فصل اول – کلیات
ماده ۱ – مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران که بموجب قانون هفدهم خرداد ماه ۱۳۳۹ [قانون راجع به اجازه تأسیس مؤسسه استاندارد ایران] تاسیس شده مؤسسه‌ای است انتفاعی دارای شخصیت حقوقی که طبق اصول بازرگانی و مقررات این اساسنامه اداره میشود.
ماده ۲ – مرکز اصلی موسسه تهران است و در صورت لزوم میتواند در هر یک از نقاط کشور اداره یا شعبه نمایندگی تاسیس نماید.
ماده ۳ – وظائف مؤسسه:
الف – تعیین استاندارد کالاهای کشاورزی و دامی و صنعتی و معدنی.
ب – تطبیق استاندارد تعیین شده با نمونه کالاها و صدور گواهینامه انطباق کالای تولیدی یا صادراتی با استاندارد تعیین شده.
پ – مطالعه و تحقیق درباره روشهای تولیدی و ماشینهای نمونه بمنظور بهره‌برداری اشخاص و مؤسسات از منابع نیرو و مواد خام.
ت – راهنمائی علمی و فنی تولیدکنندگان و فروشندگان انواع کالاها.
ث – انجام هر گونه عملیات و خدمات مجاز بمنظور ترویج و توسعه استاندارد محصولات و مصنوعات مختلفه و ابداع روشهای جدید تولید و انگ‌زدن فلزات گرانبها.
ج – صدور پروانه تهیه و تولید وسائل اندازه‌گیری و نظارت در اوزان و مقیاسها طبق قوانین مصوب ۱۸ دیماه ۱۳۱۱ بمنظور یکنواخت کردن آنها در سراسر کشور.
ماده ۴ – دارائی مؤسسه:
دارائی موسسه عبارت است از کلیه ابنیه و تاسیسات علمی و صنعتی و لوازم فنی و اثاثه اداری و همچنین وسائل آزمایشگاههای سابق گمرک و اموال و دارائی اداره اوزان و مقیاسهای و کارخانه خرمای خرمشهر بانضمام سایر موجودیهای موسسه در آخر سال ۱۳۴۳.
تبصره – مؤسسه استاندارد موظف است از تاریخ تصویب این اساسنامه حداکثر ظرف سه ماه کلیه دارائی خود را طبق آنچه در پایان سال ۱۳۴۳ موجود بوده است وسیله هیئتی مرکب از کارشناسان رسمی و فنی و مالی ارزیابی و قیمت قطعی آنها را معین و به استحضار و تصویب شورای عالی در دفاتر ثبت نماید.
هر گونه تغییرات در اموال و دارائی موسسه از اول سال ۱۳۴۴ تا تاریخ ارزیابی نیز در دفاتر ثبت خواهد شد.
فصل دوم – ارکان موسسه
ماده ۵ – ارکان موسسه بقرار زیر است:
الف – شورای عالی.
ب – هیئت مدیره.
پ – بازرس.
شورای عالی
ماده ۶ – شورای عالی موسسه مرکب است از ۷ نفر بشرح زیر:
الف – وزیر اقتصاد یا قایم‌مقام او که ریاست شورای عالی را خواهد داشت.
ب – سه نفر متخصص در امور استاندارد بانتخاب وزیر اقتصاد.
پ – یک نفر نماینده از طرف وزارت کشاورزی.
ت – یک نفر نماینده از طرف اطاق صنایع و معادن ایران.
ث – یک نفر نماینده از طرف اطاق بازرگانی تهران.
تبصره – اگر در موردی امری پیش‌آید که مربوط بیکی از سازمانهای ذینفع باشد نماینده آن سازمان بعنوان مطلع برای شرکت در شورای عالی موسسه دعوت خواهد شد.
ماده ۷ – وظائف شورایعالی در اجرای ماده ۲ قانون تاسیس موسسه عبارت است از:
الف – تعیین خط مشی کلی و رئوس مسائل فنی و مالی و اداری و تصویب اصول عمومی طرح‌های تحقیقاتی و برنامه توسعه و ترویج استاندارد محصولات کشاورزی و دامی و صنعتی و معدنی.
ب – اجازه تاسیس و توسعه آزمایشگاههای تحقیقاتی و تهیه ماشین آلات و لوازم برای ترویج استاندارد محصولات و مصنوعات مختلفه و یکنواخت کردن اوزان و مقیاسها و انگ‌گذاری فلزات گرانبها.
پ – تصویب استانداردهای تعیین شده برای کالاهای مختلف و اتخاذ تصمیم در مورد نحوه اجرای آنها.
ت – تصویب بودجه سالانه موسسه و استماع گزارش هیئت مدیره و بازرس در مورد وضع مالی و اداری موسسه و بررسی وضعیت پیشرفت طرح‌های در دست اجرا و اتخاذ تصمیم درباره آنها.
ث – تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان و میزان استهلاک اموال.
ج – تصویب آئین‌نامه‌های اداری و مالی و فنی و اتخاذ تصمیم نسبت به پیشنهادهای هیئت مدیره.
چ – پیشنهاد افزایش یا کاهش دارائی به وزارت اقتصاد.
ماده ۸ – شورایعالی به ریاست وزیر اقتصاد و یا قایم‌مقام او بنا بدعوت مدیرعامل موسسه تشکیل جلسه خواهد داد و تصمیمات لازم به اکثریت آراء اتخاذ خواهد شد.
تبصره ۱ – وزیر اقتصاد یا قایم مقام او در شورایعالی میتواند هر موقع که مقتضی بداند جلسات شورایعالی را با تعیین دستور و بموجب دعوت‌نامه کتبی تشکیل دهد.
تبصره ۲ – مذاکرات و تصمیمات شورایعالی به ترتیب تاریخ تشکیل جلسه در دفتری ثبت و بامضای رئیس جلسه خواهد رسید.
ماده ۹ – مدیران و بازرس موسسه حق حضور و شرکت در مذاکرات جلسات شورایعالی را دارند ولی حق شرکت در رای را ندارند.
هیئت مدیره
ماده ۱۰ – هیئت مدیره موسسه مرکب از پنج نفر (یک نفر رئیس و چهار نفر عضو) خواهد بود که برای مدت ۴ سال بشرح زیر انتخاب میشوند:
الف – مدیر عامل مؤسسه که سمت ریاست هیئت مدیره را خواهد داشت از طرف وزیر اقتصاد از بین کارشناسانیکه دارای تحصیلات عالیه در ر‌شته شیمی میباشند و در قسمت تعیین استاندارد کالاهای مختلفه تجربه و تخصص کافی دارند انتخاب و با تصویب هیئت وزیران بموجب فرمان ملوکانه منصوب میشود.
پس از پایان مدت ممکن است مجدداً نیز باین سمت انتخاب و منصوب گردد.
ب – چهار نفر اعضای هیئت مدیره که عنوان معاونین رئیس هیئت و مدیر عامل را دارند توسط وزیر اقتصاد از بین اعضاء موسسه که صلاحیت علمی آنها محرز بوده باشد و تجربه کافی در امور اداری و مالی – استاندارد کالاها – فنی – ترویج استانداردها داشته باشند با موافقت شورایعالی انتخاب و منصوب میشوند.
ماده ۱۱ – جلسات هیئت مدیره بر حسب دعوت رئیس همه هفته با حضور مدیرعامل و لااقل دو نفر از اعضای هیئت مدیره در مرکز اصلی موسسه تشکیل میشود.
خلاصه مذاکرات و تصمیمات هیئت مدیره باید در دفتری ثبت و بامضای حاضرین در جلسه برسد.
ماده ۱۲ – وظایف هیئت مدیره بقرار زیر است:
الف – هیئت مدیره مشترکا مسئول حفظ مصالح و منافع موسسه بوده و هر یک از مدیران طبق وظائفی که بعهده آنان گذاشته شده مسئولیت دارند.
ب – هیئت مدیره در اولین جلسه خود برنامه تشکیل جلسات و مسئولیت هر یک از مدیران را با ذکر نام قسمت‌ها و ادارات مختلف موسسه که باید تحت نظر مستقیم آنان اداره شود تعیین و بلافاصله به شورایعالی گزارش مینمایند.
پ – بررسی و اظهار نظر نسبت بموضوعاتی که مدیر عامل جهت پیشنهاد به شورایعالی آماده مینماید.
ت – تصویب پیمان و قراردادهای استاندارد کالاها با تولیدکنندگان و صادرکنندگان و همچنین تصویب هرگونه پیشنهاد مربوط به هرگونه معاملات و خدمات مجاز در حدود اعتبارات پیش‌بینی شده و موافقت با انجام هر گونه معاملات قانونی که برای پیشرفت مقاصد موسسه مفید و لازم باشد.
ث – رسیدگی به گزارش مدیر عامل درباره عملکرد موسسه و ترازنامه و حساب سود و زیان و تایید و امضای آن جهه طرح در شورایعالی.
ج – بررسی و مطالعه مسائل مربوط بروابط با سازمان بین‌المللی استاندارد و مجامع علمی جهانی و موسسات استاندارد کشورهای مختلف.
چ – تصویب سازمان داخلی موسسه با رعایت مصوبات شورایعالی و اتخاذ تصمیم نسبت به مسائلی که از طرف مدیر عامل یا هر یک از مدیران به هیئت مدیره پیشنهاد میشود.
ماده ۱۳ – مدیر عامل رئیس هیئت مدیره بالاترین مرجع اداری موسسه بوده و علاوه بر اختیار اداره امور موسسه در حدود قوانین و مفاد این اساسنامه دارای وظائف و اختیارات زیر میباشد:
الف – اجرای کلیه مصوبات شورایعالی و هیئت مدیره در حدود قانون تاسیس موسسه و مقررات این اساسنامه و نظارت در حسن انجام کلیه امور اجرائی و اداری و مالی.
ب – اتخاذ تصمیم نسبت به کلیه امور استخدامی در حدود قوانین موضوعه و عزل و نصب کارمندان و کارکنان و کارگران اداری و فنی و صدور‌احکام مربوط به آنها.
پ – تهیه و تنظیم بودجه و کلیه امور اقتصادی و مالی و ترازنامه سالانه و صورتحساب سود و زیان و همچنین تدوین برنامه‌ها و تنظیم طرحهائی که برای اجرای قانون موسسه و پیشرفت امور لازم میباشد.
ت – تفویض قسمتی از اختیارات خود بمدیران و یا سایر کارکنان موسسه در حدود تخصص آنها.
ماده ۱۴ – مدیرعامل نماینده قانونی و تام‌الاختیار موسسه بوده و حق طرح و اقامه کلیه دعاوی حقوقی و جزائی علیه اشخاص و جواب‌گوئی نسبت به دعاوی که اشخاص علیه موسسه طرح مینمایند دارد.
بعلاوه میتواند برای اجرای وظائف قانونی خود از کلیه تصریحات و اختیارات مربوط به وکالت و انتخاب وکیل با حق توکیل غیر استفاده نماید و بطور کلی مدیرعامل کلیه اختیارات قانونی بمنظور حفظ حقوق و معرفی موسسه در تمام مراجع اداری و قضائی را دارا خواهد بود.
بازرس
ماده ۱۵ – موسسه دارای یکنفر بازرس میباشد که از طرف وزیر اقتصاد برای مدت یک سال انتخاب میشود و پس از پایان مدت ممکن است مجدداً به سمت مزبور منصوب گردد.
ماده ۱۶ – وظائف بازرس بشرح زیر است:
الف – رسیدگی بحسابهای موسسه و ترازنامه سالانه و صورتحساب سود و زیان و تهیه گزارشهای لازم برای شورایعالی لااقل ۱۵ روز قبل از تاریخ تشکیل شورا بمنظور رسیدگی به ترازنامه.
ب – بازرس میتواند برای انجام وظائف خود در هر موقع بکلیه دفاتر و اسناد و دارائی موسسه مراجعه نموده و اطلاعات و مدارک لازم را از مدیرعامل موسسه درخواست نماید و مدیرعامل باید در چنین مواردی همه گونه تسهیلات لازم را در اجرای وظائف بازرس فراهم کند.
پ – اظهار نظر نسبت باموریکه از طرف شورایعالی ارجاع میشود.
ت – بازرس میتواند نظریات خود را بمدیر عامل اعلام دارد و در صورتی که مدیر عامل حداکثر ظرف ۱۵ روز نسبت بنظریات اقدامی بعمل نیاورد یا اقدام مدیرعامل بنظر بازرس قانع‌کننده نباشد بازرس میتواند مراتب را به شورایعالی گزارش نماید. ولی بازرس حق مداخله مستقیم در‌عملیات اجرائی موسسه را ندارد.
ث – حضور و شرکت در مذاکرات جلسات هیئت مدیره و شورایعالی بدون داشتن حق رای.
ج – در مواردی که بازرس برای انجام وظائف خود مراجعه به متخصص و کارشناسان را لازم بداند پس از جلب موافقت شورایعالی میتواند به هزینه موسسه یک یا چند نفر را موقتا دعوت نماید.
فصل سوم – امور مالی و ترازنامه و حساب سود و زیان
ماده ۱۷ سال مالی موسسه از اول فروردین ماه هر سال شروع و در آخر اسفند ماه همان سال خاتمه مییابد.
هیئت مدیره مکلف است هر سال تا آخر خرداد ترازنامه سال قبل را برای رسیدگی و تصویب بشورایعالی تسلیم دارد ترازنامه برای اطلاع عموم منتشر میشود.
ماده ۱۸ – کلیه چکها و قراردادها و موافقتنامه‌ها و هر نوشته‌ای که تعهدی برای موسسه ایجاد نماید با امضای مشترک مدیرعامل و یکی از اعضای هیئت مدیره معتبر و قابل پرداخت و اجرا خواهد بود.
ماده ۱۹ – رئیس حسابداری توسط مدیرعامل از میان کارمندان موسسه که دارای تجربه عملی در امور حسابداری بازرگانی و صنعتی باشند با موافقت هیئت مدیره انتخاب میشود کلیه اسناد و اوراق مالی و چکهای بانک در حدود قوانین و مقررات این اساسنامه وسیله رئیس حسابداری تهیه و تنظیم و بامضای مدیرعامل و یکی از اعضای هیئت مدیره خواهد رسید.
تبصره – حدود اختیارات رئیس حسابداری و ترتیب نگهداری و ثبت حساب‌های موسسه و واحدهای تابعه و تنظیم بودجه و ترازنامه و تعیین ارزش اقلام دارائی موسسه در موقع تهیه ترازنامه برابر آئین‌نامه ملی خواهد بود که به تصویب شورایعالی خواهد رسید.
فصل چهارم – مقررات مختلف:
ماده ۲۰ – تعیین حقوق و مزایای مدیرعامل و سایر اعضای هیئت مدیره و بازرس با رعایت قوانین مربوطه با وزیر اقتصاد است.
ماده ۲۱ – مادام که بودجه پیشنهادی موسسه به تصویب شورایعالی نرسیده است مدیرعامل مجاز است تا تصویب نهائی بودجه همه‌ماهه هزینه‌های مستمر و غیر مستمر و پرداختهای اداری و برنامه‌ای موسسه را برابر بودجه سال قبل با رعایت مقررات پرداخت و خلاصه پرداختی هر ماه را تا پنجم ماه بعد به وزیر اقتصاد تسلیم نماید.
ماده ۲۲ – تصویب ترازنامه سالانه موسسه از طرف شورایعالی بمنزله تفریغ بودجه و مفاصا حساب عملیات یکساله هیئت مدیره است.
ماده ۲۳ – هیئت مدیره موسسه موظف است همه‌ساله میزان کمک دولت به موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی را با توجه بمیزان درآمد و هزینه‌های تعیین و به شورایعالی پیشنهاد نماید.
میزان کمک دولت به موسسه پس از رسیدگی در شورایعالی در بودجه وزارت اقتصاد یک قلم پیش‌بینی خواهد شد.
ماده ۲۴ – وزارت اقتصاد مامور اجرای این اساسنامه است.
اساسنامه فوق مشتمل بر ۲۴ ماده و پنج تبصره میباشد و به استناد تبصره ۳۰ قانون بودجه سال ۱۳۴۴ در تاریخ نهم تیر ماه ۱۳۴۴ به تصویب کمیسیون مشترک دارائی مجلسین رسیده قابل اجراست.
رئیس مجلس شورای ملی – نایب رئیس مجلس سنا
مهندس عبداله ریاضی – دکتر سید محمد سجادی