‌قانون موافقتنامه بین ایران و عراق راجع به استفاده از آب رودخانه‌های مرزی

تاریخ تصویب: ۱۳۵۵/۰۳/۲۵
تاریخ انتشار: ۱۳۵۵/۰۴/۲۳

‌ماده واحده – موافقتنامه بین ایران و عراق راجع به استفاده از آب رودخانه‌های مرزی که در تاریخ ۲۶ دسامبر ۱۹۷۵ (۵ دی ماه ۲۵۳۴ شاهنشاهی)‌ در بغداد به امضاء رسیده است و مشتمل بر یک مقدمه و هفت ماده می‌باشد تصویب و اجازه مبادله اسناد تصویب آن داده می‌شود.

‌قانون فوق مشتمل بر یک ماده متن موافقتنامه ضمیمه پس از تصویب مجلس شورای سنا در جلسه روز چهارشنبه ۲۵۳۵/۲/۱۹، در جلسه روز سه‌شنبه‌ بیست و پنجم خردادماه دو هزار و پانصد و سی و پنج شاهنشاهی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

‌رییس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی



موافقتنامه بین ایران و عراق راجع به استفاده از رودخانه‌های مرزی

دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری عراق
‌با الهام از روح توافق الجزیره مورخ ششم مارس ۱۹۷۵
با تمایل به تحکیم علائق دوستی و حسن همجواری بین کشورهای خود – و
‌منظور تأمین استفاده به نحو احسن از رودخانه‌های محاذی و متوالی با رعایت منافع عالیه دو دولت نسبت به مقررات ذیل توافق نمودند:

‌ماده ۱ – مقررات موافقتنامه حاضر نسبت به رودخانه‌های ذیل قابل اجرا است:
‌الف – رودخانه‌های محاذی که در امتداد خط مرزی بین دو کشور جریان دارد.
ب – رودخانه‌های متوالی که خط مرزی بین دو کشور را قطع می‌کنند.


‌ماده ۲ – طرفین متعاهدین نسبت به مقررات ذیل توافق نمودند:

‌الف – تقسیم بهای رودخانه‌های بنا و اسوته – قورتو و گنگیر – به دو سهم متساوی بین دو کشور.
‌این تقسیم در نقاط مناسبی که طرفین نسبت به آنها توافق خواهند نمود – انجام خواهد شد.

ب – تقسیم آبهای رودخانه‌های الوند – کنجان چم – تیب (‌میمه) و دوبرج بین دو کشور بر اساس صورتجلسات کمیسیون تحدید حدود ایران و عثمانی‌ مورخ ۱۹۱۴ و عرف – انجام خواهد شد.

ج – تقسیم آبهای رودخانه‌های محاذی و متوالی که در بندهای الف و ب فوق ذکر نشده بین دو کشور – طبق مقررات موافقتنامه حاضر انجام خواهد‌ شد.


‌ماده ۳ – طرفین متعاهدین یک کمیسیون دائمی فنی مختلط که متشکل از تعداد مساوی کارشناس دو دولت خواهد بود – برای انجام مطالعات فنی و‌ نظارت بر مسائل مربوط به رودخانه‌های محاذی و متوالی تشکیل خواهند داد. این مطالعات منجمله نسبت به تنظیم طرح‌های مشترک و همچنین ایجاد‌ تأسیسات و ایستگاههای هیدورومتریک (‌اندازه‌گیری آب) که طرفین مفید تشخیص دهند – یا تکمیل تأسیسات و ایستگاههای موجود انجام خواهد‌ شد.


‌ماده ۴ – کمیسیون مذکور در ماده ۳ موافقتنامه حاضر – امکانات استفاده بهتر از رودخانه‌های محاذی و متوالی را بررسی خواهد نمود و بدین منظور‌ طی یک سال هیدرولوژیک (‌آب‌شناسی) از تاریخ امضای موافقتنامه حاضر – سهمی را که از آب رودخانه‌های مذکور در بند (ب) ماده ۲ موافقتنامه حاضر – به هر یک از طرفین تعلق می‌گیرد – تعیین خواهد نمود.
‌کمیسیون مزبور همچنین طی مدت دو سال هیدرولوژیک (‌آب‌شناسی) از تاریخ امضای موافقتنامه حاضر – مناسب‌ترین ترتیبات برای استفاده به نحو‌ احسن از آب رودخانه‌های مذکور در بند ج ماده ۲ فوق را – مورد بررسی قرار خواهد داد.


‌ماده ۵ – طرفین متعاهدین متعهد می‌شوند جریان طبیعی آبهای موجود در رودخانه‌های محاذی و متوالی را – طبق ترتیبات تقسیم مقرر در موافقتنامه‌ حاضر تأمین نمایند.
‌هر یک از دو طرف متعاهد متعهد می‌شوند – از استفاده از رودخانه‌های محاذی و متوالی به مقاصدی که مغایر با مقررات موافقتنامه حاضر بوده و یا به‌ منافع طرف متعاهد دیگر لطمه وارد می‌آورد احتراز نماید.


‌ماده ۶ – در صورت بروز اختلافات نسبت به تفسیر یا اجرای موافقتنامه حاضر طرفین متعاهدین اختلاف حاصله را طبق آیین پیش‌بینی شده در ماده ۶‌ عهدنامه مربوط به مرز دولتی و حسن همجواری بین ایران و عراق مورخ ۱۳ ژوئن ۱۹۷۵ امضاء شده در بغداد – حل و فصل خواهند نمود.


‌ماده ۷ – موافقتنامه حاضر به وسیله هر یک از طرفین متعاهدین بر اساس قوانین داخلی خود به تصویب خواهد رسید و از تاریخ مبادله اسناد تصویب‌ لازم‌الاجراء خواهد بود.

‌بغداد – به تاریخ ۲۶ دسامبر ۱۹۷۵
‌از طرف دولت شاهنشاهی ایران – از طرف دولت جمهوری عراق
‌عباسعلی خلعتبری – سعدون حمادی


‌موافقتنامه فوق مشتمل بر یک مقدمه و هفت ماده منضم به قانون موافقتنامه مربوط به استفاده از آب رودخانه‌های مرزی بین ایران و عراق می‌باشد.

‌رییس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی