فصل اول – کلیات
ماده ۱ – در اجرای ماده ۲ و تبصره ماده ۴ قانون تأسیس وزارت اطلاعات و جهانگردی مصوب ۲۶ خردادماه ۱۳۵۳ و به منظور اداره امور و توسعه و ایجاد خانه‌های ایران در خارج از کشور و نظارت بر آنها شرکت سهامی مرکز خانه‌های ایران مطابق مقررات این اساسنامه تشکیل می‌گردد.
ماده ۲ – شرکت مرکز خانه‌های ایران که در این اساسنامه شرکت نامیده می‌شود به صورت شرکت سهامی و به مدت نامحدود تشکیل و اداره خواهد شد.
ماده ۳ – مرکز اصلی شرکت تهران است ولی شرکت می‌تواند در صورت اقتضاء با تصویب مجمع عمومی مرکز شرکت را به نقاط دیگر کشور منتقل‌کند. شرکت می‌تواند در سایر نقاط داخل و خارج کشور شعبه تأسیس کند همچنین نمایندگی واگذار یا قبول نماید.
ماده ۴ – سرمایه شرکت دویست میلیون ریال نقداً پرداخت شده است که به بیست هزار سهم ده هزار ریالی با نام تقسیم شده و کلیه سهام متعلق به دولت و غیر قابل انتقال می‌باشد.
تبصره – افزایش سرمایه شرکت با تصویب مجمع عمومی خواهد بود.
ماده ۵ – موضوع شرکت عبارت است از شناساندن بیشتر پیشرفتها و تحولات و تدوین کشور به خارجیان از طریق خانه‌های ایران در داخل و خارج از کشور با استفاده از کلیه وسایل و امکانات.
ماده ۶ – خانه‌های ایران که از تاریخ تصویب این اساسنامه در خارج از کشور تأسیس شود طبق اساسنامه‌ای که پس از تأیید شورا به تصویب مجمع عمومی این شرکت خواهد رسید با رعایت مقررات مربوط اداره خواهد شد.
تبصره ۱ – خانه‌های ایران که تا این تاریخ در خارج از کشور از طریق سرمایه‌گذاری شرکتهای دولتی تأسیس گردیده‌اند نیز تابع این شرکت بوده با حفظ شخصیت حقوقی خود و طبق اساسنامه و مقررات و قوانین مربوط به کار ادامه خواهند داد.
تبصره ۲ – شرکت موظف است ظرف شش ماه اساسنامه خانه‌های ایران را که تا این تاریخ تشکیل شده‌اند به تصویب شورا و مجمع عمومی شرکت برساند.
ماده ۷ – شرکت دارای شخصیت حقوقی و استقلال مالی است و طبق اصول بازرگانی و مفاد این اساسنامه اداره می‌شود و مشمول قانون محاسبات عمومی و قوانین و مقررات معاملاتی و استخدامی و مالی مربوط به وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی نیست مگر در مواردی که در قانون خلاف آن تصریح و از شرکت سهامی مرکز خانه‌های ایران نام برده شود.
تبصره – آیین‌نامه‌های مالی و معاملاتی و استخدامی شرکت پس از تأیید شورا با تصویب مجمع عمومی قابل اجرا خواهد بود.
فصل دوم – ارکان شرکت
ماده ۸ – شرکت دارای ارکان زیر است:
1 – مجمع عمومی.
2 – شورا.
3 – هیأت مدیره.
4 – مدیر عامل.
5 – حسابرس (بازرس).
ماده ۹ – نمایندگی سهام دولت در مجمع عمومی شرکت به عهده وزیر اطلاعات و جهانگردی و وزیر امور اقتصادی و دارایی، وزیر امور خارجه، وزیر فرهنگ و هنر و وزیر مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه خواهد بود. ریاست مجمع عمومی با وزیر اطلاعات و جهانگردی است.
ماده ۱۰ – وظایف و اختیارات مجمع عمومی به قرار زیر است:
1 – تصویب خط مشی کلی شرکت و خانه‌های ایران در خارج از کشور با رعایت مصوبات و پیشنهادهای شورای عالی اطلاعات و جهانگردی.
2 – انتصاب اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل و حسابرس (بازرس).
3 – رسیدگی و تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان و گزارش سالانه هیأت مدیره و ترتیب پرداخت سود ویژه شرکت.
4 – رسیدگی و تصویب بودجه شرکت همچنین تصویب بودجه خانه‌های ایران در خارج از کشور.
5 – تصویب سرمایه‌گذاری از طریق خرید و تملک سهام و یا تأسیس شرکت شرکتهای فرعی و مشارکت با شخصیت‌های حقوقی خارجی و بررسی و تصویب اساسنامه آنها پس از تأیید شورا.
6 – تصویب آیین‌نامه‌های مالی و معاملاتی و استخدامی شرکت پس از تأیید شورا.
7 – اتخاذ تصمیم نسبت به موضوعهایی که از طرف هیأت مدیره در دستور جلسه قرار گرفته و یا مجمع عمومی طرح آن را لازم بداند.
8 – افزایش سرمایه شرکت.
9 – اظهار نظر نسبت به تغییر مواد این اساسنامه.
ماده ۱۱ – مجمع عمومی شرکت سالی دو بار تشکیل می‌شود یک بار حداکثر تا پایان تیر ماه برای تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان سال قبل و یک بار در ششماهه دوم برای تصویب بودجه و خط مشی سال آینده و سایر موضوعهایی که در دستور جلسه قرار دارد.
تبصره ۱ – مجمع عمومی به طور فوق‌العاده برای اتخاذ تصمیم در مورد مسائلی که جزو وظایف مجمع عمومی شرکت می‌باشد تشکیل خواهد‌شد.
تبصره ۲ – در مواقعی که صاحبان سهام در مجمع عمومی حاضر باشند دعوت کتبی ضرورت نخواهد داشت.
ماده ۱۲ – رییس و اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل و حسابرس (بازرس) بدون داشتن حق رأی برای حضور در جلسه مجمع عمومی و شورا دعوت خواهند شد.
ماده ۱۳ – تصمیمات مجمع عمومی به اکثریت آراء معتبر است. صورت جلسه‌های مذاکرات و تصمیمات به امضای رییس و منشی مجمع می‌رسد و در مرکز شرکت نگاهداری می‌شود.
رونوشت یا خلاصه صورت جلسه مجمع برای ارائه و تسلیم به مراجع مربوط با امضای رییس هیأت مدیره و یا مدیر عامل معتبر خواهد بود.
ماده ۱۴ – شورای شرکت مرکب از وزیر اطلاعات و جهانگردی، وزیر فرهنگ و هنر وزیر بازرگانی، دبیر کل سازمان امور اداری و استخدامی کشور‌و سه نفر از افراد با تجربه و با سابقه در تأسیس و اداره خانه‌های ایران به انتخاب مجمع عمومی خواهد بود.
ریاست شورا به عهده وزیر اطلاعات و جهانگردی است.
ماده ۱۵ – جلسات شورا با حضور رییس و چهار نفر از اعضاء رسمیت خواهد داشت و تصمیمات با رأی اکثریت حاضر در جلسه معتبر خواهد بود.
ماده ۱۶ – وظایف و اختیارات شورا به شرح زیر است:
1 – پیشنهاد برنامه‌های کلی و خط مشی شرکت و خانه‌های ایران در خارج از کشور به مجمع عمومی.
2 – اظهار نظر درباره سرمایه‌گذاری و مشارکت با شخصیت‌های حقوقی و یا حقیقی داخلی و یا خارجی و بررسی نحوه مشارکت و اساسنامه آنها.
3 – اظهار نظر درباره بودجه و آیین‌نامه‌های مالی و معاملاتی و استخدامی شرکت که از طرف هیأت مدیره پیشنهاد می‌شود.
4 – اظهار نظر نسبت به تأسیس خانه‌های ایران در خارج از کشور و تعیین رابطه حقوقی هر یک از خانه‌های مذکور با شرکت سهامی مرکز خانه‌های ایران و واگذاری نمایندگی در خارج کشور و یا قبول آن.
تبصره – شورا حق دارد کلیه اطلاعاتی را که در اجرای وظایف خود لازم می‌داند از هیأت مدیره به خواهد.
ماده ۱۷ – شورای شرکت هر دو ماه یک بار جلسه خواهد داشت و در صورت ضرورت بنا به دعوت رییس شورا جلسه فوق‌العاده تشکیل خواهد داد.
ماده ۱۸ – هیأت مدیره شرکت مرکب از پنج نفر خواهد بود. یک نفر از اعضای هیأت مدیره به انتخاب مجمع عمومی و به موجب فرمان مبارک ملوکانه به سمت رییس هیأت مدیره انتخاب می‌شود.
ماده ۱۹ – مدت تصدی اعضای هیأت مدیره دو سال است و تا مدتی که تجدید انتخاب به
عمل نیایید در سمت خود باقی خواهند بود و انتخاب‌مجدد آنان بلامانع است
ماده ۲۰ – هیأت مدیره حداقل ماهی یک بار تشکیل جلسه خواهد داد. صورتجلسات هیأت مدیره باید در دفتر مخصوص ثبت و به امضای اعضای حاضر در جلسه برسد.
رونوشت یا خلاصه صورتجلسات مذکور با امضای رییس هیئت مدیره برای تسلیم به مراجع مربوط معتبر خواهد بود.
تصمیمات هیأت مدیره به اکثریت آراء معتبر است.
ماده ۲۱ – وظایف و اختیارات هیأت مدیره به شرح زیر است:
1 – اداره کلیه امور شرکت اعم از امور مالی، استخدامی، اداری و بازرگانی.
2 – اجرای مصوبات مجمع عمومی و شورای شرکت.
3 – رسیدگی به بودجه و برنامه سالانه و پیشنهاد آن به مجمع عمومی و شورای شرکت.
4 – تصویب طراحهای کلی در حدود مصوبات مجمع عمومی و شورای شرکت.
5 – اتخاذ تصمیم در مورد گزارش سالانه و ترازنامه عملیات یکساله شرکت برای طرح در مجمع عمومی.
6 – پیشنهاد افزایش سرمایه شرکت به مجمع عمومی.
7 – پیشنهاد تغییر مواد اساسنامه به مجمع عمومی.
8 – پیشنهاد آیین‌نامه‌های مالی و معاملاتی و استخدامی و اداری شرکت به شورا و مجمع عمومی.
9 – نمایندگی شرکت در برابر اشخاص و مراجع قضایی و سازمانهای دولتی و مؤسسات عمومی و خصوصی اعم از داخلی یا خارجی یا حق‌انتخاب وکیل یا حق توکیل تا یک درجه.
10 – پیشنهاد سازش در دعاوی همچنین پیشنهاد ارجاع دعوی به داوری و تعیین داور برای طرح در مجمع عمومی.
11 – انجام کلیه معاملات منقول و غیر منقول اعم از قطعی و رهنی و معاملات با حق استرداد و اجاره و استیجار و انجام هر گونه عملیات بازرگانی و بانکی در داخل و خارج از کشور مربوط به موضوع شرکت در حدود مقررات این اساسنامه.
تبصره – هیأت مدیره می‌تواند اجرای قسمتی از وظایف و اختیارات خود را به مدیر عامل تفویض کند.
ماده ۲۲ – مدیر عامل به پیشنهاد وزیر اطلاعات و جهانگردی و تصویب مجمع عمومی شرکت برای مدت دو سال انتخاب خواهد شد و انتخاب او همزمان با انتخاب اعضاء هیأت مدیره صورت می‌گیرد. انتخاب مجدد مدیر عامل بلامانع است.
ماده ۲۳ – مدیر عامل مسئول امور اجرایی شرکت است و عهده‌دار اجرای تصمیمات مجمع عمومی و مصوبات هیأت مدیره می‌باشد.
تبصره – مدیر عامل می‌تواند در مقام اجرا قسمتی از اختیارات خود را با مسئولیت خود به هر یک از کارمندان شرکت تفویض کند.
ماده ۲۴ – کلیه قراردادها و چکها و اسناد تعهدآور شرکت را رییس هیأت مدیره و مدیر عامل امضاء خواهند کرد.
تبصره – رییس هیأت مدیره می‌تواند با تصویب هیأت مدیره تمام یا قسمتی از اختیار امضای خود را با مسئولیت خود به یکی از اعضای هیأت‌مدیره واگذار نماید.
ماده ۲۵ – شرکت دارای یک حسابرس (بازرس) خواهد بود که به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی و تصویب مجمع عمومی برای مدت یک سال انتخاب می‌شود و تا زمانی که جانشین او انتخاب نشده است به وظایف خود ادامه خواهد داد و انتخاب مجدد او بلامانع است.
ماده ۲۶ – وظایف و اختیارات حسابرس (بازرس) به قرار زیر است:
الف – انجام کلیه وظایفی که به موجب قانون تجارت بر عهده بازرس محول است.
ب – رسیدگی به ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت که بایستی حداقل یک ماه قبل از تشکیل مجمع عمومی به حسابرس (بازرس) تسلیم گرد. حسابرس (بازرس) مکلف است حداقل ده روز قبل از تشکیل مجمع عمومی گزارش خود را برای نمایندگان صاحب سهام و شرکت ارسال نماید.
ج – حق مراجعه به کلیه دفاتر و پرونده‌ها و اسناد و قراردادهای شرکت با اطلاع مدیر عامل.
تبصره – حسابرس (بازرس) حق مداخله در امور جاری شرکت را ندارد و اقدامات او در اجرای وظایف نباید مانع جریان کارهای شرکت گردد.
فصل سوم – مقررات مختلف
ماده ۲۷ – سال مالی شرکت از اول فروردین هر سال آغاز و روز آخر اسفند همان سال به پایان می‌رسد به استثنای سال اول که آغاز آن از تاریخ اجرای این اساسنامه خواهد بود.
ماده ۲۸ – از کلیه درآمدهای شرکت پس از وضع هزینه‌ها و ذخایر استهلاک و مطالبات مشکوک‌الوصول و ذخیره احتیاطی بقیه به عنوان سود ویژه تعیین می‌گردد.
ماده ۲۹ – سایر موضوعات و مواردی که در این اساسنامه قید نشده تابع مقررات قانون تجارت و شرکتهای دولتی است.
اساسنامه فوق مشتمل بر بیست و نه ماده و یازده تبصره به استناد تبصره ماده چهار قانون تشکیل وزارت اطلاعات و جهانگردی پس از تصویب کمیسیونهای استخدام امور اقتصادی و دارایی و اطلاعات و جهانگردی مجلس سنا در جلسات روزهای چهارشنبه و پنجشنبه بیست و هشتم و بیست و نهم اسفندماه ۱۳۵۳ به ترتیب در جلسات روزهای پنجشنبه و دوشنبه و سه شنبه بیست و یکم و بیست و پنجم و بیست و ششم فروردین ماه یک‌هزار و سیصد و پنجاه و چهار شمسی به تصویب کمیسیونهای امور استخدام و سازمانهای اداری – امور اقتصادی و دارایی و اطلاعات و جهانگردی مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی