[به موجب بند ۴ قانون الغای برخی قوانین از تاریخ ۱۲۸۵/۶/۱۸ تا ۱۳۰۹/۱۲/۳۰، اعلام نسخ شده است.]
مصوبه پنجشنبه دهم شهر ذیقعده ۱۳۲۹ قمری
مطابق با نهم عقرب ۱۲۹۰
ماده 1 – مکتب و مدرسه عبارت است از تأسیساتی که برای تربیت اخلاقی و علمی و بدنی ابناء نوع دائر میگردد.
ماده 2 – پروگرام مدارس و مکاتب از طرف وزارت معارف معین میگردد و باید در پروگرام حیثیت علمی و صنعتی و نشو و نمای بدنی ملحوظ باشد.
ماده 3 – تعلیمات ابتدائیه برای عموم ایرانیان اجباری است.
ماده 4 – طریق تحصیل آزاد است لیکن هر کس باید آن اندازه از معلوماتی را که دولت برای درجه ابتدائی معین نموده تحصیل کند.
ماده 5 – هر کس مکلف است اطفال خود را از سن هفت به تحصیل معلومات ابتدائیه وادارد، اعم از اینکه در خانه باشد یا در مدرسه.
ماده 6 – در صورت لزوم طبی یا وجود مانع، با اطلاع مأمورین معارف، تأخیر شروع در ارسال طفل به مکتب جایز است.
ماده 7 – ملل غیر اسلامی در مدارس دولتی حق تقاضای تحصیل مذهب خودشان را ندارند، مجبور به تحصیل شرعیات اسلامی نیز نخواهند بود.
ماده 8 – مکاتب و مدارس بر دو قسمت است: رسمی و غیر رسمی:
رسمی آنست که از طرف دولت دایر شده باشد – غیر رسمی آنست که بانی مخصوص داشته باشد.
ماده 9 – هر کس مدرسه غیر رسمی افتتاح کند باید به اطلاع دولت برساند.
ماده 10 – کسی که میخواهد مدرسه افتتاح کند باید رعایت شرایط ذیل را بنماید:
1 – مدیر مدرسه کمتر از سی سال نباید داشته باشد.
2 – بنای مدرسه را موافق ملاحظات حفظ‌الصحه که از طرف وزارت معارف مقرر شده است فراهم نماید.
3 – در مدارس ابتدائی مدیر باید دارای تصدیقنامه تحصیلات مدارس متوسطه و در مدارس متوسطه دارای تصدیقنامه تحصیلات عالیه باشد.
4 – مدیر مدرسه باید معروف به سوء عقیده و اخلاق و عادات ذمیمه نبوده، مرتکب جنحه و جنایتی نشده باشد، و معلمینی را هم که انتخاب میکند باید علاوه بر شرایط مزبوره، هر کدام در فن خود تصدیق رسمی وزارت معارف را دارا باشند.
تبصره- [الحاقی ۱۳۳۵/۳/۹]
مادام که داوطلبان حائز تحصیلات متوسطه بقدر کافی برای مدیریت دبستان ملی نباشد وزارت میتواند به کسانی که دارای تقوی بوده و صلاحیت علمی و اخلاقی آنها مورد گواهی شورای عالی فرهنگ در تهران یا شعب آن در شهرستانها باشد اجازه تاسیس دبستانهای چهار‌کلاسه ابتدائی را بدهد و مدیریت دبستان را به آنان واگذار نماید.
ماده 11 – هر کس در هر جا تحصیل کرده باشد، تا در مقام امتحان رسمی برنیامده است در مدارس رسمی دولتی پذیرفته نخواهد شد.
ماده 12 – مفتشین دولتی در کل مدارس و مکاتب رسمی و غیر رسمی حق ورود و تفتیش دارند و هیچ مدیری در هیچ موقعی حق مخالف ندارد.
ماده 13 – مدارسی که از اموال اوقاف دایر است نیز از حیث امور اخلاقی و حفظ صحتی و ترتیب تعلیمات و امتحانات و غیرها تا اندازه‌ای که با غرض واقف موافقت کند در تحت نظارت وزارت معارف است.
ماده 14 – وزارت معارف باید تدریس کتبی را که مضر به اخلاق و دین محصلین است ممنوع نماید، و کتبی که از طرف وزارت معارف ممنوع شده باشد در هیچ مدرسه‌ای نباید تدریس بشود.
ماده 15 – مدارس و مکاتب بر چهار نوع است:
1 – مکاتب ابتدائی دهکده.
2 – مکاتب ابتدائی بلدی.
3 – مدارس متوسطه.
4 – مدارس عالیه.
ماده 16 – هر یک از مکاتب و مدارس چهارگانه پروگرام مخصوص قانونی خواهد داشت و وزارت معارف مسئول اجرای آن پروگرامها است.
ماده 17 – پروگرام مکاتب و مدارس ابتدائیه و متوسطه باید تعلیم واجبات دینی را بقدر لزوم شامل باشد.
ماده 18 – وزارت معارف ترتیب درجات و مراتب تحصیلیه را معین نموده برای هر کدام امتحانات و تصدیقنامه‌ها برقرار خواهد نمود که دخول در خدمات دولتی، موقوف به داشتن آن تصدیقنامه‌ها خواهد بود.
ماده 19 – در هر ده و در هر محله از قصبات یکی مکتب ابتدائی دهکده دایر میشود.
ماده 20 – در شهرها بر حسب عده نفوس و حاجت اهالی و کفایت مالیه محلیه، یک یا چندین مدرسه ابتدائی و متوسطه دایر خواهد شد.
ماده 21 – مدارس عالیه، در طهران و در مراکز عمده دایر خواهد شد.
ماده 22 – مخارج مدارس ابتدائیه در قصبات و بلاد، بعهده دولت و مخارج آنها از محل مالیاتی که در هر محل بموجب قانون برقرار میشود پرداخته خواهد شد.
ماده 23 – مخارج مکاتب دهکده نیز بر عهده دولت و بموجب قانون از مالکین دهکده و اهالی دریافت خواهد شد.
ماده 24 – مخارج مدارس غیر مجانی دولتی از محل حق‌التعلیمی است که از شاگردان اخذ میشود و چنانچه کسری داشته باشد بر عهده دولت است.
ماده 25 – مکاتب و مدارس مجانی که به خرج دولت اداره میشود فقط برای تمتع اطفال فقرا و اشخاصی است که رسماً عدم بضاعت آنها از طرف مأمورین رسمی محلی تصدیق شده باشد.
ماده 26 – ابنیه متعلقه به مکاتب و مدارس و سایر متعلقات مدارس از منقول و غیر منقول، در تحت نظارت وزارت معارف است.
ماده 27 – قبول محصلین بی‌بضاعت در مدارس متوسطه و عالیه بطور مجانی، بموجب قانون مخصوص خواهد بود.
ماده 28 – مجازات بدنی در مکاتب و مدارس ممنوع است.