شماره ۵۸۶۲۶ – ۲۲/۶/۱۳۸۹
مدیرعامل محترم روزنامه رسمی کشور
احتراماً به پیوست آیین‌نامه‌های حفاظتی حمل دستی بار، ایمنی امور پیمانکاری و آموزش ایمنی کارگران و کارآموزان مصوب ۵/۳/۱۳۸۹ و آیین‌نامه حفاظتی کار با سموم دفع آفات در کارگاهها و آیین‌نامه ایمنی تصفیه‌خانه‌های آب و فاضلاب مصوب ۲۹/۳/۱۳۸۹ که به تصویب مقام عالی وزارت رسیده برای درج در آن روزنامه ارسال می‌گردد.
مشاور وزیر و مدیرکل روابط عمومی ـ احسان ارکانی
آیین‌نامه آموزش ایمنی کارفرمایان، کارگران و کارآموزان
هدف:
آموزش ایمنی به عنوان فراگردی است که طی آن مجموعه ای از دانش های مرتبط و منظم همراه با عادات و مهارتهای حاصل از آن به فراگیر انتقال یافته و به همین سبب امروزه عدم توجه به آن عدم آگاهی از خطرات محیط کار را به طور حتمی و قطعی فراهم می آورد. در همین راستا این آیین‌نامه به منظور ارتقاء فرهنگ عمومی ایمنی مشمولین آن، ایمن سازی محیط کار، ارتقاء بهره‌وری، کاهش حوادث ناشی از کار و در نهایت صیانت از نیروی کار و منابع مادی کشور به استناد مواد ۸۵، ۹۱، ۱۹۳ و ۱۹۶ قانون کار جمهوری اسلامی ایران تدوین گردیده است.
دامنه شمول
مفاد این آیین‌نامه برای کلیه کارفرمایان، کارگران و کارآموزان کارگاههای مشمول قانون کار و کارگاههای خانوادگی لازم الرعایه می باشد.
فصل اول: تعاریف
ایمنی:
میزان یا درجه فرار از خطر را ایمنی گویند.
خطر:
به شرایطی اطلاق می شود که دارای پتانسیل رساندن آسیب و صدمه به کارکنان، خسارات به وسایل، تجهیزات، ساختمان ها و از بین بردن مواد یا کاهش قدرت کارائی در اجرای یک عمل از قبل تعیین شده باشد.
حادثه:
واقعه برنامه‌ریزی نشده و بعضأ صدمه آفرین یا خسارت رسان که انجام، پیشرفت یا ادامه طبیعی یک فعالیت یا کار را مختل می سازد و همواره در اثر یک عمل یا کار ناایمن یا شرایط ناایمن و یا ترکیبی از آن دو به وقوع می پیوندد.
صاحب کار:
شخصی است حقیقی یا حقوقی که مالک یا قائم مقام قانونی مالک کارگاه بوده و انجام یک یا چند نوع از عملیات یا فعالیت کارگاه را به یک یا چند پیمانکار محول می نماید و یا خود راسأ یک یا چند کارگر را در کارگاه متعلق به خود بر طبق مقررات قانون کار به کار می گمارد که در حالت دوم کارفرما محسوب می گردد.
مرجع ذیصلاح: در این آیین‌نامه: [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۱]
مرکز تحقیقات، تعلیمات، حفاظت فنی و بهداشت کار ستادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و گروه های تابعه می‌باشند.
تبصره: مرکز تحقیقات، تعلیمات، حفاظت فنی و بهداشت کار ستادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می تواند به منظور بسط و گسترش آموزش، از مجریان حقوقی مورد تأیید مرکز ستادی استفاده نماید.
فصل دوم- مقررات
ماده ۱ – کارفرما یا نماینده قانونی وی مکلف است پیش از راه اندازی کارگاه دوره های آموزش عمومی ایمنی متناسب با نوع کار را بگذارند.
ماده ۲ – در مورد کارگاه هایی که قبل از تصویب این آیین‌نامه راه اندازی شده اند، کارگران و کارآموزان شاغل می بایست دوره های آموزش ایمنی را طی نموده و گواهینامه مربوطه را اخذ نمایند.
ماده ۳ – در مورد کارگاه هایی که قبل از تصویب این آیین‌نامه راه اندازی شده اند، کارفرمایان مکلفند دوره های آموزش عمومی ایمنی را طی نمایند.
ماده ۴ – در مواردی که کار از طریق پیمانکاری انجام می گیرد، کارفرما و یا صاحب کار مکلف است قبل از انعقاد قرارداد از پیمانکاران و کارگران تحت پوشش آنها، مستندات آموزش ایمنی را اخذ نماید.
ماده ۵ – کارفرما مکلف است پیش از بکارگماردن کارگران و کارآموزان نسبت به ارایه آموزش های ایمنی متناسب با نوع کار به آنان از طریق مراجع ذیصلاح اقدام نماید.
ماده ۶ – کارفرما مکلف است با تایید مراجع ذیصلاح آموزش های ایمنی متناسب با نوع کار به کارگران شاغل و کارآموزان خود ارائه نماید.
ماده ۷ – در کارگاه هایی که مشمول طرح طبقه بندی مشاغل می باشند، گذراندن دوره های آموزش ایمنی منطبق با این آیین‌نامه می بایستی در شناسنامه شغلی کارگران مربوطه لحاظ گردد.
ماده ۸ – طی دوره های آموزشی مرتبط با ایمنی باید به عنوان یکی از ضروریات انتخاب و معرفی کارفرمایان و کارآفرینان و کارگران نمونه منظور گردد.
ماده ۹- [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۱]
دستورالعمل اجرایی این آیین‌نامه؛ تمامی مراحل فرآیند اجرا، نظارت و برگزاری دوره‌های آموزشی، احراز و تأیید صلاحیت مجریان و مدرسان آموزش را شامل می شود، توسط کمیته ای متشکل از اعضای ذیل تدوین می گردد و دستورالعمل فوق با توجه به آیین اجرایی آموزش مورد تأیید خواهد بود:
ـ رییس مرکز تحقیقات، تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار به عنوان رییس کمیته
ـ معاون اجرایی مرکز تحقیقات، تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار به عنوان دبیر کمیته
ـ مدیر کل بازرسی کار یا نماینده تام الاختیار وی
ـ یک نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه
ـ یک نفر نماینده انجمن صنفی مسوولین ایمنی کشور
ـ یک نفر نماینده کارگران
ـ یک نفر نماینده کارفرمایان
ـ یک نفر بازرس کار از ادارات کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان ها به انتخاب مدیرکل بازرسی کار
ـ یک نفر نماینده از گروه های تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار استانها به انتخاب رئیس مرکز
ماده ۱۰ – کلیه دوره های آموزش ایمنی در سراسر کشور از طریق مراجع ذیصلاح انجام خواهد گرفت.
ماده ۱۱ – ادارات کل کار و امور اجتماعی استانها مکلفند به موجب بند ج ماده ۹۶ قانون کار از طریق بازرسان کار، نظارت های لازم را اعمال نمایند.
ماده ۱۲- [اصلاحی ۱۴۰۱/۸/۱]
چگونگی برگزاری و اجرای دوره آموزشی در تمامی مراحل از ابتدا تا انتها دوره آموزشی ایمنی کارفرمایان، کارگران و کارآموزان مانند احراز، تأیید و ارائه گواهی صلاحیت مجریان و مدرسان آموزش ایمنی کار، برنامه‌ریزی و نظارت بر اجرای دوره، صدور گواهی نامه بر عهده مرکز تحقیقات تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت ستادی می باشد.
این آیین‌نامه مشتمل بر ۱۲ ماده و به استناد مواد ۸۵، ۹۱، ۱۹۳ و ۱۹۶ قانون کار جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ ۳ /۱۲ /۱۳۸۸ شورای عالی حفاظت فنی تدوین و در تاریخ ۵ /۳ /۱۳۸۹ به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی رسیده است.