مصوب جلسه مورخ ۱۳۴۷/۶/۲۷ شورای عالی تأمین اجتماعی
کلیات
ماده ۱- هدف از تدوین این آییننامه وضع مقررات و ضـوابطى اسـت کـه موجب تسهیل و بهبود معاملات سازمان گردد به نحوى که خدمات و کالاهاى مورد نیاز سازمان با صرف حداقل وقت و هزینه به عادله‌ترین قیمت و با توجه به استانداردها و معیارهاى موضوعه تهیه و در اختیار واحدهاى سازمان قرار گیرد.
ماده ۲- منظور از معاملات مذکور در این آییننامه خرید کالاها و یا خدمات و فروش اموال فرسوده و یا زائد بر احتیاج سازمان مى باشد.
تبصره- مقصود از خدمات هر گونه فعالیتى است که به دستور مراجع مسؤولو یا طبق قراردادى براى سازمان انجام مى‌شود. (مانند نگهدارى و تعمیرات اشیاء و اموال منقول و غیرمنقول ـ حمل و نقل و انجام کارهاى ساختمانى و تأسیسات و غیره به استثناى خرید خدماتى که طبق آییننامه اسـتخدامى به عمل می آید).
قسمت اول : معاملات غیرساختمانى
ماده ۳- معاملات غیرساختمانى سازمان تأمین اجتماعى به چهار طریق زیر انجام مى گردد:
الف) استعلام بهاى شفاهى.
ب) استعلام بهاى کتبى.
ج) مناقصه.
د) مزایده.
فصل اول: خرید
ماده ۴ – [اصلاحی ۱۳۶۲/۱۰/۲۸]
حد نصاب هر یک از طرق مذکور در ماده ۳ به شرح زیر است:
الف ـ [اصلاحی ۱۳۷۱/۱۲/۱۶] – [اصلاحی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
چنانچه بهای کالا یا خدمت تا سه میلیون (۳.۰۰۰.۰۰۰) ریال باشد، معامله از طریق استعلام بهای شفاهی به عمل آید.
ب ـ [اصلاحی ۱۳۷۱/۱۲/۱۶] – [اصلاحی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
معاملات بیش از سه میلیون (۳.۰۰۰.۰۰۰۰) ریال تا شصت میلیون (۶۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال استعلام بهای کتبی به عمل آید.
ج ـ [اصلاحی ۱۳۷۱/۱۲/۱۶]- [اصلاحی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
معاملات بیش از شصت میلیون (۶۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال بایستی از طریق انجام مناقصه اعمال گردد.
تبصره ۱- [اصلاحی ۱۳۷۱/۱۲/۱۶] – [اصلاحی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
هیأت مدیره عندالاقضا می‌تواند اجازه دهد که معاملات بیش از شصت میلیون ریال تا یکصد و پنجاه میلیون ریال نیز از طریق استعلام بهای کتبی انجام شود.
تبصره ۲ – [الحاقی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
حدود اختیارات مسئولین واحدهای اجرایی برای انجام معاملات از طریق استعلام شفاهی و استعلام کتبی به موجب دستورالعملی خواهد بود که توسط مدیر عامل سازمان ابلاغ میشود.
تبصره ۳ – [الحاقی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
نصاب معاملات و حدود اختیارات انجام معامله در این آییننامه حداقل هر سه سال یک بار با توجه به افزایش قیمت‌ها به پیشنهاد هیأت مدیره و تصویب وزارت عضو شورای عالی تأمین اجتماعی تعدیل خواهد شد. مصوبات شورا در این خصوص با رعایت ماده (۱۹) آییننامه داخلی هیأت دولت پس از تأیید رییس جمهور قابل صدور می‌باشد.
ماده ۵- [اصلاحی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
در مورد معاملات تا سه میلیون ریال موضوع بند «الف» از ماده ۴ که معامله از طریق استعلام شفاهى انجام خواهد گرفت مأمور خرید (کارپرداز) مکلف است پس از تحقیق کامل از قیمت جنس یا اجرت خدمت معامله را با رعایت صرفه و صلاح سازمان انجام داده و ذیل سند خرید را با قید اینکه معامله به حداقل بهاى ممکنه انجام گرفته گواهى و امضاء نماید.
ماده ۶- [اصلاحی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
در مورد معاملات
بیش از سه میلیون ریال تا شصت میلیون ریال (موضوع بنـد «ب» از مـاده ۴) مـأمور خریـد بایـد از فروشـندگان کـالا یـا انجام دهندگان خدماتى که عده آنها کمتر از سـه نفـر نباشـد روى ورقـه هـاى جداگانه (طبق فرم مشخصى) استعلام کتبى بعمل آورد. بدیهى است باید کلیه مشخصات جنس یا خدمت مورد نیاز اعم از موضوع و نوع کالا یا کالا، مـدت و غیره و همچنین نشانى کامل فروشنده را در برگ استعلام درج نماید. فروشنده کالا یا انجام دهنده کار باید حداقل قیمـت را در بـرگ اسـتعلام نوشـته و بـا قیـد تـاریخ امضـاء کند. چنانچه فروشـندگان جنس یــا انجام دهندگان خدمت ضرب الاجلى براى قیمت پیشنهادى قائل شده باشند کارپرداز باید طورى اقدام کند که از تأخیر اجراى امر خسارتى متوجه سازمان نشود و همچنین چنانچه فروشنده یا انجام دهنده خدمت کمتر از سه نفر باشد باید مراتب در فرم استعلام قید گردد.
ماده ۷- مناقصه بر دو نوع است:
الف) مناقصه عادى که باید از طریق انتشار آگهى تا دو برابر نوبت بر حسب اهمیت معامله در روزنامه رسمى کشور و حداکثر در روزنامه کثیرالانتشار طبق مفاد این آییننامه بعمل آید.
ب) مناقصه محدود در مواردى است که مدیرعامـل یـا هیئـت مـدیره (بـر حسب مورد) یا نمایندگان مجاز ایشان بنا به گزارش مسؤولین امر تشخیص دهند که فروشندگان کالا و یا انجام دهندگان خدمات مـورد نیـاز بـه عـده معینى محدود مى شوند که در این صورت مى توان از انتشار آگهى صرفنظر نموده و شرایط مناقصه را براى همان عـده محـدود ارسـال و آنهـا را بـراى
ماده ۸- در آگهى مناقصه با توجه به بند «الف» ماده ۸ باید نکات زیر ملحوظ شود:
الف) نوع خدمت، مقدار و نوع جنس، مدت و محل تحویـل آن دقیقـاً بایـد مشخص شود و در مواردى که معامله طبق نمونه با مشخصات معینى انجام میشود باید در آگهى صریحاً قید گردد که معامله طبـق نمونـه ممهـور بـا صورت مشخصات موجود در سازمان انجام خواهد شد.
ب) مدت قبول پیشنهادها در آگهى قید گردد این مـدت حـداقل بایسـتى براى خریدهاى داخلى ده روز براى خریدهاى خـارجى یـک مـاه از تـاریخ انتشار آگهى باشد.
پ- [اصلاحی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
مبلغ سپردهاى که در صورت استنکاف پیشنهاددهنده از معامله به سود سازمان ضبط خواهد شد باید معین شود. این سپرده باید در حدود دو تا سه درصد تقریبى برآورد قیمت جنس یا اجرت خدمت به صورت واریز وجه نقد به حساب بانکى تعیین شده به وسیله سازمان یا ضمانت نامه بـانکى یـا اوراق خزانه یا اوراق قرضه دولتى باشد.
ت) در آگهى باید قید شود که سازمان در قبول یا رد یک یـا تمـام پیشـنهادها مختار است.
ث) در آگهى باید قید شود که بـه پیشـنهادهاى مشـروط و مـبهم و فاقـد سپرده و پیشنهادهایى که بعد از مدت مقرر در آگهى برسد مطلقاً ترتیب اثر داده نخواهد شد.
ج) در صورت موافقت با پیش پرداخت قبل از تحویـل جـنس و یـا انجـام خدمت باید میزان تقریبى و نحوه پرداخت و واریز آن ذکر شود. بدیهى است پرداخت مذکور موکول به اخذ ضمانتنامه بانکى حداقل معـادل مبلـغ پـیش پرداخت خواهد بود.
چ- [اصلاحی ۱۳۷۱/۱۲/۱۶]
میزان سپرده حسن انجام کار که دره درصد (۱۰%) کل مبلغ معامله است باید در آگهی قید شود این سپرده قبل از انعقاد قرارداد یا در طول مدت قرارداد به صورت وجه نقد یا ضمانتنامه بانکی، اوراق خزانه یا تضمین دیگری به تشخیص سازمان از فروشندگان کالا و خدمات دریافت میشود.
ح) نکات دیگر از قبیل حداکثر مدت بررسى پیشنهادات ـ میزان مالیـات و عوارض متعلقه به معامله هزینه هاى ثبتى ـ روز و ساعت قبول پیشنهادات ـ قید گردد. اجازه حضور پیشنهاد دهندگان در جلسه و غیره نیز بر حسب موارد مختلف.
خ) در مواردى که احتیاج بـه انعقاد قرارداد باشد باید طرح قـرارداد و مشخصات به انضمام شرایط شرکت در مناقصه به داوطلبان تسلیم گردد.
د) در صورتى که شرایط شرکت در مناقصه مفصل باشد و درج آن در آگهى موجب هزینه زیاد گردد باید در آگهى مناقصه قید شود که شرایط مناقصه در دفتر اداره مربوطه موجود است. پیشنهاد دهندگان بایـد یک نسخه از شرایط معامله را دریافت و امضاء نموده به پیشنهاد خود ضمیمه نمایند.
ماده ۹- در آگهى مناقصه باید قید شود که سازمان مى تواند عنداللزوم تا ۱۰% از مقدار جنس یا کار مورد معامله را کسر و یا به آن اضافه نماید.
ماده ۱۰- در آگهى مناقصه تصریح شود که هزینه ثبت قرارداد (در صورتى که ثبت قرارداد در دفاتر اسناد رسمى ضرورى باشد) و پرداخت هر نوع مالیات و هر گونه عوارض و هزینه درج آگهى به عهده برنده مناقصه خواهد بود.
ماده ۱۱- براى بررسى و اظهارنظر در مورد پیشـنهادات واصله کمیسیون مناقصه در تهران از افراد زیر:
1. نماینده مدیرعامل که سمت ریاست کمیسیون را خواهد داشت.
2. مدیر حسابرسى یا نماینده او.
3. مدیر تدارکات یا نماینده او.
4. مدیر مالى.
5. مدیر حقوقى. و در شهرستانها و واحدهاى مسـتقل بـا شـرکت رئـیس شـعبه ـ رئـیس حسابدارى ـ متصدى یا مسؤول تدارکات شعبه تشکیل خواهد شد.
تبصره- عندالاقتضاء کمیسیون مى تواند افراد خبره دیگرى را نیز بـه جلسه دعوت نماید و نظرات این افراد جنبه مشورتى خواهد داشت.
ماده ۱۲ – [اصلاحی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
تصمیمات کمیسیون مناقصه با اکثریت آرا معتبر خواهد بود و در صورتی که عده‌ای در اقلیت واقع شوند باید نظر خود را با ذکر دلیل در ذیل صورتجلسه نوشته و امضا نمایند اظهار نظر کمیسیون در مورد معاملات تا پانصد میلیون ریال پس از تأیید مدیر عامل و بیش از آن پس از تصویب هیأت مدیره قابل اجرا خواهد بود.
تبصره ۱ – [الحاقی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
مدیر عامل می‌تواند اختیار خود در این ماده را به کمیسیونی تحت عنوان کمیسیون معاملات در مرکز با ترکیب زیر تفویض نماید:
– معاون مدیر عامل در امور اداری و مالی یا نماینده وی با تأیید مدیر عامل که ریاست کمیسیون را به عهده خواهد داشت.
– مدیر کل خدمات عمومی و رفاه و در غیاب وی معاون او.
– سه نفر از کارکنان عالی رتبه سازمان به پیشنهاد مدیر عامل و تأیید هیأت مدیره که برای مدت سه سال انتخاب می‌شوند. این افراد باید واجد صلاحیت و دارایی اطلاعات کافی در رشته‌های مالی، بازرگانی، حقوقی و فنی باشند.
– نماینده واحد ذیربط بر حسب مورد یا موارد مطروحه در کمیسیون.
– تصمیمات کمیسیون با حداقل (۴) رأی موافق معتبر خواهد بود شرح وظایف و نحوه تشکیل جلسات کمیسیون بر طبق ضوابطی که به تصویب هیأت مدیره می‌رسد، خواهد بود.
تبصره ۲ – [الحاقی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
در هر یک از استانها یا واحدهای مستقل به پیشنهاد مدیر عامل و تصویب هیأت مدیره می‌توان کمیسیون معاملات با ترکیب مدیر کل استان یا واحد مستقل (رییس کمیسیون)، رییس امور مالی استان یا واحد مستقل و سه نفر دیگر به پیشنهاد مدیر عالم و تأیید هیأت مدیره، تعیین نمود. سقف انجام معاملات توسط این کمیسیون‌ها حداکثر تا مبلغ پانصد میلیون ریال بنا به پیشنهاد مدیر عامل و تصویب هیأت مدیره تعیین خواهد شد. تشخیص واحد و واحدهای مستقل‌مذکور در این آییننامه با هیأت مدیره می‌باشد.
تبصره ۳ – [الحاقی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
کمیسیون معاملات علاوه بر تصویب معامله تا مبلغ سقف مجاز دارای وظایفی به شرح زیر است:
الف – تصویب شرایط قراردادها و مشخصات آن که از طرف واحد تدارکات تهیه و به کمیسیون پیشنهاد می‌گردد.
ب – تعیین برنده مناقصه، مزایده و به طور کلی تعیین شخص یا اشخاص جهت انجام معامله در مواردی که کمیسیون معاملات به تشخیص هیأت مدیره جایگزین کمیسیونهای مناقصه و مزایده موضوع این آییننامه می‌گردند.
تبصره ۴ – [الحاقی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
هیأت مدیره می‌تواند عندالاقتضا انجام معاملات تا مبلغ سه میلیارد ریال را به مدیر عامل به صورت موردی تفویض نماید در این صورت اتفاق آرای هیأت مدیره الزامی است.
ماده ۱۳- مدیریت تدارکات یا هر مرجع دیگرى که طبق تشکیلات سـازمان تأمین اجتماعى مسؤول تهیه احتیاجات سازمان خواهد بود موظـف اسـت قبل از جلسه رسیدگى به پیشنهادات قیمت عادله جنس را از بازار آزاد بـه همان ترتیب که در مورد استعلام بهاى کتبى عمل مى شود به دست آورده و در اختیار کمیسیون مناقصه قرار دهد.
ماده ۱۴- کمیسیون مناقصه موظف است در روز و ساعت تعیـین شـده جلسـه خود را تشکیل داده پیشنهاد یا پیشنهادات رسیده را مفتوح و قرائت نموده و مشخصات عمده آنها را در صورتجلسه قید نماید. چنانچه پیشنهادات رسیده ۳ فقره یا زیادتر باشد پس از قرائت آنها و اطلاع از حداقل قیمت پیشـنهادى و مقایسه آن با نرخ عادله کمیسیون برنده مناقصه را تعیین و صورت مجلس لازم تهیه خواهد نمود و در صورتى که پیشنهادى نرسیده و یا پیشنهادهاى واصـله کمتر از سه فقره باشد کمیسیون به یکى از طریق زیر اقدام خواهد نمود.
الف) در صورتى که پیشنهادى نرسیده یا قیمتهاى پیشنهادى عادله نباشد کمیسیون مى تواند اظهارنظر نماید که معامله با توجه به نرخ عادله از طریق استعلام بهاء انجام گیرد.
ب) چنانکه پیشنهادهاى واصله کمتر از سه فقره باشد و قیمتهاى پیشنهادها مساوى و یا کمتر از قیمت استعلام شده باشد معامله با حائز حداقل قیمـت انجام خواهد گرفت در صورتى که قیمتهـاى شـرکت کننـدگان در مناقصـه بیشتر از قیمت استعلام شده باشد کمیسیون به طریق مذکور در بنـد «الـف» این ماده اقدام خواهد کرد.
ج) [اصلاحی ۱۳۷۱/۱۲/۱۶] – [اصلاحی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
در صورتى که میزان معامله بیش از سیصد میلیون ریال بوده و موضوع فوریت داشته باشد کمیسیون نظر خود را دال بـر انجـام معاملـه از طریـق استعلام بهاى کتبى با تصویب مقامات مندرج در این آییننامه (بـر حسـب مبلغ) اعلام ولى در صورتى که موضوع فوریت نداشته باشد کمیسیون نظـر خود را دائر بر تجدید مناقصه ضمن تنظیم صورت مجلـس اعـلام خواهـد داشت. چنانچه از مناقصه بار دوم هم نتیجه اى حاصل نشود معامله از طریق استعلام بهاى کتبى انجام خواهد شد.
ماده ۱۵- در صورتى که آگهى مناقصه براى اجناس مختلف منتشر شد و قیمت یک یا چند قلم از پیشنهادى نسبت به پیشنهادى دیگر ارزانتر و چند قلم گرانتر باشد چنانکه خرید اجناس مورد معامله از فروشندگان متعدد مقرون به صرفه و ممکن باشد بایستى معامله تفکیک و هر قلم از اجناس مزبور از فروشندهاى که نازلترین قیمت را پیشنهاد داده است خریدارى گـردد و در غیر این صورت معامله با فروشندهاى که من حیث المجموع از دیگران ارزانتر پیشنهاد داده است انجام خواهد شد.
ماده ۱۶- برنده یا برندگان مناقصه در صورتى که ظرف مدت مقرر از طـرف سازمان از تحویل اجناس یا انجام خدمات مورد معامله خوددارى نمایند یـا حاضر به امضاء قرارداد نگردند و یا بـه هـر طریـق دیگـرى از انجـام تعهـد خوددارى نمایند سپرده آنها به نفع سازمان ضبط خواهد شد. خرید جـنس یا خدمت از نفر دوم در صورتى میسر خواهـد بـود کـه کمیسـیون قیمـت پیشنهادى وى را عادله تشخیص دهد.
تبصره- سپرده نفر دوم پس از انعقاد قرارداد با برنده مناقصه مسترد خواهد شد.
ماده ۱۷- در قراردادهاى خرید کالا یا خدمات باید نکات زیر قید شود:
الف) نوع و مقدار جنس یا موضوع و میـزان خـدمات مـورد نیـاز بـا حـداکثر مشخصات لازم.
ب) مدت انجام تعهد و محل تحویل و شرایط تحویل.
ج)درصد افزایش یا کاهش که لدی الاقتضاء ممکن است در حجم کار یـا کـالا داده شود.
ه) بهاى کل واحد کالا و خدمت مورد نیاز (بر حسب مورد).
و) میزان پیش پرداخت (در صورتى که لازم باشد) و در قبال تضمین کافى و نحوه استرداد آن.
ز) نحوه تحویل کالا یا خدمت مورد نیاز.
ح) میزان سپرده تضمین حسن انجـام کـار و نحـوه کسـر و اسـترداد آن و میزان سپرده حسن انجام کار نباید از ۱۰% مجموع بهاى معامله کمتر باشد.
ط) تعهد پرداخت هر گونه مالیات و عوارض متعلقه از طرف پیمانکار.
ى) نحوه حل اختلاف
ک) مشخصات کامل طرف معامله (اعم از آنکه شخصیت حقیقى یا حقوقى باشد).
تبصره ۱ـ سازمان مى تواند لدی الاقتضاء نکات دیگرى را نیز که لازم بداند در قرارداد قید کند.
تبصره ۲ـ چنانچه لازم باشد که جنس مورد احتیـاج طبـق نمونـه خاصـى تحویل گردد سازمان باید نمونه را قبلاً لاک و مهر نموده و ترتیبـى فراهم آورد که شرکت کننده در مناقصه یا امضاء کننده پیمان قبولى بدون قیـد و شرط خود را بر اساس آن نمونه اعلام و محرز کند.
ماده ۱۸- در مورد خرید و فروش کالاهایى کـه جـنس مـورد معاملـه بایـد بلافاصله پس از توافق طرفین تحویل گردد و بهاى آن هـم نقـداً پرداخـت شود احتیاج به انعقاد پیمان نخواهد بود.
فصل دوم: موارد ترک مناقصه
ماده ۱۹- در موارد ذیل مى توان معامله را بدون رعایت تشریفات مناقصه انجام داد:
الف – [اصلاحی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
در مورد کالاها یا خدماتی که فروشنده یا انجام دهنده خدمات انحصاری دارند.
ب- در مورد خرید خون از هر قبیل و به هر اندازه که باشد.
ج – [اصلاحی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
در مورد کالاها و خدماتی که بتوان آنها را از سازندگان و انجام‌دهندگان وابسته به دستگاه‌های دولتی و نهادها و مؤسسات عمومی غیر دولتی موضوع ماده (۵) قانون محاسبات عمومی کشور و شرکت‌های متعلق به سازمان تأمین اجتماعی خریداری کرد.
د- در مورد کالاهایى که تهیه آنها فوریت داشته باشد و مدیرعامل یا هیئـت مدیره بنا به پیشنهاد مدیر مربوطه خرید یک یا چند نوع مخصوص را بـه صرفه و صلاح سازمان تشخیص دهد (از قبیل انواع پارچه، بعضـى از لوازم ادارى، ماشین تحریر، ماشین حساب و نظایر آنها).
ه- در مورد خرید مایحتاج غذایى فاسدشدنى روزانه بیمارستانها مانند نان، گوشت، کره، میوه، سبزى و نظایر آنها.
و- در مورد ضرورتهاى ناگهانى و پیشبینى نشـده به نحوى که نتوان تشریفات معموله را درباره آنها اعمال کرد.
ماده ۲۰- در مورد خرید دارو و تشخیص انواع لوازم پزشکى و خرید لوازم مذکور (اعم از داخل یا خارج از کشور) مدیرعامل مى‌تواند با تصویب هیئت مدیره کمیسیونهایى را با اختیارات لازم تعیین نماید. حدود اختیارات کمیسیونهاى مذکور توسط هیئت مدیره تعیین و ابلاغ خواهد شد.
فصل سوم: فروش
ماده ۲۱- [اصلاحی ۱۳۷۱/۱۲/۱۶] – [اصلاحی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
در مورد فروش اشیاء فرسوده یا زائد بر احتیاج سازمان تا مبلغ تخمینى شش میلیون ریال با تشخیص واحد مربوطه از طریق حراج اقدام به فروش خواهد شد. فروش اشیاء و اموالى که قیمت تخمینى آنها بیش از شش میلیون ریال باشد از طریق مزایده انجام خواهد شد.
تبصره ۱ـ در آگهى مزایده بایستى اطلاعات کلى راجع بـه نوع و مقـدار مشخصات اشیاء و محل رؤیت و همچنین محل و کیفیت تحویل آنها و نحوه پرداخت مالیات و عوارض ذکر شود.
تبصره ۲ـ کمیسیون مزایده از افرادى که براى کمیسیون مناقصه در ایـن آییننامه پیشبینى شده است تشکیل خواهد شد و نکات مربوط به مناقصه تا حدودى که در مورد مزایده صادق باشد بایستى مراعات گردد.
قسمت دوم : معاملات ساختمانى و تأسیس
فصل اول : نحوه انجام معامله
ماده ۲۲- [اصلاحی ۱۳۷۱/۱۲/۱۶] – [اصلاحی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
معاملات غیر منقول سازمان اعم از خرید و فروش، اجازه، استجاره، معاوضه، پایاپایی، احداث، نوسازی، تعمیرات و نگهداری ساختمان و تأسیسات به یکی از طرق زیر انجام میشود:
الف – در قراردادهای نگهداری و نوسازی، تعمیرات و احداث در صورتی که:
۱ – بهای معامله پانصد میلیون ریال یا کمتر برآورد شده باشد از طریق استعلام بهای کتبی.
۲ – بهای معامله بیش از پانصد میلیون ریال برآورده شده باشد به پیشنهاد مناقصه محدود.
۳ – بهای معامله در کارهای فوری و ضروری تا مبلغ پنج میلیارد ریال باشد به پیشنهاد مدیر عامل و تصویب هیأت مدیره و بیش از مبلغ بنا به پیشنهاد هیأت مدیره و تصویب شورای عالی تأمین اجتماعی از طریق ترک مناقصه.
ب – در امر خرید و فروش، اجاره، استجاره، معاوضه و غیره با روش‌های زیر:
۱ – قیمت کارشناسی رسمی در مورد خرید یا اجاره.
۲ – در مورد معاملات پایاپای به طریقی که شورای عالی تأمین اجتماعی تعیین خواهد نمود.
۳ – در سایر موارد به روش مناقصه یا مزایده.
ماده ۲۳- در معامله با مؤسسات دولتى و وابسته به دولت و در مورد کالاهاى ساختمانى و تأسیساتى و یا خدمات منحصر به فرد در صورتى که اجازه معامله از طرف مراجع صالحه صادره شده باشد احتیاج به انجام تشریفات استعلام بهاء یا مناقصه نیست.
ماده ۲۴- [اصلاحی ۱۳۷۱/۱۲/۱۶]
در مواردی که محل ایجاد ساختمان یا تأسیسات در خارج از تهران بوده و مبلغ برآورد، کمتر از دویست میلیون (۲۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال باشد، مدیر عامل می‌تواند، فردی را با اختیارات نام به محل مأمور نماید، تا با استفاده از پیمانکاران محلی و راهنمایی دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه آن استان، مبادرت به انجام مناقصه محدود نموده و پیمان مربوط را تنظیم و امضاء نماید.
فصل دوم: نحوه انتخاب مهندسین مشاور و پیمانکاران
الف) نحوه انتخاب مهندسین مشاور
ماده ۲۵- در مواردى که هیئت مدیره سازمان بنا بـه پیشـنهاد مـدیر عامـل واگذارى تهیه طرح ساختمان یا تأسیساتى را به مهنـدس مشاور ضرورى تشخیص دهد. انتخاب مهندس مشاور با تصویب هیئت مدیره سازمان و بـا توجه به مراتب زیر انجام خواهد گرفت.
ـ مهندس مشاور در رشته مورد نظر تخصص و صلاحیت لازم را داشته باشد.
ـ مهندس مشاور با توجه به کارهاى در دست اجراء قدرت انجام کار مـورد نظر را در مدتى که سازمان اعلام خواهد کرد داشته باشد.
ـ سوابق و نحوه خدمات قبلى مهندس مشاور مورد قبول سازمان باشد.
ـ از دعوت مهندسان مشاورى که کارهاى ارجاعى سازمان را به خوبى انجام نداده اند خوددارى گردد.
ـ از دعوت مهندسان مشاورى که به سبب بعضى اقدامات ناصواب مربوط به حرفه خود محکومیت جزایى پیدا کرده اند خوددارى شود.
ـ سازمان مجاز نیست کارهاى ساختمانى و تأسیساتى سازمان را منحصراً به یک مهندس مشاور ارجاع نماید.
ماده ۲۶- قراردادهاى منعقده با مهندسین مشاور طبق نمونه‌اى که بـه تصویب مدیرعامل خواهد رسید تنظیم مى گردد.
ب) نحوه انتخاب پیمانکاران
ماده ۲۷- [اصلاحی ۱۳۷۱/۱۲/۱۶]
صورت پیمانکاران مورد نیاز که حداقل پنج و حداکثر ده نفر خواهد بود توسط کمیسیون انتخاب پیمانکاران حتـی المقـدور از بـین پیمانکـاران طبقه بندى شده سازمان برنامه تعیین خواهد شد و در مواردى که دعوت از پیمانکاران خارجى هم لازم باشد علاوه بر عده فوق الذکر تعـدادى پیمانکـار خارجى نیز به تشخیص کمیسیون انتخاب خواهد شد. کمیسیون انتخاب پیمانکاران عبارت خواهد بود از مـدیر عامـل سـازمان یـا نماینـده منتخب مدیرعامل ـ مدیر ساختمان ـ مدیر حقوقى و مدیر تدارکات یـا نماینـدگان آنها و در صورت لزوم نماینده مهندس مشاور هم براى اداء توضیحات فنى در کمیسیون شرکت خواهد کرد.
کمیسیون انتخاب پیمانکاران با توجه به نوع و مشخصات کار مورد مناقصه و عوامل زیر صورت قطعى پیمانکاران را انتخاب خواهد کرد. با استفاده از اطلاعات و سوابق موجود در مدیریت ساختمان و با توجـه بـه هر پیمانکار بیش از توانایى مالى و فنى او کار داده نشود.
ـ کارها در دست پیمانکاران معین متمرکز نگردد.
ـ از پیمانکارانى که به علت عدم اجراى مقررات و دستورالعمل هاى مربوطـه خواه از طرف سازمان و خواه از طرف سازمان برنامه از شـرکت در مناقصـه محروم شده اند دعوت بعمل نیاید.
ـ حتی المقدور از پیمانکارانى دعوت شود که در محـل اجـراى طـرح داراى سابقه کار و تجربه کافى باشند.
ـ بیشتر از پیمانکارانى که در کار مورد نظر تجربه دارند دعوت شود.
ماده ۲۸- مدیریت ساختمان و مهندس مشاور مکلفند مـتن دعوتنامـه هـا را قبل از انتخاب پیمانکاران مربوطه حاضر نموده و طورى اقـدام نماینـد کـه حداکثر ظرف مـدت ۴۸ سـاعت پـس از اطـلاع از قطعـى شـدن صـورت پیمانکاران دعوتنامه هاى آنها را ارسال دارند. پیمانکارانى که اسـناد مناقصـه دریافت داشته و ظرف مهلت مقرر پیشنهاد کاملى تسلیم ننمایند براى مدت یک سال از شرکت در مناقصه هاى سازمان محروم خواهند شد مگر آن که ظرف یک هفته پس از دریافت اسناد انصراف خود را از شرکت در مناقصـه به سازمان اطلاع دهند.
ماده ۲۹- هرگاه پیمانکارانى که ظرف مهلت مقرر مـدارک مربوطـه را دریافـت داشته‌اند از تعداد ۵ نفر کمتر باشند بلافاصله پیمانکاران دیگرى براى شرکت در مناقصه (با توجه به مفاد این آییننامه) انتخاب و دعوت خواهند شد.
فصل سوم : تشریفات مناقصه و استعلام
الف) دعوتنامه و شرایط شرکت در مناقصه
ماده ۳۰- در معاملاتى که باید از طریق مناقصه محدود انجام شود در هر مورد از تعدادى شرکتهاى ساختمانى یا تأسیساتى به شرح مندرج در ماده ۲۷ دعوت بعمل خواهد آمد تا در صورت تمایل به سازمان مراجعه و با پرداخت مبلغى که در دعوتنامه قید خواهد شد اسناد مناقصه را دریافت دارند.
ماده ۳۱- [اصلاحی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
در دعوتنامه که منضم به شرایط شرکت در مناقصه خواهد بود باید شرایط و نکات زیر درج گردد:
ـ نوع کار و محل اجراى آن.
ـ بهاى اسناد مناقصه و نحوه پرداخت آن.
ـ محل و مهلت فروش اسناد مناقصه.
ـ مبلغ سپرده شرکت در مناقصه کـه حـداقل ۲ تا ۵ درصد به تشخیص مرجع ذیربط بوده و به صورت وجه نقـد ضـمانتنامه بانکى یا رسید تودیع اسناد خزانه در صندوق سازمان یـا یکـى از بانـک هـا خواهد بود که در صورت عدول برنده مناقصه از عقد پیمان به نفع سـازمان ضبط خواهد شد.
ـ سازمان در رد یا قبول یک یا کلیه پیشنهادات مختار است.
ـ در صورتى که نفر دوم مناقصه هم حاضر به انعقاد قرارداد نشود سپرده شرکت در مناقصه او ضبط خواهد شد.
ـ ذکر اینکه سایر اطلاعات و جزئیات در اسناد مناقصه مندرج است.
ماده ۳۲- در متن دعوتنامه و شرایط مناقصه علاوه بر نکات و شرایط مندرج در ماده ۳۱ مفاد مواد ۲۸ ـ ۳۴ ـ ۳۶ ـ ۳۸ و ۳۹ این آییننامه نیز باید قید شود.
ب) اعضا کمیسیون مناقصه و وظایف آنها
ماده ۳۳- کمیسیون مناقصه از افراد زیر تشکیل مى شود:
ـ نماینده تام الاختیار مدیرعامل.
ـ مدیر حقوقى یا نماینده او.
ـ مدیر ساختمان یا نماینده او.
ـ مهندس مشاور یا نماینده او (در مـواردى کـه کـار از طریـق مهنـدس مشاور انجام مى گیرد).
تبصره ۱ـ کمیسیون مناقصه مى تواند بنا به مقتضیات افراد خبره دیگرى را نیز به جلسه دعوت کند لکن رأى آنها صرفاً جنبه مشورتى خواهد داشت.
تبصره ۲ـ تصمیمات کمیسیون با اکثریت آراء قطعى و قابل اجرا اسـت و در مواردى که مدیریت ساختمان در اقلیت بوده و یا آراء مساوى باشد اتخاذ تصمیم با مدیرعامل خواهد بود در این قبیل موارد مدیریت ساختمان باید نظر و دلائل خود را در صورت جلسه قید نماید.
ماده ۳۴- پیمانکاران موظفند ظرف مدت تعیین شده در دعوت نامـه اسـناد مناقصه را دریافت داشته و پس از تکمیل در روز مقرر تسلیم نمایند.
ماده ۳۵- کمیسیون مناقصه با توجه به دعوتى که از طـرف سـازمان بعمـل خواهد آمد در روز مقرر تشـکیل جلسـه داده و پیشـنهادهاى واصله را در صورتى که حداقل سه پیشنهاد باشد باز و قرائت خواهند نمود. در صورتى که مدیریت ساختمان یا مهندس مشاور بر اساس جدول مقایسه ارجاع کار را به حائز حداقل صلاح ندانند دلائل خود را مشـروحاً بـه اطـلاع کمیسیون مناقصه خواهند رسانید در این صـورت مـدیریت ساختمان یا مهندس مشـاور موظفند قبلاً از پیمانکار یـا پیمانکارانى کـه قیمت پیشنهادیشان کمتر از قیمت قابل قبول است توضیحات لازم را بخواهند و چنین پیمانکارانى موظفند ظرف مدت معین پس از ابلاغ دلائل توضیحات خود را ارائه دهند و در صورتى که مدیریت ساختمان یـا مهنـدس مشـاور دلائل پیمانکاران مزبور را موجه ندانند نظر صریح خود را در مورد پیمانکـار واجد شرایط به عنوان برنده مناقصه به کمیسیون مناقصه گزارش میدهنـد نظر کمیسیون پس از تصویب مدیر عامل قابل اجراء است.
تبصره- در صورتى که تعداد پیشنهادهاى واصله کمتر از سه پیشنهاد بوده و یـا حداقل قیمت پیشنهادى بیش از برآورد مدیریت ساختمان یا مهندس مشـاور مدیره باشد کمیسیون موظف است مراتب را به مدیرعامـل جهت طرح در هیئت گزارش نماید.
ماده ۳۶- در صورتى که براى کمیسیون مناقصه عدول پیشنهاددهنده اى از شرایط مناقصه (از قبیل عدم تسلیم ضمانتنامه قابل قبول و غیره) و عدم رعایت مشخصات و عدم صحت محاسبه محرز شود و پیشنهاد مورد بحث مردود گردد جریان را به مدیر عامل گزارش خواهـد کرد چنـین پیشنهاد دهنده اى براى بار اول شش ماه و براى بار دوم سه سال از شرکت در مناقصه هاى سازمان محروم خواهد شد.
ماده ۳۷- در صورتى که کمیسیون به تبانى و مواضعه بین پیمانکاران وقوف حاصل نماید به پیشنهادهاى آنان ترتیب اثر نخواهد داد و چنین پیمانکارانى براى مدت سه سال از شرکت در مناقصه هاى سازمان محروم خواهند شد.
ماده ۳۸- پیشنهاد هر گونه تخفیف و یا اصلاح در قیمت ها و یا تغییر در شرایط مناقصه پس از بازکردن پیشنهادات بلااثر خواهد بود.
ماده ۳۹- هرگاه پیمانکارى پس از انعقاد پیمان بر خلاف مقررات پیمان رفتار کند علاوه بر اینکه ضمانت اجراى مقرر در پیمان درباره او اعمال مى شـود براى مدت سه سال از شرکت در مناقصه هاى سازمان محروم خواهد شد.
ماده ۴۰- کمیسیون مناقصه موظف است چنانچه پیشنهادى فاقد یکى از شرایط مذکور در دعوتنامه و شرایط مناقصه بوده و یا مغایر این آییننامه یا سایر مقررات باشد بدان ترتیب اثر ندهد مگر در صورتى که شرط مفقود به تشخیص کمیسیون تأثیر اصلى و مهمى در انجام معامله نداشته باشد.
ماده ۴۱- چنانچه برنده مناقصه از انجام تعهد خوددارى نماید ارجاع کار به نفر بعد در صورتى میسر است که اخـتلاف قیمت هاى پیشنهادى بـه نظر کمیسیون چندان زیاد نباشد که تصـور تبـانى بـه میان آید ملاک این تشخیص میزان سپرده شرکت در مناقصه نفر اول است.
ماده ۴۲- سپرده نفر یا نفرات دوم نباید قبل از انعقاد قرارداد بـا برنـده مناقصه مسترد گردد.
پ) استعلام
ماده ۴۳- [اصلاحی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
در مورد معاملات کمتر از پانصد میلیون ریال که بر اساس استعلام بهاى کتبى انجام مى شود مدیریت ساختمان باید از اشخاص یا شرکتهایى که عده آنها کمتر از سه شخص یـا شـرکت نباشـد (مگر در مواردى کـه انجام دهنده کار در محل کمتر باشد) ضـمن ارائـه اسـناد و مـدارک لازم و استعلام کتبى حداقل قیمت را به دست آورد. پیشنهاددهنده باید با توجه به مدارکى که به او ارائه خواهد شد ضمن امضاء آنها پیشنهاد خود را بـا ذکـر آدرس و مشخصات خود کتباً تسلیم مدیریت ساختمان نماید.
تبصره ۱ـ در مواردى که انجام دهنده کار کمتر از سه شخص یا شرکت باشد مدیریت ساختمان مراتب را براى کسب تکلیف به مدیرعامل کتباً گزارش خواهد کرد.
تبصره ۲ـ در مواردى که انجام دهنده کار در پیشنهاد خود ضرب الاجلى معـین کرده باشد رعایت ضرب الاجل به منظور تأمین صرفه سازمان لازم است.
فصل چهارم: انعقاد پیمان
ماده ۴۴- در مورد معاملات ساختمانى و تأسیساتى و تعمیرات مربوطه و همچنین نگهدارى تأسیسات و آسانسورها عقد پیمان پس از تصویب مراجع صلاحیت دار طبق نمونه هایى که بر حسب مورد و نوع کار از طرف مدیریت ساختمان پیشنهاد شده و به تصویب مدیرعامل خواهد رسید عمل خواهد شد.
ماده ۴۵- [اصلاحی ۱۳۷۱/۱۲/۱۶]
در تنظیم پیمان به هر شکل که باشد باید به نکات زیر توجه شود:
ـ میزان ضمانتنامه انجام تعهدات و حسن انجام کار از ۵ درصد مبلغ قرارداد کمتر نباشد.
ـ مفاد دفترچه شرایط عمومى پیمان در نظر گرفته شود.
ـ دوره تضمین حسن انجام کارها از سه ماه کمتر نباشد.
ـ مدت و مبلغ پیمان و سایر مسائل مورد نظر از قبیل میزان جریمه تأخیر و نحوه وصول آن.
ـ درصد افزایش یا کاهش که لدی الاقتضاء ممکن است در حجم کار یا خدمت پیش آید و میزان پیش پرداخت و غیره دقیقاً در پیمان قید شود.
ـ در مورد استثنایى و کارهاى کمتر از یکصد میلیون ریال مى توان به جاى ضمانتنامه انجام تعهدات و حسن انجام کار بهاى قسمتى از کارهاى انجام شده را به این عنوان قبول نمود.
فصل پنجم: ترتیب تحویل
ماده ۴۶- [اصلاحی ۱۳۷۱/۱۲/۱۶]
تحویل موقت و تحویل قطعـى کارهاى ساختمانى و تأسیساتى کمتر از یکصد میلیون ریال توسط نمایندگان مدیریت ساختمان و نمایندگان استفاده کننده از ساختمان یا تأسیسات و تحویل موقت و تحویل قطعى کارهایى که بهاى آن بیش از این مبلغ است طبـق مفاد دفترچه شرایط عمومى پیمان انجام مى گیرد.
در مواردى که ساختمان یا تأسیسات مورد نظـر هنگـام تحویـل فاقـد اسـتفاده کننده باشد به جاى نماینده استفاده کننده از ساختمان نماینده مدیریت هزینـه در تحویل شرکت خواهد کرد.
به هر حال تعیین اعضا کمیسیون تحویل موقت و قطعى کارهاى ساختمانى و تأسیساتى که میزان آن بیش از یکصد میلیون ریال باشد بعهده مدیرعامل است.
قسمت سوم : مقررات مختلفه
ماده ۴۷- تنخواه گردان کارپردازان سازمان متناسب با میزان خرید هر یک از آنان بنا به پیشنهاد مدیر ادارى یا مدیر تدارکات و تصویب مدیر عامل تعیین خواهد شد.
ماده ۴۸- کلیه کارکنان سازمان و افراد خانواده آنان در حدود قانون منع مداخله کارکنان دولت در معاملات دولتى نمى‌توانند بطور مستقیم یا غیرمستقیم در معاملات با سازمان شرکت نمایند.
ماده ۴۹- [الحاقی ۱۳۷۳/۴/۲۶]
به منظور انجام برخی پرداختها و معاملات اضطراری که به لحاظ ضرورت و فوریت موضوع، رعایت بعضی از مقررات این آییننامه و سایر مقررات سازمان در مورد آنها میسر نمی‌باشد، سازمان مجاز است به میزان اعتباری که شورای عالی تأمین اجتماعی همه ساله در بودجه سازمان تصویب و موارد آن را مشخص می‌نماید – که سقف اعتبار مصوب حداکثر از (۵%) کل اعتبارات سالانه سازمان تجاوز نخواهد کرد -، بدون الزام به رعایت تشریفات استعلام کتبی، مناقصه و مزایده و سایر مقررات مربوط به پرداخت، تحت ضوابط ذیل اعتبار مربوط را هزینه کرده یا معاملات را انجام دهد:
الف – معاملات تا مبلغ یک میلیون ریال با مسئولیت مأمور خرید (یا فروش).
ب – معاملات از یک میلیون و یک ریال تا پنج میلیون با تأیید مأمور خرید (یا فروش) یا واحد تدارکاتی و تصویب بالاترین مقام واحد و یا مقام مجاز از طرف وی.
ج – معاملات بیش از پنج میلیون ریال و همچنین انجام سایر پرداختها به هر میزان با تأیید و مسئولیت مدیر عامل سازمان و یا مقام مجاز از طرف وی.
د – میزان پیش پرداخت از (۴۰%) تجاوز نخواهد کرد. تنخواه‌گردان سپرده حسن انجام کار و نوع و میزان تضمینی که باید در قابل پیش پرداخت حسن انجام کار اخذ گردد، با تشخیص و مسئولیت مدیر عامل و یا مقامات مجاز از سوی وی خواهد بود.
ه – در کلیه موارد اسناد هزینه مربوط با رعایت سایر مقررات این آییننامه با امضای مدیر امور مالی و مدیر عامل سازمان و یا مقامات مجاز از سوی آنان به حساب قطعی منظور میشود.
تبصره – اعتباراتی که قبلاً با تصویب شورای عالی تأمین اجتماعی بودن رعایت مقررات این آییننامه مصرف شده در صورت انطباق با این ماده، به هزینه قطعی منظور گردد.
ماده ۵۰ – [الحاقی ۱۳۷۵/۱۲/۱۲]
تغییرات تشکیلات اداری سازمان و عناوین شغلی در اجرای مفاد این آییننامه مؤثر نبوده و واحدهای جایگزین و مسئولان ذیربط موظف به اجرای مقررات این آییننامه خواهند بود.