هیئت وزیران در جلسه ۲۳ آبانماه ۱۳۱۸ نظر به پیشنهاد شماره ۳۲۵۵۲/۱۲۴۱۴م مورخ۱/۸/۸۱ وزارت پیشه و هنر آئین نامه فنی معادن را که حاوی ۴۸ ماده است بشرح زیر تصویب نمودند:
بهره‌برداری
ماده ۱ـ استخراج کننده مکلف است در قسمتهای فنی بهره‌برداری دقت کامل نموده در تعیین محل حفرتونلها و چاهها و تقسیم‌بندی معدن به طبقات و طرز کندن سنگ معدن و حمل آن به خارج معدن و همچنین انتخاب وسایل و ادوات لازم طوری عمل نماید که حداکثر مواد معدنی را بتواند استخراج کند و جز قسمت‌هائی که از نظر فنی ضرورت یا برای استحکام لازم است پس از استخراج چیزی از سنگ معدن در زمین باقی نگذارد.
ماده ۲ـ اداره کل معادن مجاز است بوسیله مهندسین خود معادن بازدید و بازرسی نموده هر نوع اطلاعی را که لازم داشته باشد از بنگاههای معدنی مطالبه نماید و اکتشاف کنندگان و استخراج کنندگان مکلفند کلیه نقشه‌ها و اسناد و دفاتر مربوطه بمعدن را برای بازرسی به اختیار مهندسین اداره کل معادن بگذارند.
ماده ۳ ـ دارنده پروانه استخراج مکلف است هر سال گزارشی از عملکرد سال گذشته معدن و وضعیت عملیات و کیفیات معدن به پیوست نقشجات مربوطه به اداره کل معادن بفرستد.
نقشه
ماده ۴ ـ استخراج کننده مکلف است نقشجات صحیح از قسمتهای مختلف معدن را مرتباً تهیه و بایگانی نماید نقشه‌های مزبور باید اطلاعات لازم راجع بموقعیت معدن و طرز استخراج آن را بطور روشن تعیین کند.
چاه و تونل
ماده ۵ ـ عملیات زیرزمینی باید بوسیله دو مدخل مختلف بشکل چاه یا تونل بسطح زمین مربوط باشد. این دو مدخل باندازه کافی از یکدیگر فاصله داشته و از هر یک از آنها بایستی عملجات بتواند به آسانی عبور نمایند.
ماده ۶ ـ مدخل هر چاه دارای درب یا نرده‌ای خواهد بود که مانع از افتادن اشخاص یا چیزی بداخل چاه شود.
ماده ۷ـ هر چاه استخراج که در آن صدای کارگران بالا و پائین چاه بطور وضوح بیکدیگر نرسد دارای دستگاهی خواهد بود که بوسیله علائم مخصوص رابطة بین کارگران بالا و پائین چاه را تأمین نماید.
ماده ۸ ـ نردبامهای داخل چاه باید بقطعات کوچکتر از ۱۰ متر تقسیم و طوری قرارداده شوند که دنبال یکدیگر واقع نگردند بین هر دو قطعه متوالی یک سکو باید ساخته شود انتهای نردبام زیری باید اقلا ۸۰ سانتیمتر از سطح سکو بالاتر باشد.
ماده ۹ـ چاه و وسائل رفت و آمد و حمل مواد معدنی باید اقلا روزی یکمرتبه بازرسی شود.
طبقه‌بندی معادن
ماده ۱۰ـ از نظر تهویه و روشنائی و استعمال مواد محترقه معادن به طبقات ذیل تقسیم میشوند:
طبقة اول ـ معادنی که هیچگونه گاز قابل احتراق یا سمی در آن وجود نداشته باشد این طبقه موسوم بمعادن بدون گاز است.
طبقة دوم ـ معادنی که دارای گاز قابل احتراق یا گاز سمی هستند و موسوم بمعادن گازدار میباشند.
طبقة سوم ـ معادنی که دارای گرد قابل احتراق میباشند تشخیص این طبقات به اداره کل معادن است.
تهویه معادن
ماده ۱۱ـ در قسمتهای زیر زمینی که عملجات کار میکنند یا رفت و آمد مینمایند جریان هوا باید بحد کفایت وجود داشته باشد.
ماده ۱۲ـ میزان جریان هوا در هر نقطه منوط بتعداد عملجات آن است و مقطع تونلها باید طوری اختیار شوند که مقدار هوای لازم با سرعت مناسب عبور کند.
در مواردی که تهویه طبیعی کافی نیست وسایل تهویه مصنوعی را باید فراهم نمود.
ماده ۱۳ـ هوائی که در نتیجه گذشتن از کارگاهها قابل احتراق یا مسموم شده باشد بایستی مستقیما بخارج برود و از کارگاه دیگری عبور ننماید. در صورت لزوم بایستی عده نفرات کارگر را کم نموده بطوری که هوای آن کارگاه قابل تنفس گردد.
ماده ۱۴ـ در معادن گازدار باید طریقه استخراج را بطوری انتخاب نمود که طبقه بالا قبل از طبقه زیر استخراج شود.
ماده ۱۵ـ هوائی که از معادن گازدار خارج میشود باید دور از هر نوع شعله باشد.
ماده ۱۶ـ در داخل معدن جریان هوای مخلوط با گاز قابل احتراق باید همیشه رو ببالا باشد.
ماده ۱۷ـ برای حفر تونل جدید بایستی قبلا وسایل تهویه آن را فراهم نمود.
روشنائی
ماده ۱۸ـ استعمال هر نوع چراغ در معادن بدون گاز آزاد است.
ماده ۱۹ـ در معادن بدون گاز که مواد استخراج شده از آنها قابل احتراق است بایستی شعله چراغ را بوسیله لوله یا چیز دیگر حفظ نمود که باعث احتراق مواد معدنی نگردد.
ماده ۲۰ـ در معدن گازدار یا گرددار باید چراغ اطمینان طبق نظریه اداره کل معادن استعمال نمود و بکاربردن شعله آزاد بکلی ممنوع است.
ماده ۲۱ـ باز کردن چراغ اطمینان در داخل معدن ممنوع است.
ماده ۲۲ـ بردن کبریت. فندک یا هر چیز دیگری که بتواند شعله تولید نماید به داخل معادن گازدار بکلی ممنوع است
ماده ۲۳ـ هر موقع که مقدار گاز در کارگاهی زیاد شود باید آن کارگاه را فوری تخلیه نمود.
مواد محترقه
ماده ۲۴ـ حمل و نقل و استعمال مواد محترقه فقط بایستی بتوسط اشخاص خبره و با تجربه قابل اطمینان انجام گیرد. استخراج کننده یا اکتشاف کننده مکلف است در هر معدن یک یا چند نفر کارکر مخصوص برای این کار بکمارد کارگران مزبور باید مراعات آئیننامه طرز نگاهداری، حمل و نقل و استعمال مواد محترقه را بنمایند.
ماده ۲۵ـ کذاشتن مواد محترقه و چاشنی در یک صندوق ممنوع است.
ماده ۲۶ـ بردن دینامیت یخ زده به داخل معدن ممنوع است.
ماده ۲۷ـ مقدار مواد محترقه که به یک کارگاه برده میشود نباید از حوائج یک نوبت کار زیادتر باشد.
ماده ۲۸ـ مواد محترقه که در آخر هر نوبت پس از آتش‌بازی زیاد مینماید باید فوراً از معدن خارج شود.
ماده ۲۹ـ پس از آتش‌بازی هرگاه در یکی از چالها اثری از مواد محترقه مشاهد شود دوباره کارکردن در آن چال ممنوع است.
ماده ۳۰ـ آتش دادن مواد محترقه موقعی مجاز است که کلیه کارگران در پناه قرار گرفته باشند و از رفت و آمد در راههای مجاور به محل آتش جلوگیری شده باشد پس از خاتمه عمل آتش بار مکلف است بیش از سایرین کارگاه آتش داده را معاینه و بازرسی نماید.
ماده ۳۱ـ خالی کردن چالی که دارای مواد محترقه باشد اعم از اینکه به آن آتش زده یا نزده باشند ممنوع است.
ماده ۳۲ـ نسبت به چالی که آتش نگرفته باشد طبق ماده ۵۲ آئیننامه مواد محترقه عمل میشود و در صورتی که مجبور شوند نزدیک آن چال دیگری حفر کننده فاصله آن بایستی اقلا تا چال آتش نگرفته ۲۰ سانتیمتر باشد.
ماده ۳۳ـ در صورتی که استعمال فتیله معمولی برای آتش زدن چال طول فتیله اقلا بایستی یک متر باشد و بیست سانتیمتر آن از چال خارج شود.
ماده ۳۴ـ انبار مواد محترقه در حوزه معدن باید مطابق دستور و نقشه ادارة کل معادن ساخته شود.
آب
ماده ۳۵ـ استخراج کننده یا اکتشـاف کننـدة معدن مکلف اسـت اطلاعات لازم راجع بوضعیت آبهای زیرزمینی مجاور محل عملیات خود بدست آورد.
ماده ۳۶ـ هرگاه برحسب اطلاعات و قراین وجود انبارآب زیرزمینی در نزدیکی گارگاه پیش‌بینی شود باید بوسیله چالهای عمیق از وضعیت پشت کارگاه اطلاع حاصل نمود و پس از اطمینان از نبودن خطر عملیات پیشروی کارگاه را ادامه داد.
ماده ۳۷ـ هنگام حفر چالهای عمیق مذکور در بالا باید وسائل لازم برای مسدود کردن سوراخ چال و جلوکیری از خروج آب مهیا باشد.
ماده ۳۸ـ هرگاه خالی کردن انبارآب مجاور معدن ضرورت داشته باشد باید کلیه وسایل لازم برای محافظت کارگران قبلا آماده گردد.
بهداری و بهداشت کارگران
ماده ۳۹ـ اکتشاف کننده باید مقررات و نظارت راجع ببهداشت عمومی و نیز دستورهای بهداشتی که از طرف بهداری وزارت پیشه و هنر برای حفظ کارکران از امراض داده میشود رعایت نماید و نیز در صورت بیماری یا حادثه که در ضمن کار رخ دهد به آنها معاونت نماید باین معنی که پزشک و پرستار برای آنها تعیین نموده و داروهای لازم را تهیه کرده و در دسترس آنها بگذارد و در صورت لزوم وسائل انتقال و معالجه آنها را در نزدیکترین بیمارستان بشهرستان تأمین نماید.
ماده ۴۰ـ استخراج کننده یا اکتشاف کننده مکلف است که بدون فوت وقت پرستاری اولیه را نسبت به مجروح بنماید و در صورت مهم بودن جراحت او را بمحل مناسب برای معالجه بفرستد.
ماده ۴۱ـ هرگاه عده کارگران یک معدن بهزار نفر برسد استخراج کننده مکلف است بطور دائم یک طبیب و جراح در معدن داشته باشد.
ماده ۴۲ـ در معادنی که عده کارگران بسیصد نفرمی‌رسد یکنفر معین پزشک و در معادنیکه عده کارگر کمتر از سیصد نفر است یکنفر پرستار بطور دائم بایستی در معدن متوقف باشند.
ماده ۴۳ـ در هر معدن باید لااقل یک اطاق پرستاری برای مواظبت‌های اولیه مجروحین با وسایل لازم مانند تختخواب میز ـ ظرف آب و لوازم زخم‌بندی و غیره مهیا باشد.
ماده ۴۴ـ استخراج کننده یا اکتشاف کننده مکلف است برای تأمین بهداشت کارگران خود مواد زیر را بموقع اجراء بگذارد:
الف ـ ترتیب دادن منازل موقتی برای سکونت کارکران و حفظ آنها از باران و سرما در نقاطیکه منازل مسکونی نیست و مراقبت در پاکیزگی آنها.
ب ـ تهیه آب پاکیزه و قابل شرب در مراکز کار جهت مصرف کارگران و بعمل آوردن اقدامات لازم برای بازداشتن کارگران از مصرف کردن آب نهرها و سایر آبهای آلوده و غیرمطمئن و جلوگیری از آلوده‌شدن مجاری آنها.
ج ـ فراهم ساختن خوارو بار کافی و خوب و سایر مایحتاج جهت مصرف کارکران بترتیبی که اکتشاف کننده یا استخراج کننده مقتضی بداند مانند دایر کردن مغازه فروش و غیره قیمت خواربار نباید از نرخ معمولی نزدیکترین قصبه یا شهر به اضافه کرایه حمل آنها به مرکز کار تجاوز کند و هرگاه در نتیجه رسیدگی معلوم شود خوارباری که بکارگران فروخته میشود تقلبی است و یا فاسد و مضر بسلامتی آنها است از طرف بازرسان وزارت پیشه و هنر توقیف و دور ریخته خواهد شد.
دـ معاینه کارگران بتوسط پزشک و خودداری از استخدام مبتلایان بامراض مسریه و مرخص کردن کارگرانی که از اجرای دستورهای بهداری سرپیچی کنند.
هـ ـ مراعات دقیق تمام احتیاطهای لازم در بکاربردن ادوات و مواد محترقه و ماشین‌آلات و آموختن طرز اجراء احتیاطهای مزبور به کارگران و به عمل‌آوردن اقدامات لازم برای جلوگیری از رخ دادن اتفاقات و آسیب‌دیدن و مجروح شدن کارگران.
ماده ۴۵ـ اکتشاف کننده یا استخراج کننده باید مقررات نظامنامه صندوق احتیاط را بموقع اجراء بگذارد.
کارگران
ماده ۴۶ـ عده و اسامی کارگرانی که در معدن کار میکنند بایستی روزانه ثبت و معلوم باشد.
ماده ۴۷ـ کارزیرزمینی برای کودکان کمتر از ۱۴سال و زنان ممنوع باشد.
ماده ۴۸ـ در هر معدن مراقبت کارهای فنی و بازرسی تهویه و روشنائی و آتش‌بازی بایستی تحت نظر یک یا چندنفر استاد معدن با تجربه صورت گیرد.
نخست‌وزیر ـ دکترمتین دفتری