قسمت اول – مقررات تشکیلاتی
ماده ۱ – حذف یا ایجاد مأموریتهای سیاسی و کنسولی در خارج از کشور بنا بر استدعای وزیر امور خارجه و تصویب اعلیحضرت همایون شاهنشاه می‌باشد.
ماده ۲ – تغییر و تجدید نظر در سازمان تفصیلی و پستهای سازمانی وزارت امور خارجه که به تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور رسیده و پیوست این مقررات است به پیشنهاد وزارت امور خارجه و تأیید سازمان مذکور و سازمان برنامه و بودجه به عمل خواهد آمد.
تبصره – در صورت بروز اختلاف بین وزارت امور خارجه و سازمان امور اداری و استخدامی کشور یا سازمان برنامه و بودجه در مورد اجرای مفاد این ماده نظر نخست‌وزیر قاطع خواهد بود.
قسمت دوم – مقررات استخدامی
ماده ۳ – کارمندان وزارت امور خارجه به دو رسته سیاسی و اداری تقسیم می‌شوند.
بخش اول – رسته سیاسی
فصل اول – ورود به خدمت
ماده ۴ – داوطلبانی که طبق این مقررات برای رسته سیاسی به خدمت وزارت امور خارجه پذیرفته می‌شوند جزء رسته سیاسی محسوب خواهند شد.
تبصره – کارمندان فعلی وزارت امور خارجه که تا تاریخ تصویب این مقررات در رسته سیاسی هستند در این رسته باقی خواهند ماند.
ماده ۵ – شرایط ورود به خدمت داوطلبان رسته سیاسی به شرح زیر است:
1 – تابعیت ایران مشروط بر اینکه اکتسابی نباشد.
2 – نداشتن همسر خارجی و یا همسری که تابعیت ایرانی او اکتسابی باشد.
3 – داشتن حداقل ۲۱ سال و حداکثر ۳۰ سال تمام.
4 – داشتن صحت مزاج و توانایی انجام کار.
5 – انجام خدمت زیر پرچم یا دارا بودن برگ معافیت دائم.
6 – نداشتن سابقه محکومیت جزایی مؤثر.
7 – عدم معروفیت به فساد اخلاق و عقیده و معتاد نبودن به استعمال مواد مخدر.
8 – داشتن دانشنامه لیسانس یا بالاتر در یکی از رشته‌های علوم سیاسی – حقوقی – اقتصادی – قضایی – جامعه‌شناسی – اداری – تاریخ یا جغرافی.
در صورتی که مدرک تحصیلی در رشته‌های مندرج در این بند از کشورهای خارج صادر شده باشد ارزش آن باید قبلاً به گواهی مقامات صلاحیتدار ایران برسد.
9 – موفق شدن در امتحان ورودی از طریق مسابقه.
وزارت امور خارجه تاریخ و شرایط شرکت در مسابقه ورودی را از طریق آگهی در روزنامه‌ها به اطلاع عموم خواهد رسانید.
10 – طی کردن دوره آزمایش.
ماده ۶ – امتحان ورودی به وسیله وزارت امور خارجه و تحت نظر هیأت نظارت مرکب از اشخاص زیر انجام خواهد شد:
1 – معاون اداری و مالی وزارت امور خارجه.
2 – دو نفر از کارمندان عالی مقام وزارت امور خارجه به انتخاب وزیر امور خارجه.
3 – نمایند سازمان امور اداری و استخدامی کشور.
رییس این هیأت به وسیله وزیر امور خارجه تعیین خواهد شد.
ماده ۷ – وزارت امور خارجه هیأت ممتحنه را از بین افراد واجد صلاحیت انتخاب و امتحانات را انجام خواهد داد.
ماده ۸ – مسابقه ورود به خدمت وزارت امور خارجه کتبی و از طریق مصاحبه به ترتیب زیر به عمل خواهد آمد:
الف – امتحان از مواد اختصاصی.
ب – امتحان هوش.
ج – امتحان اطلاعات عمومی.
د – امتحان یکی از زبانهای انگلیسی – فرانسه – عربی – روسی – آلمانی و اسپانیولی.
گذراندن امتحان دو زبان خارجی یا بیشتر در شرایط مساوی موجب تقدم خواهد بود.
ه – مصاحبه:
در مصاحبه به قدرت بیان و حضور ذهن – طرز استدلال – وضع ظاهر – برخورد و به طور کلی به شخصیت داوطلب توجه خواهد شد.
هیأت مصاحبه‌کننده به تعیین وزیر امور خارجه تشکیل می‌شود از:
معاون سیاسی.
دو نفر از سفرا.
یکی از مدیران کل سیاسی.
مدیر کل امور اداری.
دو نفر از رؤسای ادارات وزارت امور خارجه.
علاوه بر اشخاص فوق وزیر امور خارجه می‌تواند در صورت ضرورت تعدادی از افراد هیأت مصاحبه‌کننده را از بین کارشناسان رشته‌های مربوط انتخاب نماید.
ماده ۹ – مواد اختصاصی امتحان ورودی وزارت امور خارجه و همچنین آیین‌نامه امتحان و مصاحبه از طرف شورای استخدام وزارت امور خارجه تعیین و تنظیم و پس از تصویب وزیر امور خارجه به موقع اجراء گذارده خواهد شد.
ماده ۱۰ – وزارت امور خارجه افراد مورد نیاز را از بین داوطلبانی که دارای بهترین معدل امتحان کتبی باشند پس از حصول نتیجه معاینات جسمی و روانی برای مصاحبه دعوت و از بین آنان افراد مورد نیاز را که دارای بهترین نتیجه مصاحبه باشند برای طی دوره آزمایش انتخاب و دعوت می‌نمایند.
ماده ۱۱ – مدت دوره آزمایش یک سال است که تحت عنوان کارآموزی در خدمت ادارات مرکزی انجام خواهد شد.
اشتغال این قبیل کارمندان در دوره آزمایش در اداراتی که اسناد و مدارک طبقه‌بندی شده در اختیار دارند ممنوع است.
ماده ۱۲ – رؤسا و سرپرستان ادارات مکلفند نظرات خود را نسبت به طرز کار و استعداد و ابتکار و اخلاق و شخصیت و آداب معاشرت کارآموزان روی اوراقی که اداره کارگزینی در اختیار آنان می‌گذارد محرمانه نوشته و تسلیم اداره کارگزینی نمایند. اداره کارگزینی مکلف است در مدتی که کارآموزان دوره آزمایش را طی می‌کنند نسبت به خصوصیات وضع اجتماعی آنان تحقیق و بررسی دقیق به عمل آورده و اطلاعات جمع‌آوری شده را در شورای استخدام وزارت امور خارجه مطرح و نظرات شوری را برای اتخاذ تصمیم نسبت به قطعیت استخدام آنان به وزیر امور خارجه گزارش نماید.
ماده ۱۳ – کارآموزانی که در طی دوره آزمایش یا در پایان آن صالح برای ابقاء در خدمت رسته سیاسی تشخیص داده نشوند از خدمت برکنار خواهند شد. وزارت امور خارجه در قبال این افراد از لحاظ استخدامی هیچ تعهدی نخواهد داشت.
تبصره – به کارآموزانی که طبق این ماده از خدمت برکنار می‌شوند حقوق مرخصی استحقاقی پرداخت خواهد شد.
ماده ۱۴ – داوطلبان ورود به رسته سیاسی بیش از دو بار حق شرکت در مسابقه را نخواهند داشت.
ماده ۱۵ – کارآموزانی که طبق ماده ۱۳ از خدمت برکنار می‌شوند دیگر حق شرکت در امتحان مسابقه ورودی وزارت امور خارجه را در رسته سیاسی نخواهند داشت.
ماده ۱۶ – کارآموزانی که طبق این مقررات در رسته سیاسی پذیرفته می‌شوند پس از انجام مراسم سوگند به مقام وابستگی نائل و پایه آنان طبق ماده ۲۶ این مقررات پایه یک خواهد بود.
ماده ۱۷ – مراسم سوگند در حضور وزیر، معاونان و رییس اداره کارگزینی وزارت امور خارجه معمول و هر یک از داوطلبان سوگندنامه را امضاء می‌نماید.
متن سوگندنامه به قرار زیر است:
“من خداوند متعال را گواه گرفته به این کتاب آسمانی سوگند یاد می‌کنم که به میهن و شاهنشاه و قانون اساسی ایران صدیق و وفادار بوده و در انجام وظایف و تکالیف خود در نهایت صداقت، امانت و صمیمیت کوشا باشم و حفظ اسرار دولت را وظیفه مسلم و فریضه حتمی خود بدانم و قوانین و نظامات کشور خود را کاملاً رعایت نمایم”.
ماده ۱۸ – کارمندانی که به خدمت رسته سیاسی پذیرفته شده‌اند باید مدت یک سال دوره آموزشی وزارت امور خارجه را طبق آیین‌نامه مربوط در داخل کشور بگذرانند و اعزام آنان در دوره آموزشی به مأموریت ثابت خارج از کشور ممنوع است.
تبصره – آیین‌نامه‌های مربوط به آموزش کارمندان پس از تصویب وزیر امور خارجه به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.
ماده ۱۹ – انتقال کارمندان دولت از سایر وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی به خدمت رسته سیاسی وزارت امور خارجه منوط به رعایت شرایط مندرج در ماده ۵ این مقررات می‌باشد.
تبصره ۱ – برای تطبیق مقام سیاسی این قبیل کارمندان دو سوم سابقه خدمت دولتی آنان در سایر وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی از لحاظ احراز مقام سیاسی احتساب خواهد شد.
اعزام این قبیل کارمندان به مأموریت ثابت قبل از دو سال خدمت در مرکز ممنوع است.
تبصره ۲ – حقوق این قبیل کارمندان بر اساس مقام و پایه اعطایی و احتساب سوابق خدمت دولتی و پرداخت کسور بازنشستگی و یا مابه‌التفاوت آن تعیین خواهد شد.
ماده ۲۰ – وزیر امور خارجه می‌تواند از تاریخ تصویب این مقررات اشخاصی را که مقام علمی دارند و سن آنان از چهل تجاوز نکرده باشد بنا به پیشنهاد شورای معاونان بدون رعایت مقررات مندرج در بندهای ۳ و ۹ و ۱۰ ماده ۵ این مقررات به خدمت در رسته سیاسی قبول نماید.
تبصره ۱ – مقام این قبیل اشخاص به پیشنهاد شورای استخدام و تأیید شورای معاونان و تصویب وزیر امور خارجه تعیین خواهد شد.
تبصره ۲ – ملاک تشخیص مقام علمی علاوه بر دارا بودن دانشنامه بالاتر از لیسانس از دانشگاه‌های معتبر در رشته‌های مورد نیاز وزارت امور خارجه به قرار زیر است:
1 – داشتن حداقل پنج سال تجربه در رشته‌های مورد نیاز وزارت امور خارجه.
2 – داشتن تألیفات و یا تحقیقات و مقالات مهم در رشته‌های مورد نیاز وزارت امور خارجه.
تبصره ۳ – مشمولان این ماده که مستخدم دولت نیستند با توجه به مقام اعطایی در پایه یک گروه مربوط قرار خواهند گرفت.
ماده ۲۱ – کارمندان اداری وزارت امور خارجه در صورتی به رسته سیاسی پذیرفته می‌شوند که دارای دانشنامه لیسانس در یکی از رشته‌های مندرج در بند ۸ از ماده ۵ باشند و از عهده مسابقه ورودی طبق ماده ۸ این مقررات نیز برآمده باشند.
تبصره ۱ – برای تطبیق مقام سیاسی این قبیل کارمندان دو سوم سابقه خدمت رسمی آنان از لحاظ احراز مقام سیاسی احتساب خواهد شد و تعیین حقوق آنان به موجب تبصره ۲ ماده ۱۹ خواهد بود.
تبصره ۲ – کارمندان مذکور از طی دوره آزمایشی موضع ماده ۱۱ معاف خواهند بود.
فصل دوم – مقامات سیاسی
ماده ۲۲ – مقامات سیاسی وزارت امور خارجه به قرار زیر است:
1 – وابسته.
2 – دبیر سوم.
3 – دبیر دوم.
4 – دبیر اول.
5 – رایزن درجه سه.
6 – رایزن درجه دو.
7 – رایزن درجه یک.
8 – سفیر.
تبصره ۱ – به مقامات مذکور در این ماده هنگامی که در مأموریتهای کنسولی انجام وظیفه می‌نمایند عناوین زیر اطلاق می‌شود:
وابسته وابسته سرکنسولی
دبیر سوم کنسولیار.
دبیر دوم کنسول درجه سه.
دبیر اول کنسول درجه دو.
رایزن درجه سه کنسول درجه یک.
رایزن درجه دو معاون سرکنسولگری.
رایزن درجه یک سرکنسول.
تبصره ۲ – سفیری که به ریاست مأموریت کنسولی تعیین می‌شود از حقوق و مزایای سفیر استفاده خواهد نمود.
تبصره ۳ – مدیران کل و رؤسای ادارات وزارت امور خارجه از بین کارمندان رسمی رسته سیاسی که به مقام سفارت رسیده باشند انتخاب می‌شوند و سرپرستان ادارات باید حداقل رایزن درجه دو باشند.
تبصره ۴ – وزیر امور خارجه می‌تواند کارمندان رسته اداری را که دارای درجه لیسانس یا بالاتر باشند به پیشنهاد شورای استخدام و به شرط داشتن حداقل ۱۴ سال سابقه خدمت دولتی به سمت معاون اداره و داشتن حداقل ۲۰ سال سابقه خدمت دولتی به سمت سرپرست یکی از ادارات تابع معاون اداری و مالی به استثنای ادارات کنسولی منصوب نماید.
ماده ۲۳ – سفیر از بین رایزنان درجه یک که حداقل سه سال در این مقام توقف داشته باشد به استدعای وزیر امور خارجه و فرمان همایونی منصوب می‌گردد.
ماده ۲۴ – سفرای خارج از مأمورین رسته سیاسی وزارت امور خارجه بنا به استدعای وزیر امور خارجه و با صدور فرمان همایونی منصوب می‌شوند و در مدت اشتغال در مقام سفارت تابع مقررات وزارت امور خارجه خواهند بود.
ماده ۲۵ – حقوق ماهانه سفرا اعم از اینکه در مرکز تصدی پست سازمانی را عهده‌دار و یا در خارج مأموریت داشته باشند به مأخذ مندرج در بند ب تبصره ماده ۳۲ قانون استخدام کشوری می‌باشد.
ماده ۲۶ – حقوق ماهانه کارمندان رسته سیاسی وزارت امور خارجه به مأخذ جدول مندرج در ماده ۳۲ قانون استخدام کشوری بوده و تطبیق مقامات سیاسی وزارت امور خارجه با گروه‌های مندرج در ماده ۳۲ قانون ذکر شده به ترتیب زیر خواهد بود:
وابسته گروه شش
دبیر سوم گروه هفت
دبیر دوم گروه هشت
دبیر اول گروه نه
رایزن درجه سه گروه ده
رایزن درجه دو گروه یازده
رایزن درجه یک گروه دوازده
تبصره – ضریب حقوق کارمندان رسته سیاسی و تغییر آن بر طبق مندرجات ماده ۳۳ قانون استخدام کشوری می‌باشد.
ماده ۲۷ – به مقاماتی که مشاغل آنان مستلزم انجام پذیرایی باشد به پیشنهاد شورای استخدام و تصویب وزیر امور خارجه ماهانه هزینه پذیرایی حداکثر تا پنجاه درصد حقوق آنان پرداخت خواهد شد.
ماده ۲۸ – در صورتی که نوع کار و وظایف مقامات سیاسی وزارت امور خارجه در مرکز اقتضا نماید که مبلغی علاوه بر حقوق پرداخت شود این مبلغ به عنوان فوق‌العاده شغل پرداخت خواهد شد.
تعیین میزان این فوق‌العاده بنا به پیشنهاد شورای استخدام وزارت امور خارجه و تصویب وزیر امور خارجه می‌باشد. به هر حال مبلغ فوق‌العاده مذکور‌در هر مقام نمی‌تواند از حقوق آخرین پایه همان مقام تجاوز کند و فوق‌العاده شغل سفرا در مرکز از یک برابر حقوق ماهانه آنها نباید تجاوز نماید.
ماده ۲۹ – وزارت امور خارجه به کارمندان رسته سیاسی در ازاء هر دو سال خدمت رضایتبخش یک پایه در مقام مربوط اعطاء خواهد نمود.
ماده ۳۰ – درجه‌بندی کشورها از نظر تعیین میزان فوق‌العاده اشتغال خارج از کشور مأموران ثابت وزارت امور خارجه و فهرست مناطق بد آب و هوا جهت پرداخت فوق‌العاده سختی معیشت و تعیین ضوابط آن به پیشنهاد وزارت امور خارجه و تصویب هیأت وزیران در هر سال تعیین می‌گردد.
تبصره ۱ – به نفر دوم هر مأموریت که مقام رایزنی داشته باشد معادل سی درصد فوق‌العاده اشتغال خارج از کشور و به سایر مأموران ثابت تا بیست درصد این فوق‌العاده به عنوان هزینه پذیرایی پرداخت خواهد شد.
تبصره ۲ – از فوق‌العاده اشتغال خارج از کشور مأموران ثابت که از خانه‌های سازمانی استفاده می‌نمایند (به استثنای رؤسای مأموریتها) ده درصد فوق‌العاده کسر خواهد شد.
ماده ۳۱ – وزیر امور خارجه می‌تواند به کارمندانی که منشاء خدمات برجسته شوند پاداش پرداخت نماید. جمع پاداشهای پرداختی به یک مستخدم در هر سال نباید از دو برابر مجموع حقوق و مزایای یک ماه او تجاوز کند.
ماده ۳۲ – پایه کارمندان رسته سیاسی وزارت امور خارجه که در زمان تصویب این مقررات به خدمت اشتغال دارند با احتساب سوابق خدمت دولتی کارمند در ازاء هر دو سال یک پایه در مقام فعلی تعیین می‌گردد.
تبصره – کسور بازنشستگی سنوات گذشته که به موجب ضرایب قانونی به حقوق و مزایای مستمر پایه مقامات سیاسی موضوع این ماده تعلق می‌گیرد ظرف پنج سال از طرف کارمند به صندوق بازنشستگی کشوری پرداخت می‌گردد.
فصل سوم – ارتقاء مقام
ماده ۳۳ – لیاقت و شایستگی کارمند و وجود پست سازمانی شرط اساسی ارتقاء مقام کارمندان می‌باشد و حداقل توقف در هر مقام برای نیل به مقام بالاتر به ترتیب زیر است:
از وابستگی به دبیر سومی دو سال
از دبیر سومی به دبیر دومی سه سال
از دبیر دومی به دبیر اولی سه سال
از دبیر اولی به رایزنی درجه سه سه سال
از رایزنی درجه سه به رایزنی درجه دو سه سال
از رایزنی درجه دو به رایزنی درجه یک سه سال.
ماده ۳۴ – ارتقاء مقامات سیاسی از رایزنی درجه دو به درجه یک منوط به موفقیت در طی دوره آموزش عالی و پیشنهاد شورای استخدام وزارت امور خارجه و تأیید شورای معاونان و تصویب وزیر امور خارجه خواهد بود.
تبصره ۱ – هیچ یک از کارمندان رسته سیاسی وزارت امور خارجه به مقام رایزنی درجه یک ارتقاء نمی‌یابند مگر آنکه حداقل سه سال در یکی از مأموریتهای خارج از کشور که وزارت امور خارجه تعیین خواهد نمود خدمت کرده باشند.
نقاط مورد نظر طبق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به پیشنهاد وزارت امور خارجه به تصویب کمیسیونهای امور خارجه مجلسین خواهد رسید.
[آیین‌نامه اجرای تبصره یک ماده ۳۴ مقررات تشکیلاتی، استخدامی مالی و انضباطی وزارت امور خارجه]
تبصره ۲ – ارتقاء مقام کارمندان رسته سیاسی که تا این تاریخ مقام رایزنی درجه دو را احراز کرده و تا کنون در یکی از نمایندگیهای مذکور در تبصره ۱ این ماده حداقل دو سال مأموریت ثابت نداشته‌اند به مقام رایزنی درجه یک منوط به این است که در یکی از نمایندگیهای مذکور در تبصره ۱ به مأموریت ثابت بروند انتقال این قبیل مأموران به مرکز یا به مأموریتهای غیر از نمایندگیهای مذکور در تبصره ۱ این ماده قبل از دو سال ممنوع است.
تبصره ۳ – در صورتی که به وجود یکی از کارمندان رسته سیاسی برای ادامه خدمت در مرکز نیاز باشد و کارمند مورد نظر حداقل پنج سال متوالی به مأموریت ثابت خارج از کشور اعزام نشود چنین کارمندی بنا به پیشنهاد شورای استخدام وزارت امور خارجه و تصویب وزیر امور خارجه از شرط خدمت در کشورهای موضوع تبصره ۱ این ماده برای نیل به مقام رایزنی درجه یک معاف خواهد شد ولی در هر حال این قبیل کارمندان باید قبل از نیل‌به مقام سفارت یک نوبت حداقل برای دو سال در مأموریتهای مندرج در این ماده خدمت نموده باشند.
تبصره ۴ – کارمندانی که دارای تخصص و تجربه و سابقه کافی در امور سازمانهای بین‌المللی هستند و با مقام رایزنی درجه ۲ به مأموریت ثابت در سازمان ملل متحد و سایر مؤسسات تخصصی وابسته به سازمانهای بین‌المللی اعزام می‌شوند از شرط مندرج در تبصره ۱ این ماده جهت نیل به مقام رایزنی درجه یک معاف می‌باشند.
ماده ۳۵ – برای ارتقاء از مقام دبیر دومی به دبیر اولی و رایزنی درجه دو به رایزنی درجه یک طبق شرایط مندرج در ماده ۳۳ کارمند پس از تشکیل دوره‌های آموزش تکمیلی و عالی باید دوره‌های مذکور را با موفقیت گذرانیده باشد.
تبصره – در موقع رسیدگی به ارتقاء مقام این قبیل کارمندان اداره کارگزینی موظف است گواهینامه مربوط به انجام دوره آموزش تکمیلی و عالی هر یک از آنان را به شورای استخدام وزارت امور خارجه ارائه نماید.
ماده ۳۶ – کارمندان مذکور در مواد ۳۴ و ۳۵ هر گاه نتوانند سه نوبت از عهده امتحانات دوره‌های آموزش تکمیلی و عالی برآیند دیگر ارتقاء مقام نخواهند یافت.
ماده ۳۷ – ترتیب اعطای ارتقاء مقام به قرار زیر است:
1 – رؤسای ادارات و رؤسای مأموریت موظفند سالی دو بار نظر خود را نسبت به کارمندان کتباً اظهار نمایند.
اظهار نظر رؤسای ادارات مرکز پس از ملاحظه و ابراز نظریات مدیر کل و معاون مربوط به اداره کارگزینی تسلیم خواهد شد.
2 – در مهر ماه هر سال اداره کارگزینی موظف است اسامی کلیه کارمندانی را که از جهت مدت توقف در یک مقام تا پایان اسفند ماه همان سال و نیز از لحاظ گذراندن دوره‌های آموزشی حائز شرایط ارتقاء مقام باشند جهت رؤسای مستقیم آنان در مرکز و رؤسای مأموریت ارسال نماید.
3 – رییس مستقیم کارمند موظف است نسبت به لیاقت و شایستگی و انضباط و حسن سلوک و اخلاق و ابتکار کارمند نظر صریح خود را محرمانه و کتباً به کارگزینی ارسال دارد.
4 – اداره کارگزینی موظف است گزارشی درباره ارتقاء مقام استحقاقی سرکنسولها کارداران موقت و یا کلیه کسانی که به علت خاتمه مأموریت و یا علل دیگری موقتاً رییس مستقیم نداشته باشند به شورای استخدام وزارت امور خارجه بدهد.
5 – اداره کارگزینی موظف است با توجه به نظرات رییس مستقیم کارمند و مجموع اطلاعاتی که از وضع خدمت و معلومات او دارد گزارشی تهیه و نظر خود را نسبت به ارتقاء مقام کارمند صریحاً ابراز نماید.
6 – شورای استخدام وزارت امور خارجه مکلف است در آذر ماه هر سال کلیه اوراق پیشنهاد ارتقاء مقام و گزارش اداره کارگزینی نسبت به آنها را دقیقاً رسیدگی و با رعایت وجود پست سازمانی و نیازمندیهای وزارت امور خارجه با رأی مخفی نسبت به ارتقاء مقام هر کارمند اظهار نظر و پیشنهاد نماید.
ماده ۳۸ – اداره کارگزینی موظف است پس از اینکه گزارش شورای استخدام وزارت امور خارجه درباره ارتقاء مقام کارمندان به تصویب وزیر امور خارجه رسید احکام ارتقاء مقام کارمندان را به تاریخ اول فروردین سال بعد صادر و در اولین نشریه وزارت امور خارجه درج نماید.
ماده ۳۹ – هر گاه کارمندی مدعی باشد که عدم ارتقاء مقام او به علت اجرا نشدن مفاد بندهای ۲ – ۳ – ۴ – ۵ ماده ۳۷ این مقررات بوده است می‌تواند تا آخر خرداد ماه همان سال کتباً اعتراض خود را به دبیرخانه وزیر امور خارجه بفرستد. به این اعتراضات در کمیسیونی مرکب از پنج نفر که هر سال از طرف وزیر امور خارجه تعیین می‌شود رسیدگی خواهد شد. کمیسیون مزبور به اعتراضات رسیدگی و در صورت وارد بودن مراتب را به وزیر‌امور خارجه گزارش خواهد نمود و در صورت تصویب وزیر امور خارجه موضوع برای رسیدگی مجدد به شورای استخدام وزارت امور خارجه ارجاع خواهد شد.
ماده ۴۰ – کارمندانی که به مقام بالاتر ارتقاء پیدا می‌کنند در پایه‌ای از مقام جدید قرار خواهند گرفت که در مقام قبلی دارا بوده‌اند.
ماده ۴۱ – وزیر امور خارجه می‌تواند به کارمند رسته سیاسی که علاوه بر داشتن لیاقت و کفایت، منشاء خدمات برجسته‌ای نیز گردد با رعایت مواد ۳۴ و ۳۵ این مقررات در طول مدت خدمت حداکثر سه سال ارشدیت اعطاء نماید.
ماده ۴۲ – وزارت امور خارجه می‌تواند در صورت لزوم کارمندان لایق و شایسته رسته سیاسی را با رعایت شرایط مندرج در زیر موقتاً به پستهای سازمانی یک مقام بالاتر منصوب نماید.
برابر این مقررات حائز شرایط ارتقاء مقام باشند جز شرط مدت توقف که از این لحاظ نصف حداقل مدت قانونی در مقام مربوط را طی نموده باشند.
ماده ۴۳ – کارمندانی که به پستهای سازمانی مقام بالاتر موقتاً منصوب می‌شوند در تمام مدت اشتغال در پستهای مربوط حقوق گروه و پایه خود و مزایای مقام بالاتر را دریافت خواهند داشت.
در صورتی که کارمند به مقام پست سازمانی بالاتر ارتقاء نیافته باشد و رفع نیاز از او بشود به مقام قبلی باز می‌گردد و در این صورت حقوق و مزایای همان مقامی را که قبلاً دارا بوده دریافت خواهد نمود.
ماده ۴۴ – کارمندان فعلی که قبل از تصویب این مقررات با تصویبنامه هیأت وزیران به رسته سیاسی پذیرفته شده‌اند در مقام خود تثبیت می‌شوند ارتقاء این قبیل کارمندان رسته سیاسی به مقام بالاتر منوط به احراز شرایط مذکور در این مقررات می‌باشد.
ماده ۴۵ – وزارت امور خارجه مکلف است کارمندان رسته سیاسی را که بیش از سه برابر حداقل توقف لازم در یک مقام را داشته و به علت عدم موفقیت در دوره آموزشی تکمیلی یا عالی موضوع ماده ۳۵ به مقام بالاتر نائل نشده یا نشوند و مدت خدمت رسمی آنان بیش از ۲۵ سال باشد بازنشسته نماید.
تبصره ۱ – کارمندان رسته سیاسی وزیر امور خارجه که تا پنجاه سالگی به مقام دبیر اولی و یا تا شصت سالگی به مقام رایزنی درجه یک نائل نشوند بازنشسته می‌شوند.
تبصره ۲ – حقوق بازنشستگی کارمندان مذکور در این ماده و تبصره یک آن از صندوق بازنشستگی کشوری و مازاد آن تا ۳۰ روز حقوق در ماه به نام مستمری از بودجه وزارت امور خارجه پرداخت می‌گردد.
ماده ۴۶ – مدت خدمت سفرای شاهنشاهی در سن ۶۵ سال تمام خاتمه خواهد یافت.
تبصره – در موارد خاصی که خدمت سفیری در سنین بالاتر از ۶۵ سال در خارج از کشور ضرورت پیدا کند بنا به اراده اعلیحضرت همایون شاهنشاه آن سفیر از شمول این ماده مستثنی خواهد بود.
ماده ۴۷ – میزان حقوق بازنشستگی مقامات سیاسی وزارت امور خارجه عبارت است از یک سی‌ام حقوق پایه مقام مربوط ضرب در سنوات خدمت مشروط بر اینکه حقوق بازنشستگی آنان از آخرین دریافتی بازنشستگی تجاوز ننماید.
فصل چهارم – تنظیم و اجرای برنامه‌های آموزشی
ماده ۴۸ – وزارت امور خارجه می‌تواند به منظور اجرای برنامه‌های آموزشی و دوره‌های تکمیلی و عالی رأساً و یا از طریق دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی عالی اقدام نماید.
ماده ۴۹ – کارمندان وزارت امور خارجه در طول خدمت ملزم به طی دوره‌های آموزشی زیر می‌باشند:
1 – دوره آموزشی که از بدو ورود به رسته سیاسی و قبل از اعزام کارمند به مأموریت
باید طی شود.
2 – دوره آموزشی تکمیلی که جهت ارتقاء به مقام دبیر اولی لازم است.
3 – دوره آموزش عالی که جهت ارتقاء به مقام رایزنی درجه یک لازم است.
تبصره – وزارت امور خارجه می‌تواند در صورت لزوم دوره‌های اختصاصی برای رشته‌های مورد احتیاج ترتیب دهد.
ماده ۵۰ – وزارت امور خارجه موظف است وسائل و امکانات دوره‌های آموزشی و آموزش تکمیلی و آموزش عالی کارمندان را فراهم نماید.
ماده ۵۱ – استفاده از بورسها در رشته‌های مورد احتیاج وزارت امور خارجه منحصراً با موافقت این وزارتخانه و در حدود آیین‌نامه‌های تنظیمی خواهد بود.
ماده ۵۲ – وزارت امور خارجه مکلف است کلیه آیین‌نامه‌های آموزشی و آموزش تکمیلی و عالی کارمندان و سایر مقررات مندرج در این فصل را تنظیم و پس از تصویب شورای استخدام وزارت امور خارجه و تأیید وزیر به موقع اجرا گذارد.
ماده ۵۳ – اداره آموزش وزارت امور خارجه مسئول اجرای کلیه برنامه‌های آموزشی مندرج در این مقررات خواهد بود.
فصل پنجم – اعزام مأموران به خارج
ماده ۵۴ – مأموریتهای وزارت امور خارجه بر دو نوع است:
مأموریت ثابت.
مأموریت موقت.
ماده ۵۵ – مأموریت ثابت عبارت است از ارجاع پست سازمانی به کارمند در مأموریتهای خارج از کشور.
ماده ۵۶ – مأموریت موقت عبارت است از محول شدن وظیفه موقت به کارمند غیر از وظیفه اصلی که در پست سازمانی خود دارد.
ماده ۵۷ – مأموریت ثابت کارمندان وزارت امور خارجه در خارج از چهار سال تجاوز نمی‌نماید و حداقل مدت اشتغال در مرکز نصف مدت اشتغال آنان در خارج است و در صورتی که مدت مأموریت خارج از کشور کمتر از دو سال باشد مدت اشتغال در مرکز کمتر از یک سال نخواهد بود.
تبصره ۱ - [اصلاحی ۱۳۷۴/۱/۲۹]
در صورت ضرورت بنا به پیشنهاد وزیر امور خارجه و تأیید ریاست جمهوری مدت مأموریت سفیر علاوه بر مدت مقرر در این قانون حداکثر برای دو سال دیگر تمدید می‌گردد.
تبصره ۲ – به پیشنهاد رییس مأموریت و تشخیص ضرورت از طرف شورای استخدام وزارت امور خارجه و تصویب وزیر، مأموریت ثابت سایر مأموران حداکثر تا ۶ ماه قابل تمدید می‌باشد.
تبصره ۳ – مدت مأموریت کارمندان رسته سیاسی وزارت امور خارجه که به مناطق بد آب و هوا اعزام می‌شوند سه سال خواهد بود ولی وزارت امور خارجه می‌تواند با رضایت کارمند مأموریت او را یک سال تمدید کند.
تبصره ۴ – اعزام کارمندان وزارت امور خارجه به منظور اشتغال در یکی از سازمانهای بین‌المللی که دولت شاهنشاهی ایران عضویت آن را پذیرفته باشد بدون رعایت محدودیت زمانی و با اجازه وزیر امور خارجه مجاز و بلامانع است.
حقوق و مزایای این قبیل کارمندان بر اساس توافق دولت ایران و سازمانهای مذکور قابل پرداخت می‌باشد.
کارمندان فوق در خاتمه خدمت در سازمانهای بین‌المللی در صورتی به مأموریت ثابت وزارت امور خارجه اعزام خواهند شد که حداقل یک سال در مرکز خدمت نموده باشند.
ماده ۵۸ – منظور از اشتغال در مرکز خدمت در سازمان مرکزی وزارت امور خارجه می‌باشد.
تبصره – حداکثر یک سال از مدت خدمت کارمندانی که با موافقت وزارت امور خارجه به منظور انجام خدمت یا طی دوره‌های آموزشی به وزارتخانه‌ها یا مؤسسات دولتی یا مؤسسات آموزشی اعزام می‌شوند جزء مدت اشتغال آنان در مرکز محسوب خواهد شد. همچنین از نظر مدت خدمت در مرکز (موضوع ماده ۵۷) مدت دوره بورسهای آموزشی در خارج از کشور که از طرف وزارت امور خارجه به کارمندان داده می‌شود تا یک سال جزء مدت اشتغال در مرکز محسوب خواهد شد.
ماده ۵۹ – رؤسای مأموریت می‌توانند بعد از دو سال توقف در مأموریت با کسب اجازه به منظور مطالعات لازم حداکثر برای مدت یک ماه به ایران مسافرت نمایند.
هزینه سفر آمدن و برگشتن آنان از طرف وزارت امور خارجه پرداخت می‌شود.
تبصره – سایر کارمندان رسته سیاسی نیز می‌توانند با موافقت وزارت امور خارجه از مقررات مندرج در این ماده استفاده نمایند.
ماده ۶۰ – مأمورانی که در نقاط بد آب و هوا خدمت می‌کنند می‌توانند با موافقت وزارت امور خارجه هر دو سال یک بار مدت مرخصی استحقاقی خود را در ایران بگذرانند و هزینه سفر آمدن و برگشتن کارمندان و خانواده آنان به ایران به عهده وزارت امور خارجه می‌باشد.
ماده ۶۱ – به مأمورانی که در نقاط بد آب و هوا خدمت می‌کنند ۴۵ روز مرخصی استحقاقی در سال تعلق می‌گیرد.
[تعرفه جدول نقاط بد آب و هوا، مصوب ۱۳۸۲/۹/۲]
ماده ۶۲ – به کارمندانی که در نقاط بد آب و هوا خدمت می‌نمایند در صورت رضایتبخش بودن خدمت آنان در ازاء هر سال خدمت یک پایه در مقام مربوط اعطاء می‌شود.
ماده ۶۳ – به کارمندان رسته سیاسی تا مقام دبیر اولی که در طول خدمت یکی دیگر از زبانهای مذکور در آیین‌نامه آموزشی را فرا گیرند و از عهده امتحانات مقرر در زبان مربوط برآیند پاداشی حداکثر تا یک سال حقوق ثابت پرداخت خواهد شد.
ماده ۶۴ – کلیه مأموران ثابتی که از طرف سایر وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی به مأموریتهای خارج از کشور اعزام می‌شوند زیر نظر رییس مأموریت انجام وظیفه خواهند نمود.
ماده ۶۵ – مدت مأموریت موقت کارمندان وزارت امور خارجه که از مرکز اعزام می‌شوند در هر سال سه ماه است و تمدید آن با موافقت وزیر امور خارجه حداکثر تا سه ماه دیگر مجاز می‌باشد.
ماده ۶۶ – ارجاع مأموریت موقت به مأموران وزارت امور خارجه که مدت مأموریت ثابت آنان تمام شده باشد بلافاصله در همان محل ممنوع است.
ماده ۶۷ – اشتغال زن و شوهری که هر دو کارمند وزارت امور خارجه باشند در یک مأموریت ممنوع است.
تبصره – در صورتی که همسر چنین مأموری بخواهد همراه زن یا شوهر خود به مأموریت ثابت خارج از کشور عزیمت نماید می‌تواند در مدت مأموریت ثابت همسر از مرخصی بدون حقوق استفاده نماید.
فصل ششم – شوراها و هیأت‌های بازرسی
ماده ۶۸ – به منظور بررسی و اظهار نظر و تهیه طرح و برنامه در مورد وظایف وزارت امور خارجه شورایی به نام شورای عالی طرح و برنامه تشکیل می‌گردد.
رییس و اعضاء این شورا که تعداد آنها حداکثر ۷ نفر خواهد بود از طرف وزیر امور خارجه و از بین کارمندان رسته سیاسی که دارای مقام سفارت باشند انتخاب می‌شوند.
تبصره ۱ – آیین‌نامه مربوط به شرح وظایف و اختیارات شورای عالی طرح و برنامه توسط شورای معاونان تهیه و پس از تصویب وزیر امور خارجه به موقع اجراء گذارده خواهد شد.
آیین‌نامه تشکیل شورای عالی طرح و برنامه توسط شورای مذکور تهیه و پس از تصویب وزیر امور خارجه قابل اجرا است.
تبصره ۲ – شورای مذکور می‌تواند در صورت لزوم از متخصصین و مشاورین استفاده نماید.
ماده ۶۹ – شورای معاونان به منظور مشورت و تبادل نظر و مراقبت در هماهنگی اقدامات وزارت امور خارجه و اجرای وظایفی که به موجب این مقررات به عهده آن شورا واگذار گردیده است به ریاست قائم‌مقام وزیر امور خارجه تشکیل می‌شود.
تبصره – آیین‌نامه مربوط به طرز تشکیل جلسات شورای معاونان توسط شورای مذکور تهیه و با تصویب وزیر امور خارجه به موقع اجراء گذارده خواهد شد.
ماده ۷۰ – شورای استخدام وزارت امور خارجه برای رسیدگی و شور در انتصاب و ارتقاء مقام و امور تشکیلاتی و آموزشی و بودجه تشکیل می‌گردد و نظر شورا پس از تصویب وزیر امور خارجه به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
اعضای شورای استخدام وزارت امور خارجه عبارتند از:
معاون اداری و مالی.
مدیر کل اداری.
یکی از مدیران کل سیاسی به تعیین وزیر امور خارجه.
رییس یا سرپرست اداره کارگزینی.
رییس یا سرپرست اداره تشکیلات و بودجه.
دو نفر از رؤسا یا سرپرستان ادارات به انتخاب کارمندان رسمی در مرکز.
ریاست شورا با معاون اداری و مالی خواهد بود.
تبصره – آیین‌نامه اجرایی این ماده توسط شورای معاونان تهیه و پس از تصویب وزیر امور خارجه به موقع اجراء گذارده خواهد شد.
ماده ۷۱ – وزارت امور خارجه مکلف است به منظور ایجاد محیط مناسب کار و تأمین بهداشت و درمان و رفاه و تأسیس مؤسسات تعاونی و انجام فعالیتهای اجتماعی کارمندان و کارکنان شاغل و بازنشسته شورایی به نام شورای رفاه تشکیل دهد شورای مذکور از نه نفر به شرح زیر تشکیل می‌شود:
1 – مدیر کل امور اداری.
2 – مدیر کل امور مالی.
3 – سه نفر از کارمندان بازنشسته و چهار نفر از کارمندان شاغل که با رأی مخفی از طرف کارمندان رسمی در مرکز انتخاب می‌شوند پیشنهادهای شورا پس از تصویب وزیر امور خارجه به موقع اجرا گذارده می‌شود.
تبصره – آیین‌نامه طرز تشکیل و انتخاب و وظایف و مدت عضویت اعضای انتخابی شورای رفاه به وسیله شورای استخدام تهیه و پس از تصویب‌وزیر به موقع اجراء گذارده خواهد شد.
ماده ۷۲ – هیأت عالی بازرسان وزارت امور خارجه از طرف وزیر امور خارجه از بین کارمندان رسته سیاسی که دارای مقام سفارت باشند انتخاب می‌شوند.
ماده ۷۳ – وزیر امور خارجه هر موقع مقتضی بداند بازرس یا هیأت‌هایی به ریاست یکی از مأموران عالی مقام وزارت امور خارجه به منظور رسیدگی به امور مأموریتها و کارمندان آن اعزام خواهد داشت.
تبصره – آیین‌نامه اجرایی این ماده به وسیله شورای استخدام تهیه و پس از تصویب وزیر امور خارجه به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
بخش دوم – کارمندان رسته اداری
ماده ۷۴ – کارمندان فعلی وزارت امور خارجه موضوع بخش اول این مقررات که جزء رسته سیاسی نیستند کارمندان رسته اداری محسوب می‌شوند.
ماده ۷۵ – داوطلبان ورود به خدمت در رسته اداری وزارت امور خارجه علاوه بر شرایط مندرج در بندهای ۱ و ۲ و ۳ و ۴ و ۵ و ۶ و ۷ و ۹ و ۱۰ ماده پنج این مقررات باید حداقل دارای دیپلم کامل متوسطه باشند.
ماده ۷۶ – مسابقه ورودی داوطلبان استخدام رسته اداری توسط وزارت امور خارجه و با نظارت سازمان امور اداری و استخدامی کشور و به ترتیب زیر به عمل خواهد آمد:
الف – امتحان هوش.
ب – امتحان اطلاعات عمومی.
ج – امتحان فارسی.
د – امتحان یکی از زبانهای خارجی.
ه – مصاحبه بر طبق بند ه ماده ۸ این مقررات.
تبصره ۱ – گذراندن امتحان دو زبان خارجی یا بیشتر در شرایط مساوی موجب تقدم خواهد بود.
تبصره ۲ – کارآموزانی که در طی دوره آزمایش صالح برای ابقاء در خدمت وزارت امور خارجه تشخیص داده نشوند از خدمت برکنار می‌شوند و حق شرکت مجدد در امتحانات وزارت امور خارجه را نخواهند داشت.
ماده ۷۷ – تعیین گروه و پایه و طبقه‌بندی مشاغل کارمندان رسته اداری وزارت امور خارجه و ترفیع و بازنشستگی آنان به ترتیبی است که در قانون استخدام کشوری و آیین‌نامه‌های مربوط تعیین شده است مگر در مواردی که در این مقررات ترتیب دیگری تصریح شده باشد.
ماده ۷۸ – در صورتی که نوع کار و وظایف بعضی از کارمندان رسته اداری اقتضا نماید که فوق‌العاده شغل دریافت نمایند این فوق‌العاده به موجب ماده ۳۸ قانون استخدام کشوری و تبصره‌های مربوط برقرار و پرداخت خواهد شد.
ماده ۷۹ – وزارت امور خارجه مجاز است کارمندان رسته اداری را که حداقل دیپلم کامل متوسط داشته باشند بعد از چهار سال توقف و اشتغال در سازمان مرکزی به مأموریت ثابت خارج از کشور اعزام نماید.
تبصره – کارمندان رسته اداری به شرطی به مأموریت ثابت اعزام خواهند شد که از عهده امتحان یکی از زبانهای انگلیسی یا فرانسه و یا زبان محل مأموریت برآیند.
ترتیب این امتحان و میزان معلومات لازم کارمند در آیین‌نامه آموزشی تعیین خواهد شد.
ماده ۸۰ – وزیر امور خارجه می‌تواند بنا به مقتضیات محل مأموریت کارمندان رسته اداری را با توجه به سوابق خدمت رسمی آنان با مقام سیاسی معرفی و جهت آنان گذرنامه سیاسی صادر نماید.
ترتیب معرفی این قبیل کارمندان به شرح زیر خواهد بود:
1 – کارمندانی که بیش از ده سال سابقه خدمت رسمی داشته باشند با مقام وابستگی.
2 – کارمندانی که بیش از چهارده سال سابقه خدمت رسمی داشته باشند با مقام دبیر سومی.
3 – کارمندانی که بیش از هیجده سال سابقه خدمت رسمی داشته باشند با مقام دبیر دومی.
4 – کارمندانی که بیش از بیست و دو سال سابقه خدمت رسمی داشته باشند با مقام دبیر اولی.
5 – کارمندان لیسانسیه که بیش از ۲۴ سال سابقه خدمت رسمی داشته باشند با مقام رایزنی درجه ۳.
معرفی مذکور موجب نخواهد شد که کارمندان رسته اداری وارد رسته سیاسی شوند.
ماده ۸۱ – معرفی کارمندان رسته اداری وزارت امور خارجه و کارمندان سایر وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی در مأموریتها به سمت کاردار موقت ممنوع است.
در مواردی که کارمند رسته اداری طبق ماده ۸۰ به سمت سیاسی در محل مأموریت معرفی نشده باشد با اجازه وزارت امور خارجه یکی از کارمندان ارشد اداری به منظور عهده‌دار شدن امور اداری جاری سفارت معرفی خواهد شد.
ماده ۸۲ – فوق‌العاده مأموریت ثابت کارمندان رسته اداری در موقع اعزام به مأموریت بر اساس جدول فوق‌العاده اشتغال خارج از کشور موضوع ماده ۳۰ این مقررات به شرح زیر پرداخت می‌گردد:
1 – به کارمندانی که بیش از چهار سال سابقه خدمت رسمی داشته باشند به مأخذ فوق‌العاده کارمند دفتری.
2 – به کارمندانی که بیش از ۷ سال سابقه خدمت رسمی داشته باشند به مأخذ فوق‌العاده دفتردار.
3 – به کارمندانی که بیش از ده سال سابقه خدمت رسمی داشته باشند به مأخذ فوق‌العاده وابسته.
4 – به کارمندانی که بیش از چهارده سال سابقه خدمت رسمی داشته باشند به مأخذ فوق‌العاده دبیر سوم.
5 – به کارمندانی که بیش از هیجده سال سابقه خدمت رسمی داشته باشند به مأخذ فوق‌العاده دبیر دوم.
6 – به کارمندانی که بیش از ۲۲ سال سابقه خدمت رسمی داشته باشند به مأخذ فوق‌العاده دبیر اول.
تبصره – به کارمندان لیسانسیه که بیش از ۲۴ سال سابقه خدمت رسمی داشته باشند در صورت شایستگی بنا به پیشنهاد رییس مأموریت و موافقت وزارت امور خارجه می‌توان مزایایی به مأخذ فوق‌العاده رایزنی درجه سه پرداخت نمود.
ماده ۸۳ – کارمندان رسته اداری وزارت امور خارجه از لحاظ دریافت پاداش مشمول مفاد مواد ۳۱ و ۶۳ این مقررات می‌باشند.
ماده ۸۴ – کارمندان رسته اداری وزارت امور خارجه که در نقاط بد آب و هوا خدمت می‌نمایند از لحاظ مدت مأموریت و مرخصی و اعطاء پایه مشمول مفاد مواد ۵۷ و ۶۰ و ۶۱ و ۶۲ این مقررات می‌باشند.
ماده ۸۵ – وزارت امور خارجه مقررات مربوط به استخدام و بازنشستگی کارکنان محلی مأموریتهای خارج از کشور را تهیه و با موافقت سازمان امور اداری و استخدامی کشور و تصویب هیأت وزیران به موقع اجراء می‌گذارد.
بخش سوم – مقررات عمومی
ماده ۸۶ – کلیه مکاتبات و اطلاعات و مذاکرات وزارت امور خارجه غیر قابل افشاء بوده و اظهار آن به هر صورت و عنوان ممنوع می‌باشد مگر در حدود وظایف اداری.
ماده ۸۷ – ازدواج کارمندان وزارت امور خارجه با اتباع بیگانه و یا کسانی که قبلاً بر اثر ازدواج به تابعیت ایران درآمده‌اند ممنوع است.
متخلف مستعفی از خدمت وزارت امور خارجه شناخته می‌شود.
تبصره ۱ – هیچ فردی که همسرش تبعه بیگانه باشد و یا سابقاً تابعیت بیگانه داشته است به خدمت وزارت امور خارجه پذیرفته نخواهد شد.
تبصره ۲ – اعزام کارمندان فعلی وزارت امور خارجه که همسر آنان قبلاً تابعیت غیر ایرانی داشته است از هر طبقه و مقام به مأموریت ثابت در کشورهایی که همسر آنان قبلاً تابعیت آن کشور را داشته ممنوع است.
ماده ۸۸ – رفتار و زندگی شخصی کارمندان وزارت امور خارجه و همسران آنان باید پسندیده و در خور شأن و مقام آنان باشد.
ماده ۸۹ – عضویت در احزاب و فرقه‌ها و دسته‌های سیاسی برای کارمندان وزارت امور خارجه ممنوع است و متخلف از خدمت وزارت امور خارجه مستعفی شناخته می‌شود. عضویت در انجمنهای علمی و ادبی و خیریه و فرهنگی با اطلاع وزارت امور خارجه مجاز خواهد بود.
ماده ۹۰ – اشتغال کارمندان وزارت امور خارجه در خارج از ساعات اداری به خدمت موظف دیگر ممنوع است.
ماده ۹۱ – اشتغال همسر کارمند وزارت امور خارجه در مؤسسات غیر دولتی منوط به کسب اجازه قبلی از وزارت امور خارجه می‌باشد.
ماده ۹۲ – اشتغال همسر کارمند وزارت امور خارجه در خارج از کشور در حین مأموریت ثابت همسر به هر عنوان در هر محلی ممنوع است مگر در مؤسسات خیریه و فرهنگی با کسب اجازه قبلی وزارت امور خارجه.
ماده ۹۳ – کارمندان وزارت امور خارجه موظف هستند هنگام تألیف کتاب یا انتشار هر گونه نشریه، مقاله و ایراد هر گونه سخنرانی راجع به سیاست خارجی دولت یا سیاست بین‌المللی روز تعلیمات وزارت امور خارجه را رعایت نمایند.
ماده ۹۴ – وزارت امور خارجه می‌تواند از وجود کارمندان رسمی سایر وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی تا زمانی که به خدمت آنان احتیاج داشته باشد با موافقت دستگاه متبوع کارمند و حفظ پست سازمانی در وزارتخانه یا مؤسسه متبوع به صورت مأمور استفاده نماید.
بخش چهارم – تربیت متخصصین
ماده ۹۵ – کارمندان دفتر حقوقی وزارت امور خارجه هر ساله از بین داوطلبان ورود به رسته سیاسی که دارای تحصیلات عالی قضایی بوده و در امتحان ورودی حائز بهترین نمرات باشند به تعداد کافی انتخاب می‌شوند.
ماده ۹۶ – کارمندان مذکور در ماده ۹۵ در مأموریت ثابت اول خود باید به نقاطی اعزام شوند که امکان تحصیل ضمن انجام خدمت در رشته‌های حقوق بین‌الملل مورد نیاز فراهم باشد.
مخارج تحصیل طبق آیین‌نامه از طرف وزارت امور خارجه پرداخت خواهد شد.
تبصره – وزارت امور خارجه موظف است پس از خاتمه دوره مأموریت چنین کارمندانی را مجدداً در حدود پستهای سازمانی در دفتر حقوقی به کار بگمارد و مراقبت نماید که در طول خدمت این قبیل کارمندان حتی‌المقدور امور حقوقی به آنان ارجاع گردد.
ماده ۹۷ – وزارت امور خارجه می‌تواند به منظور تربیت مترجمین ورزیده همه ساله تعداد افراد مورد نیاز که حداقل دارای دانشنامه لیسانس بوده و حداکثر دارای سی سال تمام باشند از طریق مسابقه انتخاب و پس از یک سال کارآموزی در مرکز جهت تحصیل به دانشگاه‌ها یا مؤسسات بین‌المللی معتبر اعزام نماید.
هزینه تحصیل و اقامت این قبیل کارآموزان در مدت تحصیل به عهده وزارت امور خارجه می‌باشد.
ماده ۹۸ – کارآموزان موضوع ماده ۹۷ باید تعهد نمایند که دو برابر مدتی که به هزینه وزارت امور خارجه تحصیل کرده‌اند در کادر ترجمه وزارت امور خارجه خدمت نمایند و در صورت تخلف مکلفند دو برابر هزینه‌های مربوط را یک جا به وزارت امور خارجه مسترد دارند.
قسمت سوم – مقررات مالی
فصل اول – بودجه و اعتبارات
ماده ۹۹ – درآمدهای حاصل از امور کنسولی عیناً به حساب درآمد عمومی کشور منظور می‌گردد.
ماده ۱۰۰ – صورت ریز هزینه‌های انجام یافته مأموریتهای سیاسی و کنسولی شاهنشاهی با گواهی و امضاء رییس و حسابدار مأموریت مربوط به وزارت امور خارجه فرستاده می‌شود. این صورتها طبق مقررات رسیدگی و در حدود اعتبارات مصوب به پای وجوه ارسالی به مأموریتها محسوب و به هزینه قطعی منظور خواهد شد.
ماده ۱۰۱ – خزانه اعتبارات ریالی بودجه وزارت امور خارجه را در ابتدای هر سه ماه به مأخذ (۱۲).(۳) و اعتبارات ارزی را در ابتدای هر شش ماه به مأخذ (۱۲).(۶) به صورت تنخواه‌گردان در اختیار وزارت امور خارجه قرار می‌دهد.
تبصره – وزارت امور خارجه موظف است تنخواه‌گردان موضوع ماده فوق را تا سی و یکم تیر ماه سال بعد واریز نماید.
ماده ۱۰۲ – وزارت امور خارجه مجاز است اشیاء و لوازم تزئینی و فرشهای مورد نیاز را در حدود اعتبارات مصوب و بر اساس آیین‌نامه ابنیه و اموال وزارت امور خارجه با رعایت مقتضیات از داخل یا خارج از کشور خریداری نماید.
خرید قالی غیر ایرانی ممنوع است.
تبصره – آیین‌نامه ابنیه و اموال توسط کمیسیونی که وزیر امور خارجه تعیین می‌نماید تدوین و پس از موافقت وزارت دارایی با تصویب وزیر امور خارجه به مورد اجرا گذارده خواهد شد.
فصل دوم – هزینه سفر و فوق‌العاده روزانه
ماده ۱۰۳ – به کلیه مأموران وزارت امور خارجه که به مأموریت موقت یا ثابت خارج از کشور اعزام می‌شوند، بهای بلیط هوایی رفتن به محل مأموریت و برگشتن به ایران برابر کوتاه‌ترین فاصله مطابق تعرفه رسمی مؤسسات حمل و نقل بین‌المللی پرداخت می‌شود.
ماده ۱۰۴ – به مأموران ثابت که خانواده خود را به محل مأموریت می‌برند بهای بلیط مسافرت هوایی خانواده (زن و فرزندان) مطابق درجه بلیط رییس خانواده پرداخت می‌گردد.
بهای بلیط دختر تحت تکفل مأمور همچنین بهای بلیط اولاد ذکور تحت تکفل مأمور تا ۲۵ سالگی پرداخت می‌گردد.
ماده ۱۰۵ – به قائم‌مقام وزارت امور خارجه و معاونان و سفراء اعم از شاغل در مرکز یا مأموریتها بهای بلیط درجه یک هوایی و به سایر مأمورانی که به مأموریت ثابت یا موقت اعزام می‌شوند همچنین به کارمندان رسته اداری بهای بلیط درجه ۲ هوایی پرداخت می‌شود.
تبصره – به کارمندان رسته سیاسی که در معیت وزیر امور خارجه به مأموریت رسمی می‌روند بهای بلیط درجه یک هوایی داده می‌شود.
ماده ۱۰۶ – به سفرایی که در کشورهای دیگری علاوه بر کشور پذیرنده مأموریت ثابت (آگردیته) دارند در صورتی که همسر خود را همراه ببرند بهای بلیط هوایی رفت و برگشت همسر پرداخت می‌گردد.
ماده ۱۰۷ – بهای بلیط رفت و برگشت سفراء و همسر آنان که به مناسبت مسافرت رسمی رؤسای کشور پذیرنده به مرکز می‌آیند پرداخت خواهد شد.
ماده ۱۰۸ – به کارمندان و کارکنان و خدمتگزارانی که از بودجه کارکنان محلی حقوق دریافت می‌دارند و برای خدمت در مأموریتهای سیاسی و کنسولی از مرکز انتخاب و اعزام می‌شوند بهای بلیط هوایی درجه ۲ تا محل مأموریت داده خواهد شد.
تبصره – بهای بلیط مراجعت این قبیل مستخدمین به شرطی داده خواهد شد که حداقل دو سال در محل مأموریت خدمت نموده باشند مگر آنکه از طرف وزارت امور خارجه احضار شوند.
ماده ۱۰۹ – به کلیه مأموران که به طور ثابت به مأموریت خارج از کشور اعزام و یا به مرکز احضار می‌شوند و یا از محل مأموریت ثابت خود به محل مأموریت ثابت دیگری منتقل می‌گردند هزینه حمل اثاثه در مقابل ارائه اسناد مثبته که به گواهی نمایندگی محل مأموریت عضو رسیده باشد مطابق جدول زیر پرداخت می‌گردد:
سفراء متأهل: ۲۰۰ کیلو بار هوایی همراه و سه تن بار یا ۲۱ متر مکعب از طریق زمین یا دریا.
سفراء مجرد: ۱۶۰ کیلو بار هوایی همراه و دو تن بار یا ۱۴ متر مکعب از طریق زمین یا دریا.
رایزنان متأهل: ۱۸۰ کیلو بار هوایی همراه و دو تن و نیم یا ۱۷.۵ متر مکعب بار از طریق زمین یا دریا.
رایزنان مجرد: ۱۴۰ کیلو بار هوایی همراه و دو تن یا ۱۴ متر مکعب بار از طریق زمین یا دریا.
سایر مأموران ثابت متأهل: ۱۳۰ کیلو بار هوایی همراه و دو تن یا ۱۴ متر مکعب بار از طریق زمین یا دریا.
سایر مأموران ثابت مجرد: ۱۰۰ کیلو بار هوایی همراه و یک و نیم تن یا ۱۰.۵ متر مکعب بار از طریق زمین یا دریا.
ماده ۱۱۰ – هر گاه مأمور یا همسر یا فرزندان تحت تکفل او در محل مأموریت فوت نمایند و خانواده متوفی بخواهند جنازه متوفی را به ایران بیاورند وزارت امور خارجه هزینه مومیایی و بسته‌بندی و حمل و نقل جنازه را تا تهران تأدیه خواهد نمود و در صورت دفن در محل خدمت هزینه کفن و دفن پرداخت می‌شود.
تبصره – هزینه سفر معاودت خانواده متوفی طبق مفاد این مقررات تأدیه می‌گردد.
ماده ۱۱۱ – هر گاه حکم مأموریت قبل از حرکت مأمور لغو شود معادل نصف هزینه سفر به نام جبران خسارت تهیه وسائل مسافرت پس گرفته نخواهد شد.
ماده ۱۱۲ – فوق‌العاده روزانه کارمندانی که از مرکز به مأموریت موقت اعزام می‌شوند بر اساس ضوابط زیر پرداخت خواهد شد:
1 – فوق‌العاده روزانه معادل فوق‌العاده یک روز مأمور ثابت مجرد هم مقام مأمور موقت.
2 – کرایه اتاق و صبحانه در هتل درجه ۲ (بر طبق اسناد مثبته).
3 – فوق‌العاده روزانه وزیر و قائم‌مقام وزیر امور خارجه معادل فوق‌العاده یک روز سفیر متأهل.
4 – هزینه آپارتمان وزیر و قائم‌مقام وزیر امور خارجه در هتل درجه یک (برابر اسناد مثبته).
5 – فوق‌العاده روزانه معاونان، مدیران کل و سفراء شاغل در مرکز معادل فوق‌العاده یک روز سفیر مجرد.
6 – کرایه اتاق و صبحانه مقامات بند ۵ این ماده در هتل درجه ۱ (بر طبق اسناد مثبته).
ماده ۱۱۳ – فوق‌العاده روزانه مأمورانی که در خارج از کشور متصدی پست ثابت سازمانی باشند و جهت انجام مأموریت موقت به ایران می‌آیند معادل (۲۰).(۱) حقوق آنان مشروط بر اینکه از یک هزار ریال کمتر نباشد پرداخت می‌گردد.
ماده ۱۱۴ – فوق‌العاده روزانه مأموران ثابت خارج از کشور که برای انجام مأموریت موقت به داخل کشور محل مأموریت و یا خارج از محل مأموریت ثابت خود اعزام می‌شوند طبق ماده ۱۱۲ پرداخت خواهد شد.
ماده ۱۱۵ – مواردی که در این مقررات پیش‌بینی نشده است مشمول مقررات استخدامی و مالی کشور خواهد بود.
قسمت چهارم – مقررات انضباطی
فصل اول – تقصیر و تخلف اداری و مجازاتها
ماده ۱۱۶ – تخلفات و تقصیرات اداری از این قرار است:
1 – غفلت و سهل‌انگاری در انجام وظیفه.
2 – تأخیر در انجام وظیفه یا سوء نیت.
3 – اعمال غرض در امور اداری نسبت به همکاران و ارباب رجوع.
4 – عدم رعایت و یا تخلف از مقررات و آیین‌نامه‌های مربوط به وظایف و تکالیف و انضباط اداری.
5 – تبعیض در اجرای قوانین و مقررات نسبت به همکاران و ارباب رجوع.
6 – کسر آوردن وجوه و یا گذرنامه‌ها و اسناد سجلی و یا اوراق بهادار بدون سوء نیت و غفلت و تسامح در حفظ اموال و یا اسناد و یا وجوه دولتی و یا اوراق بهادار در صورتی که عمل مشمول قانون مجازات عمومی نباشد و صرفاً تقصیر و یا تخلف اداری تلقی شود.
7 – تمرد از اجرای دستورات مقامات مافوق.
8 – اقدام به هر عملی که به حیثیت کشور لطمه وارد سازد و یا برخلاف شرافت و شئون شغلی باشد.
9 – فاش کردن اسرار در حدود ماه ۸۶ این مقررات.
10 – دادن گواهی در غیر مواردی که قانون و مقررات آن را تکلیف نموده است.
11 – خودداری از تسلیم گواهی یا مدارک به اشخاصی که حق دریافت آن را دارند و یا تسلیم گواهی به اشخاصی که حق دریافت آن را ندارند.
12 – دادن گواهی یا گزارش خلاف واقع در امور اداری مگر آنکه موضوع جنبه کیفری داشته باشد.
13 – ترک خدمت بدون عذر موجه.
14 – اعتیاد به استعمال مواد مخدر از هر نوع.
15 – اهمال رؤساء در اجرای نظارت نسبت به اعمال و رفتار مرئوسان و ندادن گزارش در مورد تخلفات و تقصیرات آنان.
16 – رفتار خارج از نزاکت و شئون اداری با همکاران و ارباب‌رجوع.
17 – تعطیل خدمات اداری خارج از روزهای تعطیل و یا اوقات مقرر.
ماده ۱۱۷ – مجازاتهای اداری به قرار زیر است:
الف – اخطار یا توبیخ کتبی بدون درج در پرونده.
ب – اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده.
ج – کسر تا یک سوم حقوق و مزایا از یک ماه تا شش ماه.
د – انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا یک سال.
ه – تنزل یک تا سه مقام.
و – اخراج از خدمت وزارت امور خارجه.
ماده ۱۱۸ – تخلفات و تقصیرات مذکور در ماده ۱۱۶ مشمول مجازاتهای زیر خواهد بود:
تخلفات و تقصیرات مجازات تخلفات و تقصیرات
۱ – غفلت و سهل‌انگاری در انجام وظیفه.
اخطار یا توبیخ کتبی بدون درج در پرونده یا اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده خدمت یا کسر تا یک سوم حقوق و مزایا از یک ماه تا شش ماه بر حسب اهمیت مورد.
۲ – تأخیر در انجام وظیفه با سوء نیت.
کسر تا یک سوم حقوق و مزایا از یک ماه تا شش ماه یا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا یک سال بر حسب اهمیت مورد.
۳ – اعمال غرض در امور اداری نسبت به همکاران یا ارباب رجوع.
کسر تا یک سوم حقوق و مزایا از یک ماه تا شش ماه یا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا یک سال بر حسب اهمیت مورد.
۴ – عدم رعایت و یا تخلف از مقررات مصوب و آیین‌نامه‌های مربوط به وظایف و تکالیف و انضباط اداری.
اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده خدمت یا کسر تا یک سوم حقوق و مزایا از یک ماه تا شش ماه یا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا یک سال بر حسب اهمیت مورد.
۵ – تبعیض در اجرای قوانین و مقررات نسبت به همکاران و ارباب رجوع.
کسر تا یک سوم حقوق و مزایا از یک ماه تا شش ماه یا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا یک سال بر حسب اهمیت مورد.
۶ – کسر آوردن وجوه و یا گذرنامه و اسناد سجلی و یا اوراق بهادار بدون سوء نیت و غفلت و تسامح در حفظ اموال و یا اسناد و یا وجوه دولتی و یا اوراق بهادار در صورتی که عمل مشمول قانون مجازات عمومی نباشد و صرفاً تقصیر و یا تخلف اداری تلقی شود.
علاوه بر جبران خسارت اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده یا کسر تا یک سوم حقوق و مزایا از یک ماه تا شش ماه یا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا یک سال بر حسب اهمیت مورد.
۷ – تمرد از اجرای دستورات مقامات مافوق.
در صورتی که این تمرد مشمول ماده ۵۴ قانون استخدام کشوری نباشد کسر تا یک سوم حقوق و مزایا از یک ماه تا شش ماه یا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا یک سال یا تنزل یک تا سه مقام بر حسب اهمیت مورد.
۸ – اقدام به هر عملی که به حیثیت کشور لطمه وارد سازد و یا برخلاف شرافت و شئون شغلی باشد.
انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا یک سال یا تنزل یک تا سه مقام یا اخراج از خدمت وزارت امور خارجه بر حسب اهمیت مورد.
۹ – فاش کردن اسرار موضوع ماده ۸۶ این مقررات در صورتی که افشای آن جنبه کیفری نداشته باشد.
کسر تا یک سوم حقوق و مزایا از یک ماه تا شش ماه یا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا یک سال یا تنزل یک تا سه مقام و یا اخراج از خدمت وزارت امور خارجه بر حسب اهمیت مورد.
۱۰ – دادن گواهی در غیر مواردی که قانون و مقررات آن را تکلیف نموده است.
اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده خدمت یا کسر تا یک سوم حقوق و مزایا از یک ماه تا شش ماه بر حسب اهمیت مورد.
۱۱ – خودداری از تسلیم گواهی مدارک به اشخاصی که حق دریافت آن را دارند و یا تسلیم گواهی به اشخاصی که حق دریافت آن را ندارند.
اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده خدمت یا کسر تا یک سوم حقوق و مزایا از یک ماه تا شش ماه بر حسب اهمیت مورد.
۱۲ – دادن گواهی یا گزارش خلاف واقع در امور اداری مگر آنکه موضوع جنبه کیفری داشته باشد.
کسر تا یک سوم حقوق و مزایا از یک ماه تا شش ماه یا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا یک سال یا تنزل یک تا سه مقام بر حسب اهمیت مورد.
۱۳ – ترک خدمت بدون عذر موجه.
اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده خدمت یا کسر تا یک سوم حقوق و مزایا از یک ماه تا شش ماه یا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا یک سال یا تنزل یک تا سه مقام و یا اخراج از خدمت وزارت امور خارجه بر حسب اهمیت مورد و در صورتی که ترک خدمت دو ماه یا بیشتر باشد طبق ماده ۶۵ قانون استخدام کشوری رفتار خواهد شد.
۱۴ – اعتیاد به استعمال مواد مخدر از هر نوع.
انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا یک سال در صورتی که در انقضای مدت محکومیت به اعتیاد خود ادامه دهد از خدمت وزارت امور خارجه اخراج خواهد شد.
۱۵ – اهمال رؤساء در اجرای نظارت نسبت به اعمال و رفتار مرئوسان و ندادن گزارش در مورد تخلفات و تقصیرات آنان.
اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده خدمت یا کسر تا یک سوم حقوق و مزایا از یک ماه تا شش ماه یا انفصال موقت از خدمت از سه ماه تا یک سال بر حسب اهمیت مورد.
۱۶ – رفتار خارج از نزاکت و خلاف شئون اداری با همکاران و ارباب رجوع.
اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده خدمت یا کسر تا یک سوم حقوق و مزایا از یک ماه تا شش ماه بر حسب اهمیت مورد.
۱۷ – تعطیل خدمات اداری خارج از روزهای تعطیل و یا اوقات مقرر.
اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده خدمت یا کسر تا یک سوم حقوق و مزایا از یک ماه تا شش ماه بر حسب اهمیت مورد.
تبصره – وزیر امور خارجه و معاونان و مدیران کل مربوط و رؤسای مأموریتها می‌توانند با ذکر دلائل مجازاتهای بند الف و ب از ماده ۱۱۷ را بدون ارجاع به دادگاه انتظامی در مورد مستخدمین اجرا نمایند.
ماده ۱۱۹ – مدت مرور زمان در تخلفات و تقصیرات اداری دو سال است. هر گاه از تاریخ ارتکاب تخلف یا تقصیر مدت دو سال بگذرد و دستور تعقیب از مقامات مربوط صادر نشود و یا از تاریخ صدور دستور تعقیب دو سال بگذرد و رأی دادگاه صادر نشود دیگر آن تخلف و تقصیر قابل تعقیب نیست. در مواردی که رسیدگی به تخلف یا تقصیر منتسب به مستخدم منوط به تعیین تکلیف وی در دادگاه‌های کیفری است از تاریخ توقیف رسیدگی در دادگاه انتظامی تا تعیین تکلیف نهایی مستخدم در دادگاه‌های کیفری مرور زمان تخلف یا تقصیر اداری متوقف می‌گردد.
جبران خسارت ناشی از تخلف و تقصیر مشمول مرور زمان مذکور در آیین دادرسی مدنی خواهد بود.
ماده ۱۲۰ – مجازات شریک یا شرکاء در تقصیر و تخلفات عین مجازات فاعل اصلی است و مجازات معاون بسته به درجه همراهی و کمک او با مرتکب به تشخیص دادگاه است.
ماده ۱۲۱ – هر گاه مستخدم متهم به ارتکاب اعمالی شود که مشمول قوانین کیفری و تقصیرات اداری توأماً باشد در صورتی که به نظر دادگاه انتظامی تفکیک تقصیر اداری از بزه عمومی مقدور باشد ضمن انجام دادرسی انتظامی پرونده امر به مراجع صلاحیتدار برای تعقیب کیفری فرستاده می‌شود و در غیر این صورت تا صدور حکم نهایی از مراجع صلاحیتدار جزایی دادرسی متوقف می‌گردد.
ماده ۱۲۲ – حکم دادگاه‌های عمومی از حیث تشخیص بزهکاری یا بی‌گناهی مستخدم برای دادگاه انتظامی لازم‌الاتباع است و در موردی که تعقیب امر در مراجع عمومی به جهتی از جهات متوقف گردد و دادگاه انتظامی نیز مستخدم را در این مورد به انفصال موقت یا اخراج از خدمت وزارت امور خارجه محکوم نکرده باشد مدت تعلیق جزء سابقه خدمت مستخدم محسوب و حقوق ایام تعلیق به او پرداخت خواهد شد.
فصل دوم – شروع به تعقیب
ماده ۱۲۳ – در موارد زیر تحقیق امر و تعقیب کارمند شروع خواهد شد:
1 – وصول شکایت یا اعلام تخلف و یا تقصیر کارمند از طرف اشخاص به وزارت امور خارجه.
2 – وصول گزارش از مقامات رسمی.
3 – گزارش رییس مربوط.
4 – دستور وزیر.
ماده ۱۲۴ – در هر یک از تقصیرات و تخلفات مذکور در ماده ۱۱۶ وزیر امور خارجه دستور تحقیق در اطراف موضوع را صادر می‌نماید.
و مأمور رسیدگی مکلف است ظرف ده روز چگونگی امر را ضمن اعلام نظر گزارش کند و در صورتی که مقام ارجاع‌کننده تعقیب امر را لازم دانست پرونده را به دادستان انتظامی ارجاع می‌کند.
در صورتی که تحقیق در خارج از کشور انجام گیرد و یا تهیه مدارک لازم برای رسیدگی
نیاز به فرصت بیشتری داشته باشد بر مدت مقرر در این ماده مدت لازم علاوه خواهد شد.
ماده ۱۲۵ – در صورتی که ضمن تعقیب کارمند معلوم شود که کارمند یا کارمندان دیگری نیز در مظان اتهام می‌باشند دادستان برای صدور دستور مقتضی موضوع را به وزیر امور خارجه گزارش می‌نماید.
ماده ۱۲۶ – در صورتی که دادستان تعقیب متهم را لازم تشخیص ندهد ختم یا ادامه تعقیب منوط به تصمیم مقام ارجاع‌کننده است.
ماده ۱۲۷ – در موردی که نظر دادستان بر لزوم جلب مستخدم متهم به دادرسی باشد و این نظر مورد تأیید مقام ارجاع‌کننده قرار نگیرد تعقیب به امر مقام مذکور خاتمه می‌یابد.
ماده ۱۲۸ – در موردی که نظر دادستان بر لزوم تعقیب کارمند مورد تأیید مقام ارجاع‌کننده قرار گیرد دادستان مکلف است ظرف پنج روز با تنظیم کیفرخواست پرونده امر را برای طرح در دادگاه انتظامی به کارگزینی ارسال دارد.
کارگزینی مکلف است ظرف یک هفته رونوشت کیفرخواست را به متهم ابلاغ کند.
ماده ۱۲۹ – در کیفرخواست نکات زیر باید تصریح شود:
1 – نام و نام خانوادگی و محل خدمت متهم.
2 – متهم در کدام یک از حالات استخدامی موضوع ماده ۱۲۴ – قانون استخدام کشوری قرار دارد.
3 – تعیین خطای منتسب به مستخدم و تطبیق آن با یکی از عناوین مندرج در ماده ۱۱۶ این مقررات.
4 – دلایل و مدارک اتهام به تفصیل.
ماده ۱۳۰ – متهم ظرف ده روز پس از دریافت کیفرخواست جواب کتبی و مدارکی را که در دفاع خود دارد به کارگزینی تسلیم می‌نماید. متهم حق دارد به پرونده و اصل مدارک اتهام مراجعه کند.
ماده ۱۳۱ – در صورتی که متهم خارج از کشور باشد با نظر دادگاه علاوه بر ده روز مدت مناسبی که حداکثر از سه ماه تجاوز نخواهد کرد به وی مهلت داده خواهد شد و اگر کارمندی تقاضای مراجعه به پرونده را بنماید دادگاه فتوکپی یا رونوشت مدارک مورد تقاضا را جهت متهم ارسال خواهد نمود.
ماده ۱۳۲ – متهم می‌تواند برای تکمیل مدارک دفاعی از دادگاه تقاضای مهلت نماید و در این مورد اتخاذ تصمیم با دادگاه است.
ماده ۱۳۳ – کارگزینی موظف است پس از وصول پاسخ متهم و یا انقضاء موعد یا مهلت مقرر پرونده را فوراً نزد رییس دادگاه صلاحیتدار ارسال دارد.
فصل سوم – سازمان و صلاحیت دادگاه انتظامی وزارت امور خارجه
ماده ۱۳۴ – دادگاه انتظامی به دو درجه بدوی و تجدید نظر تقسیم می‌شود.
ماده ۱۳۵ – دادگاه بدوی دارای یک رییس و دو عضو و دادگاه تجدید نظر دارای یک رییس و چهار عضو و هر دو دادگاه به تعداد کافی دارای عضو علی‌البدل خواهند بود که در غیاب عضو اصلی به دعوت رییس دادگاه به جای اعضاء اصلی انجام وظیفه می‌نمایند.
ماده ۱۳۶ – هر یک از دادگاه‌های بدوی و تجدید نظر یک دادستان خواهد داشت که به حکم وزیر امور خارجه منصوب خواهد شد.
ماده ۱۳۷ – رییس دادگاه بدوی و اعضاء آن و دادستان که از طرف وزیر امور خارجه منصوب می‌شوند باید دارای دانشنامه لیسانس حقوق و حداقل ده سال سابقه خدمت در وزارت امور خارجه باشند و در هر حال نباید سابقه محکومیت اداری داشته باشند.
ریاست دادگاه تجدید نظر به موجب حکم وزیر امور خارجه با یکی از معاونان وزارتخانه و یا با یکی از سفراء خواهد بود.
تبصره – مقام رییس دادگاه باید بالاتر از مقام متهم یا حداقل مساوی با مقام او باشد در غیر این صورت وزیر امور خارجه شخصی را که دارای مقام بالاتر یا مساوی با مقام متهم باشد برای مورد خاص تعیین می‌نماید.
ماده ۱۳۸ – در هر مورد که رییس دادگاه بدوی نتواند در دادرسی شرکت کند، عضو دادگاه که در مقام بالاتری قرار دارد و در صورت تساوی مقام بین دو نفر یا بیشتر از اعضاء دادگاه آنکه سابقه خدمتش در آن مقام بیشتر است دادگاه را اداره خواهد کرد.
ماده ۱۳۹ – هر گاه رؤسا و اعضای دادگاه‌های بدوی و تجدید نظر انتظامی و دادستان‌ها بدون عذر موجه از اجرای وظایفی که به موجب این مقررات به آنان محول می‌شود خودداری کنند یا در اجرای وظایف محول مرتکب خطایی شوند، طبق این مقررات با آنان رفتار خواهد شد.
ماده ۱۴۰ – اجرای امور دفتری دادگاه‌های انتظامی با اداره کارگزینی است.
فصل چهارم – چگونگی رسیدگی
ماده ۱۴۱ – دادگاه به محض وصول کیفرخواست دادستان رسیدگی را شروع می‌کند.
ماده ۱۴۲ – در موارد زیر رییس یا عضو دادگاه انتظامی باید رأساً و یا به لحاظ ایراد دادستان یا متهم از رسیدگی امتناع کند:
1 – هر گاه رییس یا عضو دادگاه رییس مستقیم کارمند متهم باشد.
2 – هر گاه رییس یا عضو دادگاه در موضوع مطروح ذینفع باشد.
3 – هر گاه رییس یا عضو دادگاه خود یا همسرش با متهم قرابت نسبی یا سببی تا درجه دوم از طبقه سوم داشته باشند.
4 – هر گاه رییس دادگاه یا متهم و یا اشخاصی که قرابت نسبی یا سببی تا درجه دوم از طبقه سوم با متهم دارند.
محاکمه حقوقی یا جزایی داشته یا به طرفیت آنها محکوم شده باشد و از موقع اجرای حکم در امور حقوقی پنج سال و در امور جزایی مدتی را که برای اعاده حیثیت مقرر است نگذشته باشد.
5 – هر گاه رییس یا عضو دادگاه سابقاً در موضوع اتهام رسماً اظهار عقیده کرده باشد.
ماده ۱۴۳ – در تمام مواردی که دادستان یا متهم درخواست رد رییس یا هر یک از اعضای دادگاه انتظامی را بنماید و دادگاه این ایراد را قبول کند به جای شخص مردود عضو علی‌البدل دعوت خواهد شد.
ماده ۱۴۴ – هر گاه رسیدگی به اتهام کارمند مستلزم جلب نظر کارشناس باشد دادگاه نظر کارشناس را اخذ می‌نماید.
ماده ۱۴۵ – هر گاه دادگاه انتظامی در پرونده اتهامی نقصی مشاهده کند می‌تواند نقص مزبور را رأساً مرتفع نماید یا پرونده را با ذکر موارد نقص جهت تکمیل تحقیقات توسط کارگزینی نزد دادستان یا کارشناس ارسال دارد در این صورت دادستان یا کارشناس ظرف مدتی که دادگاه به اقتضای مورد تعیین می‌کند نقص را رفع و پرونده را اعاده می‌دهد.
ماده ۱۴۶ – هر گاه دادگاه انتظامی در ضمن رسیدگی به اتهام کارمند کشف کند کارمند مزبور مظنون به ارتکاب جنحه یا جنایتی نیز می‌باشد مکلف است فوراً مراتب را به مراجع ذیصلاحیت اعلام نماید.
ماده ۱۴۷ – دادگاه پس از تکمیل رسیدگی با ملاحظه اسناد و مدارک مستند کیفرخواست و مدافعات متهم رسیدگی را ختم و به صدور رأی اقدام می‌کند.
ماده ۱۴۸ – صدور حکم اعزام به مأموریت رییس یا عضو دادگاه انتظامی حین یا پس از اختتام رسیدگی رافع تکلیف رییس یا عضو مذکور به شرکت در جلسات و صدور رأی نخواهد بود و رییس یا عضو مکلف است تا خاتمه رسیدگی و صدور رأی در مرکز باشد مگر اینکه رسیدگی دادگاه به علت ارجاع امر به مراجع قضایی متوقف شده باشد که در این صورت
رییس یا عضو دادگاه به محل مأموریت عزیمت می‌نماید و پس از اعلام نتیجه از طرف مراجع قضایی به جای رییس یا عضوی که به مأموریت رفته عضو علی‌البدل در دادگاه شرکت می‌نماید.
ماده ۱۴۹ – رأی دادگاه باید مدلل و به اکثریت آراء صادر شده باشد.
ماده ۱۵۰ – رییس دادگاه باید رأی دادگاه را که به امضای کلیه اعضاء رسیده و در صورت وجود اقلیت حاوی نظر اقلیت نیز باشد ظرف پنج روز برای اداره کارگزینی ارسال دارد.
ماده ۱۵۱ – رأی دادگاه بدوی در موارد مجازاتهای توبیخ بدون درج یا با درج در پرونده و کسر حقوق قطعی است و در موارد محکومیت به سایر مجازاتهای مذکور در ماده ۱۱۷ محکوم‌علیه می‌تواند از آن تجدید نظر بخواهد و دادستان نیز می‌تواند از رأی برائت در موارد مزبور تجدید نظر بخواهد.
ماده ۱۵۲ – موعد درخواست تجدید نظر ده روز است که مبدأ آن از تاریخ ابلاغ حکم بدوی به دادستان و کارمند خواهد بود.
ماده ۱۵۳ – درخواست تجدید نظر در دو نسخه تنظیم و به کارگزینی در قبال اخذ رسید تسلیم می‌شود. کارگزینی درخواست را پس از وصول ثبت و نسخه‌ای از آن را در پرونده امر ضبط و نسخه دیگر را برای دادستان یا کارمند حسب مورد ارسال می‌دارد.
ماده ۱۵۴ – دادستان یا کارمند ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ درخواست تجدید نظر پاسخ کتبی به کارگزینی ارسال می‌دارد.
ماده ۱۵۵ – کارگزینی پس از وصول پاسخ دادستان یا کارمند و یا انقضای موعد مقرر پرونده را به دادگاه تجدید نظر ارسال می‌دارد و نیز نسخه‌ای از پاسخ دادستان یا کارمند را برای متقاضی تجدید نظر می‌فرستد تا ظرف ده روز پاسخ خود را جهت دادگاه بفرستد و دادگاه تجدید نظر پس از وصول پاسخ مزبور و یا انقضای مدت رسیدگی کرده و رأی خود را صادر خواهد نمود.
ماده ۱۵۶ – مقررات این فصل برای رسیدگی در مرحله تجدید نظر نیز جاری است.
ماده ۱۵۷ – رأی دادگاه تجدید نظر قطعی است.
ماده ۱۵۸ – احکام قطعی دادگاه‌های بدوی و رأی دادگاه تجدید نظر به محکوم‌علیه ابلاغ و اجرا می‌شود و در صورتی که کارمند محکوم در حالتی از حالات استخدامی مندرج در قانون استخدام کشوری باشد که اجرای فوری حکم درباره وی ممکن نگردد حکم به مجرد حصول امکان اجرا خواهد شد.
ماده ۱۵۹ – احکام غیر قطعی دادگاه‌های بدوی از تاریخ انقضای موعد مذکور در ماده ۱۵۲ این مقررات که از آنها درخواست تجدید نظر نشده باشد قطعی است.
ماده ۱۶۰ – کارگزینی مکلف است رأی دادگاه را به دادستان انتظامی و کارمند ابلاغ کند.
ماده ۱۶۱ – در هر مورد که کارمند به اخراج از خدمت در وزارت امور خارجه محکوم می‌گردد وزارت امور خارجه مکلف است رونوشتی از رأی مذکور را پس از قطعیت به سازمان امور اداری و استخدامی کشور ارسال دارد.
مقررات تشکیلاتی، استخدامی، مالی و انضباطی وزارت امور خارجه مشتمل بر یک صد و شصت و یک ماده و پنجاه و پنج تبصره به استناد قانون امور تشکیلاتی و استخدامی وزارت امور خارجه پس از تصویب کمیسیونهای استخدام، دارایی و خارجه مجلس سنا در جلسات ۲۵ و ۲۹ اردیبهشت ماه ۱۳۵۲ به ترتیب در جلسات پنجم و ششم و هفتم خرداد ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و دو به تصویب کمیسیونهای امور استخدام و سازمانهای اداری، دارایی و امور خارجه مجلس شورای ملی رسیده است.
نایب رییس مجلس شورای ملی – دکتر جواد سعید