ماده واحده – موافقت نامه بین دولت پادشاهی بلژیک راجع بسرویس های حمل و نقل هوایی ما بین قلمرو دو دولت و ماوراء آنها که در تاریخ بیست و پنجم فروردینماه یکهزار و سیصد و سی و هفت شمسی مطابق با چهاردهم آوریل یکهزار و نهصد پنجاه و هشت (۱۹۵۸) میلادی مشتمل بر یک مقدمه و هفده ماده و یک نامه ضمیمه می باشد در تهران به امضاء رسید ه است تصویب میشود.
قانون فوق که مشتمل بر ماده واحده و متن موافقت نامه ضمیمه است پس از تصویب مجلس سنا در جلسه یکشنبه چهاردهم دیماه یکهزار و سیصد و سی و هفت به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی – رضا حکمت
موافقت نامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی بلژیک
راجع به سرویسهای حمل و نقل هوایی مابین قلمرو دو دولت و ماوراء آنها
نظر به اینکه اعلیحضرت همایون شاهنشاه ایران
و اعلیحضرت پادشاه بلژیک
مایل هستند بمنظور برقراری و بکار انداختن سرویس های حمل و نقل هوایی مابین کشورهای خود و ماوراء آنها موافقت نامه منعقد نمایند لذا نمایندگان تام‌الاختیار خود را بدین منظور بشرح زیر تعیین نموده اند
اعلیحضرت همایون شاهنشاه ایران
جناب آقای دکتر علیقلی اردلان وزیر امور خارجه.
اعلیحضرت پادشاه بلژیک
جناب اقای پل بین سفیر کبیر بلژیک در تهران
نمایندگان مزبور پس از مبادله اختیارنامه‌های کامل خود که صحیح و معتبر بود نسبت بمواد زیر موافقت حاصل نمودند:
تعریفات
در این موافقت نامه مقصود از بعضی از عبارات مستعمله بشرحی است که در زیر ذکر شده مگر آنکه از مفهوم عبارت خلاف آن مستفاد شود
الف – مقصود از مقامات هواپیمایی (در مورد ایران) اداره کل هواپیمایی کشوری و هر شخص یا هیئتی است که متصدی وظائف فعلی آن اداره کل یا وظائف مشابه گردد و در مورد بلژیک اداره امور هواپیمایی وزارت ارتباطات و هر شخص یا هیئتی است که متصدی وظائف آن اداره یا وظایف مشابه گردد.
ب – مقصود از (قرارداد بین‌المللی هواپیمایی کشوری) قراردادی است که در تاریخ ۷ دسامبر ۱۹۴۴ برای امضاء در شیکاگو حاضر شده بود.
ج – مقصود از قلمرو (سرویس حمل و نقل هوایی) (سرویس حمل و نقل هوایی بین‌المللی) (موسسه هواپیمایی) و (فرود آمدن بمنظورهای غیر از‌حمل و نقل) همانست که در مواد ۲ و ۹۶ قرارداد بین‌المللی هواپیمایی کشوری تصریح گردیده.
د – مقصود از عبارت (ظرفیت) در مورد یک هواپیما گنجایش بارگیری هواپیما است در تمام یا قسمتی از یک خط هوایی و مقصود از «ظرفیت» درباره یک سرویس مورد موافقت گنجایش هواپیما است که در سرویس مزبور مورد استفاده قرار میگیرد ضرب در تعداد دفعات رفت و آمد این هواپیما در زمان معین و خط یا قسمتی از خط معین.
ماده ۱) با رعایت مقررات این موافقت نامه هر یک از طرفین متعاهدین بموسسه یا موسسات هواپیمایی که از طرف متعاهد دیگر تعیین شده حق پرواز بر فراز قلمرو خود و فرود آمدن بمنظورهای غیر از حمل و نقل و همچنین برای بکار انداختن سرویسهای مورد موافقت حق فرود در نقاط مذکوره در برنامه پرواز پیوست را بمنظورهای غیر از حمل و نقل و نیز بمنظور سوار یا پیاده کردن محمولات بین‌المللی مسافر بار و پست اعطا مینماید.
ماده ۲ –
الف ) هر یک از طرفین متعاهدین بمنظور بهره برداری طبق این موافقت نامه در خطوط مذکوره در برنامه پرواز پیوست یک یا چند موسسه هواپیمایی خود را کتباً بطرف متعاهد دیگر معرفی مینماید طرف متعاهد دیگر بمجرد دریافت آن معرفی نامه با رعایت مقررات ماده سه این موافقت نامه بلاتأخیر بمؤسسه یا مؤسسات معرفی شده اجازه مقتضی بهره‌برداری را اعطاء خواهد نمود مشروط بر اینکه در صورت لزوم مؤسسات مذکور مقامات صلاحیتدار هواپیمایی طرفی که حقوق نامبرده را اعطاء مینماید قانع کنند که قابلیت انجام شرایطی را که طبق قوانین و مقررات آن طرف برای عملیات سرویسهای هوایی بین‌المللی خود مقرر است دارا میباشند. هر مؤسسه هواپیمایی که بدین ترتیب تعیین و اجازه بهره برداری تحصیل نمود هر موقعی که بخواهد میتواند از سرویسهای مورد موافقت شروع به بهره برداری نماید.
ب ) و نیز مقرر است که بهره برداری از سرویسهای مزبور در مناطقی که تحت کنترل نظامی بوده و یا تحت تأثیرعملیات جنگی واقع شده باشد باید با‌موافقت مقامات صلاحیتدار نظامی باشد.
ماده ۳ –
الف ) هر یک از طرفین متعاهدین حق خواهد داشت از اعطاء حقوق مصرحه در ماده یک این موافقت نامه بیک مؤسسه یا مؤسسات هواپیمایی خودداری یا آن حقوق را معلق و یا نقض نموده و یا استفاده از آنرا مقید بشرایطی که لازم بداند بنماید در هر مورد که آن طرف قانع نشده باشد که مالکیت و تسلط مؤثر بر آن مؤسسه یا مؤسسات در دست طرف متعاهد دیگر یا اتباع آن طرف میباشد.
ب )هر یک از طرفین متعاهدین نیز حق خواهد داشت پس از مشورت با طرف متعاهد دیگر یک موسسه یا موسسات هواپیمایی معینه را از استفاده از حقوق مذکوره در ماده یک این موافقت نامه باز دارد و یا برای استفاده از آن حقوق شرایطی را که مقتضی بداند تعیین کند در هر مورد که موسسه یا موسسات هواپیمایی مزبور مندرجات مواد ۱۱ و ۱۳ قرارداد بین‌المللی هواپیمایی کشوری را بصورت فعلی یا شرایط مندرج در این موافقت نامه را مراعات ننماید.
ماده ۴) هیچیک از مقررات این موافقت نامه نباید چنین تعبیر شود که حقوق انحصاری و استثنایی بطرف متعاهد دیگر یا موسسات هواپیمایی آن طرف اعطاء نموده یا نسبت بموسسات هواپیمایی هر کشور دیگر استثناء یا تبعیض بعمل آمده است.
ماده ۵) مفاد این موافقت نامه بموسسه هواپیمایی یکی از طرفین متعاهدین حق نمیدهد که در قلمرو طرف متعاهد دیگر از یک نقطه به نقطه دیگر آن مسافر- بار یا محمولات پستی با دریافت کرایه یا حق‌الزحمه برای حمل قبول نماید و مفاد مزبور نباید به این منظور تعبیر گردد.
ماده ۶) موسسات هواپیمایی که بوسیله طرفین متعاهدین معین شده‌اند فرصت مناسب و متساوی خواهند داشت سرویسهای مورد موافقت را در خطوط هوایی مشخصه بین قلمرو طرفین و ماوراء آنها بکار اندازند موسسات هواپیمایی معینه بوسیله هر یک از طرفین متعاهدین باید در موقع بکار انداختن سرویسهای مورد موافقت منافع موسسه یا موسسات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر را ملحوظ دارند تا اثر نامطلوبی در جریان امور سرویسهایی که طرف اخیرالذکر در تمام یا قسمتی از همان خطوط دائر نموده حاصل نشود.
ماده ۷)
الف- [الحاقی ۱۳۴۸/۹/۱۰]
سرویسهای مورد موافقت که از طرف مؤسسات هواپیمایی معینه طرفین متعاهدین برقرار میشود باید با احتیاجات عمومی برای حمل و نقل در خطوط معینه منطبق بوده و فراهم نمودن ظرفیتی که با ضریب بارگیری معقول متناسب با احتیاجات کنونی و احتیاجاتی که منطقاً از لحاظ حمل و نقل مسافر و بار و محمولات پستی بین قلمرو و دو دولت قابل پیش‌بینی است ، هدف اصلی آن باشد.
ب [الحاقی ۱۳۴۸/۹/۱۰]
علاوه بر ظرفیت پیش‌بینی شده در پاراگراف (الف) فوق مؤسسه یا مؤسسات هواپیمایی معینه دو طرف متعاهد حق دارند یک ظرفیت اضافی در‌موارد زیر مقرر نمایند:
الف – الف – حمل مسافر و بار و محمولات پستی به نقاط واقع در خطوط مشخصه در سرزمین کشورهای ثالث و بالعکس.
ب – ب – در مورد احتیاجات حمل و نقل بین کشور مبدأ و کشورهای مقصد.
ج [الحاقی ۱۳۴۸/۹/۱۰]
بمنظور اجرای پاراگرافهای الف و ب فوق – مقامات هواپیمایی طرفین متعاهدین گاه بگاه طبق ماده ۱۲ موافقتنامه با یکدیگر مشورت خواهند نمود و تصمیمی که بدین نحو اتخاذ میگردد پس از اینکه بوسیله تبادل یادداشت از طریق دیپلماسی تأیید گردید – بمورد اجرا گذارده خواهد شد.
د- [الحاقی ۱۳۴۸/۹/۱۰]
مؤسسات حمل و نقل هوایی معینه طرفین متعاهدین حق دارند کلیه مسائل مربوط بمنافع بازرگانی ناشی از پرواز در خطوط هوایی مشخصه را‌مورد مذاکره قرار دهند و گزارشی از این مذاکرات را بمقامات هواپیمایی خود تسلیم نمایند.
ماده ۸)-
1 – تعرفه‌هایی که برای هر سرویس مورد موافقت وضع میگردد باید عادلانه بوده و میزان آن با رعایت کلیه عوامل مربوطه از جمله صرفه‌جویی در عمل و نفع عادلانه و خصوصیات سرویسها و تعرفه‌های خطوط هواپیمایی دیگر که در تمام یا قسمتی از خطوط معینه سرویس منظم هوایی انجام میدهند تعیین گردد.
2) تعرفه‌هایی که بوسیله موسسات هواپیمایی معینه در تعقیب این موافقت نامه وضع میشود نسبت بهر یک از خطوط معینه بین قلمرو طرفین متعاهدین یا قلمرو یکی از کشورهای متعاهد و قلمرو کشورهای دیگر باید باین وضع صورت گردد:
الف ) یا با پیروی از تصمیمات متخذه بوسیله دستگاه تعیین نرخ یک انجمن حمل و نقل هوایی که موسسات معینه عضویت آن را دارند و باین منظور مورد قبول طرفین متعاهدین قرار گرفته است.
ب ) و یا با توافق حاصله بین موسسات هواپیمایی معینه در صورتی که عضو انجمن حمل و نقل هوایی واحدی نباشند و یا بر طبق بند الف فوق تصمیمات لازمه اخذ نشده باشد.
تعرفه‌هایی که بترتیب فوق مورد موافقت قرار می گیرد باید به تصویب مقامات هواپیمایی طرفین متعاهدین برسد و پس از ۴۵ روز از تاریخ دریافت یادداشت بوسیله مقامات هواپیمایی به اجرا در خواهد آمد مگر اینکه یکی از طرفین متعاهدین عدم موافقت خود را با نرخهای معینه اعلام داشته باشد.
ماده ۹) مواد ۱۵ – ۲۴ – ۳۱ – ۳۲ – ۳۳ – ۳۵ قرارداد هواپیمایی کشوری بین‌المللی بصورت فعلی آنها بمنزله جزء لایتجزای این موافقت نامه در مورد هر یک از طرفین متعاهدین طی مدت اعتبار این موافقت نامه لازم‌الاجرا خواهد بود مگر اینکه طرفین متعاهدتین که قرارداد نامبرده را امضاء نموده‌اند نسبت بمواد مذکور اصلاحاتی که طبق ماده ۹۴ آن قرارداد بموقع اجرا گذارده خواهد شد تصویب نمایند و در این صورت موادی که باین ترتیب اصلاح شده نسبت بطرفین متعاهدین در مدت اعتبار این موافقت نامه لازم‌الاجرا خواهد بود
ماده ۱۰) بمنظور جلوگیری از هر گونه تبعیض و اطمینان از رعایت تساوی در عمل:
1 – هر کشور متعاهدی میتواند عوارضی عادلانه برای استفاده از فرودگاه ها و سایر تسهیلات آن وضع نموده و یا اجازه اخذ چنین عوارضی را بدهد. این عوارض نباید از آنچه که از هواپیماهای ملی که در سرویس بین‌المللی مشابه کار میکنند اخذ می گردد بیشتر باشد
2 – سوخت روغنهای موتور و وسایل یدکی هواپیما که بوسیله و یا از طرف یکی از طرفین متعاهدین و یا موسسه و یا موسسات معینه آن طرف بقلمرو طرف متعاهد دیگر وارد شده و یا در همان قلمرو در هواپیما حمل میشود از لحاظ حقوق گمرکی – عوارض بازرسی و سایر حقوق و عوارض ملی و محلی نباید مشمول رفتار نامساعدتری از آنچه که در مورد موسسات هواپیمایی داخلی که در سرویسهای بین‌المللی حمل و نقل هوایی کار‌می‌کنند و یا در مورد دول کاملة‌الوداد عمل میشود قرار گیرند.
3 – هواپیمای متعلق بموسسه و یا موسسات هواپیمایی معینه طرفین متعاهدین که در سرویسهای مورد موافقت بهره‌برداری میکنند همچنین سوخت . روغنهای موتور . وسائل یدکی . تجهیزات و لوازم معمولی و ذخایر هواپیما که هنگام ورود و یا خروج از قلمرو طرف متعاهد دیگر در هواپیما باقی میماند از. حقوق گمرکی – عوارض بازرسی و سایر حقوق و عوارض ملی و محلی معاف میباشند ولو آنکه اقلام مزبور هنگام پرواز بر فراز همان قلمرو مصرف شده و بکار روند.
ماده ۱۱ ) مقامات صلاحیتدار هوایی هر یک از طرفین متعاهدین در صورت تقاضای مقامات صلاحیتدار هوایی طرف متعاهد دیگر اطلاعات و آماری را که معقولا مورد لزوم بوده و مربوط بتعداد و ظرفیت سرویسهای مورد موافقت و حمل و نقل‌هاییکه توسط موسسه یا موسسات هواپیمایی معینه خود در سرویسهای هوایی بمقصد در نقاطی در قلمرو طرف دیگر موافقت نامه یا از نقاطی در قلمرو طرف مزبور یا از راه آن قلمرو انجام شده است میباشد همچنین اطلاعاتی راجع بمبداء و مقصد حمل و نقل‌های مزبور را تهیه و تسلیم خواهند نمود.
این آمار و اطلاعات از آنچه شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری درخواست میکنند تجاوز نخواهد کرد.
ماده ۱۲)
الف – هر گاه یکی از طرفین متعاهدین مقتضی بداند که شرایط این موافقت نامه را تغییر دهد میتواند تقاضای مشورت بین مقامات رسمی هواپیمایی طرفین متعاهدین را بنماید و این مشورت در ظرف ۶۰ روز از تاریخ تقاضا شروع خواهد شد. هر موقع که مقامات رسمی نامبرده با تغییر این موافقت نامه توافق نظر حاصل نمودند تغییر مزبور پس از آنکه بوسیله مبادله یادداشت هایی از مجرای سیاسی تایید گردید بموقع اجرا گذارده خواهد شد این تغییر بایستی بلافاصله به اطلاع شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری برسد.
ب ) تغییراتی که یک طرف متعاهد در خطوط هوایی معینه می‌دهد و یا حذف نقاطی از آن خطوط در یک یا کلیه پروازها باستثنای تغییر نقاط در قلمرو طرف متعاهد دیگر که هواپیماهای موسسه یا موسسات هواپیمایی معینه در آن فرود می‌آیند تغییر این موافقت نامه محسوب نخواهد شد لذا مقامات هواپیمایی هر یک از طرفین متعاهدین میتوانند بتنهایی تغییرات نامبرده را بدهند و یا نقاطی را حذف نمایند مشروط بر اینکه حذف نقاط و یا تغییرات نامبرده را بدون تاخیر به اطلاع مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر برساند.
ماده ۱۳) چنانچه نسبت به تفسیر یا اجرای این موافقت نامه اختلافی بین طرفین متعاهدین روی دهد طرفین در وهله اول کوشش خواهند نمود که آن را بوسیله مذاکره مستقیم بین خود حل و فصل نمایند هر گاه باین وسیله رفع اختلاف مزبور میسر نگردید موضوع مورد اختلاف بحکمیت شخص یا هیئتی که با توافق نظر طرفین تعیین شده باشد ارجاع خواهد گردید. اگر با ارجاع امر موافقت نظر حاصل نشود یا پس از موافقت با ارجاع امر بحکمیت نسبت بترکیب هیئت آن طرفین مزبور اتفاق نظر حاصل ننمایند هر یک از طرفین متعاهدین میتوانند موضوع مورد اختلاف را برای صدور رأی بمحکمه‌ای که صلاحیت اخذ تصمیم دارد و ممکن است در سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری تاسیس گردد ارجاع و در صورتی که چنین محکمه وجود نداشته باشد بشورای سازمان مزبور و در غیر این صورت به دیوان داوری بین‌المللی رجوع نماید. طرفین متعاهدین تعهد مینمایند طبق رایی که بترتیب مقرر در این ماده صادر خواهد گردید عمل کنند هر گاه و مادامیکه هر یک از متعاهدین یا موسسه یا موسسات هواپیمایی معینه آن طبق آرایی که بموجب این ماده صادر شود عمل ننماید طرف متعاهد دیگر میتواند هرگاه حقی را که طبق این موافقت نامه بطرف متعاهد مستنکف یا بموسسه یا موسسات هواپیمایی مستنکف متعلق به آن اعطاء نموده محدود یا معلق یا نقض نماید.
ماده ۱۴) در صورتی که یک قرارداد یا موافقت نامه عمومی چند جانبه راجع به حقوق مربوط بحمل و نقل و سرویسهای هواپیمایی منظم بین‌المللی نسبت به هر دو طرف متعاهد بموقع اجرا درآید موافقت نامه فعلی بطوری اصلاح خواهد شد که با مقررات قرارداد یا موافقت نامه مزبور منطبق گردد.
ماده ۱۵) این موافقت نامه یک سال پس از تاریخ وصول اخطار خاتمه موافقت نامه بوسیله یکی از طرفین متعاهدین خاتمه خواهد یافت مگر اینکه اخطار نامبرده قبل از انقضای مدت یک سال مذکور با موافقت طرفین پس گرفته شود این اخطار باید در آن واحد بشورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری نیز ارسال شود.
طرف متعاهدی که اخطار خاتمه موافقت نامه را دریافت کرده است به آن پاسخ وصول خواهد داد و در صورت عدم اعلام وصول اخطار مذکور ۱۴ روز پس از تاریخ وصول بشورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری نیز طرف متعاهد دیگر وصول‌یافته تلقی خواهد شد.
ماده ۱۶) موافقت نامه فعلی و کلیه اصلاحات مربوط به آن در نزد سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری بثبت خواهد رسید
ماده ۱۷) این موافقت نامه به تصویب مقامات مربوطه طرفین متعاهدین رسیده و پس از تاریخ مبادله اسناد مصوبه آن بموقع اجرا گذارده میشود.
برای تأیید مراتب بالا نمایندگان تام الاختیار امضاءکننده زیر که از طرف دولت متبوع خود دارای اختیارنامه میباشد این موافقت نامه را امضاء و بمهر خود ممهور نمودند.
این موافقت نامه در تاریخ ۲۵ فروردین ۱۳۳۷ در تهران به دو زبان فارسی و فرانسه که هر دو متن متساویاً معتبر میباشند به امضاء رسید.
از طرف دولت شاهنشاهی ایران
از طرف دولت پادشاهی بلژیک
ضمیمه
الف – نقاطی که توسط مؤسسه یا مؤسسات حمل و نقل هوایی دولت شاهنشاهی ایران مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت:
تهران . بیروت . آنکارا و یا استانبول . مسکو . آتن . صوفیه . بخارست . بلگراد . رم – ژنو و یا زوریخ . بوداپست . وین . پراگ . مونیخ و یا فرانکفورت و یا هامبورگ . بروکسل . پاریس . لندن . نیویورک یا مونترال.
ب – نقاطی که توسط مؤسسه یا مؤسسات هواپیمایی دولت پادشاهی بلژیک مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت.
بروکسل . وین . آتن یا سالونیک . پراگ . بوداپست . بلگراد . بخارست . صوفیه . استانبول . بیروت . تهران . بمبیی . رانگون . بانکوک . سنگاپور . سایگون . مانیل . هنگ کنگ . تایپه . توکیو.
بنابر این احتراماً پیشنهاد مینماید که چنانچه مراتب فوق مورد موافقت دولت پادشاهی بلژیک میباشد – این نامه و پاسخ آن جناب دایر بتأیید مراتب فوق بمنزله پروتکل اصلاحی «موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی بلژیک راجع بسرویسهای حمل و نقل هوایی مابین قلمرو دولت و ماوراء آنها» مورخ ۱۴ آوریل ۱۹۵۸ تلقی گردد – و از تاریخ نامه تأییدی آن جناب بموقع اجرا گذاشته شود.
موقع را برای تجدید احترامات فائقه مغتنم میشمارد.
جناب آقای شارل لوت وزیر امور خارجه
سفیر بلژیک – تهران اردشیر زاهدی
متن موافقت نامه فوق ضمیمه قانون راجع به موافقت نامه حمل و نقل هوایی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت پادشاهی بلژیک بوده و صحیح است.
رییس مجلس شورای ملی . رضا حکمت
قانون بالا در جلسه ۱۳۳۷.۶.۵ به تصویب مجلس سنا رسیده است.