‌قانون قرارداد همکاری اقتصادی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی

تاریخ تصویب: ۱۳۴۶/۰۲/۱۱
تاریخ انتشار: ۱۳۴۶/۰۲/۲۰

‌ماده واحده – به دولت اجازه داده می‌شود قرارداد همکاری اقتصادی و فنی منعقده در ۲۹ ژانویه ۱۹۶۶ به مبلغ پانزده میلیون دلار بین دولت‌ شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی برای تأسیس کارخانجات صنعتی در ایران و تهیه و تحویل تجهیزات و ماشین آلات که‌ مشتمل بر یک مقدمه و ۲۱ ماده می‌باشد اجرا نماید.

قانون بالا مشتمل بر یک ماده در جلسه روز سه‌شنبه نهم اسفند ماه یک هزار و سیصد و چهل و پنج‌ شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
‌نایب رییس مجلس شورای ملی – دکتر حسین خطیبی

‌قانون فوق در جلسه روز دوشنبه ۱۳۴۶/۲/۱۱ به تصویب مجلس سنا رسیده است.



موافقتنامه اقتصادی و همکاری فنی
بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی

‌دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی با در نظر گرفتن روابط دوستانه و همکاری موجود بین دو کشور و همچنین نظر به‌ تمایل مشترک برای بسط همکاری فنی و اقتصادی بر اساس اصول تساوی حقوق و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر و احترام کامل به حق حاکمیت‌ملی دو کشور نسبت به مواد زیر توافق حاصل نمودند:

‌ماده ۱ – دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی برای تأسیس کارخانجات صنعتی در ایران و همچنین برای تهیه و تحویل‌ تجهیزات و ماشین آلات به وسیله جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی به ایران – طبق شرایط مندرج در این موافقتنامه همکاری خواهند نمود.‌ تجهیزات و ماشین آلات مربوط به کارخانجات صنعتی مشروحه زیر در چهارچوب موافقتنامه حاضر توسط جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی به‌ ایران ارسال خواهد شد.
‌الف – ریخته‌گری
ب – کارخانجات ماشین ابزارسازی
ج – کارخانه الکترو موتورسازی
‌د – کارخانه تلمبه و کمپرسورسازی
ه -‌کارخانجات برق
‌و – سایر کارخانجات صنعتی و ماشین آلات و تجهیزاتی که ممکن است مورد توافق طرفین قرار گیرد. تجهیزات و ماشین آلات مزبور همراه لوازم یدکی‌ مورد نیاز اولین دوره بهره‌برداری از کارخانجات مربوطه که در قراردادها مورد توافق قرار گرفته تحویل خواهد گردید طرح‌های فوق‌الذکر ممکن است بنا‌به توافق مشترک جای خود را به طرح‌های دیگر بدهد.


‌ماده ۲ – دولت جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی برای پرداخت بهای کالاهایی که به قرار مذکور در ماده اول موافقتنامه حاضر توسط آن دولت تحویل‌ می‌گردد، اعتباری تا مبلغ هم ارز پانزده میلیون دلار آمریکا به دولت شاهنشاهی ایران خواهد داد. بهای کالاهای مزبور بر اساس بهای فوب بنادر اروپایی‌ یا فرانکو مرزهای چکسلواکی مشمول اعتبار خواهد بود.


‌ماده ۳ – همکاری اقتصادی و فنی مذکور در موافقتنامه حاضر از طرف چکسلواکی به خصوص شامل موارد زیر خواهد بود:
‌الف – تهیه گزارش‌های مربوط به طرح به طور مشروح در مورد کارخانجات صنعتی مذکور در ماده اول.
ب – تحویل تجهیزات و ماشین آلات جهت کارخانجات صنعتی
ج – حمل تجهیزات و ماشین آلات مزبور به ایران به هزینه ایران بر اساس مقرراتی که در قراردادهای مربوطه مورد توافق قرار گیرد.
‌د – بسط کمک‌های فنی لازم فی‌المثل از طرق مشروحه زیر:
اعزام کارشناسان چکسلواکی به ایران جهت اموری از قبیل جمع‌آوری اطلاعات اولیه لازم‌ برای تهیه طرحها.
انجام خدمات مشاوره‌ای جهت سازمان‌های ایرانی برای احداث ساختمان کارخانجات صنعتی.
‌کمک در نصب و تنظیم و تحویل تجهیزات و ماشین آلات.
تعلیم کارمندان ایرانی در امر نصب و تنظیم و تحویل تجهیزات و ماشین آلات مزبور پذیرش‌ کارمندان ایرانی برای تعلیمات فنی در مؤسسات مربوطه در چکسلواکی با در نظر گرفتن استخدام آنها در کارخانجات مذکور در موافقتنامه حاضر (‌تعداد‌ و تخصص و همچنین مدت تعلیم این کارمندان به قراری خواهد بود که بین سازمان‌های مربوطه دو کشور مورد توافق قرار گیرد).
تأمین اطلاعات فنی‌ لازم جهت ساختن محصولات مورد توافق.
ه – تهیه و تحویل مدارک فنی و نقشجات منجمله نقشه کار برای سازمان‌های ایرانی جهت احداث ساختمان کارخانجات و همچنین برای عملیات‌ روزمره کارخانجات مذکور و قرارداد حاضر. مدارک فنی و نقشجاتی که توسط سازمان‌های چکسلواکی به سازمان‌های ایرانی تسلیم می‌گردد توسط‌سازمان‌های اخیرالذکر منحصراً در کارخانجات واقع در ایران مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
‌این گونه مدارک و نقشجات بدون رضایت قبلی سازمان‌های چکسلواکی به اشخاص حقیقی و حقوقی خارجی منتقل نخواهد گردید. همکاری ایران به‌خصوص شامل موارد زیر خواهد بود:
‌الف – دادن کلیه اطلاعات اولیه‌ای که در اختیار سازمان‌های ایرانی بوده و جهت طرح‌ریزی کارخانجات صنعتی مذکور در ماده اول مورد نیاز‌ سازمان‌های چکسلواکی است و همچنین همکاری با سازمان‌های چکسلواکی در جمع‌آوری سایر اطلاعات ضروری.
ب – مطالعه گزارشات مشروح مربوط به طرح که توسط سازمان‌های چکسلواکی تسلیم می‌گردد و همچنین تصویب این گزارشات با اصلاحاتی که در‌صورت لزوم بین سازمان‌های مربوطه مورد توافق قرار می‌گیرد. این مطالعه در حداقل مدت ممکنه از تاریخ وصول گزارشات مذکور انجام خواهد گرفت.
ج – احداث ساختمان‌های کارخانجات صنعتی (‌کارهای مهندسی ساختمان) و انجام سایر کارها منطبق با گزارشات مربوط به طرح با کمک فنی‌ سازمان‌های چکسلواکی در صورت لزوم.
‌د – تأمین نیروی انسانی لازم و تسهیلات حمل و نقل و مواد لازم برای ساختمان کارخانجات صنعتی و همچنین ساختمان راه‌ها – راه‌آهن – خطوط‌ انتقال نیرو و تسهیلات ارتباطی تا محل کارخانجات.
ه – تأمین امور مالی لازم برای ساختمان کارخانجات مزبور و انجام سایر کارها در ایران. تأمین مسکن و تسهیلات مربوط به حمل و نقل در داخل ایران‌ به منظور رفاه کارشناسان چکسلواکی که جهت اجرای طرحها طبق مفاد موافقتنامه حاضر و به هزینه ایران به این کشور اعزام می‌شوند.
‌و – در صورت ضرورت خرید حق امتیاز و نقشه‌های مربوط به روش‌های فنی.


‌ماده ۴ – بنا به تقاضای سازمان‌های ایرانی سازمان‌های چکسلواکی همچنین جهت تأمین ظرفیتهای مورد نظر و بهره‌برداری مؤثر از کارخانجات صنعتی‌ که مشمول قرارداد حاضر می‌باشند کمک فنی خواهند نمود و بدین منظور کارشناسان چکسلواکی را اعزام و لوازم یدکی و مواد لازمه را بر طبق‌ شرایطی که به طور جداگانه مورد توافق طرفین قرار گیرد تحویل خواهند نمود.


‌ماده ۵ – قراردادهایی که تحت موافقتنامه حاضر منعقد گردید از طرف دولت شاهنشاهی ایران توسط سازمان‌های دولتی مربوطه که از طرف این دولت‌ بدین امر مجاز و معرفی می‌گردند امضاء خواهد گردید. (‌این سازمان‌های از این پس به عنوان سازمان‌های ایرانی نامیده خواهند شد). قراردادهایی که‌ تحت موافقتنامه حاضر منعقد خواهد شد از طرف جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی توسط شرکتهای تجارت خارجی آن کشور (‌به عنوان اشخاص‌حقوقی مستقل) یا توسط سایر اشخاص حقوقی مستقل که تحت قوانین چکسلواکی در آن کشور اجازه اشتغال به تجارت خارجی را دارند (‌و از این پس‌به عنوان “‌سازمان‌های چکسلواکی” نامیده خواهند شد) امضاء خواهد گردید. قراردادهای مزبور از طریق مذاکرات مستقیم دو جانبه و به دلار آمریکا بین‌ سازمان‌های مربوطه دو کشور منعقد خواهند شد.
شرایط و مقررات قراردادهای مربوط به هر یک از طرح‌های صنعتی در قرارداد مربوطه درج خواهد‌گردید. مسائل مربوط به تضمین‌نامه‌هایی که توسط سازمان‌های چکسلواکی در تأیید مراتب زیر صادر می‌شوند:
‌الف – گزارشات مربوط به طرح‌های صنعتی که توسط سازمان‌های مربوطه تهیه می‌شود با ظرفیت تولید که در هر یک از قراردادها مورد توافق قرار‌ گرفته است مطابقت خواهد نمود.
ب – ماشین آلات و تجهیزات تحویل شده توسط سازمان‌های چکسلواکی با گزارشات مربوط به طرح مربوطه مطابقت خواهد کرد.
ج – طرز کار ماشین آلات و تجهیزات مزبور بر طبق ظرفیت‌های ذکر شده خواهد بود. و همچنین مدت تضمین‌نامه‌های مزبور و ترتیب انجام آنها و سایر‌ شرایط مربوط به آنها در قراردادهایی که طبق موافقتنامه حاضر منعقد خواهد گردید پیش‌بینی خواهد شد.
اینگونه قراردادها بین سازمان‌های چکسلواکی‌و ایرانی قبل از۳۱ دسامبر ۱۹۶۸ امضاء خواهد گردید هر یک از قراردادهای مزبور قبل از امضاء به تصویب مقامات صلاحیتدار دول متعاهد خواهد‌ رسید.


‌ماده ۶ – پرداخت‌های مربوط به کمک فنی امور مربوط به طرحها و سایر خدمات مربوط به تأسیس کارخانجات و همچنین پرداختهای مربوط به تحویل‌ کالاهایی که در ماده اول قرارداد حاضر پیش‌بینی شده است از محل اعتبار فوق‌الذکر قابل پرداخت نخواهد بود بلکه توسط سازمان‌های ایرانی مربوطه بر‌ طبق موافقتنامه بازرگانی و پرداخت که در زمان انجام اینگونه پرداختها معتبر باشد صورت خواهد گرفت. در مورد کالاهایی که بنابه توافق طرفین از‌کشورهای ثالث تحویل می‌گردد پرداخت خارج از اعتبار مزبور صورت خواهد گرفت و سازمان‌های ایرانی این پرداختها را تصویب و انجام خواهند داد.


ماده ۷ – اعتباری که طبق شرایط این موافقتنامه داده شده است می‌تواند از تاریخ اعتبار یافتن قرارداد حاضر تا تاریخی که کلیه کالاهای مذکور در‌قراردادهای مورد موافقت سازمان‌های ایرانی و چکسلواکی و تصویب شده توسط مقامات ذیصلاحیت دو کشور تحویل شود مورد استفاده قرار گیرد.‌ تاریخ برداشت از اعتبار مزبور عبارت از تاریخی است که چکسلوانکا. آبچدنی بانکا – آ.‌اس. Chekoslovenaka Obchodni Banka, a.s.
در‌ پراگ (‌که از این پس در این سند به نام بانک چکسلواکی خوانده خواهد شد) حساب بستانکار مربوطه را که بر طبق ماده ۱۱ این موافقتنامه افتتاح‌ خواهد شد بدهکار می‌سازد.


‌ماده ۸ – آن قسمت از اعتبار که در هر سال تقویمی مورد استفاده قرار می‌گیرد توسط دولت شاهنشاهی ایران در ده قسط سالیانه متساوی بازپرداخت‌ خواهد شد تاریخ شروع اقساط مزبور ۱۵ اکتبر سال پس از سالی است که در طی آن از اعتبار فوق استفاده گردیده است.


ماده ۹ – آن قسمت از اعتبار که مورد استفاده قرار گرفته است از تاریخ استفاده هر مبلغ معینی که بر طبق مفاد مواد ۷ و ۱۱ موافقتنامه حاضر مورد‌ استفاده قرار گیرد الی تاریخ بازپرداخت نهایی کل مبلغ اعتبار استفاده شده مشمول بهره ویژه ۲.۵% (‌دو نیم درصد) در سال خواهد بود. بهره مزبور‌ همواره در روز سی و یکم دسامبر هر سال محاسبه خواهد شد و در ظرف مدت سه ماه پس از این تاریخ بر طبق موافقتنامه پرداختها که در زمان پرداخت‌معتبر باشد واریز خواهد شد. آخرین بازپرداخت بهره در یک زمان به اتفاق آخرین قسط اعتبار صورت خواهد گرفت.


‌ماده ۱۰ – بازپرداخت اعتبار استفاده شده و همچنین پرداخت بهره متعلقه به آن از طریق تحویل کالاهای ایرانی در چهارچوب موافقتنامه بازرگانی که در‌ تاریخ پرداخت معتبر باشد و به خصوص نفت خام – گنجاله – پوست و چرم – روده – چوب گردو و سایر انواع چوب جهت مصارف صنعتی و‌ همچنین گوگرد – کود و سایر کالاهایی که ممکن است مورد توافق قرار گیرد صورت خواهد گرفت.


ماده ۱۱ – بانک مرکزی ایران در تهران به عنوان کارگزار دولت شاهنشاهی ایران برای هر یک از قراردادها در دفاتر خود حساب اعتباری با بهره‌ مخصوص به دلار آمریکایی (‌به نرخ روز) به نام بانک چکسلواکی به عنوان کارگزار دولت جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی افتتاح می‌نماید. نام این‌ حساب که از هر گونه کارمزد و حق‌الزحمه معاف خواهد بود به قرار زیر است “‌حساب اعتباری دولت شاهنشاهی ایران – موافقتنامه همکاری اقتصادی‌ و فنی مورخ ۲۹ ژانویه ۱۹۶۶”. با تسلیم سیاهه‌های مربوطه و بارنامه‌ها و سایر مدارک حمل و نقل یا هر گونه اسنادی که منطبق با شرایط قراردادهای‌ مربوطه باشد. بانک چکسلواکی مذکور در بند اول ماده حاضر را به میزان ارزش هر قسمت از محموله بر اساس فوب بنادر اروپایی یا فرانکو مرزهای‌ چکسلواکی بدهکار خواهد کرد. در تاریخ سررسید اقساط سالیانه بانک مرکزی ایران در تهران مبلغ هر یک از اقساطی را که توسط دولت شاهنشاهی‌ ایران پرداخت می‌شود بر طبق مواد ۸ و ۹ موافقتنامه حاضر به حساب تهاتری چکسلواکی بر طبق موافقتنامه پرداختها منعقد بین دو کشور در تاریخ‌ پرداخت افتتاح می‌شود و معتبر می‌باشد خواهد گذاشت.


‌ماده ۱۲ – در صورتی که قرارداد بازرگانی و پرداخت بین دو کشور وجود نداشته باشد نمایندگان دو دولت طبق مفاد ماده ۱۹ ملاقات خواهند کرد تا‌ ترتیب تسویه تعهدات بازپرداخت نشده ناشی از موافقتنامه حاضر را از طریق تحویل کالاهای ایرانی بدهند.
در صورتی که کالاهای ایرانی مناسبی جهت‌صدور به چکسلواکی وجود نداشته باشد و اگر بالنتیجه موافقتی به عمل نیامد تعهدات مزبور به دلار آمریکا یا به سایر وجوه قابل تسعیر و مورد قبول‌ طرفین تسویه خواهد شد.


‌ماده ۱۳ – بانک چکسلواکی در پراگ و بانک مرکزی ایران در تهران از طریق توافق متقابل روش‌های بانکی و ترتیبات فنی لازم را نسبت به حساب‌های‌ مذکور در این موافقتنامه اتخاذ خواهند نمود.


‌ماده ۱۴ – بهای تجهیزات و ماشین آلاتی که توسط جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی تحویل می‌گردد و همچنین بهای کالاهایی که توسط ایران صادر‌ می‌گردد از طریق توافق متقابل و بر اساس بهاء جاری در بازار جهانی تعیین خواهد شد.


‌ماده ۱۵ – سازمان‌های ایرانی و چکسلواکی کوشش خواهند کرد که سازمانها و شرکت‌های ایرانی را برای عملیات طراحی و تهیه تجهیزات و مواد لازم‌ برای تأسیس کارخانجات صنعتی به حداکثر ممکن شرکت دهند.


‌ماده ۱۶ – سازمان‌های ایرانی و چکسلواکی کلیه اطلاعات لازمه را مبادله کرده و در امور مربوط به موافقتنامه حاضر مساعدتهایی را که سازمان‌های‌ هر یک از طرفین به طور موجه ممکن است تقاضا کنند معمول خواهند داشت و به خصوص گزارشات مربوط به پیشرفت امور و سایر اطلاعاتی را که‌در مورد برنامه کار جهت اجرای طرحها مشمول موافقتنامه حاضر و سایر امور مربوط به آن ممکن است تقاضا شود و در اختیار یکدیگر خواهند نهاد.


‌ماده ۱۷ – به منظور تأمین اجرای رضایتبخش موافقتنامه حاضر طرفین متعاهدین توافق می‌کنند کمیته مشترکی مرکب از نمایندگان طرفین تشکیل گردد‌ و این کمیته مشترک بنا به تقاضای هر یک از طرفین ظرف ۴۴ روز (‌از تاریخ تقاضا) در ایران یا در چکسلواکی به قراری که مورد توافق قرار گیرد تشکیل‌ جلسه دهد.


‌ماده ۱۸ – چنانچه در نتیجه هر گونه حادثه‌ای خارج از کنترل هر یک از طرفین اجرای موافقتنامه حاضر برای مدت معینی متوقف گردد نمایندگان دو‌ دولت فوراً با یکدیگر مشاوره خواهند نمود تا در مورد اقداماتی که می‌بایستی صورت گیرد توافق حاصل شود.
چنانچه ظرف مدت معقولی توافق مزبور‌حاصل نگردد سازمان‌های ایرانی می‌توانند تکمیل طرح‌های مربوطه را به عهده گیرند ولکن حتی در این صورت نیز حقوق و تعهدات سازمان‌های‌ طرفین که از طریق اجرای موافقتنامه حاضر تا آن لحظه ایجاد شده است همچنان به قوت خود باقی خواهد ماند.


‌ماده ۱۹ – در صورت هر گونه اختلاف و عدم توافق بین سازمان‌های ایرانی و چکسلواکی در خصوص امور مربوط یا ناشی از اجرای موافقتنامه حاضر‌ نمایندگان دو دولت فوراً با یکدیگر مشورت خواهند کرد و برای حصول تراضی متقابل در مورد اینگونه اختلافات کوشش خواهند نمود.


‌ماده ۲۰ – کلیه اختلافات ناشی از قراردادها یا مربوط بدانها از طریق داوری فیصله خواهد یافت. جزئیات مربوط به داوری بر طبق قوانین جاری هر یک‌ از دو کشور در قراردادهای مربوط ذکر خواهد شد. طرفین اقداماتی به عمل خواهند آورد تا حکم داوری صادره بر اساس مقررات مربوط به داوری که‌ طی مواد قراردادهای مربوطه مورد توافق قرار گرفته است در دو کشور به مورد اجراء درآید.‌


ماده ۲۱ – موافقتنامه حاضر در تاریخ مبادله یادداشتهایی اعتبار خواهد یافت که طی آن یادداشتها طرفین به یکدیگر اطلاع می‌دهند که مقررات حقوق‌ اساسی ایشان برای اعتبار یافتن موافقتنامه حاضر رعایت شده است.

در تاریخ ۲۹ ژانویه ۱۹۶۶ در دو کپیه
اصلی به زبان انگلیسی که هر دوی آن‌متساویاً معتبر می‌باشد تنظیم و امضاء گردیده.
از طرف دولت شاهنشاهی ایران
‌از طرف دولت جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی


‌قرارداد فوق مشتمل بر یک مقدمه و ۲۱ ماده منضم به لایحه قانون قرارداد همکاری اقتصادی و فنی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری‌ سوسیالیستی چکسلواکی می‌باشد.

‌نایب رییس مجلس شورای ملی – دکتر حسین خطیبی