدگی کارفرما به بستانکار حساب پیمانکار منظور می شود.
ماده ۴۹ ـ تعلیق کار
الف ـ تعلیق تا سه ماه ـ کارفرما می تواند در مدت پیمان اجرای کار را موقتاً برای حداکثر سه ماه معلق نماید و در این صورت باید مراتب را کتبی با تعیین تاریخ شروع تعلیق به پیمانکار اطلاع دهد. در مدت تعلیق پیمانکار مکلف است کلیه کارهای انجام یافته و مصالح پای کار و تأسیسات کارگاه را بر اساس پیمان بطور شایسته حفاظت و حراست نماید.
پیمانکار بابت هزینه های عمومی و همچنین هزینه حفاظت و حراست کارگاه ماهانه مبلغی که در دفتر مشخصات خصوصی تعیین شده دریافت خواهد کرد.
ب ـ تعلیق مازاد بر سه ماه ـ در صورتی که تعلیق بیش از سه ماه ضروری باشد کارفرما می تواند با جلب موافقت کتبی پیمانکار طبق شرایط مندرج در بند الف این ماده مدت تعلیق را افزایش دهد. در صورت عدم موافقت پیمانکار پیمان خاتمه یافته تلقی و طبق ماده ۴۸ عمل خواهد شد.
ماده ۵۰ ـ جریمه تأخیر
هرگاه با رعایت مواد ۳۱ و ۳۹ پیمانکار در خاتمه مدت پیمان تأخیر داشته باشد جرائمی بشرح زیر به او تعلق خواهد گرفت:
1ـ هرگاه جمع مدت تأخیرها از یکدهم مدت پیمان تجاوز نکند برای هر روز تأخیر یک دوهزارم مبلغ باقیمانده کار که در اجرای آن تأخیر شده است.
2ـ هرگاه جمع مدت تأخیرها از یکدهم مدت پیمان تجاوز نماید تا یکدهم مدت پیمان طبق بند ۱ و برای مازاد بر آن تا یک چهارم مدت پیمان دو برابر میزان تعیین شده در بند ۱.
3ـ هرگاه جمع مدت تأخیرها از یک چهارم مدت پیمان تجاوز نماید کارفرما با احتساب جرائم مذکور در بند ۲ بالا می تواند پیمان را فسخ و طبق ماده ۴۷ عمل کند ولی در صورت ادامه پیمان مجموع جرائم تأخیر قابل دریافت از پیمانکار هیچگاه نمی تواند از جمع جریمه مأخوذه بر پایه بند ۲ تجاوز کند و مدت اضافه بر یک چهارم مدت پیمان جهت ادامه و انجام کارها بدون جریمه محسوب خواهد شد.
تبصره ـ مبلغ باقیمانده کارها که در اجرای آن تأخیر شده است عبارت است از مبلغ مذکور در ماده ۳ پیمان به اضافه مبالغ مربوط به کارهای اضافی و جدید مذکور در مواد ۲۹ و ۳۰ شرایط عمومی منهای مبلغ صورت وضعیت مربوط به کارهای انجام یافته تا آخرین روز مدت پیمان.
ماده ۵۱ ـ وارد شدن صدمه به تأسیسات موجود در کارگاه یا تغییر وضع آنها
هرگاه در اثر عمل پیمانکار به تأسیسات موجود در کارگاه مانند ارتباطات تلفنی و تلگرافی ـ لوله آب رسانی ـ خط برق و غیره صدماتی وارد شود پیمانکار متعهد است هزینه ترمیم با برقراری مجدداً آنها بپردازد.
هرگاه انجام عملیات موضوع پیمان تغییر وضع تأسیسات فوق را ایجاب کند پیمانکار به کارفرما اطلاع خواهد داد تا مأمورین مربوط برای تعویض آنها اقدام نمایند. در این صورت هزینه تعویض به عهده کارفرما خواهد بود.
ماده ۵۲ ـ صورتحساب قطعی و تصفیه حساب پیمانکار
صورتحساب قطعی پیمان عبارت است از مبلغ صورت وضعیت قطعی که طبق ماده ۴۰ تهیه و تنظیم می شود و مبالغی که براساس مواد پیمان و شرایط عمومی و سایر اسناد منضم به پیمان و به مبلغ بالا اضافه و یا از آن کسر می شود. (این مبالغ شامل کسور مندرج در ماده ۳۷ و احتمالاً بهای مصالح و تأسیسات و ماشین آلات تحویلی پیمانکار به کارفرما ـ جبران خسارات ـ جرائم ـ دعاوی پیمانکار نسبت به کارفرما و برعکس و غیره می باشد).
صورتحساب قطعی که به ترتیب بالا تنظیم می گردد مأخذ تصفیه حساب نهایی پیمانکار خواهد بود و پس از امضای آن از طرف کارفرما و پیمانکار برای طرفین قطعی بوده و هرگونه اعتراضی نسبت به آن بلااثر خواهد بود.
هرگاه براساس این صورت حسابت قطعی پیمانکار بستانکار شود طلب او منتهی در مدت یک ماه از تاریخ امضای صورتحساب قطعی پرداخت می گردد و بغیر از نصف کسور وجه الضمان که بصورت نقد یا ضمانتنامه تا تحویل قطعی باید نزد کارفرما باقی بماند سایر ضمانت نامه های پیمانکار از هر قبیل که باشد بلافاصله آزاد می شود.
هرگاه براساس این صورتحساب قطعی پیمانکار مبلغی بدهکار شود مکلف است در مدت یک ماه از تاریخ امضای صورتحساب قطعی طلب کارفرما را بپردازد و اگر در این پرداخت تأخیر نماید و یا استنکاف ورزد کارفرما حق خواهد داشت بدون احتیاج به انجام تشریفات قضائی طلب خود را از محل ضمانتنامه های پیمانکار و یا دارایی موجود او درکارگاه وصول کند و اگر مبالغ این ضمانتنامه ها یا دارایی مزبور تکافو ننماید طبق قوانین جاریه کشور از سایر دارایی او وصول کند.
هرگاه پیمانکار در مهلت مقرر یک ماه طلب کارفرما را پرداخت کند به غیر از نصف کسور وجه الضمان که تا تحویل قطعی نزد کارفرما باقی می ماند بقیه ضمانت نامه های او به هر عنوان که باشد بلافاصله از طرف کارفرما آزاد می‌گردد.
تبصره ـ منتهی تا ۱۵ روز بعد از تاریخ تحویل موقت صورت وضعیت موقتی طبق ماده ۳۷ بدون منظور داشتن هیچ نوع مصالح پای کار تنظیم می شود هرگاه براساس این صورت وضعیت پیمانکار بدهکار نباشد و یا جمع مبلغ بدهی او ازنصف کسور وجه الضمان کمتر باشد پنج درصد مربوط به ضمانت نامه انجام تعهدات بلافاصله پس از تصویب صورتمجلس تحویل موقت طبق ماده ۳۴ آزاد می شود. ولی اگر جمع بدهی پیمانکار بیش از نصف کسور وجه الضمن باشد و پیمانکار در پرداخت این بدهی اقدامی ننماید ضمانت نامه مزبور تا هنگام تصفیه حساب تمدید می شود و نزد کارفرما باقی می ماند.
ماده ۵۳ ـ حل اختلاف
در صورتی که اختلافاتی بین کارفرما و مقاطعه کار پیش آمد کند اعم از اینکه مربوط به اجرای عملیات موضوع پیمان و یا مربوط به تفسیر و تعبیر هر یک از مواد پیمان و شرایط عمومی و سایر اسناد و مدارک پیوست پیمان باشد چنانچه طرفین نتوانند موضوع اختلاف را از راه توافق رفع نمایند از طریق مراجعه به محاکم و مراجع صالحه دادگستری حل وفصل خواهد شد.
پیمانکار ملزم است که تا حل اختلاف تعهداتی را که پیمان بموجب پیمان بعهده دارد اجرا نماید و در غیر این صورت کارفرما طبق پیمان و شرایط عمومی آن به تشخیص خود نسبت به پیمانکار عمل خواهد نمود. بدیهی است کارفرما نیزدر طول مدت حل اختلاف تعهدات خود را براساس پیمان و اسناد و مدارک پیوست آن به تشخیص خود نسبت به پیمانکار انجام خواهد داد.
تبصره ۱ـ حضور نمایندگان سازمان برنامه در جلساتی که بوسیله مجریان طرح برای توافق جهت رفع اختلاف با مقاطعه کار تشکیل می گردد ضرورت قطعی دارد.
تبصره ۲ـ توافق حاصله وقتی قابل اجرا خواهد بود که به تصویب هیئت عامل برنامه برسد. بنابراین دستگاه اجرایی مکلف است در ظرف ده روز از تاریخ حصول توافق موضوع را به سازمان برنامه گزارش دهد.
پیمانکار – کارفرما