ماده واحده – موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه که در تاریخ ۹ بهمن ماه ۱۳۳۷ در تهران به امضای نمایندگان مختار طرفین رسیده و مشتمل بر یک مقدمه و ۱۸ ماده است تصویب و به دولت اجازه داده میشود اسناد مصوب آن را مبادله نماید.
قانون بالا مشتمل بر ماده واحده که در تاریخ بیست و سوم آذر ماه یک هزار و سیصد و چهل و سه به تصویب مجلس سنا رسیده در جلسه روز یکشنبه نهم اسفندماه یک هزار و سیصد و چهل و سه به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی – مهندس عبدالله ریاضی
موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه
دولت شاهنشاهی اعلیحضرت شاهنشاه ایران و دولت جمهوری ترکیه نظر به روابط معنوی تاریخی و فرهنگی و هنری موجود مابین دو مملکت و نظربه علاقه مفرطی که به استوار کردن این روابط و تقویت کردن علقه فرهنگی و هنری خود و به ایجاد همکاری در امور علمی بین دو مملکت دارند به عقد قرارداد فرهنگی مصمم شدند و برای این مقصود:
از جانب دولت ایران
جناب آقای علی اصغر حکمت وزیر امور خارجه
و از جانب دولت ترکیه
جناب آقای فاتین روشتوزورلو وزیر امور خارجه
با اختیار و صلاحیت تام به نمایندگی تعیین شدند و ایشان پس از مبادله اختیارنامههای خود و حصول اطمینان به صحت آنها نسبت به مواد آتی موافقت حاصل کردند:
ماده اول – هر یک از طرفین متعاهدین تشکیل مؤسسات فرهنگی کشور دیگر را در مملکت خود به شرط آن که این قبیل مؤسسات تابع مقررات و قوانین آن مملکت باشد تشویق و ترغیب خواهد کرد.
ماده دوم – طرفین متعاهدین مبادله کارمندان دانشگاهها واصل تحقیق و تتبع علمی را تشویق خواهند کرد.
هر یک از طرفین متعاهدین برای اکمال معلومات اشخاصی که طرف دیگر از اهل کشور خود میفرستد طبق مقررات جاریه کشور خود به قدر امکان تسهیل وسایل خواهد کرد.
ماده سوم – هر یک از طرفین متعاهدین در دانشگاهها و سایر مؤسسات آموزشی کشور خود به قدر امکان برای تدریس زبان و ادبیات و تاریخ و جغرافیای طرف دیگر کرسیها و دورههای تعلیم و درسها و کنفرانسها احداث و تأسیس و دائر خواهد کرد.
ماده چهارم – هر یک از طرفین متعاهدین با رعایت قوانین و مقررات کشور خود وسایل تحصیل و تعلیم کسانی را که از اهالی مملکت طرف دیگر معرفی میشوند در مؤسسات مختلف آموزشی خود تسهیل و فراهم خواهد کرد.
ماده پنجم – برای تعیین ارزش گواهینامه و دیپلم و درجههای علمی هر یک از دور مملکت در مملکت دیگر در بین دو مملکت به فواصل معین تبادل نظر و به صورت اساسی تدقیق خواهد شد.
ماده ششم – برای آن که دانشجویان و دیپلمههای تحصیلات عالیه یکی از دو کشور متعاهد بتوانند در مؤسسات فرهنگی کشور دیگر به تحصیلات ادامه دهند و یا به تحقیق و تتبع مشغول شوند هر یک از دو دولت متعاهد در مملکت خویش بورسهایی تأمین خواهد کرد.
ماده هفتم – دولتین متعاهدین در برنامههای تاریخ و جغرافیا و ادبیات مؤسسات معارفی خود درباره فرهنگ و طرز زندگانی مملکت دیگر حتیالمقدور اطلاعات جامعی خواهند گنجانید و در شناساندن آن مملکت به دانشجویان خود سعی خواهند کرد.
ماده هشتم – طرفین متعاهدین در طریق توسعه روابط فرهنگی مابین خود از برای بهتر شناساندن فرهنگ خویش در مملکت دیگری در امور مشروحه ذیل از کشور هم عهد هر نوع مساعدت خواهد دید.
الف – اعزام هیأتهای علمی و فرهنگی.
ب – ترتیب کنسرت.
ج – ایراد سخنرانی.
د – افتتاح نمایشگاه علمی و هنری.
ه – ارسال هیأتهای مرکب از دانشجویان تحصیلات عالیه.
و – ایجاد تسهیلات از برای مبادله کتب چاپی و نشریهها و تصاویر چاپی از آثار هنری به قدری که قوانین و نظامات اداری دو مملکت متعاهد اجازه میدهد.
ز – نشان دادن فیلمهای فرهنگی و تنظیم برنامههای رادیویی.
ح – مبادلات میکروفیلمهای نسخ خطی.
ماده نهم – طرفین متعاهدین در ایجاد همکاری مابین مؤسسات و انجمنهای علمی و ادبی و هنری دو مملکت و هر مؤسسه دیگری که به منظور توسعه معارف ایجاد شده باشد کوشش خواهند نمود.
ماده نهم – طرفین متعاهدین در ایجاد همکاری مابین مؤسسات و انجمنهای علمی و ادبی و هنری دو مملکت و هر مؤسسه دیگری که به منظور توسعه معارف ایجاد شده باشد کوشش خواهند نمود.
ماده دهم – طرفین متعاهدین دقت مخصوص خواهند کرد که در کتابهای درسی منتشر شده در مملکت خود اگر مطالب نادرست مربوط به کشور دیگر مندرج باشد به اصلاح و تصحیح آن همت گمارند.
ماده یازدهم – طرفین متعاهدین با رعایت شرایط و مقتضیات قوانین داخلی خود ورود کتب و مجلات کشور طرف را به کشور خود به شرط این که بر علیه خود آن کشور در آنها مطلبی نوشته نشده باشد تضمین و تسهیل خواهد کرد.
ماده دوازدهم – طرفین متعاهدین ترتیب مسابقات ورزشی و سیاحت دستجات پیشاهنگی بین دو مملکت را تشویق و تسهیل خواهند نمود و برای مسافرت این گروهها وسایط نقلیه دولتی و بلدیهای را با تخفیف ممکن در قیمت بلیط در دسترس ایشان خواهند گذاشت.
ماده سیزدهم – طرفین متعاهدین تأسیس مؤسسات و انجمنهای اجتماعی و فرهنگی مشترک مابین دو مملکت را در کشور خود تشویق خواهند کرد.
این قبیل مؤسسات و انجمنها در هر مملکتی تابع مقررات آن کشور خواهد بود.
ماده چهاردهم – طرفین متعاهدین در خصوص این که آیا ترتیب دادن کمیسیونهای مختلط مرکب از متخصصین و اشخاص ذیصلاحیت هر دو مملکت و سایر هیأتهای مشورتی از برای تدقیق در مسائل فرهنگی و علمی مورد علاقه هر دو مملکت مفید است یا خیر با یکدیگر استشاره خواهند کرد.
ماده پانزدهم – برای پیش بردن مقاصد تعداد شده در این موافقتنامه یک کمیسیون مختلط دائمی مرکب از شش عضو تشکیل خواهد یافت. کمیسیون دارای دو شعبه خواهد بود.
یک شعبه از سه عضو ترک تشکیل خواهد یافت و در مرکز حکومت جمهوری ترکیه قرار خواهد داشت. شعبه دیگر از سه عضو ایرانی تشکیل خواهد شد و در مرکز حکومت ایران جای خواهد داشت.
اعضای ترک از جانب وزارت معارف ترکیه با موافقت وزارت امور خارجه ترکیه تعیین خواهند شد اعضای ایرانی از طرف وزارت فرهنگ ایران با مشاورت وزارت امور خارجه ایران تعیین خواهند شد.
برای تأمین ارتباط مابین طرفین متعاقدین علاوه بر انعقاد کمیسیونی که در ماده شانزدهم این موافقتنامه پیشبینی شده است یک نماینده از جانب جمهوری ترکیه در شعبه ایرانی و یک نماینده از جانب حکومت ایران در شعبه ترکیه تعیین خواهد شد از برای تعیین تاریخ جلسات کمیسیون در ظرف مدت زمان مابین جلسات و از برای حاضر کردن برنامههای کمیسیون به شکل مناسب و استشاره هر یک از دو شعبه به نماینده طرف دیگر متعاهد مراجعه میتواند کرد.
ماده شانزدهم – کمیسیون دائمی مختلط در مواقع لزوم و لااقل سالی یک بار به نوبت در ایران و در ترکیه به صورت هیأت عمومی اجتماع خواهد کرد.
ریاست کمیسیون بر عهده یکی از اعضای تعیین شده شعبه آن مملکتی خواهد بود که دعوت کرده است وظیفه دبیری را یکی از اعضای تعیین شده شعبه دیگر که مهمان آن باشند به عهده خواهد گرفت. در صورت لزوم در این کمیسیون بعضی متخصصین هم به عنوان مشاور فنی ممکن است دعوت بشوند.
ماده هفدهم – این موافقتنامه در هر یک از دو مملکت بر حسب مقررات قوانین اساسی آن مملکت به تصویب دولتین خواهد رسید و پانزده روز بعد از آن که در آنکارا اسناد و مدارک مصوبه مبادله شد به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.
ماده هیجدهم – این موافقتنامه به مدت نامحدودی به قوت خود باقی خواهد بود مگر اینکه یکی از طرفین متعاقدین با لااقل شش ماه اخطار قبلی آن را فسخ نماید.
برای تصدیق صحت مطالب سابقالذکر نمایندگان مختار و ذیصلاحیت این موافقتنامه را امضاء و مهر نمودند.
در تاریخ نهم بهمن ماه ۱۳۳۷ در تهران به ترکی و فارسی و فرانسه تحریر و تنظیم گردید و در موقع بروز اختلاف متن فرانسوی آن معتبر خواهد بود.
از طرف دولت شاهنشاهی ایران
از طرف دولت جمهوری ترکیه
موافقتنامه فوق که مشتمل بر یک مقدمه و ۱۸ ماده است ضمیمه قانون راجع به موافقتنامه فرهنگی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری ترکیه میباشد.
رییس مجلس شورای ملی – مهندس عبدالله ریاضی