قانون مربوط به موافقتنامه راجع به سرویسهای حمل و نقل هوایی بازرگانی منعقده بین دولتین ایران و سوئد

تاریخ تصویب: ۱۳۳۴/۱۱/۲۴
تاریخ انتشار: ۱۳۳۵/۰۱/۲۳

ماده واحده – مجلس شورای ملی موافقت نامه راجع به سرویسهای حمل و نقل هوائی بازرگانی منعقده بین ایران و سوئد را که در تاریخ نهم آبان ماه ۱۳۲۸ در تهران بامضاء رسیده تصویب مینماید.

این قانون که مشتمل بر یک مقدمه و شانزده ماده و یک ضمیمه است در جلسه سه‌شنبه بیست و چهارم بهمن ماه یکهزار و سیصد و سی و چهار به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

نایب رئیس مجلس شورای ملی – نورالدین امامی



متن موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت سوئد ‌راجع به سرویسهای حمل و نقل هوائی بازرگانی مابین دو کشور و ماوراء آنها ‌

نظر باینکه:
‌اعلیحضرت شاهنشاه ایران
‌و
‌اعلیحضرت پادشاه سوئد
‌مایل هستند بمنظور برقراری و بکار انداختن سرویسهای هوائی بازرگانی مابین کشورهای خود و ماوراء آنها موافقتنامه منعقد نمایند لذا نمایندگان ‌تام‌الاختیار خود را بدین منظور بشرح زیرین تعیین نمودند: ‌
اعلیحضرت شاهنشاه ایران- جناب آقای علی‌اصغر حکمت وزیر امور خارجه
‌اعلیحضرت پادشاه سوئد – آقای بنکت ‌ادنر کاردار موقت
‌نمایندگان مزبور پس از آنکه اختیارنامه‌های کامل خود را که صحیح و معتبر بود مبادله نمودند در موارد ذیل موافقت حاصل کردند:

مقدمه)
‌در این موافقتنامه مقصود از بعضی اصلاحات و عبارات مستعمله بشرحی است که در زیر ذکر شده مگر اینکه خلاف آن مستفاد شود. ‌
الف – مقصود از ‌مقامات هواپیمائی در مورد ایران اداره کل هواپیمائی کشوری و هر شخص یا هیئتی است که متصدی وظایف فعلی آن اداره یا‌ وظائف مشابه گردد و در مورد سوئد هیئت هواپیمائی کشوری پادشاهی سوئد در استکهلم و هر شخصی یا هیئتی است که متصدی وظایف فعلی آن یا‌ وظایف مشابه گردد.
ب ) مقصود از ‌قرارداد هواپیمائی کشوری بین‌المللی قراردادی است که در تاریخ ۷ دسامبر ۱۹۴۴ برای امضاء در شیکاگو حاضر شده بود.
ج – مقصود از «‌قلمرو» و ‌سرویس حمل و نقل هوائی «و» ‌سرویس حمل و نقل هوائی بین‌المللی «و» ‌مؤسسه هواپیمائی «و» ‌فرود آمدن بمنظور غیر‌از حمل و نقل همانست که در مواد ۲ و ۹۶ قرارداد هواپیمائی کشوری بین‌المللی تصریح گردیده. ‌


ماده ۱ – با رعایت مقررات این موافقتنامه هر یک از طرفین متعاهدین بمؤسسه یا مؤسسات هواپیمائی که از طرف متعاهد دیگر تعیین شده اجازه ‌میدهد که بمنظور بکار انداختن سرویسهای مورد موافقت از فراز قلمرو خود پرواز ترانزیتی انجام دهد یا در آن قلمرو در نقاطی که در برنامه پرواز‌ ضمیمه پیش‌بینی شده بمنظور غیر از حمل و نقل و یا بمنظور پیاده و یا سوار کردن محمولات بین‌المللی از مسافر و بار و محمولات پستی فرود آید. ‌


ماده ۲ –
الف – هر یک از طرفین متعاهدین بمنظور بهره‌برداری طبق این موافقتنامه در خطوط مذکور در برنامه پرواز ضمیمه یک یا چند مؤسسه ‌هواپیمائی خود را کتباً بطرف متعاهد دیگر معرفی خواهد نمود طرف متعاهد دیگر بمحض دریافت معرفی نامه با رعایت مفاد ۳ این موافقت نامه بمؤسسه یا‌ مؤسسات معرفی شده بدون تأخیر اجازه بهره‌برداری اعطاء خواهد نمود مشروط بر اینکه در صورت لزوم مؤسسات هواپیمائی معرفی شده مقامات‌ صلاحیتدار هواپیمائی طرفی که حقوق مذکور را اعطاء مینماید قانع کنند که قابلیت انجام شرایطی را که طبق قوانین و مقررات آن طرف برای عملیات ‌مؤسسات هواپیمائی بازرگانی مقرر است دارا هستند هر مؤسسه هواپیمائی که بدین ترتیب تعیین و اجازه بهره‌برداری تحصیل نموده هر موقعی که‌ بخواهد میتواند در سرویسهای مورد موافقت شروع به بهره‌برداری کند.
ب ) نیز مقرر است که مبادرت به این اقدام در مناطق جنگ یا مناطقی که تحت اشغال نظامی یا نواحی مربوط به آنست باید با اجازة و موافقت ‌مقامات صلاحیتدار نظامی بعمل آید.


ماده ۳
الف – در هر مورد که یکی از طرفین متعاهدین قانع نشود که مالکیت یا تسلط و نفوذ طرف دیگر یا اتباع او نسبت بمؤسسه یا مؤسسات ‌هواپیمائی که معرفی کرده محرز است میتواند از اعطاء حقوق مصرحه در ماده ۱ این موافقت نامه خودداری کند یا آن حقوق را تعلیق و نقض نماید یا ‌شرایطی را که لازم میداند برای استفاده مؤسسه یا مؤسسات از آن حقوق وضع کند.
ب – همچنین هر یک از طرفین متعاهدین در هر مورد که مؤسسه یا مؤسسات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر مطابق مواد ۱۱ و ۱۳ قرارداد بین‌المللی ‌هواپیمائی کشوری بصورت فعلی رفتار نکند و یا شرایطی را که در این موافقت نامه مصرح است مرعی ندارد بعد از مشورت با طرف حق خواهد داشت ‌استفاده مؤسسه یا مؤسسات هواپیمائی تعیین شده را از حقوق مصرحه در ماده ۱ این موافقت نامه تعلیق نماید یا شرایطی را که مقتضی بداند برای ‌استفاده مؤسسه یا مؤسسات هواپیمائی از آن حقوق وضع کند.


ماده ۴ – هیچیک از مقررات این موافقت نامه نباید چنین تعبیر شود که حقوق اختصاصی و انحصاری بطرف متعاهد دیگر یا مؤسسات هواپیمائی آن ‌اعطاء شده و نسبت به مؤسسات هواپیمائی هر کشور دیگری استثناء یا تبعیض بعمل آمده است.


ماده ۵ – مفاد این موافقت نامه بمؤسسه هواپیمائی یکی از طرفین حق نمیدهد که در داخل خاک طرف متعاهد دیگر از یک نقطه بنقطه دیگر مسافر و ‌بار یا محمولات پستی با دریافت کرایه یا حق‌الزحمه برای حمل قبول نماید و مفاد مزبور نباید به این منظور تعبیر گردد. ‌


ماده ۶ – برای مؤسسات هواپیمائی که بوسیله طرفین متعاهدین معین شده‌اند تسهیلات عادلانه و متساوی بعمل خواهد آمد تا سرویسهای مورد ‌موافقت را در خطوط هوائی مشخصه بین قلمرو طرفین و ماوراء آنها بکار اندازند. مؤسسات معینه هواپیمائی هر یک از طرفین متعاهدین باید در موقع ‌بکار انداختن سرویسهای مورد موافقت منافع مؤسسه یا مؤسسات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر را ملحوظ دارند تا اثر نامطلوبی در جریان امور‌ سرویسهائی که طرف اخیرالذکر در تمام یا قسمتی از همان خطوط دایر نموده حاصل نشود. ‌


ماده ۷ – سرویسهای مورد موافقت که از طرف مؤسسات هواپیمائی معینه طرفین متعاهدین برقرار میشود باید کاملا با احتیاجات عمومی برای حمل و‌نقل در خطوط معینه منطبق گردد و هدف اصلی آنها فراهم نموده ظرفیتی (‌با ضریب بار) باشد متناسب با احتیاجات کنونی و احتیاجاتی که معمولا ‌برای آتیه پیش‌بینی میشود از لحاظ حمل و نقل مسافر و بار و محمولات پستی بین قلمرو طرف متعاهدی که مؤسسات هواپیمائی را تعیین ‌نموده و قلمروی که مقصد نهائی حمل و نقل است فراهم نمودن وسایل حمل مسافر و بار و محمولات پستی از لحاظ پیاده و سوار کردن آنها در نقاطی ‌واقع در خطوط مشخصه در قلمرو دولی غیر از دولتی که مؤسسه یا مؤسسات هواپیمائی را تعیین نموده است طبق اصول کلی ذیل مربوط بظرفیت‌ باید انجام گیرد .
الف – احتیاجات حمل و نقل بین کشور مبداء و کشور مقصد.
ب – احتیاجات پرواز سرتاسری
ج – احتیاجات حمل و نقل نواحی که خطوط هوائی از آن عبور میکند با رعایت مصالح سرویسهای محلی و ناحیه‌ای.


ماده ۸ – تعرفه‌هائی که برای هر یک از سرویسهای مورد موافقت وضع میشود باید عادلانه باشد و میزان آن با رعایت کلیه عوامل مربوطه از جمله ‌صرفه‌جوئی در عمل و نفع عادلانه و اختلاف و خصوصیات سرویسها (‌از قبیل میزان سرعت و وسائل راحتی مسافرین) و تعرفه‌هائی که از طرف‌ مؤسسات هواپیمائی دیگر در هر قسمت از مسیر وضع شده تعیین شود . تعرفه‌ها باید نسبت بهر مسیر در صورت امکان بین مؤسسات هواپیمائی ‌طرفین متعاهدین پس از مشورت با مؤسسات هواپیمائی دیگر که در همان مسیر یا در قسمتی از آن عمل مینماید تعیین گردد اینگونه موافقت‌ها در‌ تعیین تعرفه در صورت امکان بوسیله انجمن بین‌المللی حمل و نقل هوائی انجام میگیرد. اجرای تعرفه‌هائی که بدین ترتیب مورد موافقت قرار‌ میگیرد موکول به تصویب طرفین متعاهدین خواهد بود.


ماده ۹ – مواد ۱۵ – ۲۴ -۳۱ – ۳۲ – ۳۳ – ۳۵ قرارداد بین‌المللی هواپیمائی کشوری بصورت فعلی آنها بمنزله جزء لاینفک این موافقتنامه در‌ مورد هر یک از طرفین متعاهدین طی مدت اعتبار این موافقت نامه لازم‌الاجرا خواهد بود مگر اینکه طرفین متعاهدین که قرارداد مذکور را امضاء ‌نموده‌اند نسبت بمواد مذکور اصلاحاتی را که طبق ماده ۹۴ آن قرارداد بموقع اجرا گذارده خواهد شد تصویب نمایند و در این صورت موادی که باین ترتیب اصلاح شده نسبت بطرفین متعاهدین در مدت اعتبار این موافقت نامه لازم‌الاجرا خواهد بود. ‌


ماده ۱۰ – مقامات صلاحیت دار هواپیمائی هر یک از طرفین متعاهدین در صورت تقاضای مقامات صلاحیت دار هواپیمائی طرف متعاهد دیگر اطلاعات و‌ آماری که معمولا مورد لزوم و مربوط باشد بتعداد و ظرفیت سرویسهای مورد موافقت و حمل و نقل‌هائی که توسط مؤسسه یا مؤسسات هواپیمائی‌ معینه خود در سرویس های هوائی بمقصد نقاطی در قلمرو طرف دیگر یا از نقاطی در قلمرو طرف مزبور یا از راه آن قلمرو انجام شده است همچنین‌ اطلاعاتی راجع به مبدا و مقصد حمل و نقل های مزبور تهیه و تسلیم خواهند نمود.


ماده ۱۱ –
الف – هر گاه یکی از طرفین متعاهدین مقتضی بداند که شرایط این موافقت نامه را تغییر دهد میتواند تقاضای مشورت بین مقامات رسمی‌ هواپیمائی طرفین متعاهدین را بنماید و این مشورت در شصت روز از تاریخ تقاضا شروع خواهد شد و هر موقع که مقامات رسمی مذکور با تغییر‌ این موافقتنامه توافق نظر حاصل نمودند تغییر مزبور پس از آنکه بوسیله مبادله یادداشت هائی از مجرای سیاسی تأیید گردید بموقع اجرا گذارده خواهد‌ شد این تغییر بایستی بلافاصله به اطلاع شورای سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری برسد.
ب – تغییراتی که یک کشور متعاهد در خطوط هوائی معینه میدهد و یا نقاطی از آن خطوط حذف مینماید و همچنین تغییر هر یک و یا کلیه پروازها باستثنای تغییر نقاطی در قلمرو متعاهد دیگر که هواپیماهای مؤسسه یا مؤسسات هواپیمائی معینه در آن فرود میایند تغییر این موافقت نامه محسوب ‌نخواهد شد لذا مقامات هوائی هر یک از طرفین متعاهدین میتواند بتنهائی تغییرات مذکور را بدهد و یا نقاطی را حذف نماید مشروط بر اینکه حذف‌ نقاط و یا تغییرات را بدون تأخیر باطلاع مقامات هواپیمائی طرف متعاهد دیگر برساند.


ماده ۱۲ – در صورتی که نسبت بتفسیر یا اجرای این موافقت نامه اختلافی بین طرفین متعاهدین روی دهد طرفین در وهله اول کوشش خواهد نمود که ‌آن را بوسیله مذاکره مستقیم بین خود حل و فصل نمایند هر گاه باین وسیله رفع اختلاف مزبور میسر نگردد بحکمیت شخص یا هیئتی که با توافق ‌نظر طرفین تعیین شده باشد ارجاع خواهد گردید اگر با ارجاع امر بحکمیت موافقت نظر حاصل نشود یا پس از موافقت با ارجاع امر به حکمیت نسبت‌ بتشکیل آن بین طرفین مزبور اتفاق نظر حاصل نگردد هر یک از طرفین متعاهدین میتواند موضوع مورد اختلاف را برای صدور رأی بمحکمه‌ای که‌ صلاحیت اخذ تصمیم دارد و ممکن است در سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری تأسیس گردد ارجاع کند و در صورتی که چنین محکمه‌ای وجود ‌نداشته باشد به شورای سازمان مزبور و در غیر این صورت بدیوان داوری بین‌المللی ارجاع نماید طرفین متعاهدین تعهد مینمایند طبق رأیی که بترتیب مقرر در این ماده صادر خواهد گردید عمل کنند. هر گاه و مادام که هر یک از طرفین متعاهدین یا مؤسسات هواپیمائی معینه آن طبق رأیی که بموجب این ماده صادر شود عمل ننمایند طرف متعاهد دیگر می‌تواند هر گونه حقوقی را که طبق این موافقت نامه بطرف متعاهد مستنکف یا بمؤسسه یا ‌مؤسسات هواپیمائی مستنکف متعلق به آن اعطاء نموده محدود یا معلق یا نقض نماید. ‌


ماده ۱۳ – در صورتی که یک قرارداد یا موافقت نامه عمومی چند جانبه راجع به حقوق مربوط بحمل و نقل سرویسهای هوائی منظم بین‌المللی نسبت بهر دو کشور متعاهد بموقع اجرا در آید موافقت نامه فعلی بطوری اصلاح خواهد شد که با مقررات قرارداد یا موافقت نامه مزبور منطبق گردد. ‌


ماده ۱۴ – این موافقت نامه یکسال پس از تاریخ وصول اخطار خاتمه دادن بوسیله یکی از طرفین متعاهدین خاتمه خواهد یافت مگر اینکه اخطار‌ مذکور قبل از انقضای مدت یک سال با موافقت طرفین پس گرفته شود این اخطار باید در آن واحد به شورای سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری نیز‌ ارسال شود طرف متعاهدی که اخطار خاتمه موافقت نامه را دریافت کرده است بآن پاسخ وصول خواهد داد و در صورت عدم اعلام وصول اخطار‌ مذکور چهارده روز پس از تاریخ وصول از طرف شورای سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری بطرف متعاهد دیگر وصول یافته تلقی خواهد شد. ‌


ماده ۱۵ – موافقتنامه فعلی و کلیه قراردادهای مربوط بآن در سازمان بین‌المللی هواپیمائی کشوری به ثبت خواهد رسید. ‌


ماده ۱۶ – دولت شاهنشاهی ایران تصویب این موافقت نامه را از طرف مجلسین ایران بدولت سوئد اعلام خواهد داشت و دولت سوئد در تاریخ ابلاغ ‌اعلامیه مذکور از طرف دولت شاهنشاهی این موافقت نامه را قطعی و قابل اجرا تلقی خواهد نمود .
‌برای تأیید مراتب بالا نمایندگان تام‌الاختیار امضاء کننده زیرین که از طرف دولت متبوع خود دارای اختیارنامه هستند این قرارداد را امضاء و بمهر خود‌ ممهور نمودند.
‌این موافقتنامه در تاریخ سی و یکم اکتبر ۱۹۴۹ (۹ر۸ر۱۳۲۸) در تهران در سه نسخه به زبانهای فارسی – سوئدی و انگلیسی که هر‌سه متن متساویاً معتبر میباشد بامضاء رسید. ‌

از طرف دولت شاهنشاهی ایران ‌ -علی‌اصغر حکمت
از طرف دولت پادشاهی سوئد -ادنر


ضمیمه موافقت نامه هواپیمائی کشوری بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت سوئد

برنامه پرواز
1 – خطوط هوائی که توسط مؤسسه یا مؤسسات هواپیمائی معینه از طرف دولت شاهنشاهی ایران مورد استفاده قرار خواهد گرفت:
‌از تهران و یا آبادان از راه نقاط واقعه در خاور نزدیک و خاورمیانه و اروپا استکهلم و نقاط ماوراء آن و بالعکس.

۲ – خطوط هوائی که توسط مؤسسه یا مؤسسات هواپیمائی معینه از طرف دولت سوئد مورد استفاده قرار خواهد گرفت:
‌از استکهلم از طریق نقاط واقعه در اروپا و خاور نزدیک و خاورمیانه الی تهران و یا آبادان و نقاط ماوراء آن و بالعکس.


‌موافقت نامه راجع به سرویسهای حمل و نقل هوائی بازرگانی منعقده بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت سوئد که مشتمل بر یک مقدمه و شانزده ماده و‌یک ضمیمه است در جلسه سه‌شنبه بیست و چهارم بهمن ماه یکهزار و سیصد و سی و چهار به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

‌نایب رئیس مجلس شورای ملی – نورالدین امامی