شماره ۲۸۶۱۰/۴۴۵۲۰ – ۱۳۸۹/۲/۱۱
وزیران عضو کار گروه بررسی آیین‌نامه های قانون هدفمند کردن یارانه ها در جلسه مورخ ۱۳۸۹/۱/۳۱ بنا به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های امور اقتصادی و دارایی و رفاه و تأمین اجتماعی و معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس جمهور و به استناد تبصره (۱) ماده (۷) قانون یادشده – مصوب ۱۳۸۸- ، آیین‌نامه اجرایی ماده (۷) قانون مزبور را به شرح زیر موافقت نمودند:
ماده ۱ - در این آیین‌نامه، اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند:
الف – قانون: قانون هدفمند کردن یارانه ها – مصوب ۱۳۸۸ –
ب – سازمان: سازمان هدفمند کردن یارانه ها
پ – پایگاه اطلاعات اقتصادی خانوار: سامانه الکترونیکی مشتمل بر کلیه اطلاعات هویتی و اقتصادی خانوارهای کشور که به منظور شناسایی اقشار آسیب‌پذیر و تعیین گروه های هدف موضوع ماده (۷) قانون در سال ۱۳۸۷در مرکز آمار ایران تشکیل شده است و در این آیین‌نامه به اختصار «پایگاه» خوانده می شود.
ت – پرسشنامه اطلاعات اقتصادی: پرسشنامه‌های مربوط به جمع‌آوری اطلاعات اقتصادی خانوارهای کشور که جهت ایجاد پایگاه مورد استفاده قرار می گیرد و در این آیین‌نامه به اختصار «پرسشنامه» خوانده می شود.
ث – خانوار: از افرادی تشکیل می شود که براساس رابطه خویشاوندی درجه یک با یکدیگر زندگی می کنند و به صورت مشترک پرسشنامه واحدی را تکمیل نموده اند.
تبصره- فردی که پرسشنامه جداگانه ای را تکمیل کرده است در صورتی که تحت تکفل شخص دیگری نبوده و به طور اجتناب ناپذیری به تنهایی زندگی کند و از لحاظ درآمد و هزینه، زندگی مستقلی داشته باشد، خانوار تلقی می شود.
ج – روش ارزیابی فردی: روشی که از طریق آن، اطلاعات مربوط به خانوارها از طریق تکمیل پرسشنامه ها توسط سرپرست خانوار به صورت خود اظهاری یا با استفاده از بانک های اطلاعات آماری موجود در کشور جمع‌آوری می‌گردد.
چ – دریافت کننده یارانه: سرپرست خانوار یا فرد واجد شرایطی که برای دریافت یارانه های موضوع این آیین‌نامه تعیین می شود.
ح – پرداخت نقدی: هرگونه پرداخت مستقیم وجه نقد توسط دولت که از طریق حساب های بانکی به دریافت کننده یارانه صورت می گیرد.
خ – پرداخت غیرنقدی: هرگونه کمک مستقیم دولت به خانوارها در قالب کالا یا با استفاده از روش هایی مثل بن کاغذی یا الکترونیکی و کالابرگ و همچنین تخفیفات اعطایی در قالب قیمت های تبعیضی برق، گاز طبیعی و آب را شامل می شود.
د – خدمات مالی خرد: تأمین سرمایه های لازم در قالب انواع وام و دیگر خدمات مالی به گروه های هدف برای مواردی از قبیل تأمین نیازهای اولیه و ضروری می باشد.
ذ – توانمندسازی اقتصادی: افزایش درآمد و دارایی خانوار، کسب مهارت های شغلی، پایداری شغلی و امنیت درآمدی و افزایش سطح رفاه افراد و خانوارها.
ر – نهادهای حمایتی: کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور و یا سایر نهاد هایی که در اجرای قوانین موضوعه فعالیت می کنند.
ماده ۲- [اصلاحی ۱۴۰۱/۶/۲۰]
اشخاصی که متقاضی استفاده از یارانه های موضوع این آیین‌نامه هستند موظفند اطلاعات مورد درخواست سازمان را به روش هایی که آن سازمان اعلام می کند به صورت درست و کامل تکمیل و به مراجع ذی‌ربط تحویل نمایند. اشخاصی که اطلاعات نادرست و ناقص به مراجع مزبور ارایه دهند، متخلف محسوب شده و وفق ماده (۱۰) قانون، دولت مکلف است ضمن جلوگیری از ادامه پرداخت، درخصوص استرداد وجوه پرداختی اقدامات قانونی لازم را به عمل آورد.
تبصره- [لغو ۱۴۰۱/۶/۲۰]
ماده ۳- وزارت رفاه و تأمین اجتماعی موظف است با استفاده از پایگاه نسبت به گروه بندی خانوارهای جامعه هدف باتوجه به میزان درآمد خانوارها اقدام نماید.
تبصره- گروه های درآمدی مشمول دریافت های نقدی و غیرنقدی موضوع این آیین‌نامه به صورت سالانه با پیشنهاد وزارت رفاه و تأمین اجتماعی و تصویب مجمع عمومی سازمان تعیین می شود.
ماده ۴- سهم پرداخت نقدی، غیر نقدی و نظام جامع تأمین اجتماعی به پیشنهاد سازمان به تصویب مجمع عمومی سازمان مزبور می رسد.
ماده ۵- پرداخت های نقدی و غیرنقدی به کلیه خانوارهای کشور با توجه به ماده (۵) این آیین‌نامه با استفاده ازجدول زیر تعیین می گردد:
1 خانوارهای با درآمد متوسط و بالا کلیه خانوارهای کشور که پرسشنامه اطلاعات
اقتصادی را تکمیل کرده و متقاضی دریافت یارانه
هستند به استثنای خانوارهای ردیف (۲) این جدول
2 خانوارهای کم درآمد افراد شناسایی شده توسط وزارت رفاه و تأمین اجتماعی
و یا مورد تأیید وزارتخانه مذکور
تبصره ۱- خانوارهای کم درآمد موضوع این ماده با تأیید وزارت رفاه و تأمین اجتماعی به شرح زیر تعیین می گردد:
الف – اقشار آسیب پذیر تحت پوشش نهادهای حمایتی
ب – ساکنین مناطق محروم کشور
ج – سایر اقشار نیازمند حسب مورد
تبصره ۲ - سازمان موظف است حداقل شش ماه پس از اجرایی شدن قانون، نسبت به شناسایی خانوارهای با درآمد بالا اقدام نماید.
تبصره ۳- [اصلاحی ۱۳۸۹/۱۰/۷]
میزان پرداخت نقدی و غیرنقدی به هر یک از دریافت کنندگان یارانه به تفکیک خانوارهای کم درآمد، درآمد متوسط و درآمد بالا (پس از شناسایی) به پیشنهاد سازمان به تصویب مجمع عمومی سازمان مزبور می رسد.
ماده ۶- کمک های نقدی و غیرنقدی موضوع این آیین‌نامه به خانوار تعلق می گیرد. کمک های مربوط به هر خانوار به سرپرست قانونی آن خانوار یا کسی که طبق ماده (۹) این آیین‌نامه تعیین می شود، پرداخت می گردد.
ماده ۷- در مواردی از قبیل اعتیاد سرپرست خانوار به مواد مخدر، زندانی بودن، فوت یا مغقود و یا مجنون شدن، عدم حضور سرپرست در محل زندگی خانوار (مثل زندگی در خارج کشور)، عدم صلاحیت سرپرست خانوار و افرادی که در مراکز شبانه روزی نگهداری می شوند و فاقد سرپرست می باشند، کمک های موضوع این آیین‌نامه به تشخیص سازمان، به سرپرست دیگری پرداخت خواهد شد.
تبصره- افراد زندانی خود سرپرست از حکم این ماده مستثنی بوده و کمک های مربوط به حساب آنها واریز خواهد شد.
ماده ۸- سازمان موظف است از طریق حساب های بانکی، نسبت به پرداخت یارانه های موضوع این آیین‌نامه اقدام نماید.
تبصره ۱- سازمان حق استرداد وجوهی را که به صورت اشتباه یا به دلیل اطلاعات خلاف واقع ارایه شده توسط تکمیل کنندگان پرسشنامه ها به حساب اشخاص مشمول این آیین‌نامه واریز شده است، دارد.
تبصره ۲ - وجوه مسترد شده توسط سازمان، مجدداً جزء منابع پرداخت های نقدی به خانوارها قرار می گیرد.
تبصره ۳- سازمان، امکان اعمال محدودیت برداشت از حساب خانوار به صورت زمانی و ریالی و مدیریت در نحوه هزینه کرد وجوه واریزی دولت به این حساب ها را دارد. پرداخت یارانه های موضوع این آیین‌نامه منوط به این است که دریافت کننده، شرایط و ضوابط مربوط را که توسط سازمان از طریق پایگاه اطلاع رسانی اعلام می شود تأیید نماید.
ماده ۹ - آن بخش از اعتبارات موضوع این آیین‌نامه که برای گسترش و تقویت نظام جامع تأمین اجتماعی اختصاص می یابد، توسط سازمان برای اجرای بندهای زیر قابل تخصیص است:
الف – بیمه درمان
۱- افزایش بسته خدمتی بیمه های پایه درمان
۲ – افزایش بسته خدمتی درخصوص پوشش دارویی و درمان بیماری های خاص و صعب العلاج.
تبصره ۱- در راستای کاهش پرداخت هزینه های خدمات سلامت توسط مردم، سازمان می تو اند از محل منابع موضوع این ماده نسبت به افزایش سطح تعهدات سازمان های بیمه گر در زمینه تعرفه خدمات پزشکی بخش خصوصی اقدام نماید.
تبصره ۲- [اصلاحی ۱۳۸۹/۱۰/۱۹]
میزان پوشش هزینه های بندهای فوق و همچنین میزان پوشش تعرفه ها، سالانه با توجه به منابع مصوب با پیشنهاد سازمان به تصویب مجمع عمومی سازمان مزبور می رسد. در صورت لزوم، تعیین تعرفه خدمات پزشکی با رعایت قوانین مربوط به تصویب وزیران عضو مجمع عمومی سازمان می‌رسد.
ب – بیمه های اجتماعی
کمک به گسترش پوشش بیمه اجتماعی از طریق پرداخت بخشی از حق بیمه گروه های هدف به تشخیص وزارت رفاه و تأمین اجتماعی.
ج – حمایتی و توانمندسازی
۱ – [اصلاحی ۱۳۸۹/۱۰/۱۹]
تأمین بخشی از هزینه های اجرای طرح تأمین آتیه فرزندان مهر امام رضا (ع) موضوع تصویبنامه شماره ۱۶۴۴۲۰ت۴۳۳۴۳هـ مورخ ۱۳۸۸/۸/۱۸ و اصلاح آن.
۲ – کمک به تأمین بخشی از هزینه های مربوط به مسکن، تحصیل دانشجویان و ازدواج جوانان برای گروه های هدف.
۳ – کمک به تأمین مسکن جوانان برتر (در زمینه های علمی، فرهنگی، ورزشی و پژوهشی)
۴- تغذیه زنان باردار و کودکان زیر (۶) سال
۵- طرح گسترش خدمات مالی خرد برای گروه های هدف از طریق صندوق مهر امام رضا (ع) یا بانک ها.
۶- توانمندسازی اقتصادی زنان سرپرست خانوار و دختران خود سرپرست، معلولان، فرزندان ترخیص شده از مراکز حمایتی و فرزندان مددجویان.
۷ – کمک به اشتغال جوانان
تبصره – [اصلاحی ۱۳۸۹/۱۰/۱۹]
سازمان با همکاری دستگاه های اجرایی ذی‌ربط حسب مورد سهمیه تخصیصی بندهای این ماده در چارچوب ماده (۷) قانون و سقف پرداختی و ساز و کار اجرایی در هر مورد را همه ساله تعیین و جهت تصویب به مجمع عمومی سازمان مزبور ارایه خواهد نمود.
ماده ۱۰- به منظور جلو گیری از پرداخت های مضاعف به مشمولین ماده (۷) قانون در قالب برنامه های مختلف این آیین‌نامه، سقف پرداخت همه ساله به پیشنهاد سازمان و تصویب مجمع عمومی سازمان مزبور تعیین می شود.
ماده ۱۱- دستورالعمل های لازم برای اجرای این آیین‌نامه توسط سازمان با همکاری دستگاه های ذی‌ربط (حسب مورد) تهیه و ابلاغ می شود.
ماده ۱۲- سازمان موظف است در هر شش ماه گزارش فعالیت‌های موضوع این آیین‌نامه را تهیه و به هیأت وزیران ارایه نماید.
محمدرضا رحیمی – معاون اول رییس جمهور