مصوب 27 مهر ماه 1306 شمسی
ماده واحده – مجلس شورای ملی عهدنامه تأمینیه و بیطرفی را که دارای هشت فصل و دو صورتمجلس و دو مراسله است و در تاریخ هشتم مهر ماه 1306 (اول اکتبر 1927) بین نمایندگان ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی امضا شده تصویب و اجازه مبادله نسخ صحه شده آن را به دولت میدهد.
این قانون که مشتمل بر یک ماده و متن عهدنامه ضمیمه است در جلسه بیست و هفتم مهر ماه یکهزار و سیصد و شش شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی – حسین پیرنیا
متن عهدنامه تأمینیه و بیطرفی
اعلیحضرت همایون شاهنشاه ایران
کمیته مرکزی اجرائیه اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
با در نظر گرفتن اینکه منافع طرفین متعاهدین مستلزم تعیین شرایط معینه است که موجب تشیید روابط محکم طبیعی و دوستی صمیمانه که بین طرفین موجود است باشد برای این منظور نمایندگان مختار خود را بترتیب ذیل معین نمودند:
اعلیحضرت همایون شاهنشاه ایران -آقای علی قلی خان انصاری وزیر امور خارجه ایران
کمیته مرکزی اجرائیه اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی -آقای گئورکی و واسلویچ چیچرین کمیسر ملی امور خارجه اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و لو میخائیلویچ کاراخان قائم‌مقام کمیسر ملی امور خارجه اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
نمایندگان مزبور پس از ارائه اعتبارنامه‌های خود که موافق قاعده و ترتیبات لازمه بود در مراتب ذیل توافق نظر حاصل کردند:
فصل اول
اساس روابط مابین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی عهدنامه 26 فوریه 1921 است که تمام مواد و مقررات آن معتبر مانده و شامل تمام خاک اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی می‌باشد.
فصل دوم
هر یک از طرفین متعاهدین متعهد میشوند که از حمله و تجاوزات به طرف مقابل و یا وارد کردن قوای مسلحه خود بخاک طرف مقابل خودداری بکنند.
در صورتی که یکی از طرفین متعاهدین مورد حمله یک یا چند دولت ثالث بشود طرف متعاهد دیگر متعهد میشود که بیطرفی خود را در تمام مدت مخاصمه محفوظ بدارد و ضمناً طرفی که مورد حمله واقع شده است نباید بر فرض هر قسم ملاحظات سوق‌الجیشی و تاکتیکی و یا سیاسی که باشد و یا هر نوع منافعی که برای او از آن متصور شود این بیطرفی را نقض نماید.
فصل سوم
هر یک از طرفین متعاهدین متعهد میشود که نه عملاً و نه رسماً در اتحادها و ائتلافهای سیاسی که بر ضد مصونیت بری و بحری و یا بر ضد استقلال و یا تمامیت و یا حاکمیت طرف متعاهد دیگر منعقد شده باشد شرکت ننمایند.
همچنین طرفین متعاهدین از مشارکت در محاصره‌ها و بایکت‌های اقتصادی که به وسیله دول ثالث بر ضد طرف متعاهد دیگر بعمل آمده باشد خودداری خواهند نمود.
فصل چهارم
نظر به تعهدات مقرره در فصل 4 و 5 عهدنامه 26 فوریه 1921 چون هر یک از طرفین متعاهدین قصد دارند در امور داخلی طرف متعاهد دیگر مداخله ننمایند و تبلیغات و یا مبارزه بر علیه طرف دیگر نکنند مستخدمین خود را در خاک متعاهد دیگر از اینگونه عملیات اکیداً ممنوع خواهند داشت.
اگر اتباع یکی از طرفین متعاهدین در خاک متعاهد دیگر اقدام به عملیات تبلیغات و مبارزاتی که مصادر امور آن مملکت آن را منع نموده باشند بنمایند.
دولت آن مملکت حق خواهد داشت مرتکبین را به مجازاتهای مقرره رسانده و از عملیات آنها جلوگیری بنماید.
همچنین باعتبار فصول مذکوره در فوق طرفین متعهد میشوند در خاک خود از تشکیلات و عملیاتی که ذیلاً شرح داده میشود تقویت نکرده و جلوگیری نمایند.
اولاً – از تشکیلات و دستجاتی که قطع نظر از اسم و عنوان آنها قصدشان مبارزه بوسیله عملیات تجاوزکارانه و یا بلوا یا سوء قصد بر علیه دولت طرف متعاهد دیگر باشد.
ثانیاً – از تشکیلات و دستجاتی که خود را بنام دولت تمام خاک متعاهد دیگر و یا یک قسمت آن معرفی مینمایند و همچنین قصدشان مبارزه با وسایل مذکوره در فوق با دولت متعاهد دیگر بوده و آسایش و صلح متعاهد دیگر را متزلزل مینمایند و یا سوء قصد نسبت به تمامیت ارضی متعاهد دیگر دارند بنا بر مراتب مذکوره در فوق طرفین متعاهدین همچنین متعهد میشوند که تجهیزات نفرات و ورود قوای مسلحه و اسلحه و مهمات جنگی و هر نوع مواد حربی را بخاک خود برای تشکیلات و دستجات مذکوره در فوق ممنوع بدارند.
فصل پنجم
طرفین متعاهدین متقبل میشوند که هر گونه اختلافاتی را که ممکن است مابین آنها حاصل شود و بطریق عادی سیاسی حل نتواند بشود به وسایل مسالمت‌کارانه که مطابق مقتضیات وقت باشد حل و تسویه نمایند.
فصل ششم
خارج از حدود تعهداتی که طرفین متعاهدین مطابق این عهدنامه عهده‌دار شده‌اند طرفین آزادی مطلق خود را در روابط بین‌المللی خود محفوظ میدارند.
فصل هفتم
عهدنامه حاضر برای مدت سه سال منعقد میشود و در اسرع اوقات به تصویب و تصدیق مقامات مقننه طرفین خواهد رسید و پس از آن بموقع اجراء گذارده خواهد شد مبادله تصویب‌نامه‌ها در شهر طهران یک ماه بعد از تصویب قرارداد بعمل خواهد آمد.
بعد از انقضاء مدت اصلی این عهدنامه تا زمانی که یکی از طرفین متعاهدین قصد خود را در باب فسخ آن اعلام ننماید عهدنامه حاضر همیشه بخودی خود برای مدت یک سال تمدید شده محسوب خواهد شد در صورت اعلام فسخ از طرف یکی از متعاهدین عهدنامه برای مدت شش ماه دارای اعتبار‌خواهد بود.
فصل هشتم
عهدنامه حاضر برای هر یک از طرفین متعاهدین در سه نسخه اصلی به زبانهای فارسی و روسی و فرانسه نوشته میشود. در موقع تفسیر هر سه متن سندیت خواهد داشت.
در موقع بروز اختلاف نظر در تفسیر متن‌ها متن فرانسه معتبر محسوب میشود.
علیهذا نمایندگان مختار مذکور در فوق این عهدنامه را امضاء کرده و بمهر خود ممهور داشتند.
مسکو….
صورتمجلس 1
آقای علی قلیخان انصاری وزیر امور خارجه ایران بر حسب دستورالعمل و بنام دولت متبوعه خود تأکیداً اعلام میدارد که در موقع امضاء عهدنامه تأمینیه و بیطرفی مابین دولتین علیه ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در تاریخ امروز دولت علیه ایران هیچ نوع تعهدات بین‌المللی که مخالف این عهدنامه باشد نداشته و همچنین در تمام مدت اعتبار این عهدنامه اینگونه تعهدات را عهده‌دار نخواهد شد.
آقای …. بر حسب دستورالعمل و بنام دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی تأکیداً اعلام میدارد که در موقع امضاء عهدنامه تأمینیه و بیطرفی مابین اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و دولت علیه ایران در تاریخ امروز دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی هیچ نوع تعهدات بین‌المللی که مخالف این عهدنامه باشد نداشته و همچنین در تمام مدت اعتبار این عهدنامه اینگونه تعهدات را عهده‌دار نخواهد شد.
صورتمجلس 2
مطابق مقررات عهدنامه 26 فوریه 1921 که جزئاً و کلاً اعتبار خود را محفوظ میدارد تعهدات فصل دوم عهدنامه تأمینیه و بیطرفی که در تاریخ امروز بین دولت علیه ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی امضاء شده است در باب وارد نکردن قوای مسلحه به حدود متعاهد دیگر مربوط به مواردی که در فصل ششم عهدنامه 26 فوریه 1921 منظور گردیده و نیز به توضیحاتی که نسبت باین فصل داده شده است نیست.
مراسله نمره 1
آقای کمیسر ملی
در موقع امضاء این عهدنامة تأمینیه و بیطرفی که امروز بین دولت علیة ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی امضاء شده است افتخار دارم مراتب ذیل را بشما اعلام بدارم:
نظر باینکه دولت علیه ایران همواره اهتمام دارد که تعهداتی را که بطیب خاطر قبول میکند آنرا دقیقاً انجام دهد و چنانچه این عهدنامه حاضر را با نیت صادقانه امضاء میکند که تعهدات ناشیه از آن را محترم شمارد و چون تعهدات مزبوره را با تعهداتی که در مقابل جامعه ملل دارد منافی نمیشمارد علیهذا دولت علیه ایران بدولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی اعلام میکند که تعهداتی را که از عضویت خود در جامعه ملل دارد بنوبه خود محترم و مجری خواهد داشت از احترامات فائقه من نسبت بخودتان اطمینان داشته باشد.
مراسله نمره 2
آقای وزیر
توقیراً بنام دولت متبوعه خود بشما اطلاع می‌دهم مراسله مورخه امروز شما بمضمون ذیل و اصل و از مدلول آن اتخاذ سند شد:
« در موقع امضاء این عهدنامه تأمینیه و بیطرفی که امروز بین دولت علیه ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی امضاء شده است افتخار دارم مراتب ذیل را بشما اعلام بدارد:
نظر باینکه دولت علیه ایران همواره اهتمام دارد که تعهداتی را که بطیب خاطر قبول میکنند آن را دقیقاً انجام دهد و چنانچه این عهدنامه حاضر را با نیت صادقانه امضاء میکند که تعهدات ناشیه از آن را محترم شمارد و چون تعهدات مزبوره را با تعهداتی که در مقابل جامعه ملل دارد منافی نمیشمارد. علیهذا دولت علیه ایران به دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی اعلام میکند که تعهداتی را که از عضویت خود در جامعه ملل دارد بنوبه خود محترم و مجری خواهد داشت. در این موقع احترامات فائقه را تجدید مینماید.
اجازه مبادله این عهدنامه که مشتمل بر هشت فصل و دو صورتمجلس و دو مراسله است در جلسه 27 مهر ماه 1306 شمسی داده شده است.
رئیس مجلس شورای ملی – حسین پیرنیا