نویسنده: آنتوان کنت دومونت فرت، «conte de monte frête»
رییس کل اداره نظمیه و امنیه و تنطیفات بلدیه
تایید و امضای ناصرالدین شاه قاجار در تاریخ شوال ۱۲۹۶ قمری [۱۲۵۸/۷/۱]
والله المستعان علی ما تصفون
صورت کتابچه اول قانونی است که رئیس کل اداره جلیله نظمیه و امنیه و تنطیفات بلدیه آنطوان کنت دو مونت فرت نوشته و بندگان اعلیحضرت قوی شوکت شاهنشاهی روحنا فداه قبول و امضاء فرموده‌اند به تاریخ شهر شوال سنه ۱۲۹۶ هجری مطابق سال توشقان ئیل ترکی.
سواد دستخط مطاع همایونی خطاب به حضرت اشرف اعظم نایب السلطنه امیر کبیر دامت شوکته:
«نایب السلطنه
این کتابچه قانونی کنت را خواندم تماماً بسیار به قاعده و درستست. یک دو فقره را ما کم و زیاد کردیم ملاحظه کنید. همین کتابچه و همین دستخط را در مجلس اول دارالشوری که منعقد میشود بدهید قرائت کنند. وزرا هم این کتابچه را امضا کرده بدهند به کنت. او هم بدهد چاپ کرده، منتشر نمایند. و از تاریخ امضاء وزراء مشغول اجراء این قوانین بوده ذره‌ای تخلف نشود. همه این قوانین صحیح و محل هیچ ایراد نیست و لزوماً انشاءً باید مجری شود.
همین دستخط را بده کنت ملاحظه نماید، بداند ما قواعد را پسندیده‌ایم. ۱۲۹۶»
بسمه سبحانه و تعالی
دستگاه پلیس دستگاه اجراست و مراقبت اجرای جمیع قوانین که از طرف دولت به دایره پلیس القا میشود به عهده اوست.
پلیس مامور است بر انتظام ولایت و نگاهداری مردم. یعنی تکلیف پلیس است در تمام تفصیلات و وقوعات کلیه و جزئیه، تحصیل اطلاعات لازمه.
پلیس مستقیماً و بلافاصله تعلق به اعلیحضرت شاهنشاه جم جاه روحنا فداه و حکمران دارالخلافه دارد.
پلیس مامور است بر اینکه مراقبت نماید تا در مملکت بی‌نظمی و بی‌اعتدالی واقع نشود.
پلیس مکلف است بر اینکه مواظبت کرده نگذارد حق احدی را مستقیماً یا بواسطه مجبوراً ببرد و غصب نماید.
مقصود از این حقوق عادیه یومیه است نه مطلق دعاوی. و فقط اموری است که به مغلطه و فریب و خدعه آلوده باشد که حل آن تکلیف پلیس است.
پلیس باید ملاحظه نماید اتفاقات و وقایع عمومی را، و همیشه باید در شکوه و ترقی ولایت مراقبت نماید.
پلیس لازم است توجه در آذوقه و ماکولات مردم داشته باشد و بداند حبوبات را کی‌ها جمع و انبار و حبس مینمایند در سال گرانی بکار آید.
پلیس مامور است بر اینکه هر کسی که باشد شرارت، دزدی و منازعه نماید، یا کسی سکه قلب بزند یا فتنه و فساد نماید، یا خط و مهر بسازد باید تسلط در گرفتن آنها داشته باشد.
پلیس لازم است ملاحظه حال منتسبان خانواده سلطنت عظمی را بنماید.
پلیس مجبور است از اینکه همیشه با اهالی نظام متفق و همدست باشد و همچنین اهالی نظام نیز باید با پلیس کمال اتحاد را داشته باشند.
پلیس لابد است از اینکه هر وقت از اهل نظام خلافی سر بزند او را گرفته صورت واقعه را راپورت کرده نزد رئیس نظام بفرستد که او را تنبیه نماید.
پلیس مکلف است بر اینکه اشخاص مقصر را دستگیر نموده تنبیه نماید، تقصیرشان به هر درجه بوده باشد؛ مگر خانواده سلطنت عظمی را که در این صورت باید موافق امر مخصوص شاهنشاه رفتار نماید.
و باید عدالت و حقانیت را منتشر سازد و احکام و قوانین شریعت مطهره را معمول و مجری بدارد و خیرخواهی اهالی مملکت را در همه جهت ملاحظه نماید.
رئیس پلیس حق دارد قوانین خود را بلاواسطه تقدیم حضور مبارک نماید. هر کدام قبول و ممضی شد بعد پلیس مجبور است بموقع اجرا گذارد.
پلیس باید مردم را محترم بدارد و مراقب باشد مردم را که همدیگر را محترم دارند؛ و همچنین مردم مجبورند که پلیس را محترم بدارند و پلیس مجبور است از اینکه مواظبت احکام شریعت و قوانین مذهب را نماید.
پلیس باید مراقبت کند اسباب قحط و غلا و موجبات امراض فراهم نشود و دستورالعمل واصله از مجلس حافظ الصحه را معمول و مجری سازد.
پلیس باید تسلط داشته باشد بر اینکه هر کس خواسته باشد بدون حکم پادشاه برای مداخل خودش از مالیات زیادتر از مردم بگیرد ممانعت نماید و نگذارد.
پلیس باید در کمال دقت مواظبت داشته باشد در خصوص نظافت و تمیزی شهر و وضع ساختن عمارات و نظم و روابط و کوچه‌ها؛ و همچنین باید در باب آذوقه و آب مردم منتهای مواظبت را داشته باشد و همیشه باید احتیاط قحط و غلا را ملاحظه نماید و ایضا در باب روشنایی شهر مسئول است.
وقتی که در شهر رئیس احتسابیه بوده باشد اجرای فقرات آتیه را پلیس باید به ریاست احتساب حکم نماید. از قبیل خرید و فروش و نرخ اجناس که در قیمت آنها به همدیگر ستم‌شریکی نکنند و خوبی و بدی گوشت و غیره و غیره و غیره.
و پلیس تسلط دارد که رئیس احتساب را مجبور به اجرای این فقرات نماید.
پلیس مکلف است بر اینکه اعلیحضرت شاهنشاه را از همه چیز مستحضر و با اطلاع دارد و جمیع تفصیلات را بلاواسطه به عرض پادشاه برساند.
پلیس مجبور است از اینکه توجه نماید صاحبان ادیان دین، خودشان را محترم بدارند. معلوم است هر کس اطاعت قانون و نظم پلیس ننماید اطاعت حکم شاهنشاهی را نکرده است، و هر کس از اطاعت پلیس سر پیچد از اطاعت پادشاه سرپیچیده است.
در موارد قتل، چنانکه شریعت مطهر اسلام حکم فرموده است بلاخلاف و بلااستثناء محاکمه میشود، و در قتل عمد و شبه عمد و قتل خطا، احکام شارع مقدس مطاع و حتمی الاجرا خواهد بود.
فصل ۱- کسی که بر خلاف پادشاه یا خانواده سلطنت حرف بزند و یا اینکه در ضد پادشاه یا خانواده خیال بدرفتاری و تحریک بد در نظر داشته باشد، بعد از تحقیق و ثبوت، یک سال الی پنج سال به درجه تقصیرات مقصر، با زنجیر محبوس خواهد شد.
فصل ۲- کسی که کنکاش و خیالات و تحریک بد در حق دولت بکند و یا افترا و تهمت، تحریرا و تقریرا به دولت بزند بعد از ثبوت تقصیر او بر حسب حدود تقصیرات از یک سال الی پانزده سال محبوس خواهد شد.
فصل ۳- کسی دستخط و مهر و امضای پادشاه را بسازد به اندازه تقصیرات او از ده سال الی بیست و پنج سال حبس خواهد شد و در مدت حبس دستهای او با دست‌بند آهن بسته و قفل شده کلید آن در خدمت پادشاه یا رییس پلیس خواهد بود.
فصل ۴- کسی که پول قلب مملکت یا خارجه را سکه بزند و یا بسازد از ده الی بیست و پنج سال با زنجیرکردن محبوس خواهد شد و آن دستی که مرتکب اینگونه عمل خلاف شده است با آهن بسته خواهد شد.
فصل ۵- کسی که قاطع طریق یا دزد باشد، یا رفاقت با آنها نماید، چه شغل دائمی او باشد و یا اینکه اتفاقاً رفاقت کرده باشد از راه ضرورت، به اندازه تقصیر او از یک سال الی پانزده سال حبس خواهد شد.
فصل ۶- کسی که زهر به کسی بدهد و مسموم بمیرد حکم قاتل دارد؛ و اگر تهمت قوی راجع به احدی باشد حبس مؤبد میشود؛ غیر دواساز و طبیب که برای معالجات بعضی سمومات میفروشند کس دیگر با اطلاع از قصد مرتکب زهری فروخته باشد، چون شریک قتل است مستوجب یک سال الی پنج سال حبس خواهد بود.
فصل ۷- کسی که تریاک می‌کشد از شش ماه الی یک سال محبوس خواهد شد.
فصل ۸- کسی که کتابی انتشار دهد که بر ضد مذهب یا دولت و ملت بوده باشد، از پنج ماه الی پنج سال حبس خواهد شد.
فصل ۹- کسی که تهمت زند به کسی، مکتوباً یا لساناً، به درجه تقصیر او از یک سال الی پنج سال محبوس خواهد شد، و از پنج تومان الی یکصد تومان جزای نقدی خواهد داد.
فصل ۱۰- کسی که ادوات و آلتی را مثل فانوس و غیره خراب نماید، به اندازه تقصیر او از شش ماه تا پنج سال محبوس خواهد شد. و از ده تومان تا دویست تومان جریمه نقدی گرفته میشود.
و همچنین کسی که درختی را از خیابانهای شهر میبرد یا چشمه و یا سقاخانه را خراب مینماید و یا راه آب و نهرها را برای دردی آب خراب میکند و کسی که در کوچه و معبر سوراخ درست مینماید و فانوس کوچه را میشکند به اندازه تقصیر او از یک ماه الی دو سال حبس شده و از یک تومان الی ده تومان جریمه گرفته میشود.
فصل ۱۱- کسی که فریب بدهد و گول بزند دولت را، خواه بواسطه خواه بلاواسطه، و یا به اسباب چینی، از یک سال تا ده سال حبس خواهد شد و باید تمامی آن وجهی که از آن ممر عاید او شده با تمام بضاعت او ضبط گردیده صرف ایتام و فقرا و ابنیه خیریه شود.
فصل ۱۲- کسی که با پول یا غیر پول اسباب‌چینی نماید کسی را به مهلکه و مخاطره بیندازد به اندازه تقصیر او از یک سال الی پنج سال حبس خواهد شد.
فصل ۱۳- در صورت ثبوت کسی که مرتکب فعل شنیع نسبت به دختری شود که هنوز به حد رشد و بلوغ نرسیده باشد، بر حسب تقصیر او از پنج سال الی پانزده سال حبس خواهد شد و مجبور است که آن دختر غیر بالغ را معاش بدهد تا به حد بلوغ برسد؛ و اگر میل پدر و مادر باشد او را میتواند به حباله نکاح خود درآورد.
فصل ۱۴- کسی که دختر باکره بالغه را ضایع نماید به اندازه تقصیر او از یک سال الی پنج سال حبس خواهد شد و یا اینکه باید به رضایت پدر و مادر آن دختر را تزویج نماید و بقدر مکنت فاعل از سی تومان الی یک هزار تومان از او گرفته شده به پدر و مادر دختر داده خواهد شد. و اگر طفلی بعمل آید در صورتی که آن شخص دختر را تزویج ننماید برای طفل از یک قران الی پنج قران مخارج یومیه باید بدهد.
فصل ۱۵- کسی مصدر فعل شنیع نسبت به زن شوهردار شود و در اداره نظمیه محاکمه شده به ثبوت برسد به اندازه تقصیر از یک سال الی پنج سال حبس خواهد شد و از ده تومان تا صد تومان جریمه خواهد داد.
فصل ۱۶- کسی تحریک به دزدی بکند و یا گناه و تقصیری را بدینگونه مرتکب شود، به اندازه تقصیر او از یک سال تا ده سال حبس میشود.
فصل ۱۷- کسی که بد میگوید و تمسخر میکند مذهب خود را، بر حسب حد تقصیر او از چهل و هشت ساعت الی شش ماه حبس خواهد شد، و از پنج تومان الی صد تومان جریمه گرفته میشود. و این وجه جریمه به دست یک نفر از مجتهدین داده میشود که صرف مصارف مذهبی نماید.
فصل ۱۸- کسی که آتش به خانه و مایملک کسی بزند از پنج سال تا ده سال به درجه تقصیر حبس خواهد شد با زنجیر آهن.
فصل ۱۹- کسی که زنی را جبرا از کوچه بکشد در صورت ثبوت از چهل و هشت ساعت الی یک ماه حبس و از یک تومان تا ده تومان جریمه گرفته میشود.
فصل ۲۰- کسی که جسارت نموده در ضد پادشاه اعلانات و نوشتجات در کوچه‌ها بچسباند، هر کس بوده باشد، و همچنین کسی که مخالف مردم حرکتی کرده و اذیت برساند، بر حسب حد تقصیر او از یک ماه الی پنج سال حبس خواهد شد.
ماده ۲۱- کسی که تغییر لباس برای اجرای نیت بدی که دارد بکند، مثل اینکه مردی به لباس زن درآید که داخل به خانه‌ها شود، یا اراذل و اوباش که ملبس به لباس اهل فضل و زهد بشوند، به اندازه تقصیر از یک ماه الی یک سال حبس خواهد شد و از پنج تومان الی ده تومان جریمه گرفته میشود.
فصل ۲۲- هر کس لفظاً و یا عملاً بی‌احترامی در حق اهالی نظام و یا در حق کسی که لباس رسمی دولتی در بر داشته باشد نماید، و یا کتک به یکی از آنها بزند از چهل و هشت ساعت الی شش ماه حبس خواهد شد و از یک تومان الی ده تومان جریمه خواهد داد.
فصل ۲۳- هر کس لفظا و یا ضربتا در حق کسی بی‌احترامی نماید از چهل و هشت ساعت الی دو ماه حبس خواهد شد و بر حسب تقصیر از یک تومان تا ده تومان جریمه خواهد داد.
فصل ۲۴- هر کس قولا و یا فعلا در حق وزیری یا شخص بزرگی بی‌احترامی نماید به اندازه تقصیر او از چهار روز تا دو سال حبس میشود و از پنج تومان تا صد تومان جریمه خواهد داد؛
و همچنین حکم سفرای خارجه نیز مثل وزرای دولت خواهد بود.
فصل ۲۵- اگر یک نفر نوکر نسبت به آقای خودش لفظاً یا یداً هتک حرمت نماید بعد از ثبوت به اندازه تقصیر او از ده روز الی دو ماه حبس خواهد شد و از پنج هزار الی دو تومان جریمه خواهد داد.
فصل ۲۶- کتابچه‌ای که برای نوکرها مقرر شده بود هر یک از نوکرهای موظف باید در دست داشته باشند و کلیه نوکر عبارت است از فراش، قهوه‌چی، آبدار، پیشخدمت، خادم اطاق، آشپز، شاگرد آشپز، شربتدار، مهتر، جلودار، کالسکه‌چی، ناظر، باغبان و جمیع کسانی که خدمت اطاقی را میکنند و خدمات شخص را مینمایند.
و تقسیم این کتابچه‌ها برای تکمیل بصیرت و دانایی دایره پلیس به حالت اشخاص لازم است. هر کس نوکر دارد برای صلاحیت امورات شخصی خودش و انتظام شهر باید نوکر را مجبور به داشتن کتابچه نماید.
فصل ۲۷- چنانچه بعد از این نوکرها کتابچه نداشته باشند از بیست و چهار ساعت الی هشت روز محبوس خواهند شد و از هزار دینار تا دو تومان جریمه نقدی گرفته میشود.
طبقه کارکنان و عمله‌جاتی که به آنها نوکر گفته نمیشود بر دو قسم است: یکی عمال ادارات و دیگری کسانی که در جاهای متفرقه به خدمت و انتظامات و مباشری و غیره منصوب هستند. علی العجاله آنها را در سلک نوکر شمرده نمیشوند و دفتر و کتابچه لازم نخواهند داشت.
فصل ۲۸ – از نوکرهای مردم کسی که از خانه بیرون رفته و بدون اذن آقا خانه را خالی و تنها میگذارد از چهل و هشت ساعت تا یک ماه حبس خواهد شد و از یک قران تا سه تومان جریمه خواهد داد.
فصل ۲۹- نوکری که مواظبت و محافظت اسباب خانه را مینماید و در صورت خلاف آن از چهل و هشت ساعت الی سه ماه حبس خواهد بود و از یک قران الی سه تومان جریمه خواهد داد.
فصل ۳۰- کسی که نمیخواهد در پیش کسی نوکری نماید نمی‌تواند فوراً بیرون برود، باید هشت روز قبل به آقای خودش خبر بدهد که آقا در این مدت نوکر دیگر پیدا نماید.
و همچنین آقا نیز حق ندارد به یکدفعه نوکر را بیرون نماید، باید هشت روز قبل به او اطلاع بدهد که جای دیگر برای خود پیدا کند. ولیکن در صورتی که نوکر تقصیر کرده باشد آقا میتواند فورا او را اخراج نماید و آن وقت لازم است نوکر را به اداره پلیس بفرستد.
فصل ۳۱- هر کس میخواهد نوکر خودش را عوض بکند مجبور است به اداره پلیس اطلاع بدهد و آن نوکر هم باید خودش به اداره بیاید و کتابچه‌اش را همراه بیاورد. و هر کس تخلف بکند و نیاید بیست و چهار ساعت حبس و از یک تومان تا پنج تومان جریمه گرفته خواهد شد.
این فقره به جهت این است که تغییر یافتن آقا و نوکر معلوم شده در دفتر ضبط و ثبت شود.
فصل ۳۲- وقتی که کارگر و عمله اطاعت استاد خود را نکند اسباب و چیزی را که سپرده اوست ضایع نماید و بشکند به درجه تقصیر از چهل و هشت ساعت تا یک ماه حبس خواهد شد و آنچه را که شکسته و ضایع نموده است غرامت گرفته میشود.
فصل ۳۳- اسبابی که به کاسب‌کاری میدهند درست نماید یا تعمیر کند یا پارچه داده باشند بدوزد اگر آن را خراب نماید یا موافق سلیقه صاحبش نباشد از بیست و چهار ساعت الی یک ماه حبس شده مجبور خواهد بود که قیمت و غرامت آن را بدهد. اگر کهنه هم باشد باید در عوضش نو بدهد.
فصل ۳۴- کسی که در کوچه‌ها با ورق و قاب و غیره قماربازی کند از چهل و هشت ساعت الی یک ماه حبس خواهد شد و پول که در جیب و بغل اوست بعنوان جریمه ضبط و تصرف خواهد شد.
فصل ۳۵- کسی که مست شده و در کوچه‌ها و بازار اغتشاش و بدمستی مینماید از چهار روز الی یک ماه حبس شده و از پنج هزار الی پنج تومان جریمه خواهد داد.
فصل ۳۶- کسی که اسباب نزاع در قهوه‌خانه و چلوپزخانه و غیره بشود یا خودش منازعه نماید از چهل و هشت ساعت الی یک ماه حبس شده از یک تومان الی ده تومان جریمه گرفته میشود.
اگر صاحب دکان هم در موقع منازعه فورا به عمله پلیس اطلاع ندهد و منازعه را ابقا و امتداد دهد نیز شریک جریمه و حبس خواهد بود و در مدت حبس او قهوه‌خانه یا دکان بسته خواهد شد.
فصل ۳۷- کسی که به حمام رفته در آنجا نزاع و عربده کند از بیست و چهار ساعت الی یک ماه حبس خواهد شد. اگر صاحب حمام دخیل نزاع باشد از یک تومان الی ده تومان جریمه داده پانزده روز حمام بسته خواهد شد.
فصل ۳۸- کسی که داخل حمام میشود باید هر چه اسباب و پول در جیب دارد به حمامی نشان داده مخصوصا بسپارد. و همیشه لازم است شاهدی در میانه باشد و حمامی مسئول و ضامن اسبابی است که شخص وارد به او سپرده است. اگر آن را دزد ببرد یا عیب بکند باید از عهده غرامت آن برآید. از برای لباس واردین هم حمامی مسئول است.
هر کدام تخلف از این حکم نمایند بیست و چهار ساعت الی پانزده روز حبس خواهد شد.
فصل ۳۹- اگر کاروانسرادار از واردین و سکنه کاروانسرا به اداره پلیس اطلاع و روزنامه ندهد از بیست و چهار ساعت تا پنج روز حبس و از یک تومان تا ده تومان جریمه خواهد داد.
فصل ۴۰- هر کاسبی چیز بد بفروشد که مورث تولید مرض یا کسالت مزاج شود از چهل و هشت ساعت الی یک ماه حبس خواهد شد و از یک قران تا پنج تومان جریمه خواهد داد.
فصل ۴۱- هر کس اسب در کوچه و بازار بدواند اعم از اینکه به کسی اذیت برساند یا نرساند از چهل و هشت ساعت الی یک ماه حبس شده اسب او در دایره جلیله [پلیس] خواهد ماند تا صدو پنج قیمت اسب را به اداره داده، اسب را ببرد.
فصل ۴۲- هر کس در مسجدی با زن یا بچه و غیره به غیر قاعده و خلاف حرکت نماید از هشت روز الی یک ماه حبس خواهد شد و از یک تومان تا سی تومان جزای نقدی گرفته در خدمت یکی از مجتهدین، تسلیم صندوق مذهبی خواهد شد.
فصل ۴۳- کسی در میان کوچه غوغا و بی‌جهت مثل دیوانگان فریاد بزند و بی‌نظمی نماید از چهل و هشت ساعت الی ده روز حبس شده از یک قران تا پنج تومان جریمه خواهد داد.
فصل ۴۴- هر کس منازعه و دعوا نماید از چهل و هشت ساعت تا یک ماه به اندازه تقصیرش حبس شده از پنج قران الی پنج تومان جریمه گرفته میشود.
فصل ۴۵- کسی که کثافت و زبیل میان کوچه میریزد عوض اینکه بجای مخصوص زبیل ببرد چهل و هشت ساعت حبس از یک قران تا یک تومان جریمه خواهد داد.
فصل ۴۶- کسی چیزی را به قیمتی بفروشد که ارزش نداشته باشد از قبیل نان و کاه و جو و هیزم ذغال و غیره که مایحتاج خلق است چهل و هشت ساعت حبس از یک تومان تا پنج تومان جریمه خواهد داد.
فصل ۴۷- هر کس بطور غیر مستور به کوچه بیرون بیاید به اندازه تقصیر او از چهل و هشت ساعت الی یک ماه حبس خواهد شد.
فصل ۴۸ – هر کس میمیرد و هر کس متولد میشود کسان آنها مجبور است به اداره [پلیس] خبر بدهند تا در دفاتر اموات و متولدین اسامی آنها ثبت و قید شود. هر کس تخلف نماید چهل و هشت ساعت حبس از یک تومان الی پنج تومان جریمه خواهد داد.
فصل ۴۹- کسی که تزویج میکند یا طلاق میدهد یا طلاق میگیرد از طرف زن و شوهر باید به اداره اطلاع بدهد تا در دفتر ثبت شود. هر کس مخالفت کند یک روز حبس از یک تومان الی پنج تومان جریمه خواهد داد.
فصل ۵۰- هر کس میخواهد به سفری خارج از ولایت ایران برود یا اینکه از سفر مراجعت کرده باشد باید به اداره پلیس اطلاع بدهد. آن کس که مخالفت نماید بیست و چهار ساعت حبس شده از یک تومان الی پنج تومان جریمه خواهد داد. و این به جهت این است که آنها در دفتر ثبت شده وارد و صادر معلوم گردد.
فصل ۵۱- کسی که از شهر تهران به سفر چهار پنج ماه بیرون برود چه هنگام عزیمت و چه در مراجعت باید به اداره پلیس اطلاع بدهد تا در دفتر نوشته شود. هر کس تخلف نماید بیست و چهار ساعت حبس از یک تومان الی پنج تومان جریمه گرفته میشود.
فصل ۵۲- کسی که میخواهد خانه بسازد و بنای جدیدی نماید که این بنا در سمت کوچه و متعلق به معبر است باید نقشه آن را آورده به اداره پلیس اطلاع بدهد تا معلوم شود چگونه میخواهد بسازد و در دفتر نوشته شود. اگر کسی اطاعت ننماید بیست و چهار ساعت حبس از یک تومان تا پنج تومان جریمه خواهد داد.
فصل ۵۳- هر کس قهوه‌خانه جدید میخواهد باز کند یا دکان تازه دایر نماید هر نوع امتعه در آن میخواهد بفروشد مجبور است به اداره پلیس اطلاع بدهد. اگر خبر ندهد چهل و هشت ساعت حبس از یک تومان تا ده تومان جریمه گرفته خواهد شد.
فصل ۵۴- کسی که میخواهد خانه خود را عوض کند باید به اداره پلیس اطلاع بدهد که ثبت شود، و الا بیست و چهار ساعت حبس، از یک تومان تا پنج تومان باید بدهد.
فصل ۵۵- هر کس چیزی در کوچه و بازار پیدا نماید از قبیل اسباب و اسلحه و یا اسب و قاطر و الاغ و سایر حیوانات باید آن را به اداره نظمیه آورده تسلیم نماید و در عوض به فراخور اندازه قیمت آن چیز انعامی خواهد گرفت. و هر کس پیدا کرد و نیاورد و بعد معلوم شود از بیست روز الی یک ماه حبس و مانند دزد با او رفتار میشود.
فصل ۵۶- هر کس چیزی گم کند لازم است به اداره پلیس اطلاع بدهد که مشغول تفحص و پیدا کردن آن چیز باشند.
هر گاه صاحب خانه یا دکانی، خانه یا دکان خود را غفلت کرده باز بگذارد و چیزی به دزدی ببرند، بعد بیاید به پلیس عارض شود، پلیس حرف او را جزو لاطایلات شمرده، او را نخواهد شناخت و گوش نخواهد داد.
فصل ۵۷- کسی که اسباب خود را بدون هیچ محافظه و پاسبان مخصوص جایی میگذارد اگر اسباب او را ببرند پلیس ابدا ضامن آن نیست اما تجسس دزد را خواهد کرد.
فصل ۵۸- کسی که بچه در کوچه پیدا نماید باید او را به اداره پلیس بیاورد. هر کسی تخلف بکند بیست و چهار ساعت حبس و از یک تومان الی سی تومان جریمه خواهد داد.
این مختصر کتابچه که اولین رساله قانون پلیس است که مفصل به پنجاه و هشت فصل است تماما در عرض حضور مهرظهور و امضای آفتاب ضیاء همایونی گذشته و به تصدیق وزرای عظام دربار سپهر احتشام رسیده است که حسب الامر الاعلی تمام فصول مزبوره به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
پنجشنبه هفتم شهر شوال المکرم ۱۲۹۶