[به موجب ماده واحده قانون نسخ قانون ثبت اسناد مورخه ۱۳۲۹ قمری، مصوب ۱۳۰۲/۱/۲۸ نسخ شده است.]
مصوب ۱۲ شهر جمادی‌الاولی ۱۳۲۹ قمری [۱۲۹۰/۲/۱۹]
باب اول – در تشکیل اداره ثبت اسناد
مقدمه
ماده ۱ – اداره ثبت اسناد عبارت است از دائره ثبت اسناد و دفتر راکد کل.
ماده ۲ – دائره ثبت اسناد در حوزه‌های محاکم ابتدائی که قانوناً تأسیس شده است تشکیل میشود دایره مذکوره مرکب است از:
(اولا) از مباشرین ثبت اسناد که در محلهائی که یا مقر محکمه ابتدائی است و یا در حوزه محکمه مذکوره واقع است معین میشوند.
(ثانیاً) از یک دفتر راکد که در تحت ریاست یک نفر مدیر در نزد محکمه ابتدائی تأسیس میشود.
ماده ۳ – دفتر راکد کل که در تحت ریاست یک نفر دفتردار کل است در مرکز در تحت اداره وزارت عدلیه تأسیس میشود.
ماده ۴ – عده مباشرین ثبت در هر محل و حوزه محکمه ابتدائی منوط بمقتضیات محل و کیفیات حوزه مذکوره میباشد و آن عده را وزیر عدلیه با موافقت وزیر مالیه و وزیر داخله معین نموده بمقامات لازمه پیشنهاد مینماید.
فصل اول- در مباشرین ثبت و حقوق و تکالیف آنها
ماده ۵ – مباشرین ثبت باید دارای شرایط ذیل باشند:
(اولا) تابعیت ایران.
(ثانیاً) مذهب اسلام.
(ثالثاً) سن آنها لااقل بیست و پنج باید باشد.
(رابعاً) دادن امتحان بطوری که در ماده ۸ مقرر است.
ماده ۶ – اشخاص مفصله ذیل نمیتوانند مباشر ثبت معین شوند:
(اولا) اشخاصی که در تحت قیمومیت شرعی هستند.
(ثانیاً) ورشکستگان بتقصیر.
(ثالثاً) مرتکبین جنایات از قبیل قتل و سرقت و غیرهما و معروفین بارتکاب جنایات که شرعاً برائت خود را حاصل نکرده‌اند.
ماده ۷ – مباشرین ثبت نمیتوانند با شغل خود شغلی را در ادارات دولتی یا انجمنهای بلدیه و ایالتی و ولایتی و غیرها توأم نمایند و یا شغل وکالت را در محاکم عدلیه متصدی شوند.
ماده ۸ – شغل مباشرت ثبت باشخاصی تفویض میشود که قبلا امتحان سواد فارسی و دانستن قوانین و نظامنامه راجعه بثبت اسناد را کاملا در حضور رئیس محکمه ابتدائی و مدعی‌العموم آن محکمه و مدیر ثبت داده باشند پروگرام آن امتحان را وزارت عدلیه مرتب و برای اطلاع اهالی در جراید محل اعلان مینماید.
تنبیه – هر گاه شغل مدعی‌العموم در محکمه ابتدائی تأسیس نشده باشد بجای او دو نفر از معاریف محل که صلاحیت امتحان نمودن را داشته باشند بمجلس امتحان دعوت میشوند.
ماده ۹ – رئیس محکمه ابتدائی صورت اشخاصی را که امتحان داده‌اند با اوراق راجعه بکیفیات امتحان نزد رئیس محکمه استیناف فرستاده اشخاص مزبوره را معرفی میکند و رئیس محکمه استیناف بعد از مداقه لازمه نتیجه امتحانات را بضمیمه عقیده خود بوزیر عدلیه راپرت داده منتظر صدور تصدیق وزیر عدلیه برای نصب مباشر ثبت میشود.
ماده ۱۰ – عزل مباشرین ثبت بعد از صدور حکم محکمه که صلاحیت حکم را دارد با وزیر عدلیه است.
ماده ۱۱ – مباشرین ثبت قبل از مباشرت بشغل خودشان باید در هیئت اجتماعیه محکمه ابتدائی قسم یاد نمایند که بصحت و درستی وظایف خود را انجام خواهند داد.
ماده ۱۲ – مباشرین ثبت در خدمت دولتی محسوب و از حیث رتبه و حقوق و کفایت خدمتی مقام معاونین منشی‌های (دفتردارهای) محاکم ابتدائی را دارند مقرری مباشرین ثبت به موجب ماده ۱۳۳ معین میشود.
ماده ۱۳ – مباشرین ثبت مکلفند که وظایف خود را فقط در حوزه محکمه ابتدائی متبوعه انجام بدهند و اقدامات آنها در خارج از حوزه مذکوره اثر قانونی ندارد ولی در حدود حوزه محکمه ابتدائی متبوعه مباشرین ثبت وظایف خود را نسبت بکلیه ارباب رجوع انجام میدهند ولو آن که اقامتگاه ارباب رجوع در خارج حوزه مذکوره باشد
ماده ۱۴ – مباشرین ثبت مکلفند اسنادی را که نزد آنها میآورند افشا ننمایند و مضمون آن اسناد را بکسی نگویند مگر در مواردی که قانون اجازه میدهد تخلف از مفاد این ماده مستلزم مجازاتی میشود که در ماده ۱۲۴ مصرح است.
ماده ۱۵ – مباشرین ثبت مهری خواهند داشت که علامت شیر و خورشید را دارا و در زیر آن نوشته خواهد بود فلان (اسم) مباشر ثبت فلان جا (محل).
ماده ۱۶ – نمونه امضاء و نمونه نقش مهر هر مباشر ثبت باید یک نسخه بدفتر راکد حوزه ابتدائیه و نسخه دیگر بدفتر راکد کل فرستاده شود که ضبط شده و در مواقع لازمه برای تطبیق با امضاء و مهر مباشر ثبت موجود باشد.
ماده ۱۷ – دفاتر ثبت باید قیطان کشیده و صفحات آن نمره دارو نمره صفحات معین و ممضی بامضای رئیس محکمه ابتدائی و عضو آن بوده به مهر رسمی محکمه ممهور باشد.
ماده ۱۸ – دفاتر مباشرت ثبت از قرار تفصیل ذیل است:
اولاً) دو دفتر برای ثبت اسناد بطوری که قانون معین میکند – یکی برای معاملات راجعه باموال غیر منقوله و دیگری برای سایر معاملات.
ثانیاً) دو دفتر فهرست که در آن مباشر ثبت مفاد اسناد ثبت شده و تصدیقات خود را با قید سجلات و امضاء‌ها و همچنین کلیه اقداماتی را که موافق وظایف خود بعمل میآورد نسختین مینویسد (به طور اختصار فهرست میکند).
ثالثاً) دفتر نماینده عمومی که بترتیب حروف تهجی برای کلیه اسنادی که در نزد مباشر ثبت ثبت یا تصدیق شده ترتیب میشود.
رابعاً) دفتر صورت اسنادی که در مباشرت ثبت تودیع میشود.
خامساً) دفتر صورت اشخاصی که ورشکسته و یا در تحت قیمومیت یا ولایت شرعی اعلان شده‌اند.
سادساً) دفتر عایدات.
ماده ۱۹ – صفحات دفاتر ثبت و تصدیق باید طولش هفت گره و عرضش پنج گره باشد و در هر صفحه ستونی خواهد بود برای اینکه صورتهائی که از ثبت یا سوادی که از سند داده میشود قید شود عدد سطور را در دفاتر ثبت و تصدیق با سایر تفاصیل وزیر عدلیه با موافقت وزیر مالیه معین و بجاهای لازم اعلام مینمایند.
ماده ۲۰ – دفاتر فهرست باید تماماً بیک اندازه بوده و حاوی پنج ستون مفصله باشد:
ستون اول – برای نمره کارگذار ابتدای هر سال شمسی تجدید میشود.
دوم – برای تاریخ روز و ماه سال.
سیم – برای اسم و شهرت و شغل و محل اقامت اشخاصی که سند آنها ثبت میشود و یا بآنها تصدیقی داده میشود.
چهارم – برای مضمون ثبت یا تصدیقی که میشود و حقوقی که دریافت میشود.
پنجم – برای قبض رسید اشخاصی که سندشان ثبت شده است یا تصدیقی گرفته‌اند یا ثبت سندی و یا سواد سندی که به آنها داده شده با قید اسم و شهرت و شغل قبض دهنده.
ماده ۲۱ – سایر دفاتر موافق اندازه و اسلوبی ترتیب میشود که وزارت عدلیه معین و نمونه آنرا بجای لازم می‌فرستد دفاتر عایدات موافق قوانین محاسبات عمومی با استحضار وزارت مالیه باید مرتب شود.
ماده ۲۲ – پس از انقضای یک سال از اتمام دفاتر ثبت و فهرست مباشر ثبت مکلف است در آخر هر دفتری عده اسنادی را که در آن ثبت یا تصدیق شده و همچنین عده اقداماتی را که فهرست شده معین و امضاء نموده دفاتر ثبت و هر دو نسخه دفتر فهرست را بدفتر راکد ثبت اسناد تسلیم نماید.
ماده ۲۳ – مدیر ثبت بصحت قیدی که در آخر دفاتر تسلیم شده بعمل آمده و بامضای مباشر ثبت رسیدگی نموده پس از تصدیق صحت و امضاء دفاتر مزبوره یک نسخه دفتر فهرست را بدفتر راکد تسلیم و دفتر ثبت را با نسخه دیگر دفتر فهرست بدفتر راکد کل ارسال میدارد.
ماده ۲۴ – مرخصی مباشرین ثبت اسناد موافق قانون مرخصی مستخدمین دولت و باجازه رئیس محکمه ابتدائی خواهد بود ولی باید مباشر ثبت در حین مرخصی و همچنین در حال مرضی که مانع از تصدی شغل است یک نفر را که دارای اوصاف و شرایط مباشر ثبت باشد به محکمه ابتدائی بجای خود معرفی کرده و مسئولیت اداء خسارتی که قانوناً بر عهده او است بعهده بگیرد.
ماده ۲۵ – در صورت فوت مباشر ثبت یا انفصال و یا عزل او رئیس محکمه ابتدائی فوراً دفاتر را توقیف کرده بدفتر راکد می‌فرستد و روی مهر مباشر با سوهان دو خطی که همدیگر را بطور عمودی تقاطع میکند کشیده آنرا از اعتبار میاندازد.
فصل دوم- در دفتر راکد و مدیر ثبت
ماده ۲۶ – دفتر راکد که در تحت نظارت مدیر ثبت است در نزد هر محکمه ابتدائی تأسیس میشود و مقصود از تأسیس آن حفظ نسخه از دفاتر فهرست و نمونه نقش مهر و امضاهای مباشرین ثبت و اسناد و اوراق راجعه بدائره ثبت اسناد است.
ماده ۲۷ – مدیر ثبت از مستخدمین دولت محسوب و از حیث رتبه و مقام و اوصاف و شرایط و حقوق و تکالیف خدمتی و عزل و نصب با عضو محکمه ابتدائی مساوی است.
ماده ۲۸ – در جاهائی که کثرت کار اقتضاء کند مدیر ثبت معاون داشته باشد معاون او نیز از مستخدمین دولت محسوب و از حیث درجه و مقام و اوصاف و شرایط و حقوق و تکالیف خدمتی و غیره با منشی‌های دفتردارهای محکمه ابتدائی مساوی است.
ماده ۲۹ – هر گاه مدیر ثبت معاون نداشته باشد وظایف او را در صورت مرض یا غیبت او موقتاً یکی از منشی‌های محکمه ابتدائی بانتخاب رئیس محکمه ابتدائی انجام میدهد.
ماده ۳۰ – مدیر ثبت دارای مهر مخصوصی با علامت شیر و خورشید بوده و در زیر آن علامت نوشته خواهد بود (دفتر راکد ثبت اسناد فلان محل) نمونه امضای هر مدیر ثبت و همچنین نمونه نقش مهر دفتر راکد باید بکلیه دفاتر راکد ثبت اسناد و دفتر راکد کل فرستاده شود که در موقع تطبیق مهر و امضای اسناد حاضر باشد:
ماده ۳۱ – علاوه بر تنظیم دفتر راکد دفاتر مفصله ذیل در دفتر مزبور باید ترتیب شود.
(اولاً) دفتر صورتهائی که از ثبت دفاتر فهرست باشخاص لازم از دفتر راکد داده میشود.
(ثانیاً) دفتر مخصوصی برای ثبت اسامی املاک موقوفه که در حوزه محکمه ابتدائی واقع است بترتیب حروف تهجی.
(ثالثاً) دفتر فهرست امور جاریه.
(رابعاً) دفتر عایدات.
در باب ترتیب و طرز دفاتر مدیر ثبت باجرای مقررات ماده ۱۷ و ۲۱ این قانون مکلف است.
فصل سیم- در دفتر راکد کل و دفتردار کل
ماده ۳۲ – مقصود از تأسیس دفتر کل حفظ دفتر مذکوره در ماده ۲۳ و نمونه امضاها و نقش مهر مباشرین ثبت و نمونه امضای مدیران ثبت و نقش مهر دفاتر راکد است.
ماده ۳۳ – دفتردار کل در خدمت دولتی محسوب و از حیث رتبه و مقام و حقوق و تکالیف خدمتی با عضو محکمه استیناف مساوی است و در صورتی که مشارالیه معاون داشته باشد معاون مزبور نیز در خدمت دولتی محسوب و از حیث رتبه و مقام و حقوق و تکالیف با منشی (دفتردار) محکمه استیناف مساوی میباشد.
ماده ۳۴ – دفتر راکد کل دارای مهر مخصوص با علامت شیر و خورشید بوده در زیر آن نوشته خواهد بود (دفتر راکد کل ثبت اسناد).
ماده ۳۵ – نمونه امضای دفتردار کل و نمونه نقش مهر دفتر راکد کل باید بکلیه دفاتر فرستاده شود که در مواقع لازمه موجود باشد.
ماده ۳۶ – علاوه بر تنظیم دفتر راکد کل دفتردار کل مکلف است دفاتر مفصله را ترتیب بدهد:
(اولا) دفتر فهرست صورتهائی که از ثبت دفاتر باشخاص لازم از دفتر راکد کل داده میشود.
(ثانیاً) دفتر فهرست امور جاریه.
(ثالثاً) دفتر عایدات.
ترتیب دفاتر مذکوره موافق مقررات ماده ۱۷ و ۲۱ این قانون و دستورالعمل وزارت عدلیه میباشد.
فصل چهارم- در نظارتی که نسبت باجزای اداره ثبت اسناد بعمل میآید و در مسئولیت آنها
ماده ۳۷ – مباشرین و مدیران ثبت و معاونین آنها در اداره و در تحت نظارت آن محکمه ابتدائی هستند که در حوزه آن واقعند.
ماده ۳۸ – محکمه ابتدائی در صورت لزوم باید بتوسط یکی از اعضای خود یا توسط مأمور مخصوص دفاتر مباشرین و مدیران ثبت حوزه خود را تفتیش نموده صحت یا عدم آنرا معین و یک نسخه راپرت خود را برئیس محکمه استیناف و نسخه دیگر را بوزارت عدلیه ارسال دارد.
ماده ۳۹ – مباشرین و مدیران ثبت و معاونین آنها و همچنین دفتردار کل و معاون او در مورد تقصیرات راجعه بشغل خودشان موافق قوانینی که برای صاحبمنصبان و مستخدمین عدلیه مقرر است مورد مسئولیت و مؤاخذه میشوند و در صورتی که خیانت یا جنایتی از آنها ناشی شود موافق قوانین بمحکمه که صلاحیت رسیدگی را دارد جلب و محاکمه میشوند.
ماده ۴۰ – در صورتی که از مباشر ثبت یا مدیر و یا معاون او رفتاری مشاهده شود که شایسته مقام آنها نبوده و در انظار عامه رکیک و قبیح باشد (ولو این که آن رفتار از اشخاص مذکوره در خارج از خدمت ناشی شود) اطلاعات راجعه بآن نوع رفتار و اعمال اشخاص مذکوره توسط رئیس محکمه ابتدائی یا مدعی‌العموم آن محکمه بمحکمه ابتدائی پیشنهاد شده محکمه مذکوره بعد از خواستن توضیحات از متهم و رسیدگی در جلسه اداری محکمه رأی خود را در ابقا یا انفصال مباشر یا مدیر ثبت اظهار میدارد و در موارد مقتضی اقدامات لازمه را بلاتأخیر برای ضبط اسنادی که متعلق بمردم در مباشرت ثبت امانت است بعمل میآورد رأی محکمه ابتدائی با تمام اسناد و نوشتجات نزد رئیس محکمه استیناف فرستاده میشود مشارالیه رأی خود را ضمیمه رأی محکمه ابتدائی نموده مراتب را بوزارت عدلیه پیشنهاد مینماید انفصال محکوم منوط بصدور حکم وزیر عدلیه است و حکم وزیر عدلیه قابل شکایت نیست.
ماده ۴۱ – شکایاتی که از مباشرین یا مدیر ثبت راجع بامتناع آنها از ثبت اسناد یا راجع به ثبت سندی و یا تخلف آنها از وظایف قانونی خودشان میشود در آن محکمه ابتدائی باید رسیدگی شود که مباشرین و مدیرهای ثبت در حوزه آن واقعند.
ماده ۴۲ – هر گاه شکایات مذکوره در ماده قبل از معاونین مدیر ثبت باشد در صورتی که مدیر ثبت حاضر باشد خودش بشکایات مذکوره رسیدگی کرده آنچه را که موافق ماده ۳۹ از خصایص محاکمه است بدانجا ارجاع مینماید ولی در صورت مرض یا غیبت مدیر ثبت کلیه شکایات از معاون او راجع بمحکمه ابتدائی متبوعه است.
ماده ۴۳ – شکایت نامه از مباشرین یا مدیر و یا معاون او باید در مدت دو هفته از تاریخ وقوع ماده شکایت بمحکمه ابتدائی داده شود.
ماده ۴۴ – یک نسخه شکایت نامه بخود متشکی عنه و دیگری بمحکمه ابتدائی داده میشود و متشکی عنه مکلف است که شکایت نامه را در مدت یک هفته یا توضیحاتی که لازم میداند بمحکمه متبوعه بفرستد محکمه مزبوره در صورت لزوم طرفی را که با شاکی در معامله یا ترتیب سندی شرکت داشته از شکایت شاکی مطلع نموده ضمناً روز رسیدگی را اعلام میدارد.
ماده ۴۵ – در صورتی که محکمه ابتدائی بعد از رسیدگی امتناع مباشر ثبت را از ثبت اسناد تصدیق کند شاکی میتواند در مدت دو هفته از تاریخ اعلام حکم محکمه به او حکم مذکور را استیناف نماید. ولی هر گاه محکمه ابتدائی ثبت سندی را که مباشر ثبت نموده است یا تصدیقی را که داده است تأیید نماید شاکی میتواند بجهت تکذیب اعتبار آن ثبت یا تصدیق در محکمه که صلاحیت رسیدگی را دارد از ثبت آن سند اقامه دعوا نماید.
ماده ۴۶ – بادعای خسارت از مباشر و مدیر ثبت و معاون او در محکمه ابتدائی متبوعه آنها رسیدگی میشود.
باب دوم- در مشاغل اداره ثبت اسناد
فصل اول – در مشاغل مباشرین ثبت و ترتیب انجام آن
قسمت اول- مواد عمومی
ماده ۴۷ – مشاغل مباشرین ثبت از قرار تفصیل است:
اول – ثبت اسنادی که نزد آنها میآورند موافق قسمت دویم این فصل.
دویم – دادن صورت از ثبت دفاتر اسناد همچنین سواد اسنادی که ثبت میشود موافق قسمت سیم این فصل.
سیم – تصدیقاتی که مباشرین ثبت موافق قسمت چهارم این فصل میدهند.
چهارم – پذیرفتن و حفظ کردن اصول اسنادی که در مباشرت ثبت امانت میگذارند.
ماده ۴۸ – در موارد ثبت یا تصدیق باید جهات ذیل قویاً رعایت شود:
اولا – تاریخ سال و ماه و روز و در مواقع لازمه ساعت.
ثانیاً – اسم شخص و اسم پدر و شهرت در صورتی که باشد و محل اقامت مباشر ثبت.
ثالثاً – امضای او.
ماده ۴۹ – در مواردی که مباشر ثبت صورتی از ثبت دفاتر یا سوادی از اسناد یا تصدیقی میدهد ذیل صورت و سواد و تصدیق را امضا و مهر کرده نمره دفتر را در آنها قید کرده تاریخ دادن آنها را صریحاً در خود صورت یا سواد یا تصدیق با تمام حروف مینویسد.
ماده ۵۰ – هر گاه صورت و سواد و تصدیق در روی چند ورق نوشته شده باشد باید اوراق مذکوره قیطان کشیده و ممهور و نمره صفحات معین و به امضای مباشر ثبت ممضی باشد.
ماده ۵۱ – امضای اشخاص در اسناد و تصدیقات و همچنین قبض رسیدی که در وقت گرفته صورت و سواد و تصدیق میدهند در صورتی که به زبان غیر فارسی باشد باید بزبان فارسی ترجمه و توسط مباشر ثبت تصدیق شود و هر گاه مباشر ثبت آن زبان خارجه را نداند ترجمه را بتصدیق عالم به آن زبان رسانیده امضای مترجم را تصدیق میکند.
ماده ۵۲ – اسامی اشخاص که اسناد خود را برای ثبت میآورند یا تصدیقی میخواهند و یا سندی را امضاء مینمایند باید با قید محل اقامت و شغل آنها بطوری صراحتاً نوشته شود که در هویت آنها تردیدی حاصل نشود.
ماده ۵۳ – هر گاه مباشر ثبت در هویت اشخاص شکی داشته باشد باید توسط دو نفر معروف خود که طرف اعتماد او باشند تحقیقات لازمه بعمل آورد تحقیقات مذکوره را در دفتر و همچنین در خود اسناد و تصدیقاتی که میدهد قید میکند در معاملات راجعه به غیر منقول تحقیقات باید توسط سه نفر معروف و معتمد بعمل آید.
ماده ۵۴ – در صورتی که مباشر ثبت نتواند بوسیله مذکوره در ماده قبل هویت اشخاص را معلوم کند این نکته را در سند و تصدیق و دفتر قید کرده وسایل دیگری را که بواسطه آن هویت اشخاص را معلوم کرده ذکر مینماید.
ماده ۵۵ – وقتی که مباشر ثبت سندی راجع بنفع خود یا کسانی که در تحت ولایت یا وصایت یا قیمومیت او واقعند یا با او قرابت نسبی تا درجه چهارم یا سببی تا درجه سیم دارند یا در خدمت او هستند ثبت مینماید باید بمطلعین که در سایر اسناد مقرر است دو نفر دیگر که معتمد بوده و اصحاب معامله را میشناسند منضم کرده با حضور ایشان سند را ثبت کرده بامضای ایشان نیز برساند و الا آن ثبت نسبت بمواد و مواردی که بنفع اشخاص مزبوره راجع است از درجه اعتبار ساقط است.
قسمت دوم- در ترتیب ثبت اسناد و اعتبار آن
ماده ۵۶ – اسناد باید کلمه بکلمه، من‌البدو الی الختم، متناً و هامشاً بلاتفاوت، مطابق با اصل ثبت شود.
ماده ۵۷ – مباشر ثبت نمیتواند اسناد اشخاصی را که طرفین یا یک طرف معامله آنها غیر بالغ یا مجنون یا سفیه هستند یا بواسطه ورشکستگی ممنوع از تصرفند ثبت نماید مگر اینکه ولی آنها آن معامله را کرده باشد و همچنین نمیتواند اسنادی را که موضوع معامله آنها از موقوفات یا از مشترکات عمومی یا مجهول‌المالک یا از املاک و اموال دولت بی‌اذن دولت است ثبت نماید و هر گاه در صلاحیت اشخاص شک داشته باشد باید بواسطه سه نفر در اموال غیر منقول و دو نفر در اموال منقوله تحقیق کرده و مراتب را ثبت نماید.
ماده ۵۸ – اشخاصی که توسط آنان تحقیقات مزبوره در ماده قبل بعمل میآید باید بالغ و امین و معروف مباشر ثبت باشند هر گاه مباشر ثبت آنها را نشناسد باید تصدیقی در باب هویت خودشان از یکی از ادارات رسمی ابراز نمایند.
ماده ۵۹ – هر گاه اشخاص مطلع یکی از صفات مفصله ذیل را دارا باشند ثبت اسناد از درجه اعتبار ساقط است:
اولا – کور یا گنگ یا کر یا دیوانه یا غیر بالغ باشند.
ثانیاً – اشخاصی که در معامله ذینفع اند یعنی در خود سند معامله راجع بفایده و نفع آنها چیزی نوشته شده است.
ثالثاً – خدمه مباشر ثبت و اجزاء او چه در مباشرت ثبت اسناد باشند و چه در خارج آن.
رابعاً – اقوام اصحاب معامله تا درجه چهار و همچنین خدام اصحاب معامله.
خامساً – اشخاصی که بواسطه ارتکاب بجنایات محکوم شده‌اند.
ماده ۶۰ – مباشر ثبت نمیتواند برای ثبت اسنادی را قبول کند که موضوع آن و معامله که شده است مخالف قوانین شرع و مملکت باشد و الا ثبت از درجه اعتبار ساقط است.
ماده ۶۱ – هر گاه اصحاب معامله یا مطلعین زبان فارسی را ندانند و مباشر ثبت نیز زبان آنها را نداند حضور مترجم لازم است.
ماده ۶۲ – در دفتر ثبت علاوه بر مندرجات ماده (۴۸) اسامی مطلعین و و سائل تحقیق هویت آنها و هویت اصحاب معامله و همچنین اسنادی که اصحاب معامله یا مطلعین در اثبات هویت خودشان ابراز مینمایند و وکالتنامه مصدقه و کلا باید صریحاً بعد از ثبت سند قید شود و نیز باید اسامی اشخاصی که حق گرفتن صورت را دارند قید شود.
ماده ۶۳ – تصدیقنامه هویت و وکالتنامه در مباشرت ثبت ضبط و در روی آنها تاریخ سال و ماه و روز و نمره ثبت دفتر قید شود.
ماده ۶۴ – مباشر ثبت قبل از ثبت سند حقی که بآن تعلق میگیرد باصحاب معامله یا وکلاء آنها اعلام مینماید و بعد از تحصیل رضایت آنها سند را ثبت میکند.
ماده ۶۵ – ثبت اسناد باید بزبان و خط فارسی باشد و سندی که بغیر زبان یا خط فارسی است باید مطابقت ترجمه آن با اصل بدواً بتصدیق عالم بآن زبان یا خط رسیده ترجمه مصدقه را مباشر ثبت قبول و ثبت نماید و اگر فقط امضاء سند بغیر خط فارسی باشد باید بتصدیق عالم بآن خط فارسی نوشته و بامضای آن عالم رسیده برای ثبت قبول شود.
ماده ۶۶ – ثبت باید خوانا بوده و اعداد راجعه بمبلغ و تاریخ و نمره لااقل باید یک مرتبه با تمام حروف نوشته شود و همچنین تاریخ و نمره باید با‌تمام حروف در روی سندی که ثبت شده است نوشته شود.
ماده ۶۷ – فاصله سطور از همدیگر باید بیک اندازه بوده سطور در یکجا شروع شده و در یکجا ختم شود بالا بردن سطور در آخر سطر اکیداً ممنوع است باید هر جا که سطر بانتها رسید مباشر ثبت بقیه مطالب را بسطر نو ببرد جای سفید و تصحیح و اضافه جایز است فقط به شرایط ذیل:
اولا – جای سفید را باید بدو خطی که همدیگر را تقاطع نمایند از حیز استفاده انداخت.
ثانیاً – در موقع تصحیح و اضافه باید روی کلماتی که اشتباهاً نوشته شده یا زیادی است خط نازکی با مرکب قرمز کشیده و هر گاه باید کلمات دیگر جای کلمات خط کشیده نوشته شود باید بین‌السطور بالای کلمات باطل شده نوشت.
ثالثاً – نکات فوق‌الذکر (جای سفید و تصحیح و اضافه) باید در آخر ثبت قید شده بامضای اصحاب معامله برسد هر گاه رعایت ترتیبات مقرره در‌این ماده نشود ثبت از درجه اعتبار ساقط است و مباشر ثبت موافق ماده ۸۱ و ۱۳۱ مجازات میشود.
ماده ۶۸ – تراشیدن و پاک کردن بهر نحوی از انحاء در دفتر ثبت اسناد بکلی ممنوع است هر گاه تخلف از مفاد این ماده بشود کلمات تراشیده و همچنین کلیه آنچه که در محل پاک شده نوشته شده است از درجه اعتبار ساقط است و مباشر ثبتی که مرتکب این خلاف قانون شده است موافق ماده ۸۱ و ۱۲۱ مجازات میشود.
ماده ۶۹ – ثبت سند برای اصحاب معامله یا وکلای آنها در حضور مطلعین قرائت و با اصل سند مقابله و با امضای آنها تصدیق میشود.
ماده ۷۰ – اصحاب معامله که قرائت ثبت دفتر را بی‌حضور مطلعین استماع نموده‌اند در وقت امضای ثبت باید اعلام نمایند که ثبت را قرائت کرده یا قرائت آنرا استماع کرده‌اند و مراتب باید در دفتر قید شود.
ماده ۷۱ – در صورتی که اصحاب معامله اشخاص کر یا کور یا گنگ باشند حضور مطلعین در قرائت و معامله ثبت سند لازم است.
ماده ۷۲ – اشخاصی که سواد دارند میتواند خودشان ثبت سند را خوانده رضایت خود را اعلام نمایند، و این نکته باید قبل از امضای ایشان در دفتر قید شود.
ماده ۷۳ – در مواردی که معامله راجع باشخاصی است که هم کرند و هم بیسواد بعلاوه مطلعین معمولی باید شخصی هم که طرف اعتماد آنها‌ست و میتواند با آنها باشاره حرف بزند دعوت شود و شخص مذکور باید جامع تمام شرایط مندرجه در ماده ۵۹ باشد بجز شرایط فقره چهارم که مانع از دعوت او نخواهد شد.
ماده ۷۴ – مباشر ثبت باید بتوسط سئوالاتی که راجع بموضوع سند است یقین حاصل نماید که شخص کر و بیسواد اشاراتی را که باو میشود میفهمد.
ماده ۷۵ – اشخاصی که هم کر و هم گنگ بوده و قادر بر قرائت باشند و طرف معامله هستند باید بعد از خواندن ثبت دفتر با خط خودشان در دفتر بنویسند که ثبت را خواندند و رضایت‌نامه دارند.
ماده ۷۶ – در موردی که اشخاص مذکوره در ماده قبل سواد نداشته باشند باید بعلاوه شخصی که باشاره با آنها حرف میزند نیز شخصی را دعوت کرد که این اشارات را میفهمد این شخص باید جامع شرایط مطلعین باشد بجز شرایط فقره چهارم که مانع از پذیرفتن او نیست.
ماده ۷۷ – بعد از اجرای ترتیبات فوق‌الذکر ذیل ثبت را در خود دفتر ثبت اصحاب معامله و مطلعین و مباشر ثبت امضاء میکند.
ماده ۷۸ – هر گاه طرف یا طرفین معامله بواسطه بیسوادی یا جهات دیگری نتوانند امضاء نمایند شخص دیگری به امر ایشان امضا نموده و مطلعین نیز جهت را قید و امضاء مینمایند.
ماده ۷۹ – هر گاه طرف معامله بواسطه مرض سخت یا موانع مشروع دیگری نتواند در مباشرت ثبت حاضر بشود، مباشر ثبت میتواند در خارج از ساعاتی که برای کار در مباشرت معین شده در منزل آن شخص حاضر شده با رعایت تمام ترتیبات مقرره وظایف خود را انجام بدهد.
ماده ۸۰ – برای اینکه تاریخ ثبت بیشتر ثابت و مصون از تغییر باشد مباشر ثبت همه روز هنگام بسته شدن مباشرت تمام دفاتر را میبندد مقصود از بستن دفاتر آنست که مباشر ثبت در ذیل آخرین سطر تاریخ روز و ماه و سال را گذاشته امضاء مینماید تخلف از مفاد این ماده مستوجب مجازاتی میباشد که در ماده ۱۳۱ مقرر است.
ماده ۸۱ – هر گاه بواسطه تقصیر مباشر ثبت سندی را از اعتبار افتاده باشد مشارالیه باید بعلاوه مجازات مقرره از عهده مصارف ثبت آن سند بر‌آید.
اعتبار ثبت اسناد
ماده ۸۲ – مقصود از ثبت اسناد موافق ترتیباتی که در این قانون مقرر است رسمی کردن اسناد ثبت شده است یعنی قطعی کردن تاریخ سند و ضبط خط و مهر و اقرار و حفظ مندرجات سند از تغییر و تبدیل.
ماده ۸۳ – سند رسمی از جهات مذکوره در ماده قبل در محاکم عدلیه معتبر و در مقام دعوا محل اعتماد است بنا بر این کسیکه بر علیه او سند رسمی ابراز میشود نمیتواند اظهار بی‌اطلاعی یا شبهه و تردید نسبت به آن سند نماید فقط در مقام رد سند یا باید مجعول بودن آن را مدلل نماید و یا ثابت کند که سند رسمی بجهتی از جهات قانونی از اعتبار افتاده است.
قسمت سیم- در دادن صورت از دفاتر ثبت اسناد و سواد اسناد
ماده ۸۴ – قواعد مقرره در مواد ۴۸ و ۵۲ و ۶۶ و ۶۸ در موقع دادن صورت ثبت سند و سواد نیز لازم‌الرعایه است و الا صورت و سوادی که داده میشود از درجه اعتبار ساقط است.
ماده ۸۵ – صورت ثبت سند فقط باشخاصی داده میشود که در دفتر ثبت معین شده یا بوکلا و یا بوراث آنها و یا بالاخره باشخاصی که آن حق به آنها منتقل شده انتقال حق را بخود ثابت نمایند در مواردی که صورت ثبت سند باشخاصی داده میشود که حق گرفتن صورت را ثابت کرده‌اند ولی اسم آنها در سند قید نشده است و همچنین در مواردی که صورت موافق ماده ۸۶ بحکم محکمه داده میشود باید نکات مذکوره در دفتر و صورتی که داده میشود قید شود.
ماده ۸۶ – اشخاصی که در ماده قبل مذکور نیستند فقط بحکم محکمه که صلاحیت حکم را دارد میتوانند صورت بگیرند.
ماده ۸۷ – کسانی که خود حق گرفتن صورت ثبت یا سواد سند را داشته و صورت یا سوادی سابقاً گرفته‌اند میتوانند نسخه دوم و سیم و هکذا از مباشرت ثبت بگیرند مباشر ثبت آن را داده و چندم بودن آنرا در نسخه که داده در دفتر قید میکند.
ماده ۸۸ – مباشرین ثبت نمیتوانند سواد سندی را که در دفاتر ثبت شده بکسی غیر از اشخاصی که حق گرفتن صورت را دارند بدهند.
ماده ۸۹ – مباشرین ثبت نمیتوانند باشخاصیکه حق گرفتن صورت یا سواد را ندارند در باب اسنادی که ثبت میشود اطلاعات یا توضیحات بدهند مگر در موارد مفصله الذیل:
اولا- برای صاحبمنصبان عدلیه در صورتی که ایفای وظایف آنها اقتضا کند و کتباً این اقتضا را بمباشر ثبت اظهار نمایند.
ثانیاً – برای امنای سایر دوایر دولتی در صورتی که کتباً این لزوم را اظهار و اجازه رئیس محکمه ابتدائی را به آن اظهارنامه منضم نمایند.
ثالثاً – بغیر اشخاص مزبوره در فقره اول و دوم این ماده مشروط برضایتنامه کتبی یکی از اشخاصی که خود حق گرفتن صورت دارند یا موافق ماده ۸۶ بحکم محکمه که صلاحیت حکم را دارد.
ماده ۹۰ – مباشر ثبت تصدیق مطابق بودن صورت ثبت دفتر را با اصل ثبت و سواد سند را با اصل سند با ترتیبات مقرره بعمل میآورد.
ماده ۹۱ – دادن صورت ثبت سند یا سواد سند هر دفعه باید در دفتر قید شده و نیز تصریح شود که بکی داده شده است.
ماده ۹۲ – اشخاصی که صورت ثبت سند را میگیرند باید رسید آنرا در دفتر فهرست مباشرت ثبت نوشته و امضاء نمایند.
ماده ۹۳ – صورتی که موافق قواعد مقرره نوشته و داده شده است حکم خود ثبت دفتر و اصل سند را دارد و همچنین سوادی گه [که] با رعایت ترتیبات قانونی داده شده است حکم اصل سند را دارد مادامی که مطابق نبودن صورت را با ثبت دفتر یا ثبت دفتر را با اصل سند یا مطابق نبودن سواد را با اصل سند طرفی که بعلیه او آن صورت یا سواد ابراز شده است ثابت ننموده ولی در مواردی که قانون ابراز اصل سند را تقاضا میکند ابراز صورت یا سوادی که از مباشرت ثبت اسناد گرفته شده است بجای اصل جایز نیست.
قسمت چهارم- در تصدیقاتی که مباشرین ثبت میدهند
ماده ۹۴ – تصدیقاتی که مباشرین ثبت بموجب خواهش ارباب رجوع میتوانند بدهند در موارد مفصله‌الذیل:
اولاً – تصدیق مطابق بودن سواد با اصل سند.
ثانیاً – تصدیق اصالت امضاء.
ثالثاً – تصدیق این که در چه تاریخ سندی در دفاتر ثبت ثبت شده است.
رابعاً – تصدیق اظهاری که از طرف شخصی توسط مباشر ثبت بشخص دیگری شده است.
خامساً – تصدیق هویت.
سادساً – تصدیق حیات.
ماده ۹۵ – تصدیق زنده بودن کسی را وقتی مباشر ثبت میتواند داد که یقین داشته باشد آن شخص در حال حیات است و اگر محتاج بتشخیص هویت او باشد اقداماتی را که در تشخیص هویت مقرر است بعمل میآورد و باید در تصدیقنامه تصریح کند که تا چه تاریخ و بکدام وسیله یقین به‌حیات آن شخص داشته و چه اقدام در اطلاع به حیات یا تشخیص هویت او نموده است.
ماده ۹۶ – در موارد تصدیق مطابق بودن سواد با اصل سندی که بمباشر ثبت ارائه میشود مشارالیه باید سواد را با اصل مطابق نموده و در تصدیق قید کند که چه کس اصل را باو ارائه داده و سواد از اصل برداشته شده است یا از سواد دیگری و در اصل یا سواد جای تراشیده یا پاک شده یا کلمات زیاد شده و یا ملاحظات مخصوص دیگری بوده یا نه.
ماده ۹۷ – تصدیق اصل بودن امضاء از قرار ذیل بعمل میآید: هر گاه سندی را طرفین یا طرف در حضور مباشر ثبت امضاء نکرده‌اند یا باید در حضور او امضا کنند و یا باید در حضور او اقرار نموده اقرار خود را امضاء نمایند.
ماده ۹۸ – تشخیص هویت اشخاصی که تصدیق اصالت امضاء میخواهند و مباشر ثبت آنان را نمی‌شناسد بترتیبی که در ماده ۵۳ و ۵۴ معین شده است بعمل میآید و تصدیق اصل بودن امضاء را مباشر ثبت در روی اصل سند نوشته و امضاء میکند.
ماده ۹۹ – تصدیق اینکه در چه تاریخ سندی در دفاتر ثبت اسناد ثبت شده است در روی خود سند به عمل میآید و قید میشود که چه شخص آن سند را آورده بود و در چه تاریخ و بخواهش چه شخص یا چه اشخاص آن سند در دفتر ثبت اسناد ثبت شده است.
ماده ۱۰۰ – در صورتی که شخصی بخواهد بطرف خود ایفای حقی یا ادای تکلیفی را اعلام نماید ممکن است که آن اعلام را توسط مباشر ثبت بعمل آورد مثلا اعلام موجر به مستأجر در تخلیه خانه یا اظهار طلبکار بمقروض در تأدیه دین ولی در کلیه این موارد باید اعلام برای نیل بمقصودی نباشد که بر خلاف قوانین است.
ماده ۱۰۱ – مباشر ثبت در این موارد تصدیقنامه اعلامی را که بتوسط او بعمل آمده است بهر یک از طرفین که بخواهند میدهد و جواب طرف را با اظهاری که باو ابلاغ شده است در تصدیقنامه میتوان قید نمود ولی مشروط بر اینکه یا طرف خودش آن قید را بخواهد و یا رضایت خود را ابراز و امضاء نماید.
ماده ۱۰۲ – در صورتی که طرف غائب باشد یا بواسطه مرضی یا جهات مشروع دیگری یا بلاعذر مباشر ثبت را نپذیرد یا پذیرفته جوابی باظهار او ندهد مباشر ثبت بخواهش رجوع‌کننده میتواند مراتب را تصدیق نماید.
ماده ۱۰۳ – تصدیق هویت کسی بدینطور بعمل میآید که بدواً باید مباشر ثبت یقین کامل حاصل کند شخصی که تصدیق میخواهد فی‌الواقع خود او است و هر گاه تصدیق خواهنده را نشناسد باید موافق ماده ۵۳ و ۵۴ اقدامات لازمه در تشخیص هویت مشارالیه و حصول اطمینان بعمل آورد‌در این نوع تصدیقات باید مباشر ثبت تصریح کند که در چه تاریخ برای او یقین حاصل شده است که شخص تصدیق خواهنده خود او است و اقداماتی را که برای تشخیص هویت او کرده است در تصدیقنامه قید کند.
ماده ۱۰۴ – تصدیقاتی که مباشر ثبت موافق شرایط مقرره در قانون میدهد در محاکم و ادارات دولتی معتبر و محل اعتماد است مگر این که کسی که بر علیه او تصدیق مباشر ثبت ابراز میشود مجعول بودن تصدیقنامه را مدلل کند.
ماده ۱۰۵ – در هر تصدیقی که مباشر ثبت میدهد باید اسم اشخاص و شهرت و محل اقامت آنان و تاریخ سال و ماه و روز و در صورت لزوم ساعت و مضمون اقرار یا اظهار نوشته شود و در دفتر فهرست مباشرت ثبت تمام نکات مزبوره صریحاً قید میشود.
قسمت پنجم- اسنادی که در مباشرت ثبت امانت میگذارند
ماده ۱۰۶ – مباشرین ثبت میتوانند در حضور شهود اسنادی را که در مباشرت ثبت امانت میگذارند قبول نماید هر گاه صاحب امانت بخواهد امانت خود را در پاکت ممهور بمباشرت ثبت بسپارد باید در حضور دو نفر شاهد یا زیادتر صورت مجلس راجع باسناد نوشته شده و اسناد مذکوره در‌لف پاکت گذارده و مهر شده بمباشرت تودیع شود.
ماده ۱۰۷ – مباشر ثبت قبض رسیدی نوشته خودش و اشخاصی که شاهد قضیه بوده‌اند امضاء مینمایند و رسید را در دفتر فهرست ثبت میکنند.
ماده ۱۰۸ – هر گاه ارباب رجوع بقبض رسید اکتفا نکرده بخواهند که در حضور شهود صورتمجلس نوشته شده تمام سند متناً و هامشاً در آن‌صورت قید شود و اگر اسناد در لف پاکت سر بمهر است شکل ظاهری پاکت و مهر تصریح شود مباشر ثبت مکلف است که آن تقاضای ارباب رجوع را ایفا نموده صورت مذکور را ترتیب داده بعد از امضای خودش و صاحب امانت و شهود صورت مذکور را مشارالیه در دفتر ثبت اسناد با ترتیبات مقرره‌ثبت نموده بصاحب امانت بدهد.
ماده ۱۰۹ – اشخاصی که امانات خود را پس میگیرند باید استرداد آنرا در حضور دو نفر شاهد معتمد در دفتر فهرست مهر و امضا نمایند و امانات فقط وقتی مسترد میشود که قبض رسید یا صورتمجلس را اعاده دهند یا صورت آنرا بترتیبی که در باب صورتهای اسناد تصریح شده تسلیم و یا حکم محکمه را صلاحیت دارد ابراز نمایند.
ماده ۱۱۰ – اشخاصی که قبض رسید یا صورتمجلس و یا صورت اسناد مذکوره را برای استرداد امانات ابراز مینمایند و معروف مباشر ثبت نیستند باید حق خودشان را در گرفتن امانات ثابت نمایند.
فصل دویم- مشاغل مدیرهای ثبت و دفتردار کل و ترتیب انجام آن
ماده ۱۱۱ – مشاغل مدیرهای ثبت از قرار تفصیل است:
اولا – ترتیب دفتر راکد و مسئولیت تنظیم آن موافق نظامنامه‌ای که وزیر عدلیه مرتب مینماید.
ثانیاً – دادن صورت ثبت دفاتر و سواد اسناد متعلقه بدفاتر که در دفتر راکد مضبوط است و قبول و استرداد امانات که بدفتر راکد تودیع شده است.
ثالثاً – فرستادن صورتی از ثبت املاک موقوفه بتمام مباشرین ثبت که در حوزه محکمه ابتدائی متبوعه مدیر واقعند.
رابعاً – ترتیب دفتر اشخاصی که ورشکسته اعلان شده و همچنین صورت اشخاصی که در تحت قیمومت یا ولایت شرعی اعلان شده‌اند برای آنکه در مواقع لازمه با صورتی که مباشرین ثبت موافق ماده ۱۸ ترتیب میدهند مطابقه شود.
ماده ۱۱۲ – دفتردار کل مکلف است دفتر راکد کل را موافق نظامنامه که وزیر عدلیه مرتب مینماید تنظیم نماید و صورت ثبت دفاتری را که در دفتر راکد کل مضبوط است باشخاص ذیحق بدهد.
ماده ۱۱۳ – معاونین مدیر دفتر راکد و دفتردار کل به آنان در انجام مشاغل مرجوعه کمک مینمایند ولی صورت ثبت دفاتر و سواد اسناد راجعه به دفاتر را فقط وقتی معاونین مزبوره میتوانند باشخاص لازم بدهند که مدیر یا دفتردار کل غائب باشند و در این موارد باید معاونین موافق قوانین که برای مباشرین ثبت مقرر است رفتار نمایند.
فصل سوم- در حقوقی که اداره ثبت دریافت میدارد و ترتیب آن
ماده ۱۱۴ – حقوقی که مباشرین ثبت اسناد دریافت میدارند بر دو نوع است:
حقوق نسبی و حقوق ثابت.
حقوق نسبی باسنادی تعلق میگیرد که متضمن نقل و انتقال اموال باشد.
حقق ثابت باسنادی تعلق میگیرد که موضوع آن نقل و انتقال اموال نباشد.
ماده ۱۱۵ – تعرفه مخصوصی برای تعیین حقوقی که در اداره ثبت اسناد دریافت میشود منضم باین قانون میباشد.
ماده ۱۱۶ – هر گاه هر دو طرف معامله برای استفاده قانونی به اداره ثبت اسناد رجوع نمایند حقوق مقرره را بالمناصفه میپردازند و الا فقط طرفی که به اداره مذکوره رجوع میکند ولی هر گاه اصحاب معامله قراری در باب تأدیه حقوق مابین خودشان داده باشند موافق قرارداد آنان باید رفتار شود.
ماده ۱۱۷ – پس از ثبت سند مباشر ثبت مبلغ دریافتی را با تمام حروف در ذیل ثبت سند در دفتر و در روی سند مینویسد ولی در صورتی که معادل وجه دریافتی بر روی سند تمبر دولتی الصاق شده باشد نوشتن وجه در روی سند لازم نیست.
ماده ۱۱۸ – در خصوص دریافت حقوق دولتی مباشرین ثبت مکلف نیستند اسناد را در نوع و طبقه که طرفین اظهار میدارند قرار دهند و همچنین نباید بواسطه تأویلات و تفسیرات خودسرانه آن چه را که در مفاد عبارات اسناد مفهوم نمیشود فرض نمایند بلکه باید نوع حقیقی سند را مأخذ قرار داده موافق تعرفه حقوق دولت را دریافت کنند.
ماده ۱۱۹ – مباشر ثبت حق دارد صحت اقراراتی را که در حضور او میشود و همچنین صحت مندرجات اسناد را برای حفظ حقوق دولتی تفتیش و تحقیق نماید.
ماده ۱۲۰ – ترتیب محاسبات اداره ثبت اسناد و تفتیش آن موافق محاسبات عمومی دولتی است، و وزیر عدلیه با موافقت وزیر مالیه دستورالعمل اجرای آنرا مرتب و ابلاغ مینمایند.
باب سوم- در مجازات اجزای اداره ثبت و مقرری آنان
فصل اول – در مجازات
ماده ۱۲۱ – هر گاه اجزای اداره ثبت اسناد یکی از تقصیرات مفصله ذیل را مرتکب شوند از شغل خود معزول و بهیچ خدمت دولتی قبول نمیشوند به علاوه از دو سال الی چهار سال محبوس خواهند شد:
اول – اسنادی که بجهات ظاهره از سندیت افتاده قبول و ثبت نمایند مثل اسناد مجعوله و محکوکه و قلمرفته و امثال آنها.
دوم – سندی را بدون حضور طرفین یا یک طرف یا وکیل ثابت‌الوکاله آنان ثبت کنند.
سوم – سندی را باسم کسانی که آن معامله را نکرده‌اند ثبت کنند.
چهارم – تاریخ سندی یا ثبت سندی را در دفتر مقدم یا مؤخر ثبت کنند.
پنجم – قسمتی از دفاتر خود را مفقود یا مکتوم کنند یا ورقی بکشند یا به تزویر دیگری ثبت سندی را از استفاده بیندازند.
ششم – دفتر را بتراشند و یا پاک کنند خواه کلمه را بکلمه دیگر تبدیل و یا حذف نمایند.
ماده ۱۲۲ – هر گاه اجزاء اداره ثبت اسناد سندی را بدون تحقیق هویت اشخاص یا با عدم علم بصلاحیت اصحاب معامله یا با علم بعدم قابلیت موضوع معامله ثبت کنند از شغل خود معزول و بهیچ خدمت دولت قبول نمیشوند.
ماده ۱۲۳ – هر گاه اجزاء اداره ثبت اسناد سندی را که مفاد آن مخالف قوانین مقرره است ثبت کنند از شش ماه الی یکسال از شغل خود منفصل میشوند.
ماده ۱۲۴ – هر گاه اجزاء اداره ثبت اسناد صورت ثبت یا سواد سندی را بکسانی که در این قانون رخصت داده نشده بدهند یا خود اسنادیکه نزد آنان میآورند افشا نمایند یا مضمون آنها را بکسانی که حق ندارند توضیحات یا اطلاعات دهند از شغل خود معزول شده و بهیچ خدمت دولتی قبول نخواهند شد.
ماده ۱۲۵ – هر گاه اجزاء اداره مزبوره تصدیقاتی بدهند که مخالف واقع باشد از شغل خود معزول شده و بهیچ خدمت دولتی قبول نخواهند شد.
ماده ۱۲۶ – هر گاه اجزاء اداره ثبت اسناد سندی را که در اداره سربسته تودیع شده باز کنند از شغل خود معزول شده و بهیچ خدمت دولتی قبول نگردیده و از یک ماه الی شش ماه محبوس میشوند و هر گاه خود یا مضمون سند تودیع شده را بکسانی که حق استرداد آن را ندارند ارائه یا افشاء کنند‌از شغل خود معزول شده و بهیچ خدمت دولتی قبول نشده بعلاوه از شش ماه الی یک سال محبوس خواهند شد.
ماده ۱۲۷ – هر گاه اجزاء اداره مزبوره وجه ثبت را زیاده بر مقداری که قانوناً مرخصند نگاهداشته بخزانه عاید ندارند باید بقدر آنچه زائد بر‌قدر قانونی نگاه داشته‌اند از مقرری خود روی آن گذاشته بخزانه دولت تسلیم کنند.
ماده ۱۲۸ – هر گاه اجزاء اداره ثبت اسناد وجه ثبت را عمداً کمتر از تعرفه اخذ نمایند در دفعه اول دو مقابل آنچه کسر گرفته‌اند و در دفعه دوم سه مقابل و در دفعه سوم چهار مقابل از مقرری آنها مسترد بخزانه دولت میشود و اگر مقرری نداشته یا کفایت نکند در هر یک از صور مزبوره در مقابل هر‌یک تومان یک روز حبس خواهند شد و در دفعه چهارم علاوه بر ترتیب مقرر در دفعه سوم از شغل خود نیز منفصل میشوند.
ماده ۱۲۹ – هر گاه معلوم شود یکی از اجزاء اداره مزبوره بعد از اخذ حقوق دولت تمام یا قسمتی از آن را پنهان کرده از شغل خود معزول شده و به هیچ خدمت قبول نمیشود بعلاوه از شش ماه الی یک سال مقرری او مسترد و از شش ماه الی یک سال محبوس میشود.
ماده ۱۳۰ – هر گاه اجزاء اداره ثبت اسناد علاوه بر تعرفه وجهی اخذ کرده و بحساب دولت نیاورده باشند موافق ماده ۱۲۸ مجازات میشوند و اگر زیاده را بحساب دولت آورده‌اند بواسطه غفلت موافق ماده ۱۳۱ مجازات میشوند و در هر دو صورت زیاده بصاحبش مسترد میشود.
ماده ۱۳۱ – هر گاه اجزاه اداره مزبوره مقررات این قانون را در اصلاح جای سفید و کلمات زایده و عده و فاصله و توافق سطور و سایر ترتیبات مقرره در ماده ۶۷ و ۸۰ و همچنین دستورالعملهای وزارت عدلیه را در ترتیب دفاتر رعایت ننمایند در دفعه اول ثلث مقرری یک ماهه آنان و در دفعه دویم مقرری یک ماهه تمام مقطوع و در دفعه سوم شش ماه از این خدمت منفصل میشوند.
ماده ۱۳۲ – هر گاه اجزاء اداره مزبوره بواسطه تأخیر از وقت حضور یا غفلت و مسامحه امور اداره را معوق و معطل دارند در دفعه اول اخطار کتبی و در دفعه دوم اخطار کتبی با قید در ورقه خدمت و در دفعه سوم و چهارم و بعد از آن بهر دفعه بکسر مقرری یک ماهه مجازات میشوند.
فصل دوم- در مقرری اجزاء اداره ثبت اسناد
ماده ۱۳۳ – مقرری اجزاء اداره ثبت اسناد موافق قانون مقرری مأمورین و مستخدمین دولتی معین میشود.
ماده ۱۳۴ – علاوه بر مقرری مذکور اضافه از محل عایدات مباشرت ثبت همه ماهه برای مباشرین ثبت مقرر میشود و مقدار آن نباید کمتر از صدی‌دو و بیشتر از صدی چهار عایدات مباشرت ثبت باشد و اضافه هر محلی را نظر بمقتضیات آن محل وزیر عدلیه بموافقت وزیر مالیه معین و بمقامات لازمه پیشنهاد میکند.
ماده ۱۳۵ – هر ماه عشر مقرری هر یک از اجزاء اداره ثبت اسناد و عشر آنچه علاوه بر مقرری از عایدات بآنان داده میشود در صندوق عدلیه بعنوان ذخیره برای آنها محفوظ خواهد شد.
ماده ۱۳۶ – هر گاه یکی از اجزاء مرتکب تقصیری شده که بر حسب این قانون مستلزم کسر مقرری او است از وجهی که برای او ذخیره شده تأدیه خواهد شد و در صورت عدم کفایت از مقرری آنان مسترد میشود.
ماده ۱۳۷ – هر یک از اجزاء که تا آخر سال مرتکب تقصیری که موجب انفصال یا کسر مقرری است نشده بحسب تقاضای خود او نصف آنچه در آن سال برای او ذخیره شده باو داده میشود و در صورت انفصال یا وفات تمام ذخیره بعد از تأدیه حقوق متعلقه بآن بخود یا وارث او داده میشود.
تعرفه اعمال اداره ثبت اسناد
ماده ۱۳۸ – حقوقی که در اداره ثبت اسناد برای اعمال مقرره اخذ میشود از قرار تفصیل ذیل است:
اول) برای ثبت اسنادی که موضوع آنها عین مال غیر منقول است از قبیل قباله و بیع شرط و رهن و مصالحه‌نامه و هبه‌نامه و صداق‌نامه و‌وصیتنامه و وقفنامه و امثال آنها از هر یک تومان نیم شاهی دریافت میشود.
دوم) از ثبت اسناد متعلقه به اموال منقوله از نقود و اجناس و منافع اعیان از قبیل تمسکات و اجاره‌نامه و فته طلب و قبض و صداق‌نامه و غیرها بهر یک تومانی ربع یک شاهی.
سوم) برای ثبت کلیه اسنادی که موضوع مالی ندارد از قبیل طلاقنامه و وکالتنامه و قرارنامه و استشهادنامه و امثال آنها بهر سندی دو قران.
چهارم) برای دادن صورت ثبت دفتر بهر صفحه از دفتر دو قران.
پنجم) برای دادن سواد سند بهر صفحه که نمونه آن را وزارت عدلیه معین و اعلام مینماید دو قران.
ششم) از تصدیق مطابقت سواد با اصل و تصدیق اصالت امضا و تصدیق اینکه در چه تاریخ سندی ثبت شده و تصدیق اظهار یا اقرار کسی که از هر یکی دو قران.
هفتم) از تصدیق هویت یا حیات کسی بهر یک چهار قران.
هشتم) از تبلیغ اظهار کسی بکسی یا ثبت آن در دفتر پنجقران.
نهم) حق‌الامانه برای حفظ هر یک سندی که باز باشد یا یک پاکت سر بسته اگر چه متضمن چند سند باشد تا شش ماه و کمتر از آن هر چند باشد پنج قران و بعد از شش ماه اول تا شش ماه دیگر پنج قران و هکذا بهر شش ماه پنج قران و آخرین مدت بعد از شش ماه هر قدر باشد حکم شش ماه را دارد.
دهم) قبض رسید امانت که بصاحب امانت داده میشود یک قران.
یازدهم) صورت مجلس که بجای قبض امانت مرتب و بصاحب امانت داده میشود پنج قران.
تنبیهات
اول ) در هر مورد حق تعرفه کمتر از یک شاهی معفو است.
دوم ) کسور صفحه در فقره چهارم و پنجم – اگر سطور تا نصف صفحه نرسیده است نصف قیمت دریافت میشود و اگر از نصف گذشت قیمت تمام صفحه دریافت میشود.
سوم ) مخارج حرکت در فقره هشتم بعهده رجوع‌کننده است.
ماده ۱۳۹ – دایره ثبت اسناد در حوزه محاکم ابتدائی که قانوناً تشکیل شده تأسیس خواهد شد و وزارت عدلیه قبل از تأسیس دایره ثبت اسناد در محلی باید بدواً بودجه آن را از مقام مفنین گذرانیده بعد اقدام در تأسیس دایره مزبوره بنماید.