مصوب شورای عالی معارف
در جلسه ۵۳ مورخ ۲۰ برج حوت ۱۳۰۲ نظامنامه مکاتب دهکده مطرح گردید و در شور ثانوی با اصلاح بعضی مواد و اخذ رأی، نظامنامه مزبور مشتمل بر پانزده ماده به شرح ذیل تصویب گردید:
به موجب فقره اول ماده (۱۵) قانون اساسی معارف، مصوب مجلس شورای ملی که تأسیس مکاتب ابتدایی دهکده را الزام مینماید و نظر به ماده (۲۳) قانون مزبور که مخارج مکاتب مذکوره را بر عهده مالکین و اهالی مقرر داشته است همچنین به موجب ماده (۱۹) که مخصوصاً افتتاح یک باب مکتب را در هر ده و محله از قصبات لازم می شمارد مکاتب ابتدائیه دهکده به موجب نظامنامه ذیل تشکیل مییابد:
۱- در هر قریه که عده اطفال از سی نفر کمتر نباشد یک باب مکتب ابتدایی مجانی تأسیس می شود.
۲- در قرائی که مسافت بین آنها بیش از ربع فرسخ است برحسب تقسیم اوقات معلمین در دو نقطه تدریس می نمایند.
۳- در قرائی که مسافت بین آنها کمتر از ربع فرسخ است مکتب در محل مناسبی افتتاح گردیده و شاگردان قراء مجاور به آن مکتب می روند.
۴- شاگردان نصف روز را در مکتب تحصیل نموده و بقیه را برای کارهای زراعتی و صنعتی آزادند.
۵- دروس اطفال موافق پروگرام مخصوص این مکاتب است و مدت تحصیل چهار سال است.
۶- شاگردان باید کمتر از هفت سال نداشته و اطفالی که مبتلی با مراض مسریه هستند تا کاملاً معالجه نشدهاند در مکتب پذیرفته نمی گردند و در سایر قسمتها مکاتب دهکده مشمول همان نظامنامه مدارس ابتدائیه می باشند.
۷- پس از ختم تحصیلات مدیر و معلمین مدرسه با حضور کدخدای ده و در صورت امکان مفتش محلی معارف مجلس امتحان تشکیل داده صورت مجلس و نمرات شاگردانی را که در امتحان پذیرفته شدهاند به اداره معارف ولایتی میفرستند. مدیر معارف ولایتی، صورت اسامی شاگردان را به وزارت معارف برای صدور شهادتنامه احاله می دهد.
۸- هر شاگردی که در امتحان فارغ التحصیلی نمره اول را داشته باشد وزارت معارف او را بعنوان شاگرد دولتی در یکی از مدارس برای تکمیل تحصیلات مجّاناً پذیرفته و در صورت لزوم کمک خرجی به او می دهد.
۹- شهادت نامه مکاتب دهکده، مجانی است.
۱۰- در صورت تعدد، یکی از معلمین [انتخاب] و امور مکتب به او سپرده می شود.
۱۱- معلمین هر مکتبی در تحت اداره معارف آن ولایت بوده و مستقیماً دستورالعمل های لازمه راجع به وظایف خود را دریافت می نماید.
۱۲- انتخاب معلمین با مدیر معارف ولایتی است و راپرت آن را به مرکز ارسال می دارد.
۱۳- ترتیب دروس و تقسیم ساعات با مدیر مکتب است.
۱۴- مدیر مکتب هر ماهه راپرت مکتب را به اداره معارف ولایتی می فرستد.
۱۵- قسمت بودجه مکتب مطابق نظامنامه مخصوص از طرف وزارت معارف تعیین شده و مدیر ولایتی معارف مأمور اجرای آن است.