قرارداد رژی [قرارداد تنباکوی تالبوت]

تاریخ تصویب: ۱۲۶۸/۱۲/۲۹
تاریخ انتشار: ۱۲۶۸/۱۲/۲۹

فرمان امتیاز تنباکو و توتون

منوپل خرید و فروش و ساختن در داخل یا خارج – کل تتن و تنباکویی که در ممالک محروسه عمل آورده می‌شود تا انقضای مدت پنجاه سال از تاریخ امضای این انحصارنامه، به ماژور تالبوت و به شرکای مشارالیه مشروط به شرایط ذیل، مرحمت و واگذار فرمودیم:


فصل اول
صاحبان این امتیازنامه، همه‌ساله مبلغ پانزده هزار لیره انگلیسی به خزانه عامره اعلی کارسازی خواهند نمود، اعم از اینکه از این کار نفع ببرند یا ضرر. این پول هر ساله در پنج ماه از سال گذشته، پرداخته می‌شود.


فصل دویم
فقط محض تعیین از تنباکو و تتنی که در ممالک محروسه به عمل آورده می‌شود، صاحبان این امتیاز ثبت از زراعی که می‌خواهند عمل زراعت این امتیاز را بکنند نگاه خواهند داشت، و دولت علیه به حکام محلیه حکم اکیده خواهد فرمود که زارعین تنباکو و تتن را مجبور به دادن ثبت نمایند و اذن و اجازه‌نامچه از برای فروش و معامله تتن و تنباکو و سیگار و سیگرت و انفیه و غیره، حق خالص صاحبان این امتیاز است و احدی جز صاحبان این امتیازنامه، حق صدور اجازه‌نامجات مذکوره ندارد و نخواهد داشت.
اصناف تتن و تنباکوفروش که مشغول این حرفت‌اند، در کسب و معاملات داخله خود برقرار خواهند بود، مشروط به داشتن اجازه‌نامه‌ها که دارندگان امتیاز خواهند داد.


فصل سیم
بعد از وضع جمیع مخارج متعلق به این عمل، و تقسیم صدی پنج سرمایه خودشان بین صاحبان این امتیاز، یک ربع منافع باقیمانده، سال به سال تسلیم خزانه عامره اعلی خواهند نمود و دولت ایران حق وارسی به دفاتر هر ساله آنها خواهد داشت.


فصل چهارم
جمیع اسباب کارخانه و ملزومات این کار که صاحبان امتیاز، داخل ممالک محروسه می‌آورند، از جمیع عوارضات گمرکی و غیره آزاد خواهند بود.


فصل پنجم
حمل و نقل تتن و تنباکو در ممالک محروسه، بلااجازه صاحبان این امتیاز ممنوع است، مگر اینکه مسافرین برای استعمال یومیه خودشان همراه داشته باشند.


فصل ششم
صاحبان این امتیاز باید جمیع تتن و تنباکوئی که در ممالک محروسه عمل آورده می‌شود ابتیاع، و در عوض آن نقد کارسازی نمایند. تا آن درجه که قابل استعمال باشد باید تمام تنباکو و غیره که فعلاً موجود است ابتیاع نمایند. قیمت که باید به عمل‌آورنده یا مالک داده شود، دوستانه بین عمل‌آورنده یا مالک و صاحبان امتیاز قرار خواهد شد، ولی در صورت عدم رضایت طرفین، به حکمیت مرضی الطرفین رجوع خواهد شد و حُکم حَکَم، قطعی و مجزی خواهد شد.


فصل هفتم
دولت علیه متقبل می‌شود که به هیچ وجه بر مالیات و عوارضات و رسوم گمرک حالیه درباره تتن و تنباکو و سیگار و سیگارت و انفیه، تا انقضای مدت پنجاه سال از تاریخ امضای این امتیازنامه نیفزایند. همچنین دارنده امتیاز و شرکای او متعهدند که تمام رسوماتی را که بالفعل از تنباکو عاید دولت علیه ایران می‌شود کماکان عاید گردد.


فصل هشتم
هر کس یا کسانی که بخواهند از این فصل، گریزی اختیار نمایند مورد سیاسات و مجازات دولت خواهند شد، و هر کس یا کسانی که در پیش آنها خفیةً تنباکو و تتن و غیره به جهت فروش پیدا بشود نیز به جریمه و سیاست سخت دولت گرفتار خواهند شد.
دولت علیه، حمایت و تقویت صریح هر چه تمام‌تر خود را در باره جمیع عمال صاحبان این امتیاز مرعی خواهند نمود و صاحبان این امتیاز نیز تعهد می‌نمایند که به هیچ وجه از حقوق خود موافق این اختیارنامچه تجاوز ننمایند.


فصل نهم
صاحبان این امتیاز مختار خواهند بود که تمام حقوق و امتیازات و تعهدات و غیره خود را به هر کس یا کسانی که میل دارند منتقل نمایند، ولی قبل از وقت به اولیای دولت علیه اطلاع خواهند داد.


فصل دهم
عمل‌آورنده یا مالک تتن و تنباکو، هر وقت تتن یا تنباکوی خود را حاصل نمود، باید خود نیز به نزدیکترین وکلای صاحبان این امتیاز اطلاع بدهد که حاصل ایشان به چه مقدار است، تا آنکه صاحبان این امتیازنامه بتوانند تعهدات مقرره فوق را در فصل ششم به موقع اجرا گذارند و آن را به زودی ابتیاع نمایند.


فصل یازدهم
صاحبان امتیاز حق نخواهند داشت اراضی ابتیاع نمایند، مگر به اندازه لزوم اجرای این امتیازنامه، چون انبار مورد لزوم.


فصل دوازدهم
زارعین بر طبق تفصیل شروطات که از جانب صاحبان این امتیاز به همراهی دولت مقرر می‌شود، محق می‌باشند به اندازه فی برای حاصل خود پیشکی به آنها داده شود.


فصل سیزدهم
اگر از تاریخ امضاء این امتیازنامه تا انقضاء مدت یک سال، کمپانی اجرای آن تشکیل نشود و شروع به کار نشود، این امتیازنامه از درجه اعتبار ساقط و باطل خواهد شد، مگر آنکه جنگ یا امثال آن، که مانع تشکیل کمپانی باشد واقع شود.


فصل چهاردهم
در صورت وقوع اختلاف مابین دولت علیه و صاحبان امتیاز، آن اختلاف رجوع به حکم مرضی الطرفین خواهد شد، و در صورت عدم امکان رضایت در تعیین حکم، اختلاف رجوع به حکمیت قطعی حَکمی به تعیین یکی از نمایندگان دولت اتازونی [آمریکا] یا آلمان یا اطریش مقیم طهران خواهد شد.


فصل پانزدهم
این امتیازنامه به دو نسخه مابین دولت علیه ایران و ماژور تالبوت، به امضای اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و ثبت وزارت امور خارجه مبادله شده و مضمون فارسی آن محل اعتنا خواهد شد.


به تاریخ بیست و هشتم شهر رجب المرجب سنه یک هزار و سیصد و هفت، [۱۲۶۸/۱۲/۲۹]
مطابق بیستم مارس سنه یک هزار و هشتصد و نود مسیحی

امضا- ناصرالدین شاه قاجار

امضا- ماژور جرالد تالبوت