آیین‌نامه شماره ۹۰ – آیین‌نامه نحوه احراز صلاحیت حرفه‌ای کارکنان کلیدی و عملیاتی مؤسسات بیمه

سیصد و نود و دومین جلسه شورای عالی بیمه مورخ ۱۳۹۴/۳/۲۶ در بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران تشکیل شد و پس از بحث و تبادل نظر پیرامون دستورات جلسه، به استناد ماده ۱۷ و در اجرای مواد ۳۸ و ۶۴ قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری، «آیین‌نامه نحوه احراز صلاحیت حرفه‌ای کارکنان کلیدی و عملیاتی مؤسسات بیمه» را مشتمل بر ۱۵ ماده و ۶ تبصره به شرح ذیل تصویب نمود:

فصل اول – تعاریف و اصطلاحات
[اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]

ماده ۱- کلمات و اصطلاحات زیر صرف نظر از هر مفهوم دیگری که داشته باشند، در این آیین‌نامه با تعاریف زیر استفاده شده اند:

۱- بیمه مرکزی: بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران

۲- مؤسسه بیمه: مؤسسه بیمه دولتی و مؤسسه بیمه غیر دولتی داخلی در سرزمین اصلی (اعم از مستقیم و اتکایی) که مجاز به انجام عملیات بیمه در ایران بوده و یا متقاضی اخذ پروانه فعالیت از بیمه مرکزی می باشند.

۳ – کارکنان کلیدی: [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
اعضای هیئت مدیره، اعضای هیئت عامل، مسئول فنی و مسئول امور مالی یا کنترلی مؤسسه بیمه است که منتخبی از هر کدام به عنوان مدیر ارشد لحاظ می گردند.

۱ -۳ – اعضای هیئت مدیره: [الحاقی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
هیئت مدیره مؤسسه بیمه متشکل از حداقل ۵ عضو واجد شرایط حقیقی/ حقوقی است که توسط مجمع عمومی مؤسسه یا عادی از بین صاحبان سهام به عنوان هیئت مدیره انتخاب می شوند.

۲ -۳ – اعضای هیئت عامل: [الحاقی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
هیئت عامل مؤسسه بیمه طبق آخرین نمودار سازمانی مصوب هیئت مدیره متشکل از مدیرعامل، قائم مقام و معاونین مدیرعامل است که باید به صورت موظف و تمام وقت در مؤسسه بیمه اشتغال داشته باشند. ریاست هیئت عامل مؤسسه بیمه با مدیرعامل است. مدیرعامل بالاترین مقام اجرایی مؤسسه بیمه است که توسط هیئت مدیره مؤسسه بیمه انتخاب می شود.

۴ -۳ – مسئول امور مالی یا کنترلی: [الحاقی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
فردی است که به موجب ساختار سازمانی مؤسسه بیمه که به تصویب هیئت مدیره رسیده است، مسئولیت یکی از امور سرمایه گذاری، تطبیق مقررات، مالی، حسابرسی و کنترل داخلی یا مدیریت ریسک شرکتی مؤسسه بیمه را بر عهده دارد.

۵ -۳ – مدیر ارشد: [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
افراد منتخب از بین کارکنان کلیدی که شامل: کلیه اعضای هیئت مدیره (عضو حقیقی یا نماینده عضو حقوقی) مدیرعامل، قائم مقام مدیرعامل و معاون/ معاونین فنی مدیرعامل مؤسسه بیمه (معاون اتکایی شرکت های اتکایی)، بالاترین مقام مستقیم سرمایه گذاری و اکچوئر است.

۴- کارکنان عملیاتی: [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
سرپرست منطقه، رئیس مجتمع یا رئیس شعبه مؤسسه بیمه و سایر عناوین با مسئولیت های مشابه و مدیریت امور شعب.

۵ – فرد پیشنهادی: [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
شخص حقیقی یا نماینده شخص حقوقی است که به منظور تأیید صلاحیت حرفه ای برای تصدی سمت مدیران ارشد حسب مورد توسط هیئت مدیره یا مدیرعامل مؤسسه بیمه به ترتیب مقرر در اساسنامه به بیمه مرکزی معرفی می شود.

۶- صلاحیت عمومی: برخورداری فرد از حداقل الزامات قانونی جهت اشتغال در جمهوری اسلامی ایران که در قوانین و مقررات عام تعیین شده است.

۷ – صلاحیت حرفه‌ای: [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
برخورداری از حداقل الزامات قانونی مقرر در قوانین و مقررات بیمه ای، حداقل مدارک تحصیلی – آموزشی/ پژوهشی و تجربه حرفه ای مفید و قبولی در مصاحبه تخصصی که طبق ضوابط این آیین نامه تعریف شده است.

۸- تجربه حرفه ای مفید: [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
برخورداری فرد از تجربه بیمه ای یا مدیریتی یا مدیریتی بیمه ای متناسب با سمت وی به تشخیص بیمه مرکزی برای مدیران ارشد یا به تشخیص مؤسسه بیمه برای سایر کارکنان کلیدی و کارکنان عملیاتی.

۱ – ۸ – تجربه بیمه ای: [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
سنوات تجربی فعالیت در صنعت بیمه در زمینه مرتبط با سمت پیشنهادی.

۲ – ۸ –
[اصلاحی ۱۳۹۴/۹/۳۰]
[اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
تجربه مدیریتی: سنوات تجربی فعالیت در سمت های سرپرستی یا مدیریتی در صنعت بیمه یا فعالیت در سمت های مدیریتی در وزارتخانه ها، سازمان ها، نهادها و مؤسسات مالی و اقتصادی به تشخیص بیمه مرکزی

۳ – ۸ – تجربه مدیریتی بیمه ای: [الحاقی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
سنوات تجربی فعالیت در سمت های سطوح سرپرستی یا مدیریتی در زمینه بیمه به تشخیص بیمه مرکزی.

۹- تاییدیه: [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
گواهی است که پس از تایید صلاحیت حرفه ای فرد پیشنهادی برای تصدی یکی از سمت های مدیران ارشد توسط بیمه مرکزی صادر می گردد.

فصل دوم – شرایط تایید صلاحیت

ماده ۲- [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
افراد موضوع این آیین‌نامه (کارکنان کلیدی و عملیاتی) باید از صلاحیت های عمومی و حرفه ای زیر برخوردار باشند:

۱- [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
نداشتن سوء پیشینه کیفری و سابقه ارتکاب یا معاونت در یکی از جرائم ارتشاء، تصرف غیرقانونی در اموال دولتی و عمومی، جعل و تزویر، تدلیس، پولشویی، تبانی و یا مداخله در معاملات دولتی و اخلال در نظام اقتصادی و جرایم موضوع ماده ۶۴ قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه گری.

۲- نداشتن سوء شهرت.

۳ – [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
نداشتن سابقه نقض قوانین و مقررات بیمه ای در صنعت بیمه یا نداشتن سابقه سوء مدیریت در وضعیت ثبات و سلامت مالی مؤسسه بیمه یا صنعت بیمه در چارچوب دستورالعملی تحت عنوان “کمیته ارزیابی عملکرد کارکنان کلیدی و عملیاتی صنعت بیمه” که با هدف ارزیابی عملکرد کلیه مدیران صنعت بیمه و اعمال نتایج آن در احراز صلاحیت حرفه ای تهیه و به تصویب هیئت عامل بیمه مرکزی خواهد رسید.

۴-[اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
داشتن حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی از دانشگاه های مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.

۵- داشتن مدرک تحصیلی مرتبط و حداقل تجربه حرفه ای مفید به شرح جدول زیر:

[اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]

تبصره 1- [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
حداقل تجربه حرفه ای مفید برای دارندگان مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد یا دکتری تخصصی در رشته های تحصیلی مرتبط به ترتیب 2 و 4 سال کمتر از تجربه مندرج در جدول فوق است. در هر حال حداقل سابقه و تجربه مدیریتی کمتر از 5 سال نباشد و تجربه مدیریت بیمه ای برای مدیرعامل و قائم مقام مدیرعامل کمتر از 5/ 2 سال نباشد.

تبصره 2- [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]

چنانچه مدرک تحصیلی فرد پیشنهادی برای تصدی هر یک از سمت های کارکنان کلیدی و عملیاتی در رشته های تحصیلی غیرمرتبط باشد، حداقل تجربه حرفه ای مفید 5/ 1 برابر حداقل های مقرر در جدول فوق می باشد.

تبصره 3 – [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
سنوات تجربه مدیریت بیمه ای 5/ 1 برابر تجربه حرفه ای محسوب می شود.

تبصره 4 – [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
سوابق سرپرستی قبل از احراز شرایط تصدی پست های مدیریتی و قبل از اخذ تأییدیه بیمه مرکزی، سوابق مدیریتی قابل قبول محسوب نمی شود.

تبصره 5 – [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
حداکثر مدت تصدی به عنوان سرپرست در سمت کارکنان کلیدی و عملیاتی چهارماه و غیرقابل تمدید می باشد.

تبصره 6 – [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
بیمه مرکزی می تواند گواهی صادره توسط مؤسسات آموزشی – پژوهشی و حرفه ای داخلی و بین المللی ذیصلاح مورد تأیید خود و پژوهشکده بیمه را به تناسب، جایگزین بخشی از الزامات احراز صلاحیت از قبیل سوابق تجربی نموده و بعنوان مقدمه ای بر مصاحبه تخصصی خود منظور نماید. همچنین بیمه مرکزی جهت احراز صلاحیت های حرفه ای مدیریتی از ظرفیت کانون های ارزیابی و توسعه مورد تأیید خود بهره مند می گردد.

6 – [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
قبولی مدیران ارشد در طی فرآیند احراز صلاحیت حرفه ای و تخصصی و مصاحبه بیمه مرکزی.

تبصره – [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
ضوابط، معیارهای مصاحبه و نحوه انجام و احراز صلاحیت های حرفه ای و تخصصی و مدارک مورد نیاز برای بررسی صلاحیت حرفه ای را بیمه مرکزی در قالب دستورالعمل نحوه بررسی صلاحیت حرفه ای مدیران تعیین و پس از تصویب هیئت عامل در پایگاه اطلاع رسانی خود منتشر خواهد کرد.

7 – [الحاقی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
داشتن حداکثر 65 سال تمام برای مدیرعامل، قائم مقام و اعضای هیئت مدیره.

تبصره: [الحاقی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
شرکت های بیمه می توانند دو نفر از اعضای هیئت مدیره را تا حداکثر سن 70 سال انتخاب نمایند.

فصل سوم – نحوه احراز صلاحیت حرفه‌ای

ماده ۳- [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
صلاحیت حرفه ای فرد پیشنهادی برای سمت مدیران ارشد در چارچوب ضوابط این آیین نامه توسط بیمه مرکزی بررسی و در صورت احراز شرایط مقرر در این آیین نامه تاییدیه صادر خواهد شد.
تبصره ۱- [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
مسئولیت احراز صلاحیت عمومی، اصالت مدرک تحصیلی و مستندات تجربه حرفه ای مفید فرد پیشنهادی بر عهده مؤسسه بیمه است.

تبصره ۲- [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
تاییدیه صادره برای فرد پیشنهادی صرفاً برای سمتی است که مؤسسه بیمه وی را برای تصدی آن معرفی نموده و اشتغال وی در سایر سمت های مدیران ارشد در آن مؤسسه بیمه یا در سایر مؤسسات بیمه منوط به اخذ تاییدیه مجدد از بیمه مرکزی است.

ماده ۴- [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
انتصاب افراد به سمت مدیران ارشد قبل از صدور تاییدیه ممنوع است و مؤسسه بیمه موظف است قبل از انتصاب، صلاحیت حرفه ای آنها را به تایید بیمه مرکزی برساند.

ماده ۵- [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
بیمه مرکزی حداکثر ظرف مدت 30 روز پس از تاریخ تکمیل مدارک، در خصوص صلاحیت حرفه ای فرد پیشنهادی اعلام نظر خواهد نمود.

ماده ۶ – [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
مسئولیت احراز صلاحیت عمومی و و تأیید صلاحیت حرفه ای و نداشتن سابقه سوء مدیریت افراد جهت تصدی سمت کارکنان کلیدی (به استثنای مدیران ارشد) و کارکنان عملیاتی در چارچوب اساسنامه مؤسسه و پس از اخذ مدرک آموزشی مرتبط از مراکز آموزشی/ پژوهشی/ حرفه ای مورد تأیید بیمه مرکزی از جمله پژوهشکده بیمه و ضوابط این آیین نامه بر عهده مؤسسه بیمه است و مؤسسه می بایست قبل از انتصاب، استعلام لازم از مراجع ذی ربط را بعمل آورد.

ماده ۷ – [الحاقی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
بیمه مرکزی موظف است سامانه اطلاعات کارکنان کلیدی و عملیاتی موسسات بیمه را ایجاد و دسترسی لازم را برای ذینفعان فراهم نماید. موسسات بیمه موظفند در چارچوبی که بیمه مرکزی تعیین می کند نسبت به تهیه و به روز رسانی اطلاعات لازم در مورد کلیه مدیران را در قالب این سامانه اقدام نمایند.

ماده ۸- [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
مؤسسه بیمه موظف است امکان دسترسی به اطلاعات و مستندات مربوط به تایید صلاحیت حرفه ای کارکنان کلیدی (به استثنای مدیران ارشد و) کارکنان عملیاتی خود را برای بیمه مرکزی فراهم نماید.

ماده ۹ – [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
مؤسسه بیمه موظف است ساختار سازمانی مصوب هیئت مدیره خود و تغییرات بعدی آن را بلافاصله برای اعمال نظارت پس از تصویب به بیمه مرکزی ارسال نماید.

فصل چهارم – نظارت

ماده ۱۰ – [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
هیئت عامل بیمه مرکزی می تواند در موارد زیر تاییدیه صلاحیت حرفه ای کارکنان کلیدی و عملیاتی مؤسسه بیمه را لغو نماید:

۱- [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
در صورت احراز تخلف هر یک از کارکنان کلیدی و عملیاتی مؤسسه بیمه از قوانین و مقررات بیمه ای که به موجب مصوبات شورای عالی بیمه مشمول یا مستوجب سلب صلاحیت حرفه ای باشد.

۲-  [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
در صورتی که هر یک از کارکنان کلیدی و عملیاتی شرایط موضوع ماده ۲ این آیین‌نامه را از دست بدهد یا مستنداتی کشف شود مبنی بر اینکه وی از ابتدا شرایط ماده مذکور را نداشته است.

۳-[اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
ارایه هر گونه اطلاعات کذب و خلاف واقع و یا گمراه کننده توسط کارکنان کلیدی و عملیاتی به بیمه مرکزی یا اکچوئر رسمی بیمه.

تبصره – [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
در احکام لغو تاییدیه صلاحیت حرفه ای کارکنان کلیدی و عملیاتی مؤسسه بیمه، مدت محرومیت و همچنین سمت های مشمول محرومیت درج می شود.

ماده ۱۱- [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
مؤسسه بیمه موظف است حداکثر ظرف مدت ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ لغو تاییدیه صلاحیت حرفه ای هر یک از مدیران ارشد، نسبت به معرفی فرد جایگزین اقدام نماید. در دوره مذکور مسئولیت سمت های بلاتصدی حسب مورد به عهده مدیرعامل، معاون فنی یا یکی از اعضای هیات مدیره مؤسسه بیمه خواهد بود. در هر حال چنانچه مؤسسه بیمه به هر علت ظرف مدت ۶۰ روز نسبت به معرفی فرد جایگزین واجد شرایط در یکی از سمت های مدیران ارشد اقدام ننماید، بیمه مرکزی می تواند در اجرای قانون تأسیس بیمه مرکزی ایران و بیمه‎ گری، موضوع را همراه با پیشنهاد مشخص در شورای عالی بیمه مطرح نماید.

ماده ۱۲ – [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
مؤسسه بیمه موظف است در صورت احراز تخلف هر یک از کارکنان کلیدی (به استثنای مدیران ارشد) و کارکنان عملیاتی از قوانین و مقررات بیمه ای و مصوبات شورای عالی بیمه یا از دست دادن هر یک از شرایط موضوع ماده (۲) این آیین نامه، به تشخیص خود یا حسب اعلام بیمه مرکزی، ضمن جایگزینی وی با فرد واجد شرایط، مراتب را به بیمه مرکزی جهت درج در سامانه اعلام نماید.

ماده ۱۳- [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
مسئولیت حسن اجرای تکالیف مؤسسه بیمه مصرح در این آیین‌نامه در خصوص کارکنان کلیدی و کارکنان عملیاتی با مدیر عامل و در خصوص مدیر عامل با هیات مدیره مؤسسه بیمه است. مدیر عامل یا هیات مدیره حسب مورد در مقابل مؤسسه بیمه یا اشخاص ثالث نسبت به تخلف از مقررات این آیین‌نامه و جبران خسارات وارده مسئول می باشند.

ماده ۱۴- [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
بیمه مرکزی بر حسن اجرای این آیین‌نامه نظارت می کند. در صورت قصور یا تخلف مؤسسه بیمه در اجرای این آیین‌نامه، بیمه مرکزی می تواند متناسب با نوع، سابقه، تکرار و تعدد قصور یا تخلف صورت گرفته، به موجب تصمیم هیئت عامل هر یک از اقدامات زیر را به عمل آورد:

۱- اخطار کتبی به مدیر عامل یا هیئت مدیره مؤسسه بیمه حسب مورد.

۲- لغو تاییدیه صلاحیت حرفه ای مدیر عامل یا هیئت مدیره مؤسسه بیمه حسب مورد.

۳- ایجاد محدودیت در جذب نماینده.

۴- پیشنهاد تعلیق فعالیت مؤسسه بیمه در یک یا چند رشته بیمه ای معین به شورای عالی بیمه.

۵- پیشنهاد لغو پروانه فعالیت مؤسسه بیمه برای تمام رشته­ها یا رشته بیمه ای معین به شورای عالی بیمه.

ماده ۱۵-
[اصلاحی ۱۳۹۴/۹/۳۰]
[اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
افرادی که در زمان ابلاغ این آیین نامه تصدی یکی از سمت های کلیدی یا عملیاتی موضوع ماده (۲) این آیین نامه را در یکی از موسسات بیمه عهده دار بوده اند، مشمول ضوابط قبلی بوده و صرفاً در صورت معرفی جهت تصدی سمت دیگر در آن مؤسسه بیمه با اتمام دوره تصدی یا پیشنهاد برای تصدی سمت در سایر موسسات بیمه مشمول ضوابط این آیین نامه خواهند بود.

ماده ۱۶ – [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۲۳]
این آیین نامه از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا است و از تاریخ مذکور سایر مقررات مصوب شورای عالی بیمه مغایر با این آیین نامه لغو می گردد.