نظامنامه اجرای قانون اوزان و مقیاسها

هیئت وزراء در جلسه ۱۷ اسفندماه ۱۳۱۱ نظامنامه اجرای قانون اوزان و مقیاس‌ها را بشرح نه ماده ذیل تصویب نمودند:

ماده اول ـ اداره کل تجارت مکلف است بر طبق قانون ۱۸ دی ماه ۱۳۱۱ اوزان و مقیاسهای لازمه هر محل را مطابق اصول متری تهیه نموده و همین که وسائل اجرای قانون و مقررات این نظامنامه را در قسمت اوزان فراهم نمود لااقل دو ماه قبل از اجراء برای اطلاع عامه و مخصوصا اهالی محل هائی که وسایل اجرای قانون در آنجا فراهم شده اعلام آن را منتشر نماید.

تبصره ۱ ـ اشخاص یا مؤسسات می‌توانند با اجازه و در تحت نظر اداره کل تجارت و مطابق نمونه و نقشه مخصوص اوزان و مقیاس‌های رسمی را به خرج خود تهیه نمایند.

تبصره ۲ ـ اضعاف و اجزاء واحدهای مقرره در قانون همان است که در اصول متری معین ولی آنچه از اوزان و مقادیر مزبوره باید اداره کل تجارت تهیه نماید و یا با اجازه آن اداره تهیه کنند مطابق جدول ضمیمه است.

ماده دوم ـ اداره کل تجارت مکلف است با رعایت جدول منضم باین نظامنامه کلیه اوزان و مقیاسهای معموله و مستعمله در نواحی مختلفه مملکت را با اصول متری مقایسه نموده با توضیحات لازمه برای اطلاع عامه قبل از اجراء منتشر نماید.

ماده سوم ـ کلیه اوزان و مقیاس ها و قپان ها و ترازوها چه از طرف اداره کل تجارت تهیه شده باشد و چه از طرف اشخاص یا مؤسساتی که اجازه تهیه آن را قبلا تحصیل نموده‌اند و یا قبل از این تاریخ دارا بوده و بکار می‌برند باید دارای علامت تفتیش دولتی باشد و بکار بردن اوزان و مقیاسهائی که دارای علامت تفتیش دولتی نباشد (در محلی که اجرای قانون اوزان و مقیاسها اعلان شده) ممنوع است.

ماده ۴ ـ علاوه بر علامت تفتیش دولتی باید در روی اوزان و مقیاس ها مقدار وزنه و یا اندازه مقیاس و اسم آن به فارسی به طور خوانا نقش شود ولی ممکن است در روی اوزان و مقیاسهای کوچک که گنجایش نقش تمام مشخصات را نداشته باشد فقط بنقش عدد اکتفا نموده بعلاوه حداقل و اکثر وزنی که ممکن است با هر ترازو و یا قپان تعیین نمود باید در روی آن قید شود.

ماده پنجم ـ برای نظارت در اجراء قانون و برای این که معلوم شود تغییراتی در اوزان و مقیاسها و قپان و ترازوها که استعمال می‌شود حاصل شده یا خیر و این که اوزان مستعمله از اوزان مجاز است یا نه اداره کل تجارت باید علاوه بر تفتیش اولیه همیشه اوزان و مقیاسها را در محلی که قانون بموقع اجراء گذاشته شده است لااقل سالی یک مرتبه تفتیش نماید.

صورت اوزان ضمیمه نظامنامه

مقیاس طول: متر – نیم متر

و علاوه بر علامت تفتیش ابتدائی علامت دیکری دیگری که حاکی از تفتیش‌های بعدی است در روی اوزان بگذارد و برای هر دفعه تفتیش صورت‌مجلسی به امضاء مفتشین و صاحب اوزان و مقیاسها دارای نکات لازمه تنظیم شود.

ماده ششم ـ در محلی که قانون اوزان و مقیاس ها بموقع اجراء گذارده می‌شود اداره کل تجارت مکلف است یک دوره از نمونه‌های اوزان و مقیاسها و یک یا چند دستگاه ترازوی دقیق برای تفتیش و مطابقه اوزان و مقیاس های دیگر در آن محل حاضر داشته باشد.

ماده هفتم ـ وزارتخانه‌ها و ادارات دولتی و مؤسسات بلدی و مؤسسات تجارتی و صنعتی مکلفند در دفاتر و محاسبات و انتشارات خود اسامی اوزان و مقیاسهائی را بکار برند که مطابق شرایط این نظامنامه مجاز باشد.

ماده هشتم ـ در هر موقعی که تخلفاتی از قانون و این نظامنامه راجع به اوزان و مقیاسها کشف شود باید مامورینی که از طرف اداره کل تجارت مجاز باشند مراتب را بموجب صورت مجلسی که مطابق ماده پنجم تنظیم شده بنزدیکترین محکمه صالحه برای تعقیب و مجازات قانونی اطلاع دهد. شروع اجراء مفاد این ماده در هر محلی با اجازه مخصوص هیئت دولت و اخطار قبلی خواهد بود.

ماده نهم ـ قیمت اوزان و مقیاس هائی که از طرف اداره کل تجارت بفروش می‌رسد و حقی که از بابت علامت گذاردن و تفتیش از صاحبان اوزان و مقیاسها و قپانها (در صورتی که خودشان تهیه نموده باشند) دریافت میکند باید به تصویب هیئت دولت باشد.

ماده الحاقی- [۱۳۲۶/۱۲/۱۸]
مأمورین ادارات اقتصاد ملّی در مرکز و شهرستانها مجازند در نقاطی که قانون اوزان و مقیاسها اجرا شده یا میشود سنگ بقدر کفایت در دست کسبه و فروشندگان گذاشته شود سنگها و مقیاسهای غیرقانونی را که در نزد کسبه و فروشندگان مشاهده میکنند جمع‌آوری و ضبط کرده سپس صورت‌مجلس کشف را با متخلفین طبق جزء ۴۲ ماده یک آیین‌نامه امور خلافی اصلاح شده ۱۳۲۴ برای تعیین کیفر به دادگاه خلاف بفرستند.