مصوب ۱۳۲۱/۱۲/۲۹
[قانون خدمت نظام وظیفه عمومی، مصوب ۱۳۱۷]
فصل دوم- مناطق سربازگیری
ماده 23 – در هر یک از مراکز لشگری کشور بنا بر پیشنهاد اداره نظام وظیفه و تصویب وزارت جنگ یک منطقه سربازگیری تشکیل میشود.
ماده 24 – هر یک از مناطق سربازگیری بنا بمقتضیات مرکب از چند حوزه اصلی و فرعی سربازگیری خواهد بود.
فصل سوم – احضار مشمولین
ماده 33 – اشخاصی که بسن سربازی میرسند بایستی بمحض انتشار آگهی برای روشن شدن وضعیت و اعزام بخدمت بحوزه‌های سربازگیری مربوط و در صورت اقامت در خارج از حوزه مربوطه به نزدیکترین حوزه سربازگیری محل اقامت مراجعه و خودشان را معرفی نمایند.
ماده 34 – مشمولین آماده بخدمت در روز تعیین شده بایستی حضور یابند و در صورت تأخیر و یا غیبت مشمول مقررات ماده 156 خواهند بود.
ماده 35 – حوزه‌های فرعی بر حسب اقتضا ممکن است بطور سیار انجام وظیفه نمایند.
تبصره – کدخدایان بایستی در تجسس و جمع‌آوری مشمولین غایب ساکن دهات ابواب جمعی خود مطابق صورتی که از حوزه داده میشود کمال مساعدت را با مامورین بنمایند.
در شهرها و نقاطی که شهربانی وجود دارد مامورین شهربانی و در صورت نبودن شهربانی مامورین ژاندارمری موظف بانجام این عمل هستند.
ماده 36 – حوزه‌های اصلی مکلفند محل گردآوری مشمولین را در حوزه‌های فرعی طوری تعیین نمایند که مشمولین برای حضور در مراکز معینه بیش از 36 کیلومتر مجبور بطی مسافت نباشند.
ماده 46 – مشمولینی که در خارج از منطقه مربوطه مسکن گزیده‌اند در صورت تمایل میتوانند در پادگان مسکن خود نام‌نویسی را انجام دهند و حوزه مربوطه موظف است نسبت باین مشمولین مطابق مقررات تبصره ماده 148 عمل نماید.
فصل پنجم – رسیدگی به وضعیت مشمولین
ماده 51 – مشمولینی که برای اجرای مراسم سربازگیری حاضر میشوند بایستی وضعیت خود را شخصاً یا بوسیله نماینده با نشان دادن برگ شناسنامه بشرح زیر بمجلس سربازگیری اطلاع دهند:
1 – میزان سواد و معلومات.
2 – اطلاعات فنی و تخصصی که در هر یک از پیشه‌ها دارند.
3 – وضعیت مزاجی.
4 – وضعیت خانوادگی.
5 – شغل.
6 – محل سکنی.
ماده 52 – اطلاعات ماده 51 در صفحه مخصوص برگهای شناسنامه ذکر و همچنین مراتب در دفاتر اسامی قید و تاریخی که مشمولین برای انجام خدمت باید حاضر شوند از طرف مجلس سربازگیری در برگ شناسنامه یا برگ وضعیت آنان ذکر میشود.
تبصره 1 – به اشخاصی که شناسنامه آنان دارای برگ وضعیت نیست از طرف مجلس سربازگیری برگ وضعیت داده خواهد شد.
تبصره 2 – هر گاه فهرست اسامی که از ادارات آمار تسلیم شده با مندرجات برگ شناسنامه اختلاف داشته باشد علل آن در مجلس سربازگیری رسیدگی و از طرف اداره آمار طبق قانون و آئین‌نامه مربوطه در رفع اختلاف اقدام خواهد شد.
ماده 53 – مشمولینی که اطلاعات فنی و تخصصی خود را در موقع رسیدگی مکتوم نمایند پس از اثبات کتمان پیشه مدت سه ماه خدمت آنان تمدید یافته و در پیشه خودشان مورد استفاده ارتش خواهند شد.
تبصره – از سربازان پیشه‌ور منحصراً در قسمتهای ارتش میتوان استفاده کرد و افسران بهیچ عنوان نمیتوانند برای خدمات خصوصی خود از پیشه آنان استفاده نمایند. متخلفین به یک ماه تا یک سال بحبس تأدیبی محکوم خواهند شد.
ماده 54 – در صورتی که تاریخ تولد اشخاص در اظهارنامه‌ها و دفاتر یادداشتی مخدوش و حاکی از مشمولیت باشد رسیدگی بآن در دادگاه شهرستان و‌در صورت نبودن در دادگاه بخش محل صدور شناسنامه بعمل میآید حکمی که در این مورد صادر میشود قطعی خواهد بود.
تبصره 1 – هر گاه یکی از اسناد سجلی (یکی یا دو برگ اظهارنامه یا دفاتر یادداشتی) مخدوش باشد اداره ثبت احوال محل با اجازه اداره کل آمار و ثبت‌احوال طبق اسنادی که سالم است اقدام باصلاح برگ یا برگها یا دفاتر یادداشتی خواهد نمود.
تبصره 2 – اداره کل آمار و ثبت احوال مکلف است بوسیله ادارات خود از تاریخ تصویب این قانون تا یکسال مشخصات اشخاصی که تاریخ تولد آنان در اظهارنامه‌ها و دفاتر یادداشتی مخدوش و حاکی از مشمولیت است استخراج نموده منتهی در ظرف یکماه در محل صدور اسناد سه نوبت آگهی‌هر یک بفاصله ده روز منتشر نماید و از تاریخ نشر آخرین آگهی اشخاصیکه مشخصات آنان در آگهی‌ها درج گردیده میتوانند بدادگاه مربوط مراجعه و درخواست تصحیح اسناد خود را بنمایند.
تبصره 3 – چنانچه اشخاص مزبور در مدت چهار ماه پس از انتشار آخرین آگهی بدادگاه مراجعه ننمودند مشخصات آنان از طرف اداره آمار و ثبت‌احوال بمراکز نظام وظیفه هر محل تسلیم خواهد شد.
فصل ششم – تشکیل مجالس سربازگیری
ماده 56 – مجلس سربازگیری در حوزه‌های اصلی در مرکز شهرستانها بریاست فرماندار و در مرکز بخشها بریاست بخشدار و معاونت و نظارت رئیس حوزه سربازگیری و عضویت نمایندگان ادارات آمار و ثبت احوال – دادگستری – ژاندارمری – شهربانی – شهرداری و دو نفر پزشک نظامی و دو نفر‌نمایندگان انجمن شهرداری تشکیل میگردد.
تبصره 1 – حضور تمام نمایندگان بالا در مجلس سربازگیری حوزه اصلی منوط باین است که ادارات مربوط بآنها و وکلاء انجمن شهرداری در محل موجود باشد.
تبصره 2 – مجالس سربازگیری در حوزه‌های فرعی بطور سیار مرکب از نمایندگان فرمانداری و حوزه سربازگیری و یکنفر معتمد محل و افسر مامور‌قسمت و لااقل یکنفر پزشک نظامی در موقع گرفتن سرباز تشکیل میشوند.
ماده 57 – اعتراض بنظریه و آراء مجالس سربازگیری و دادگاه اداری حوزه‌ها توسط اداره نظام وظیفه بدادگاه منطقه‌ایکه در مراکز مناطق مرکب از‌استاندار و در صورت نبودن فرماندار و رئیس منطقه نظام وظیفه و رئیس اداره آمار و ثبت احوال و دادستان شهرستان دادگستری محل (یا معاونین آنها)و یک پزشک نظامی تشکیل میشود مراجعه و رأی صادره از این دادگاه قطعی و غیر قابل اعتراض خواهد بود.
تبصره – در صورت نبودن پزشک نظامی رئیس بهداری یا پزشک محل عهده‌دار این وظیفه خواهد بود.
فصل هفتم – معافیت بعلل مزاجی یا نقص اعضاء
ماده 59 – مشمولین معلول یا مشکوک که در حوزه‌های فرعی بواسطه نبودن پزشک معاینه ایشان مقدور نباشد بایستی بهزینه ارتش بنزدیکترین نقطة که پزشکان وجود دارند اعزام و در صورت تصدیق بمعلول بودن باید بهزینه ارتش بمحل خود عودت داده شوند.
ماده 60 – مشمولین زیر در اثر علل مزاجی یا نقص اعضاء بنابر معاینه و تشخیص دو پزشک نظامی برای همیشه از انجام خدمت وظیفه معاف میباشند:
1 – نابینایان از یک یا دو چشم.
2 – قوزی.
3 – کر.
4 – لال.
5 – شل و چلاق.
6 – یکدست.
7 – فاقدین شصت یا سبابه دست راست.
8 – اشخاص کوتاه قد که قد آنها از 150 سانتیمتر کمتر باشد.
9 – اشخاص مسلول یا مبتلایان به بیماریهای علاج‌ناپذیر.
10 – معیوبین از دو چشم که از عهده خدمات نظامی بر نیایند.
تبصره 1 – برای معاینه مشمولین در صورتی که پزشکان نظامی در محل نباشند از وجود پزشکان غیر نظامی که صلاحیت ایشان مورد گواهی ادارات بهداری محل واقع شده باشد استفاده خواهد شد.
تبصره 2 – معاینه مشمولینی که جزء طبقات بالا نیستند در صورتی که در محل دو پزشک نباشد ممکن است توسط یک پزشک صلاحیت دار انجام پذیرد.
تبصره 3 – اشخاصیکه مشمول ماده 60 قانون خدمت نظام وظیفه مصوب 29 خرداد ماه 1317 تشخیص و رأی سربازی در باره ایشان صادر گردیده بطور کلی (چه آنهائیکه بخدمت نرفته و چه آنهائیکه در خدمت هستند) از انجام خدمت وظیفه برای همیشه معاف میباشند.
ماده 61 – مشمولین بیمار و ضعیف‌البنیه بوسیله بنگاههای بهداری کشور قبلا تحت معالجه واقع و پس از بهبودی بخدمت احضار میگردند مدت‌تعویق خدمت آنان از یکسال تجاوز نخواهد کرد مگر آنکه ادامه معالجه آنان مورد تأئید و گواهی دو پزشک واقع شود.
تبصره – بنگاههای بهداری کشور موظف بمعالجه و مداوای مجانی مشمولین این ماده خواهند بود.
فصل هشتم – معافیت محدود
ماده 62 – اشخاص زیر بواسطه موقعیت خود از انجام خدمت وظیفه معاف میباشند:
1 – حکام شرع مجاز باجتهاد و یا فتوی از مراجع تقلید و یا فتوی.
2 – علماء درجه اول مذاهب زرتشتی و کلیمی و مسیحی.
تبصره 1 – اعتبار مدارک مربوط باین قبیل اشخاص منوط بگواهی شورای عالی فرهنک(فرهنگ) است.
تبصره 2 – دانشجویان (طلاب) علوم دینیه که مطابق برنامه وزارت فرهنک (فرهنگ) مشغول تحصیل هستند مشمول ماده 72 و 73 این قانون خواهند بود.
فصل نهم – متکفلین
ماده 63 – جز در مواردی که در قانون پیش‌بینی شده باشد مشمولین زیر که متکفل شناخته شده‌اند هر سال بوضعیت آنان رسیدگی و چنانچه موضوع تکفل بر طرف شده باشد بخدمت زیر پرچم احضار والا برای مدت یکسال دیگر بآنان ورقة معافیت داده خواهد شد. اگر تا سن 29 سالگی مشمول در وضعیت تکفل او تغییری حاصل نشده باشد از خدمت زیر پرچم معاف و جزو ذخیره منظور خواهد شد:
1 - یکانه(یگانه) پسر هر مرد یا زنی که سن او از شصت سال متجاوز و یا در اثر علت مزاج از اداره امر معاش خود عاجز و کفالت بر عهدة آن پسر باشد.
2 – هر جوانی که عهده‌دار معاش عیال ویا اولاد خود باشد.
3 – هر جوانی که کفیل منحصر بفرد معاش پدر و یا مادر یا جد و یا جده علیل و یا پیر از کار افتاده و بی‌استطاعت باشد.
4 – هر جوانی که بتنهائی عهده‌دار معیشت برادر یا خواهر صغیر و یا علیل از کار افتاده باشد و بواسطة عدم بضاعت در غیبت خود وسائل نکاهداری(نگاهداری) آنان را نداشته باشد.
ماده 64 – از تاریخ تصویب این قانون هر کس قبل از مشمولیت تاهل اختیار کند حق معافیت از خدمت سربازی را بعنوان تکفل از عیال و اولاد خود نخواهد داشت.
ماده 65 – از مشمولین طبقات 1284 – 1285 – 1286 – 1287 – 1288 – 1289 – 1290 – 1291 – 1292 – 1293 – 1294 آنهائیکه در تاریخ تصویب این قانون در خدمت زیر پرچم هستند پس از پایان خدمت زیر پرچم مرخص خواهند شد و آنهائیکه بخدمت وارد نشده‌اند دیگر برای خدمت زیرپرچم احضار نخواهند شد.
تبصره 1 – متولدین 1295 ببعد که متکلفل شناخته شده و میشوند مشمول مقررات ماده 63 خواهند بود.
تبصره 2 – مشمولینی که تا این تاریخ مورد مقررات مواد 64 و 68 قانون خدمت نظام وظیفه مصوب 29 خرداد ماه 1317 بوده و فعلا در خدمت ارتش یا ژاندارمری هستند در صورتی که هشت ماه خدمت مقدماتی را طی کرده باشند از خدمت مرخص و جزو طبقات مربوطه میکردند(میگردند).
تبصره 3 – کسانیکه تا تاریخ اجرای اینقانون مطابق یکی از قوانین 1304 -1310 – 1317 برگ معافیت دائم گرفته‌اند معافیت آنان معتبر شناخته‌میشود.
تبصره 4 – مشمولینی که متولد از 1284 تا پایان 1294 هستند و خدمت زیر پرچم خود را انجام داده‌اند و در حین اجرای این قانون مشغول خدمت دولت میباشند مدت خدمت زیر پرچم آنها خواه قبل از قبول خدمت دولت بوده و یا بعد از آن باشد در صورت پرداخت کسور تقاعد بمأخذ پایة که فعلا دارا میباشند جزء مدت خدمت رسمی آنان و مدت اقامت در پایة که حقوق پاز نشستگی(بازنشستگی) آنرا می‌پردازند محسوب بوده ترفیع آنها از تاریخ‌استحقاق اعطاء خواهد شد و بعلاوه تمام مشمولین از 1284 تا پایان 1294 که خدمت زیر پرچم خود را انجام داده‌اند دیگر برای خدمت یکماهه‌احضار نخواهند شد.
ماده 66 – بطور کلی از دو و یا سه برادر سالم که در یکسال بخدمت احضار شده باشند بانتخاب پدر و در صورت نبودن پدر بانتخاب مادر یکی از‌آنان و همچنین از 4 و 5 برادر دو نفر آنان موقتا از خدمت سربازی معاف و پس از خاتمه خدمت برادران دیگر بنوبه احضار خواهند شد و در صورت نبودن پدر و مادر این معافیت موقت بحکم قرعه در بین برادران تعیین خواهد شد.
ماده 67 – متکفلین بایستی رو نوشت برگ شناسنامه افراد مورد کفالت را با استشهاد تهیه و تا یکماه قبل از سال احضار بحوزه‌های سربازگیری تسلیم نمایند.
تبصره – برگهای استشهاد مطابق نمونة خواهد بود که در ادارات شهربانی و ژاندارمری و نزد کدخدایان از طرف حوزه‌های سربازگیری در دسترس مشمولین گذارده خواهد شد.
ماده 68 – تصدیق رو نوشت برگهای شناسنامه افراد مورد کفالت و همچنین صحت مندرجات استشهاد و شناسائی امضاء کنندگان در شهرها بعهده ادارات شهربانی و در دهات بعهده کدخدایان محول میگردد و این مامورین مکلفند بازجوئیهای لازمه را نسبت بمندرجات برگ استشهاد معمول داشته و صحت آنرا تصدیق نمایند.
تبصره 1 – هر مامور یا کدخدائیکه بر خلاف حقیقت تصدیق نماید طبق قانون تعقیب خواهد شد.
تبصره 2 – در نقاطیکه اداره شهربانی و کدخدا نباشد در صورت بودن ژاندارم اجرای مقررات این ماده بعهده آنان محول میگردد.
تبصره 3 – مامورینی که در بالا گفته شد مکلفند بمراجعه کنندگان رسید کتبی داده و در ظرف مدتی که از 15 روز تجاوز ننماید بازجوئیهای لازمه را‌معمول و استشهاد و رو نوشت شناسنامه را گواهی نموده و بتقاضاکننده تسلیم دارند.
ماده 69 – پسر یا دختری که تحت کفالت است از لحاظ اجرای این قانون تا آخر سن 18 سالکی(سالگی) تحت کفالت شناخته میشود.
فصل دهم – دانش‌آموزان و دانش جویان
ماده 73 – تمام دانش‌آموزان و دانشجویان مشمول بمحض ترک تحصیل یا فراغت از تحصیل بخدمت زیر پرچم احضار میشوند.
ماده 74 – کسانیکه دوره تحصیلات آنان کمتر از دوره کامل متوسطه باشد مشمول مقررات مربوط بسایر افراد وظیفه خواهند بود.
فضل(فصل) یازدهم – کادر افسری احتیاط و ذخیره
ماده 76 – دانش‌آموزانیکه دوره تحصیلات آنان مطابق دوره کامل متوسطه یا کمتر از لیسانس باشد پس از ششماه تعلیمات مقدماتی در صف و داشتن‌استعداد و لیاقت افسری از بین آنان کسانیکه داوطلب بورود بدانشکده افسری احتیاط باشند از روی آزمایش انتخاب و بدانشکده اعزام و معرفی‌می‌شوند.
ماده 77 – دانش‌آموزان اعزامی بدانشکده افسری احتیاط پس از طی دوره دانشکده در صورتی که از عهده امتحانات نهائی بر آیند مطابق مقررات فصل‌پنجم قانون ترفیعات بدرجه افسری نائل و ششماه با درجه افسری در صف خدمت خواهند نمود.
ماده 78 – دانش‌آموزانیکه مشمول مقررات ماده 76 نشده باشند باقی مانده دوره خدمت زیر پرچم خود را مانند سایر افراد وظیفه در صف انجام و‌آموزشگاه گروهبانی احتیاط را طی خواهند نمود.
ماده 79 – دانشکده افسری احتیاط هر سال در اول مهر ماه تشکیل و دوره آن ششماه خواهد بود.
ماده 80 – کسانی که دوره تحصیلات آنان معادل لیسانس یا دکترا باشد بطور کلی 12 ماه در خدمت زیر پرچم خواهند بود که پس از طی دوره دانشکده افسری احتیاط در صورتی که از عهده امتحانات نهائی بر آیند مطابق فصل پنجم قانون ترفیعات بدرجه افسری نائل و شش ماه با درجه افسری در صف خدمت خواهند نمود.
ماده 81 – افراد نامبرده در ماده 76 و 80 از تاریخ معرفی بدانشکده افسری تا خاتمه دوره دانشکده تابع مقررات عمومی دانشکده افسری احتیاط بوده و طبق برنامه مخصوص تعلیمات لازمه را فرا خواهند گرفت.
ماده 86 – دارندگان گواهینامه دوره متوسطه یا بیشتر در موقع ورود بخدمت یا اعزام بدانشکده افسری مانند سایر افراد مورد معاینه پزشکی واقع‌خواهند شد.
ماده 87 – دانشجویان دانشکده افسری احتیاط در صورتی که از عهده امتحانات بر نیایند مدت تحصیل آنها جزو دوره خدمت زیر پرچم محسوب و برای طی بقیه خدمت بدون درجه بصف اعزام خواهند شد.
فصل دوازدهم
پزشکان – دام پزشکان – داروسازان – دندانسازان
ماده 90 – کسانیکه دارای دانش نامه دانشکده پزشکی – دامپزشکی – دندانسازی- داروسازی باشند بطور کلی دوازده ماه در خدمت زیر پرچم خواهند بود که پس از طی دوره ششماهه تعلیمات تکمیلی نظامی تحت نظر ادارات مربوطه و گذرانیدن امتحان مطابق فصل پنجم قانون ترفیعات بدرجه افسری نائل و شش ماه در قسمتهای مربوطه با درجه افسری خدمت خواهند نمود.
ماده 91 – فارغ‌التحصیلان آموزشگاههای دام پزشکی – دندانسازی – داروسازی که تحصیلات آنان معادل دوره کامل متوسطه باشد پس از شش ماه خدمت مقدماتی در صف کسانی که از بین آنان مشمول مقررات ماده 76 بشوند پس از طی دوره چهارماهه تعلیمات تکمیلی تحت نظر اداره مربوطه و گذرانیدن امتحان نهائی طبق مقررات فصل پنجم قانون ترفیعات بدرجه افسری نائل و هشت ماه با درجه افسری در صف خدمت خواهند نمود و سایرین بقیه خدمت زیرپرچم خود را مانند افراد وظیفه در صف انجام خواهند داد.
ماده 92 – پزشکان وظیفه طبقات 1284 تا 1302 که در تاریخ تصویب این قانون در خدمت زیر پرچم هستند در صورتی میتوانند از مزایای ماده 90 این قانون استفاده نمایند که اقلا پس از پایان سال اول خدمت خود یکسال نیز خدمت در ارتش را با پایه پزشک یاری طبق قانون خدمتگذاری پزشکان مصوب هفتم مرداد 1318 تعهد نمایند.
فصل سیزدهم – اجرای مراسم سربازگیری
ماده 94 – مجالس سربازگیری در پانزدهم فروردین ماه هر سال در مراکز حوزه‌ها تشکیل میگردد.
ماده 98 – هیچیک از وزارت خانه‌ها و ادارات و و بنگاههای دولتی و ملی نباید مشمولینی را که وضعیتشان روشن نشده و برک(برگ) معافیت موقت که مدت‌آن منقضی نشده باشد و یا برگ معافیت دائم و یا کتابچه خاتمه خدمت در دست ندارند استخدام و یا در خدمت نگاهدارند.
فصل هفدهم – کبر و صغر سن
ماده 143 – هر گاه در موقع رسیدگی بوضعیت مشمولین معلوم شود که سن واقعی مشمول با تاریخ تولد مندرج در برگ شناسنامه از حیث کمی یا زیادی سن تفاوت فاحش داشته و مورد اعتراض خود مشمول باشد در این مورد صورت جلسه بامضای هیئت رسیدگی حاکی از تعیین مشخصات کامل شخص مشمول با الصاق دو قطعه عکس گواهی شده تنظیم و به پیوست رو نوشت برگ شناسنامه بدادگاه مرکز مناطق مذکور در ماده 57 فرستاده‌میشود و این دادگاه پس از رسیدگی بترتیب زیر عمل مینماید:
1 – نسبت باشخاصی که کوچکتر از سن مشمولیت تشخیص داده شوند برگ معافیت موقت تا رسیدن بسن سربازی میدهد.
2 – نسبت باشخاصی که بزرگتر از سن مشمولیت تشخیص داده شوند برگ معافیت دائم بعنوان خارج از مشمولیت بآنان تسلیم می‌دارد.
تبصره – راجع به اشخاصی که تولد آنان طبق مقررات قانون در دفاتر موالید بثبت رسیده باشد این تاریخ تولد معتبر شناخته شده و قابل هیچگونه اعتراض نخواهد بود و اگر اشتباهاتی بین برگ شناسنامه و دفاتر موالید مشاهده شود برابر قانون ثبت احوال رسیدگی و رفع خواهد شد.
ماده 144 – در تاریخ اجرای این قانون پرونده‌هائی که بر اثر اجرای مقررات ماده 143 قانون خدمت نظام وظیفه مصوب 29 خرداد ماه 1317 در هیئت تجدید نظر مقرر در ماده 144 قانون مذکور رسیدگی نشده باشد بایستی در هیئت نامبرده طبق ماده 143 این قانون رسیدگی و پرونده‌ها برای صدور برگهای معافیت موقت و یا دائم بمناطق مربوطه اعاده گردد و مناطق مربوطه موظف بصدور برگ معافیت هستند.
تبصره – هیئت تجدید نظر مقرر در ماده 144 قانون نظام وظیفه مصوب 29 خرداد 1317 بریاست یک افسر ارشد و دو افسر جزء که از طرف اداره نظام وظیفه معین میشوند و نماینده اداره کل آمار و ثبت احوال و نماینده دادسرای تهران و یک پزشک بانتخاب بهداری ارتش تشکیل خواهد شد.
ماده 145 – پرونده‌هائی که بر اثر اجرای مقررات ماده 145 قانون خدمت نظام وظیفه مصوب 29 خرداد ماه 317 تشکیل و تا این تاریخ منجر بصدور رای هیئت تجدید نظر نشده باشد بایگانی میشود و پس از انتشار آگهی در مناطق مربوطه عین مدارک بتقاضای صاحبان مدارک بخود آنان یا نمایندگانشان مسترد خواهد شد.
ماده 146 – رؤسا و کارمندان و پزشکان مجالس سربازگیری و یا دادگاه اداری حوزه‌ها که در جریان اولیه امور مربوطه بمشمولین رای داده باشند حق شرکت در دادگاه مرکز منطقه برای اظهار نظر نسبت بهمان موضوع نخواهند داشت.
فصل هیجدهم – دادگاه اداری و وظایف حوزه‌های سربازگیری
ماده 149 – در مرکز هر یک از حوزه‌های اصلی سربازگیری دادگاه اداری بکارمندی نمایندگان وزارت کشور و اداره آمار و ثبت احوال و اداره نظام وظیفه و دو پزشک صلاحیت‌دار تحت ریاست ماموری که از حیث پایه برتری داشته باشد تشکیل و بوضعیت مشمولین غائب و باقیماندگان مجلس سربازگیری رسیدگی و رأی خواهد داد.
تبصره – در نقاطی که اداره ژاندارمری و شهربانی وجود داشته باشد نمایندگان آنان نیز شرکت خواهند نمود.
ماده 154 – وضعیت و طرز عمل مناطق و حوزه‌های سربازگیری لااقل در هر سال یکمرتبه با اعزام بازرس از مرکز باید تحت بازرسی قرار گیرد. در‌صورت اقتضا نیز در هر موقعی که ضروری باشد بازرس اعزام خواهد شد.
ماده 156 – غائبین زیر هر گاه دارای عذر موجه نباشند معادل ایام غیبت بمدت خدمت زیر پرچم آنان افزوده خواهد شد:
اول – مشمولینی که برای اجرای مراسم سربازگیری احضار شده و در موعد مقرر حضور نیافته باشند.
دوم – مشمولین آماده بخدمت که در موقع احضار حاضر نشده باشند.
سوم – کسانی که بنا بر علت مزاج احضار آنها بتعویق افتاده و در خاتمه مدت مقرره خود را معرفی نکرده باشند.
تبصره 1 – مشمولین بیماری که معالجة آنان برای مدت معین به بنگاه بهداری کشور محول و در اجرای دستور پزشک معالج تعلل ورزیده و یا اساسا ً‌برای معالجه به بنگاه بهداری مراجعه نکرده باشند در این صورت معادل نصف مدتی که برای معالجه معین شده بمدت خدمت زیر پرچم آنان افزوده خواهد شد.
تبصره 2 – در صورتی که بتصدیق دو پزشک که مشمول بند سوم و تبصره بالا در معالجه اهمال ورزیده و محتاج بادامه معالجه است پس از خاتمه‌معالجه و بهبود یافتن تنبیهات مقرره درباره آنان اعمال خواهد شد.
تبصره 3 – اصولا حداکثر تنبیهات مشمولین مصرحه در این ماده از لحاظ خدمت از مدت 4 سال تجاوز نخواهد کرد.
تبصره 4 – افسران و افراد احتیاط و ذخیره که پس از احضار طبقات مربوطه برای انجام تعلیمات مدت یک ماهه طبق مقررات ماده 123 در موعد معین حاضر نشده باشند باید دو برابر این مدت خدمت نمایند.
تبصره 5 – مشمولینی که تا آخر سن 45 سالگی از خدمت غیبت نمایند بحداکثر مجازات مندرجه در بند الف ماده 356 قانون دادرسی و کیفر ارتش‌محکوم خواهند شد.
تبصره 6 – کسی که پس از مدتی غیبت یا فرار شخصاً حاضر شده و یا جلب گردیده باشد و در معاینه مطابق ماده 60 معاف دائم تشخیص داده شود از‌انجام خدمت معاف ولی برای مجازات به دادگاه نظامی تسلیم خواهد شد و در صورتی که دادگاه مقتضی بداند و غایب مذکور بیمار نباشد از 15 روز تا شش ماه محکوم بحبس خواهد شد.
ماده 157 – مشمولین نظام وظیفه باستثناء معاف شدگان ماده 65 که تا کنون غایب بوده و بخدمت حاضر نشده‌اند و همچنین سربازانی که از خدمت زیر پرچم فرار کرده‌اند هر گاه تا اول خرداد ماه 1322 شخصاً حاضر و خود را معرفی نمایند و یا جلب گردیده باشند و همچنین افرادی که بعلت فرار تاکنون محکوم شده‌اند از مجازات معاف میباشند و در غیر این صورت باحضار آنان اقدام شده و مشمول مقررات مواد 155 و 156 این قانون خواهند‌بود.
ماده 167 – از تاریخ اجرای این قانون مواد 23 و 24 و 33 و 34 و 35 و 36 و 46 و 51 و 52 و 53 و 54 و 56 و 57 و 59 و 60 و 61 و 62 و 63 و 64 و 65 و 66 و 67 و 68 و 69 و 73 و 74 و 76 و 77 و 78 و 79 و 80 و 81 و 86 و 87 و 90 و 91 و 92 و 94 و 98 و 143 و 144 و 145 و 146 و 149 و 154 و بند (د) ماده 155 و مواد 156 و 157 قانون خدمت نظام وظیفه مصوب 29 خرداد ماه 1317 ملغی و همچنین هر قسمت از قوانینی که مخالف با این قانون باشد نسبت باین قانون بلا اثر خواهد بود.
ماده 168 – برگهای شناسنامه که دست اشخاص میباشد اگر مخدوش است طبق تبصره 1 ماده 54 اصلاح خواهد شد.
ماده 169 – این قانون پس از تصویب بموقع اجرا گذاشته خواهد شد.
قانون اصلاح پاره‌ای از فصول و مواد قانون نظام وظیفه به شرح بالا در جلسه بیست و نهم اسفند ماه یک هزار و سیصد و بیست و یک به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی – حسن اسفندیاری