ماده واحده – مجلس شورای ملی مقاوله نامه تلگرافی را که در مسکو بین نمایندگان دولتین ایران و اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی منعقد و امضا شده است بجزو ذیل تصویب مینماید:
۱ – مقاوله‌نامه تلگرافی مورخه ۲۷ آوریل ۱۹۲۳ مسیحی دارای دوازده ماده.
۲ – اظهارنامه راجع به مقاوله‌نامه تلگرافی مورخه ۲۷ آوریل ۱۹۲۳ مسیحی یک ورقه.
۳ – پروتوکل ضمیمه مورخه ۷ اکتبر ۱۹۲۴ که بین وزارت خارجه دولت ایران و سفارت دولت اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی در طهران امضا شده است.
این قانون که مشتمل بر یک ماده است در جلسه هفتم برج دلو یکهزار و سیصد و سه شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی – مؤتمن‌الملک
ترجمه قرارداد تلگرافی مابین ایران و روس
از یک طرف دولت ایران و از طرف دیگر جمهوری اشتراکی اتحادی ساوتی روسیه مایل میباشند که بر طبق ماده ۲۱ عهدنامه ۲۶ فوریه ۱۹۲۱ مسکو منعقده بین روس و ایران روابط تلگرافی بین مملکتین را مرتب نموده و در انجام این مقصود قرارداد مخصوص منعقد و امضا نمایند نمایندگان خود را بشرح ذیل انتخاب نمودند:
از طرف دولت ایران: آقای سید حسن تقی‌زاده رئیس هیئت اعزامیه تجارتی ایران به روسیه.
از طرف جمهوری اشتراکی اتحادی ساوتی روسیه: آقای ل. م. کاراخان معاون کمیسر ملی امور خارجه.
نمایندگان مزبور پس از تبادل اختیارنامه‌هائی که از طرف دول متبوعه خود داشتند و ثبوت صحت و اعتبار اختیارنامه‌های مزبوره در مقررات ذیل موافقت نمودند:
ماده اول – مبادله مخابرات تلگرافی مرتباً مابین ایران و روسیه برقرار خواهد شد و برای انجام این منظور طرفین متعاهدین متقبل میشوند که سیمهای تلگرافی را در امتداد خطوط ذیل بیکدیگر متصل نمایند:
1 – کراسنوادسک – چکشلر – استراباد.
2 – پولتراسک (عشق‌آباد سابق) – هودان – باجگیران – مشهد (دو سیم).
3 – آرتق – مشهد.
4 – سرخس روس – سرخس ایران – مشهد.
5 – جلفای روس – جلفای ایران – تبریز.
6 – آستارای روس – آستارای ایران – انزلی.
ماده دوم – طرفین متعاهدین در اخفای مطالب تلگرافاتی که بین مملکتین مبادله میشود سعی کرده و باسرع اوقات بمقصد مخابره خواهند نمود.
ماده سوم –
۱- برای تلگرافاتی که بین دوائر تلگرافی دولتین متعاهدین مبادله شده و مقصد یا مبداء یکی از نقاط مملکتین باشد قیمتهای اولیه ذیل برای هر کلمه معین میشود:
الف – برای تلگرافات متبادله بین روسیه و نقاط ایران که بوسیله سیمهای دولت ایران مخابره میشود ۶۵ سانتیم که سی سانتیم آن متعلق بدولت ایران و ۳۵ سانتیم متعلق بدولت روسیه میباشد.
صورت نقاط مزبوره از اداره تلگرافخانه ایران به اداره تلگرافخانه روس داده میشود.
ب – برای سایر نقاط ایران که مخابرات بتوسط سیمهای اداره هند و اروپائی بعمل آید ۸۵ سانتیم که پنجاه سانتیم آن عاید دولت ایران و ۳۵ سانتیم بدولت روسیه میرسد.
۲- قیمتهای اولیه ترانزیت از روی جدول (B) که ضمیمه نظامنامه اداره تلگراف بین‌المللی است معین میشود.
۳ – قیمتهائی که فوقاً در قسمتهای ۱ و ۲ مذکور گشته ممکن است باتفاق آراء در مواقعی که تغییراتی در مقررات جاریه قرارداد بین‌المللی تلگرافی و نظامنامه ضمیمه آن داده میشود اضافه یا کسر گردد مشروط بر اینکه دولتین متعاهدتین تغییرات مزبوره را امضاء یا بعدها قبول نمایند.
۴ – قیمتهائی که در این قرارداد معلوم شده نیز ممکن است باتفاق آراء در موقعی که طرفین متعاهدین تغییری را لازم دانند بتوسط ادارات تلگرافی مملکتین تغییر یابد معذلک تغییر مزبور در صورتی بعمل میآید که موافقت با قانون اساسی مملکتین داشته باشد.
۵ – قیمتهای مذکوره فوق در مورد مخابرات جرائد صدی پنجاه در ارتباطات بین روس و ایران تخفیف و در موضوع ارتباطات دیگر لااقل همان میزان تخفیف داده میشود.
ماده چهارم – تلگرافات اداری که مابین ادارات مرکزی پست و تلگراف دولتین متعاهدتین یا بین مأمورین مجاز راجع بامور تلگرافی و پستی مبادله شود مجاناً مخابره خواهد شد و همچنین کلیه تلگرافات راجع بتغییرات جوی مجاناً مخابره میشود.
ماده پنجم – کلیه تلگرافات خصوصی باید به حروف لاتین و یکی از زبان‌های فارسی و روسی و آلمانی و انگلیسی و فرانسه نوشته شود.
ماده ششم – تلگرافات و یادداشت‌های اداری که ضمیمه مخابرات تلگرافی میباشند و همچنین کلیه مراسلات رسمی مابین ادارات تلگرافی مملکتین بزبان فرانسه تحریر میشود.
ماده هفتم –
1 – محاسبات طرفین راجع بمبادله تلگرافات ماه بماه نوشته شده و بفرانک طلا تقویم میشود.
2 – مبلغ بدهی که از موازنه حساب حاصل میشود به فرانک طلا یا معادل آن به لیره انگلیسی سه ماه بسه ماه به اداره‌ای که طلبکار است پرداخت میشود و حساب هر سه ماه در ظرف یک ماه بعد از آن باید کارسازی شده و تجاوز از این مدت ننماید.
3 – پس از رسیدگی به محاسبات چنانچه سهو و خطائی شده باشد در جزو صورت حساب بعد منظور خواهد شد.
ماده هشتم –
1 – چنانچه در مبادلات تلگرافی بین ایران و روسیه بواسطه قصور اداره تلگرافخانه تلگرافی دیرتر از مدتی که برای وصول مکتوب پستی لازم است بمقصد برسد یا پس از پنج روز بعد از مخابره بمقصد برسد تمام قیمت مخابره تلگراف مزبور بر حسب تقاضای فرستنده آن مسترد میشود.
2 – مهلتی که در فوق معین شده در مورد تلگرافات دولتی و تلگرافات فوری و اطلاعات اداری که وجهی در ازاء مخابره آن اخذ شده باشد نصف خواهد بود.
3 – کلیتاً در سایر موارد راجع به کسر یا عدم پرداخت قیمت تلگراف یا استرداد وجه مخابره مقررات نظامنامه اداری تلگراف بین‌المللی مجری خواهد بود.
ماده نهم – ادارات تلگرافخانه ممالک متعاهد بمحض حصول امکان بموافقت یکدیگر اداره تلگراف بی‌سیم را برای روابط بین خود تأسیس و همچنین قیمت مخابرات تلگراف بی‌سیم را معین خواهند نمود ولیکن قیمتهای مزبوره در هر حال از قیمتهائی که در قرارداد جاریه بین‌المللی و در نظامات اجرائیه آن معین شده نباید تجاوز نماید.
ماده دهم – کلیتاً در مواردی که در این قرارداد پیش‌بینی نشده راجع بروابط تلگرافی مملکتین مقررات قرارداد جاری تلگرافی بین‌المللی و نظامنامه اداری ضمیمه آن مجری میباشد.
ماده یازدهم – این قرارداد سه ماه بعد از تاریخ امضا مجری و مدت آن یک سال میباشد – اگر هیچیک از طرفین متعاهدین سه ماه قبل از موقع انقضای این قرارداد قصد خود را مبنی بر نسخ اثرات این قرارداد بطرف دیگر اشعار ندارند باز هم یکسال دیگر مجری خواهد بود و همین طریق در سنوات بعد نیز معمول خواهد بود.
ماده دوازدهم – این قرارداد به تصویب خواهد رسید و مبادله نسخ مصوبه به اسرع اوقات ممکنه در مسکو صورت خواهد گرفت.
نظر بمراتب منظوره فوق نمایندگان دول متعاهده این قرارداد را امضاء و مهر نمودند.
بدو نسخه در مسکو ۲۷ آوریل ۱۹۲۳ نوشته شد.
اظهارنامه
در موقع امضای قرارداد تلگرافی مابین ایران و روس که بتاریخ ذیل بامضاء رسیده است طرفین متعاهدین اظهار میدارند: نظر باتحاد اداری که در‌امور تلگرافی مابین جماهیر ماوراء قفقاز و روسیه وجود دارد قرار شد که مقررات این قرارداد شامل حال دول متحده مزبوره نیز بگردد. لهذا دول متحده با روسیه از حیث امور تلگرافی یکی بوده و نمایندگی دول مزبوره را فقط یک اداره خواهد داشت.
نظر بمراتب مذکوره فوق نمایندگان دولت متعاهده این اظهارنامه را مهر و امضاء نمودند.
در مسکو به دو نسخه در ۲۷ آوریل یکهزار و نهصد و بیست و سه نوشته شد.
تقی‌زاده کاراخان
پروتوکل شهر طهران
7 اکتوبر ۱۹۲۴ مطابق ۱۵ میزان ۱۳۰۳
جناب مستطاب اجل آقای مشارالملک وزیر امور خارجه دولت علیه ایران از یک طرف و سیتواین باریس شومیاتسکی نماینده مختار دولت اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی از طرف دیگر این پروتوکل را راجع به مطالب ذیل بدین ترتیب منعقد داشته امضاء نمودند:
اول – زبان رسمی قراردادهای پستی و تلگرافی مورخ ۲۵ و ۲۷ آوریل ۱۹۲۳ منعقد فیمابین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، زبان فرانسه محسوب است.
دوم – قراردادهای مزبوره پس از تصویب آنها در مجالس مقننه مملکتین قطعاً بموقع اجرا گذارده خواهد شد.
این پروتکل به زبان روسی و فارسی تحریر شده و در موقع تعبیر هر دو متن معتبر میباشد.
مقاوله‌نامه و اظهارنامه و پروتوکل مسطوره در فوق مشمول ماده واحده مصوبه هفتم دلو یکهزار و سیصد و سه شمسی بوده و صحیح است.
رئیس مجلس شورای ملی – مؤتمن‌الملک