مصوب ۱۳۴۴/۱۲/۴
ماده واحده
موافقت نامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در باره همکاری اقتصادی و فنی بمنظور ایجاد تأسیسات ذوب آهن و کارخانه ماشین‌سازی و نصب لوله گاز در ایران و واگذاری اعتبار برای این مقاصد شامل 19 ماده و یک ضمیمه و یک نامه پیوست تصویب و بدولت اجازه داده میشود که پس از مبادله اسناد تصویب مفاد آن را بموقع اجراء بگذارد.
قسمتی از 260 میلیون روبل اعتبار موضوع این موافقت نامه طبق ماده هفت لایحه قانونی برنامه عمرانی سوم کشور طی مدت این برنامه و بقیه در سالهای بعد مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
قانون بالا که مشتمل بر ماده واحده میباشد در جلسه روز یکشنبه بیست و چهارم بهمن ماه یکهزار و سیصد و چهل و چهار به تصویب مجلس شورای ملی رسیده بود در جلسه روز چهارشنبه چهارم اسفند ماه یکهزار و سیصد و چهل و چهار شمسی به تصویب مجلس سنا رسید.
رئیس مجلس سنا- مهندس شریف امامی
موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
در باره همکاری بمنظور ایجاد تاسیسات صنعتی و تاسیسات دیگر در ایران و واگذاری اعتبار برای این مقاصد
دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی با توجه به مناسبات حسن همجواری و همکاری موجود بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و با پیروی از تمایل طرفین به بسط و توسعه و تحکیم همکاری اقتصادی و فنی بر اساس تساوی حقوق و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر و احترام کامل به حق حاکمیت ملی هر دو کشور تصمیم اتخاذ نمودند این موافقتنامه را به شرح زیر منعقد نمایند:
ماده 1-
ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در موارد ذیل همکاری خواهند نمود:
1.تأسیس کارخانه ذوب آهن.
2 – احداث شاه‌لوله گاز.
3 – تأسیس کارخانه ماشین‌سازی.
خلاصه مشخصات هر یک از تأسیسات سه‌گانه فوق در ضمیمه‌ای که جزء لاینفک این موافقتنامه میباشد قید شده است.
ماده 2 –
بمنظور عملی نمودن همکاریهای موضوع ماده یک این موافقتنامه:
1 – سازمانهای شوروی عهده‌دار انجام امور زیر خواهند شد:
انجام کارهای اکتشافی و تحقیقاتی و طراحی مورد لزوم.
تهیه و تحویل تجهیزات و ماشینها و مصالح و وسائل مکانیکی ساختمانی که در ایران یافت نمیشود.
اعزام کارشناسان شوروی به ایران بمنظورهای زیر:
جمع‌آوری اطلاعات لازم اولیه برای عملیات تحقیقاتی و اکتشافی زمین‌شناسی.
نظارت در اجراء و مشاوره هنگام ساختن تأسیسات، تعلیم فنی افراد ایرانی برای کمک در نصب و تنظیم و بکار انداختن تجهیزات و ماشینها بمنظور بهره‌برداری از آن.
پذیرفتن افراد ایرانی در مؤسسات اتحاد شوروی برای کسب تعلیمات فنی در امور تولیدی بمنظور بکار گماردن این افراد در تأسیسات مذکور در ماده یک این موافقتنامه.
تسلیم اسناد و مدارک فنی ضروری برای تأمین بهره‌برداری عادی از تأسیسات پیش‌بینی شده در ماده یک این موافقتنامه بطرف ایرانی.
اسناد و مدارک فنی مذکور که سازمانهای شوروی به سازمانهای ایرانی تسلیم مینمایند از طرف ایران منحصراً در تأسیسات ایران مورد استفاده واقع خواهد شد. اسناد و مدارک فنی مذکور بدون موافقت قبلی سازمانهای شوروی به شخصیتهای حقوقی خارجی یا اتباع خارجه تسلیم نخواهد شد.
2 – سازمانهای ایرانی اقدامات ذیل را عهده‌دار خواهند شد:
دادن اطلاعات اولیه که طرف ایرانی در اختیار دارد و برای طراحی ضروری است به سازمانهای شوروی و همکاری با سازمانهای شوروی در جمع‌آوری و تنظیم سایر اطلاعات مورد لزوم.
بررسی و در صورت موافقت با آن تصویب طرحهائیکه از طرف سازمانهای شوروی تسلیم گردیده در ظرف دو ماه از تاریخ تسلیم.
ساختن تأسیسات و انجام کارها بر طبق طرحها با کمک فنی سازمانهای شوروی تهیه و تأمین نیروی انسانی و نیروی برق و آب و گاز و وسایل نقلیه و مصالح مورد لزوم که در ایران یافت میشود برای ساختن تأسیسات و انجام کارها و همچنین ساختن راهها و ابنیه فرعی و احداث لوله گاز و آب و خطوط لازم برق و ارتباطات و مخابرات تا محوطه تأسیسات.
بر طبق تأیید طرفین خریداری برخی تجهیزات و ماشینها و مصالحی که در ایران و اتحاد جماهیر شوروی ساخته نمیشود از کشورهای ثالث.
تأمین اعتبارات مالی لازم برای ساختن تأسیسات و انجام سایر کارها در ایران و تهیه محل سکونت و تأمین کمکهای پزشکی و ایجاد تسهیلات لازم برای رفاه عادی کارشناسان شوروی و تأمین وسائل نقلیه لازم برای انجام مأموریتهای داخلی در ایران برای کارشناسان شوروی که بموجب این موافقتنامه برای کمکهای فنی به ایران اعزام میشوند به هزینه ایران.
در صورت لزوم خریداری پروانه‌های روشهای تکنولوژیک و تجهیزات از هر جا که لازم باشد.
ماده 3 –
برای بهره‌برداری از تمام قدرت تولیدی پیش‌بینی شده در طرحها و تأسیسات موضوع این موافقتنامه در صورت تمایل طرف ایرانی سازمانهای شوروی بوسیله اعزام کارشناسان و تحویل قطعات یدکی و مصالح ضروری با شرایطی که مورد موافقت بعدی طرفین واقع شود به سازمانهای ایرانی مساعدت خواهند کرد.
ماده 4 –
دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی اعتباری تا مبلغ دویست و شصت میلیون روبل (یک روبل دارای 987412 /0گرم طلای خالص‌است) با بهره دو نیم درصد در سال به دولت شاهنشاهی ایران خواهد داد که برای همکاریهای فنی با ایران در ایجاد تأسیسات مذکور در ماده یک این موافقتنامه در موارد زیر از طرف دولت شاهنشاهی ایران به مصرف خواهد رسید:
پرداخت هزینه‌های مربوط به عملیات تحقیقاتی و اکتشافی و طراحی که سازمانهای شوروی انجام میدهند.
پرداخت بهای تجهیزات و ماشینها و وسائل مکانیکی ساختمانی و مصالحی که در ایران یافت نمیشود و بوسیله اتحاد جماهیر شوروی با شرط سیف بنادر ایران یا فرانکو مرز ایران و شوروی تحویل میگردد:
پرداخت هزینه‌های مأموریت کارشناسان شوروی که برای کمک فنی در ساختن تأسیسات و انجام کارهای موضوع این موافقتنامه به ایران اعزام میشوند به استثنای هزینه‌های آنان در داخل ایران که طرف ایرانی به ریال میپردازد.
پرداخت هزینه زندگی و اقامت افراد ایرانی که برای کارآموزی در امور فنی و تولیدی در مؤسسات مربوطه اتحاد شوروی به آن کشور اعزام میگردند.
در صورتی که مبلغ کل هزینه‌های سازمانهای شوروی مربوط به کمکهای فنی موضوع این موافقتنامه از مبلغ اعتبار تجاوز نماید مبلغ اضافه بر طبق موافقتنامه‌ها بازرگانی و پرداخت معتبر بین ایران و شوروی از طرف ایران پرداخت خواهد شد.
ماده 5 –
دولت شاهنشاهی ایران مبالغی را که از اعتبارات مذکور در این موافقتنامه در طی هر سال مورد استفاده قرار میدهد در ظرف دوازده سال به اقساط متساوی سالیانه مستهلک خواهد نمود. تاریخ شروع پرداخت اولین قسط مبالغ استفاده شده در هر سال دهم تیر ماه (اول ژوئیه) سال بعد از استفاده از اعتبارات مذکور خواهد بود.
بهره اعتبارات استفاده شده در هر سال از تاریخ استفاده از قسمت مربوطه اعتبار احتساب خواهد شد و بهره هر سال در ظرف سه ماه اول بعد از سال احتساب پرداخته خواهد شد. آخرین قسط بهره با آخرین قسط بازپرداخت اعتبار همزمان خواهد بود. تاریخ استفاده از اعتبار برای پرداخت بهای تجهیزات و ماشینها و مصالح تاریخ مذکور در مهر ایستگاه مقصد روی بارنامه یا هفت روز بعد از تاریخ صدور بارنامه دریائی مربوطه خواهد بود اما برای پرداخت هزینه انجام سایر کارها تاریخ استفاده از اعتبارات تاریخ صورتحساب تلقی خواهد شد.
ماده 6-
بمنظور نگاهداری حساب استفاده از اعتباری که بموجب این موافقتنامه داده میشود و همچنین نگاهداری حساب استرداد اصل و‌پرداخت بهره آن بانک مرکزی ایران و بانک دولتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی (و یا بدستور بانک اخیرالذکر بانک بازرگانی خارجی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی) برای یکدیگر حسابهای مخصوص اعتباری به روبل باز کرده و ترتیب فنی محاسبه و نگاهداری حسابهای اعتبار مذکور را متفقاً تعیین خواهند نمود.
ماده 7-
در صورت تغییر محتوی طلای روبل موضوع ماده چهار این موافقتنامه بانک مرکزی ایران و بانک دولتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی (و یا بدستور بانک اخیرالذکر بانک بازرگانی خارجی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی) در روز تغییر محتوی طلای روبل مانده حسابهای مربوط به‌اعتبار و بهره را که طبق ماده شش این موافقتنامه باز شده و همچنین مبلغ استفاده نشده از اعتبار را به تناسب تغییر حاصله ارزیابی خواهند کرد.
ماده 8 –
برای بازپرداخت اعتبار مذکور و پرداخت بهره آن که ایران بریال میپردازد بانک مرکزی ایران حساب جداگانه‌ای بریال (یک ریال محتوی 117316% گرم طلای خالص است) بنام بانک دولتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی (یا بدستور بانک اخیرالذکر بنام بانک بازرگانی خارجی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی) باز خواهد نمود. پرداختهای ایران بابت اصل و بهره اعتبار به ریال بوده و به این حساب منظور میگردد.
تسعیر روبل بریال بر اساس محتوی طلای روبل و ریال در روز پرداخت خواهد بود. مبالغی که بدین ترتیب بحساب فوق منظور میشود تحت شرایط موافقتنامه‌های بازرگانی و پرداخت بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی که در زمان خرید دارای اعتبار میباشند بمصرف خرید کالاهای ایران خواهد رسید و در درجه اول برای خرید گاز و پنبه و پشم خام و سنگهای معدنی‌فلزات غیر آهنی و خاویار و ماهی‌های غضروفی و پوست قره‌گل و چرم‌های خام و برنج و کشمش و کنجاله و برخی کالاهای صنعتی و همچنین صرف‌پرداختهای دیگر سازمانهای شوروی خواهد شد مبالغ مذکور همچنین ممکن است بر طبق تقاضای بانک بازرگانی خارجی اتحاد شوروی به ارز قابل تبدیل تسعیر و انتقال داده شود. خرید کالاهای مذکور در فوق اضافه بر سهمیه‌های مقرره در موافقتنامه معتبر مبادله کالا بین ایران و اتحاد شوروی خواهد بود.
در صورت تغییر محتوی طلای ریال ایران بانک مرکزی ایران و بانک دولتی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی (یا بدستور آن بانک خارجی اتحاد شوروی) در روز تغییر محتوی طلای ریال ایران مانده حساب مذکور در این ماده را به تناسب تغییر حاصله ارزیابی خواهند کرد.
تسعیر ریال به ارز قابل تبدیل بر اساس محتوی طلای ریال ایران به ارز قابل تبدیل مربوط در روز پرداخت خواهد بود.
دولت شاهنشاهی ایران حق دارد اصل و بهره اعتبار را قبل از موعد بپردازد.
ماده 9 –
دولت شاهنشاهی ایران هزینه‌های سازمانهای شوروی را برای اقامت کارشناسان شوروی در ایران به ریال با واریز نمودن مبالغ مقتضی به حساب جداگانه‌ای که در ماده هشت این موافقتنامه پیش‌بینی شده است به طرف شوروی خواهد پرداخت.
ماده 10 –
بمنظور انجام عملیات طراحی و تهیه و تحویل تجهیزات و ماشینها و مصالح و اجرای انواع دیگر کمکهای فنی سازمانهای شوروی میتوانند با سازمانهای مربوطه کشورهای ثالث همکاری کنند لکن در صورتی که اعزام کارشناس از کشورهای مذکور ضروری تشخیص داده شود سازمانهای شوروی قبلا موافقت طرف ایران را کسب خواهند نمود.
ماده 11 –
دولتین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در حداقل مدت ممکن پس از امضای این موافقتنامه سازمانهای مجاز ایرانی و شوروی را که قبلا برای اجرای هر یک از طرح‌های موضوع این موافقتنامه تعیین نموده‌اند بیکدیگر معرفی خواهند کرد. هر یک از دولتین میتوانند یک یا چند سازمان مربوطه را برای این منظور انتخاب و معرفی نمایند. هر یک از طرفین مجاز است سازمانهائی را که قبلا تعیین شده و بر طبق این ماده مسئول اجرای مفاد این موافقتنامه بوده‌اند تغییر بدهد و طرف دیگر را از این تغییر مطلع نماید.
هر یک از دولتین این حق را برای خود محفوظ میدارد که تمام تا قسمتی از حقوق و تعهدات ناشی از این موافقتنامه را که لازم بداند بهر یک از سازمانهای تابعه خود که مقتضی بداند منتقل نماید.
ماده 12 –
سازمانهای ایرانی و شوروی که مسئول اجرای مفاد این موافقتنامه هستند کلیه اطلاعات مورد لزوم سازمانهای مذکور را که مربوط به اجرای این موافقتنامه و پیمانهای اجرائی که متعاقباً بر اساس آن امضاء خواهد شد متقابلا مبادله خواهند نمود و کمکهای لازم را نسبت بیکدیگر معمول خواهند داشت. سازمانهای ایرانی و شوروی مخصوصا اطلاعات راجع به پیشرفت کارها و سایر اطلاعات مربوط به برنامه اجرای کارها و ساختن تأسیسات موضوع این موافقتنامه و پیمانهای اجرایی مربوطه را که بر اساس آن امضاء میشود در اختیار یکدیگر خواهند گذاشت.
ماده 13-
طرفین ایرانی و شوروی کمک خواهند کرد که در انجام کارهای تحقیقاتی و اکتشافی و طراحی و همچنین تهیه و تحویل تجهیزات و ماشینها و مصالح برای ساختن تأسیسات موضوع این موافقتنامه سازمانهای ایرانی بتوانند حداکثر کارهای مقدور را عهده‌دار گردند.
ماده 14-
سازمانهای شوروی تضمین مینمایند که:
1 – طرح‌های تأسیساتی که تهیه مینمایند با قدرت های تولیدی پیش‌بینی شده در ضمیمه این موافقتنامه و پیمان های اجرائی مطابقت خواهد داشت.
2 – تجهیزات و ماشین ها و مصالحی که از اتحاد شوروی تهیه و تحویل میشود با اسناد طراحی فوق‌الذکر مطابقت خواهد داشت.
3 – کار ماشین ها و تجهیزاتی که از اتحاد شوروی تحویل میشود با قدرت تولیدی اعلام شده در طرحها مطابق خواهد بود.
مدت های تضمین و ترتیب اجرای آن ها و سایر شرایط بموجب پیمان های اجرائی خواهد بود که بر طبق این موافقتنامه منعقد میشود.
ماده 15-
انجام کارهای تحقیقاتی و طراحی و تهیه و تحویل تجهیزات و ماشین ها و مصالح و کارآموزی فنی و تولیدی افراد ایرانی و انواع دیگر کمک های فنی مندرج در این موافقتنامه بر اساس پیمان های اجرائی خواهد بود که بین سازمان های صلاحیتدار ایرانی و شوروی که بر طبق ماده یازده این موافقتنامه معرفی شده و دارای اختیار میباشند منعقد خواهد گردید و ضمناً پیمان های مذکور حداکثر در ظرف دو ماه از تاریخ تسلیم آنها از طرف سازمان های شوری بوسیله طرفین مورد مذاکره و توافق واقع شده و به امضای طرفین خواهد رسید.
سازمانهای شوروی در ظرف دو الی سه ماه پس از تصویب طرح‌های تفصیلی از طرف سازمان های ایرانی پیشنهادهای خود را بصورت پیش‌نویس پیمان های تحویل ماشین ها و تجهیزات مصالح تسلیم سازمان های ایرانی خواهند نمود. در پیمان های اجرائی حجم و موعد و قیمت و ترتیب کارآموزی فنی و تولیدی افراد ایرانی و جریمه ناشی از تأخیر انجام تعهدات و سایر شرایط تفصیلی مربوط به کمکهای فنی مذکور در این موافقتنامه که بسازمان های ایرانی داده میشود تعیین خواهد شد. ضمناً قیمت تجهیزات و ماشین ها و مصالحی که از اتحاد شوروی برای ایجاد تأسیسات موضوع ماده یک این موافقتنامه تحویل داده خواهد شد با موافقت طرفین بر اساس قیمت های متداول بین‌المللی تعیین خواهد گردید. بعلاوه تعهدات سازمان های ایرانی درباره جمع‌آوری اطلاعات اولیه و آماده نمودن محل ساختمان ها و تأمین مسکن کارشناسان شوروی با شرایط ضروری زندگی عادی و کمک های پزشکی وسائل نقلیه برای مأموریت های داخلی و بررسی و تصویب طرحها و عده لازم کارگران و کارشناسان و‌کارهای دیگر و همچنین مواعد قطعی انجام این تعهدات در پیمان های اجرایی تعیین خواهد گردید.
ماده 16 –
اگر بعلت هر حادثه‌ای که جلوگیری از آن از قدرت هر یک از طرفین خارج باشد اجرای این موافقتنامه برای مدتی مختل گردد نمایندگان دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی با یکدیگر مشورت و درباره اقدامات ضروری موافقت خواهند نمود ضمناً در صورت عدم توافق در مدت مناسبی سازمان های ایرانی حق خواهند داشت کارهای ساختمانی تأسیسات را رأساً ادامه بدهند لیکن در چنین صورتی هم حقوق و تعهدات طرفین که بر طبق این موافقت نامه تا موقع بروز حادثه ایجاد شده بقوه خود باقی خواهد ماند.
ماده 17 –
در صورت بروز هر گونه اختلاف بین سازمان های ایرانی و شوروی درباره هر یک از مسائل ناشیه از این موافقتنامه یا پیمان های اجرائی مربوطه نمایندگان دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی با یکدیگر مشورت خواهند کرد و برای رفع اختلاف کوشش خواهند نمود.
ماده 18 –
به منظور بررسی حسن انجام این موافقتنامه و در صورت لزوم تهیه نمودن توصیه‌های مقتضی نمایندگان طرفین بر حسب دعوت یکی از طرفین اقلا 6 ماه یکبار با یکدیگر ملاقات خواهند نمود. توصیه‌های مذکور برای بررسی دولتهای طرفین متعاهدین تقدیم خواهد شد. ملاقاتهای مذکور به تناوب در تهران و مسکو صورت خواهد گرفت.
ماده 19 –
این موافقتنامه شامل نوزده ماده و یک ضمیمه است و بر طبق ترتیبات قانونی مقرره در هر یک از دو کشور به تصویب خواهد رسید و در روز امضاء موقتا اعتبار بافته و از روز مبادله اسناد مصوبه که در شهر تهران واقع خواهد شد دارای اعتبار قطعی خواهد گردید.
این موافقتنامه در تاریخ بیست و سوم دی ماه سال 1344 مطابق سیزدهم ژانویه سال 1966 مسیحی در شهر مسکو در دو نسخه اصلی هر کدام به زبان های فارسی و روسی منعقد گردید و هر دو متن دارای اعتبار یکسان است.
از طرف دولت شاهنشاهی ایران
از طرف دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
ضمیمه موافقتنامه ایران و شوروی مورخه بیست و سوم دیماه 1344 که مطابق سیزدهم ژانویه 1966 است.
1- فهرست تأسیساتی که در ایران با همکاری سازمان های ایرانی و شوروی ساخته خواهد شد:
1 – کارخانه ذوب آهن که شامل واحدهای زیر خواهد بود:
الف – کارخانه با دوره کامل تنظیم بار و ذوب چدن و تهیه فولاد و قسمت نورد به قدرت تولیدی بین پانصد هزار تا 600هزار تن فولاد در سال (با امکان توسعه بعدی قدرت ها تا یک میلیون الی یک میلیون و دویست هزار تن فولاد در سال ) که شامل قسمت های زیر خواهد بود:
قسمت کک‌سازی و شیمیائی با یک باطری کک‌سازی.
کارخانه آگلومراسیون.
قسمت کوره مرتفعه با یک کوره مرتفعه.
قسمت ذوب فولاد با دو کنورتیسور و دستگاههای فولادریزی مداوم.
قسمت نوردها با دو رشته نورد برای تهیه انواع مصنوعات فولادی به استثنای ورق.
قسمت پختن آهک و دلمیت و تهیه مواد نسوز
کارگاههای تعمیراتی و فرعی و آزمایشگاه.
دستگاههای داخل محوطه کارخانه مربوط به گاز آب و برق بخار هوارسانی با فشار تهیه اکسیژن و کمپرسور و انبارها و وسایل حمل و نقل خطوط ارتباطی محدود بمحوطه کارخانه و همچنین مراکز کامل تعلیماتی.
سازمانهای شوروی امور طراحی را انجام داده و ماشینها و تجهیزات و مصالح را تحویل خواهند داد و همچنین سایر انواع کمک های فنی را در مواعدی انجام خواهند داد که بکار انداختن کارخانه را در سال 1971 امکان‌پذیر سازد.
موضوع همکاری برای افزایش قدرت تولیدی کارخانه ذوب آهن تا یک میلیون الی یک میلیون و دویست هزار تن در سال و همچنین شرایط این همکاری مورد توافق بعدی طرفین واقع خواهد شد.
ب – معدن سنگ آهن برای کارخانه ذوب آهن – محل معدن در چغارت (بافق) است و قدرت تولیدی آن احتیاجات کارخانه ذوب آهن را تأمین خواهد کرد.
پ – معادن آهک و دلمیت و مواد نسوز.
ت – معدن ذغال سنگ برای کارخانه ذوب آهن کمک فنی در انجام عملیات تحقیقاتی و اکتشافی و طراحی مربوط به تجهیز معادن ذغال سنگ که ذغال آن قابل کک شدن میباشد در منابع ذغال سنگ کرمان حجم و مواعد کمک فنی در ساختمان و تجهیز معادن ذغال سنگ مستلزم توافق بعدی طرفین است.
2 – شاه‌لوله گاز به منظور تحویل گاز از ایران به اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی:
الف – قطعه ساوه – آستارا:
ساختمان آن مطابق مقررات این موافقتنامه عملی میشود. تحویل لوله‌ها و ملحقات و وسایل کنترل اتوماتیک و مخابرات برای این قطعه از طرف ایران انجام میگیرد. سازمانهای شوروی امور طراحی را انجام داده تجهیزات و وسایل مکانیکی و ماشین ها را میرسانند و همچنین سایر انواع کمک های فنی را در مواعدی انجام می‌هند که بکار انداختن لوله گاز را در سال 1970 امکان‌پذیر سازد.
ب – قطعه از منابع نفت و گاز جنوب ایران تا ساوه:
ساختمان آن با اعتبارات و وسائل طرف ایرانی عملی میشود. تحویل تجهیزات و ماشینها برای مراکز کمپرسور در این قطعه از ایستگاه مرکزی تصفیه گاز تا ساوه به حجم و در مواعدی که مورد توافق طرفین قرار گیرد و بکار انداختن لوله گاز را در سال 1970 امکان‌پذیر سازد از طرف سازمانهای شوروی انجام میگردد.
3 – کارخانه ماشین‌سازی با قدرت تولیدی بیست و پنج هزار تا سی هزار تن مصنوعات فلزی در سال: قسمتهای تشکیل‌دهنده کارخانه و فهرست مصنوعاتی که تولید خواهد کرد بعد از بررسی فنی و اقتصادی تصریح خواهد شد.
از تاریخ انعقاد پیمان مربوط به انجام امور طراحی سازمانهای شوروی کمک فنی در ساختن کارخانه در مواعدی میکنند که بکار انداختن نوبت اول کارخانه را در مدت سه سال و نوبت دوم کارخانه را در مدت چهار سال تا چهار سال و نیم تأمین نماید.
تبصره 1 – قدرت تولیدی هر یک از تأسیسات در پیمانهای اجرائی که بر طبق طرح منعقد میشود باید تصریح شود.
تبصره 2 – رساندن نیروی برق، آب، گاز، ساختمان، ابنیه برای آبگیری خطوط ارتباطی راههای آهن و اتومبیل رو تا حدود تأسیسات و همچنین ساختمان کوی های مسکونی در مواعدی که در پیمان ها پیش‌بینی شده از طرف ایران عملی میشود.
تبصره 3 – مواعد اجرای قسمت های جداگانه کارهای طراحی و تحویل تجهیزات و مصالح و دادن انواع کمک های فنی دیگر در حدود مواعد کلی در پیمان هائی تعیین خواهد شد که در این ضمیمه پیش‌بینی شده است.
محل امضاء – محل امضاء
مسکو 13 ژانویه سال 1966
جناب آقای رئیس کمیته.
افتخار دارم وصول نامه مورخ 13 ژانویه 1966 آنجناب را بمضمون زیر:
مسکو 13 ژانویه سال 1966
جناب آقای وزیر
بمناسبت اینکه موافقتنامه همکاری در ساختمان تأسیسات صنعتی و تأسیسات دیگر در ایران بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر‌شوروی سوسیالیستی در این تاریخ به امضاء رسیده است افتخار دارم موافقتی که حاصل شده است تأیید نمایم که اسناد فنی پیش‌بینی شده در ماده 2موافقتنامه مذکور که برای بهره‌برداری عادی از کارخانه ماشین‌سازی ضرورت دارد از طرف سازمان های شوروی تحویل داده خواهد شد و سازمان های‌ایرانی بهای آنرا از بابت و بر طبق شرایط اعتباری خواهند پرداخت که بر طبق ماده 4 موافقتنامه مذکور به ایران واگذار میشود.
جناب آقای وزیر احترامات فائقه اینجانب را بپذیرید.
اسکاچ کوف
رئیس کمیته دولتی شورای وزیران اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی برای روابط اقتصادی خارجی
جناب آقای علینقی عالیخانی
وزیر اقتصاد ایران و رئیس هیئت نمایندگی
دولت ایران – شهر مسکو
اعلام و تأیید نمائید که مفاد آن مورد موافقت اینجانب قرار دارد موقع را برای تجدید احترامات فائقه مغتنم میشمارم
علینقی عالیخانی وزیر اقتصاد ایران
جناب آقای اسکاچ کوف
رئیس کمیته دولتی شورای وزیران اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی برای روابط اقتصادی خارجی
موافقتنامه فوق مشتمل بر 19 ماده و یک ضمیمه و یک نامه منضم به لایحه قانون موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی درباره همکاری اقتصادی و فنی بمنظور ایجاد تأسیسات ذوب آهن و کارخانه ماشین‌سازی و نصب لوله گاز در ایران و واگذاری اعتبار برای این مقاصد بوده و صحیح است.
رئیس مجلس سنا – مهندس شریف امامی