ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل بین‌المللی از طریق جاده بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری خلق بلغارستان مشتمل بر یک مقدمه و ۱۴ ماده و یک پروتکل ضمیمه که در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ماه ۲۵۳۵ برابر ۱۶ مه ۱۹۷۶ در تهران به امضای نمایندگان مختار دو دولت رسیده است تصویب و اجازه مبادله آن داده می‌شود.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن موافقتنامه ضمیمه پس از تصویب مجلس شورای ملی در جلسه روز سه شنبه یازدهم بهمن ماه ۲۵۳۶ در جلسه روز دوشنبه هجدهم اردیبهشت ماه دو هزار و پانصد و سی و هفت شاهنشاهی به تصویب مجلس سنا رسید.
رییس مجلس سنا – جعفر شریف‌امامی
موافقتنامه حمل و نقل بین‌المللی از طریق جاده
بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری خلق بلغارستان
دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری خلق بلغارستان با تمایل به تحکیم و توسعه بیشتر روابط بازرگانی و اقتصادی و تسهیل حمل و نقل مسافر و کالا از طریق جاده بین دو کشور و همچنین به صورت ترانزیت از سرزمین آنها در موارد ذیل توافق کردند:
ماده ۱ – حوزه اجراء
طبق مواد این موافقتنامه دو طرف متعاهد متقابلاً به یکدیگر اجازه می‌دهند که حمل و نقل مسافر و کالا را که در آن مبدأ یا مقصد مسیر حمل و نقل در سرزمین یکی از دو طرف متعاهد واقع بوده یا عبور به صورت ترانزیت از سرزمین آنها را با وسایل حمل و نقل که در سرزمین طرف متعاهد دیگر به ثبت رسیده باشد انجام دهند.
وقتی که وسیله نقلیه دارای یدک یا نیمه یدک است ثبت ملی تنها در مورد نیروی کشش (قسمت کشنده) مطالبه خواهد گردید.
ماده ۲ – تعاریف
1 – اصطلاح “متصدی حمل و نقل” عبارت است از یک شخص حقیقی یا حقوقی مقیم در سرزمین یکی از طرفین متعاهد که حق دارد بر طبق قوانینی که در کشورش لازم‌الاجراء است حمل و نقل بین‌المللی مسافر یا کالا را از طریق جاده انجام دهد.
2 – اصطلاح “وسیله نقلیه” عبارت است از وسیله نقلیه‌ای که با نیروی محرکه مکانیکی مخصوص جاده‌ها ساخته شده و نیز در صورت اقتضاء دارای یدک یا نیمه یدک مربوط به آن برای حمل و نقل:
الف – بیش از هشت نفر شخص نشسته بدون احتساب راننده، یا
ب – کالاها.
3 – اصطلاح “اجازه” عبارت است از هر گونه اجازه، امتیازنامه و یا اجازه‌نامه که طبق مقررات جاری هر یک از دو طرف متعاهد مطالبه می‌گردد و فرم آن توسط کمیسیون مختلطی که در ماده ۱۱ این موافقتنامه تصریح گردیده تعیین خواهد شد.
4 – “سرویس منظم اتوبوس” سرویسهایی است که به صورت رفت و برگشت‌های مکرر که به طور منظم به فاصله زمانی کمتر از ۱۶ روز و به وسیله اتوبوس طبق مسیرهای جداول و تعرفه‌های موافقت شده قبلی توسط دو طرف صلاحیتدار متعاهد انجام می‌گیرد.
5 – “مسافرت دربست” سرویسهایی است که گروهی از مسافران را ظرف مدت زمان معینی از سرزمین یکی از طرفین به سرزمین طرف دیگر موافقتنامه برای یک اقامت موقت یا به طور ترانزیت از طریق این سرزمین حمل و نقل نماید.
بازگشت مسافرین توسط اتوبوس همان مؤسسه کشوری که از مبدأ آن کشور حرکت نموده انجام خواهد گرفت. به هر حال اتوبوس در اولین مسافرت برگشت و همچنین آخرین مسافرت خود در مسیر اصلی باید خالی از مسافر باشد.
6 – “سرویس‌های توریستی یا اتفاقی” عبارت است از حمل و نقل اشخاص معین با وسائل نقلیه معین در طول تمام مسافرتی که در آن نقاط مبداء و مقصد در کشور محل ثبت وسیله نقلیه واقع بوده و در طول مسیر یا به هنگام توقف در خارج از کشور مزبور هیچ مسافری به وسیله نقلیه سوار و یا از آن پیاده نشود.
ماده ۳ – حمل و نقل مسافر:
1 – حمل و نقل مسافر مذکور در بندهای ۵ و ۶ ماده ۲ از تحصیل اجازه معاف خواهد بود.
2 – غیر از حمل و نقلهای مسافر که در بند ۱ این ماده ذکر گردید در مورد سایر انواع حمل و نقلهای مسافر دریافت اجازه‌نامه الزامی است.
ماده ۴ – حمل و نقل کالا:
متصدیان حمل و نقل هر طرف متعاهد حق دارند وسائل نقلیه خود را که خالی یا دارای بار است برای حمل و نقل کالا به طور موقت به سرزمین طرف متعاهد دیگر وارد کنند.
ماده ۵ – اجرای قوانین ملی:
متصدیان حمل و نقل و رانندگان وسائل نقلیه یک طرف متعاهد باید قوانین و مقررات طرف متعاهد دیگر از جمله مقررات مربوط به طول، عرض و ارتفاع بار و همچنین فشار وارده از محور را هنگام عبور از آن سرزمین رعایت نمایند، به استثنای مواردی که در این موافقتنامه پیش‌بینی شده است.
ماده ۶ – حمل و نقل داخلی:
مواد این موافقتنامه به هیچ یک از متصدیان حمل و نقل هر طرف متعاهد اجازه نمی‌دهد که در داخل سرزمین طرف متعاهد دیگر مسافر و یا کالاها را از نقطه‌ای به نقطه دیگر در همان سرزمین حمل نماید مگر اینکه مقامات صلاحیتدار طرف متعاهد مربوط اجازه دهد.
ماده ۷ – تخلفات:
1 – مقامات صلاحیتدار دو طرف متعاهد نظارت خواهند کرد که متصدیان حمل و نقل مقررات این موافقتنامه را رعایت نمایند.
2 – مقامات کشور محل ثبت وسیله نقلیه موظفند بنا بر تقاضای مقامات صلاحیتدار طرف متعاهد دیگر در مورد متصدیان حمل و نقل و رانندگان وسائل نقلیه که در سرزمین طرف متعاهد اخیرالذکر از مقررات این موافقتنامه یا از قوانین و مقررات مربوط به حمل و نقل یا عبور و مرور در سرزمین طرف متعاهد دیگر تخطی نموده‌اند اقدامات ذیل را معمول دارند:
الف – اخطار.
ب – سلب اجازه حمل و نقل اشخاص حقیقی در سرزمین طرف متعاهدی که تخلف در آنجا وقوع یافته است به طور موقت، جزئی یا کلی.
3 – مقامات صلاحیتدار طرف متعاهدی که چنین تدبیری را اتخاذ نموده مقامات صلاحیتدار طرف متعاهد دیگر را از اقدامات معموله که در بند ۲ این ماده پیش‌بینی شده است مطلع خواهد کرد.
4 – هر طرف متعاهد مجازاتهایی را که ممکن است بنا بر قوانین و مقررات ملی توسط محاکم یا مقامات صلاحیتدار طرف متعاهد دیگر که تخلفات در سرزمین آن طرف متعاهد وقوع یافته اعمال گردد، محترم خواهد شمرد.
ماده ۸ – مقامات صلاحیتدار:
دو طرف متعاهد مقاماتی را که مسئول اجرای این موافقتنامه هستند به یکدیگر اعلام خواهند نمود.
مقامات مذکور مستقیماً با یکدیگر تماس خواهند گرفت.
ماده ۹ – نحوه اجراء
مقامات صلاحیتدار دو طرف متعاهد در مورد نحوه اجرای این موافقتنامه به وسیله پروتکلی که همزمان با این موافقتنامه تنظیم و منعقد خواهد گردید، توافق خواهند نمود.
ماده ۱۰ – معافیت از عوارض و مالیاتها
کلیه وسائل نقلیه‌ای که در سرزمین یکی از دو طرف متعاهد به ثبت رسیده و در سرزمین طرف متعاهد دیگر به منظور حمل مسافر و کالا طبق مواد این موافقتنامه مورد استفاده قرار می‌گیرد، بر اساس عمل متقابل از پرداخت کلیه عوارض و مالیاتهایی که به وسائل نقلیه خارجی تعلق می‌گیرد معاف خواهند بود.
دریافت حق‌الامتیاز و نیز عنداللزوم حق عبور و عوارض پل و تونل و عوارض مربوط به کسب اجازه عبور و مرور در مواقع اضافه وزن و ابعاد وسیله نقلیه از حدود مقرر یا ممنوعیت حرکت در روزهایی که حمل و نقل ممنوع می‌باشد و دریافت حق‌الزحمه بابت خدمات، رعایت و پرداخت خواهد شد.
ماده ۱۱ – کمیسیون مختلط.
یک کمیسیون مختلط متشکل از نمایندگان دو طرف متعاهد به منظور بررسی جزییات و نظارت بر اجرای صحیح این موافقتنامه و حل مشکلات ناشی از آن تشکیل خواهد شد.
این کمیسیون جلسات خود را بنا به تقاضای یکی از دو طرف متعاهد متناوباً در ایران و بلغارستان برگزار خواهد نمود.
این کمیسیون حق دارد پروتکل مذکور در ماده ۹ را اصلاح نماید.
ماده ۱۲ – کلیه پرداختهای ناشی از اجرای این موافقتنامه طبق موافقتنامه پرداختهای موجود بین دو کشور تسویه خواهد شد.
ماده ۱۳ – دو طرف متعاهد به یکدیگر این اجازه را می‌دهند که نمایندگیهای حمل و نقل در سرزمین یکدیگر تعیین نمایند مشروط بر این که توسط مقامات صلاحیتدار طرفهای متعاهد تأیید شود
ماده ۱۴ – لازم‌الاجراء شدن و مدت اعتبار.
1 – این موافقتنامه و پروتکل ضمیمه آن از تاریخ مبادله یادداشت مبنی بر تأیید تصویب موافقتنامه و پروتکل مذکور از طرف مقامات مربوط طرفهای متعاهد لازم‌الاجراء خواهد گردید.
2 – این موافقتنامه به مدت یک سال منعقد می‌شود و همه‌ساله خود به خود تمدید خواهد شد مگر اینکه یکی از دو طرف متعاهد قصد خود را مبنی بر فسخ آن حداقل چهار ماه از تاریخ انقضای موافقتنامه کتباً اعلام نماید.
بنا به مراتب امضاء‌کنندگان ذیل که از طرف دولتهای متبوع خود دارای اختیارات قانونی بوده‌اند این موافقتنامه را به تاریخ ۱۶ مه ۱۹۷۶ در تهران امضاء کردند. این موافقتنامه و پروتکل ضمیمه در دو نسخه اصلی به زبان انگلیسی تنظیم گردید که هر دو نسخه دارای اعتبار یکسان می‌باشد.
از طرف دولت شاهنشاهی ایران – مرتضی زمانی مدیر کل بازرگانی خارجی وزارت بازرگانی
از طرف دولت جمهوری خلق بلغارستان – ایوان استوایمینوف مدیر کل وزارت حمل و نقل
پروتکل
بر طبق ماده ۹ موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری خلق بلغارستان در مورد حمل و نقل بین‌المللی از طریق جاده که به تاریخ امروز به امضاء رسید دو طرف متعاهد در موارد ذیل توافق حاصل نمودند:
1 – حمل و نقل مسافر (مواد ۲ و ۳)
تقاضاهای لازم برای حمل و نقل اشخاص که منطبق با شرایط مذکور در بندهای ۵ و ۶ ماده ۲ این موافقتنامه نباشد باید کتباً به مقامات صلاحیتدار طرف متعاهد دیگر ارائه گردند.
مقامی که اجازه را صادر می‌کند رونوشتی از آن را برای اطلاع طرف متعاهد دیگر ارسال خواهد داشت. اجازه باید همراه وسیله نقلیه باشد و در صورت تقاضای مقامات نظارت‌کننده ارائه گردد.
2 – اجرای قوانین ملی (ماده ۵).
دو طرف متعاهد به این نکته توجه خواهند نمود که ماده ۵ موافقتنامه به خصوص ناظر است به قوانین مربوط به حمل و نقل و عبور و مرور در جاده‌ها، وزن و ابعاد وسائل نقلیه، مدت کار و استراحت خدمه آنها و مدتی که به طور پیوسته وسیله نقلیه را هدایت می‌کند.
3 – وزن و ابعاد وسائل نقلیه.
در مورد وزن و ابعاد وسائل نقلیه مخصوص جاده‌ها هر یک از طرفهای متعاهد تعهد می‌نماید که وسیله نقلیه‌ای را که در سرزمین طرف متعاهد دیگر ثبت شده بیش از وسائل نقلیه ثبت شده در کشور خود تحت شرایط سخت‌تری قرار ندهد، وسائل نقلیه هر یک از طرفهای متعاهد موظفند که هنگام ورود به سرزمین طرف متعاهد دیگر وزن و ابعاد وسیله نقلیه خود را با قوانین و مقررات آن طرف متعاهد تطبیق دهند.
4 – مقامات صلاحیتدار (ماده ۸)
مقامات صلاحیتدار برای اجرای این موافقتنامه عبارتند از:
در مورد دولت شاهنشاهی ایران:
وزارت راه و ترابری – سازمان هماهنگی ترابری کشور.
در مورد دولت جمهوری خلق بلغارستان:
وزارت حمل و نقل.
5 – تشریفات گمرکی.
مواد سوختنی و نفتی موجود در مخازن معمول وسائل نقلیه‌ای که به طور موقت وارد می‌گردند از حقوق و عوارض وارداتی معاف بوده و مشمول ممنوعیت و محدودیت وارداتی نمی‌باشد.
ورود موقت قطعات یدکی برای تعمیر یک وسیله نقلیه معین که قبلاً به طور موقت وارد شده از حقوق و عوارض وارداتی معاف بوده و مشمول ممنوعیت یا محدودیت وارداتی نمی‌باشد.
دو طرف متعاهد بایستی تقاضا نمایند که برای این قطعات یک سند ورود موقت ارائه گردد.
قطعات تعویض شده تحت نظارت مقامات گمرک ترخیص، منهدم یا مجدداً صادر می‌گردند.
به تاریخ ۱۶ مه ۱۹۷۶ در تهران در دو نسخه اصلی به زبان انگلیسی که هر دو نسخه دارای اعتبار یکسان می‌باشد تنظیم و امضاء گردید.
از طرف دولت شاهنشاهی ایران – مرتضی زمانی – از طرف جمهوری خلق بلغارستان
مدیر کل بازرگانی خارجی وزارت بازرگانی – ایوان استوایمینوف مدیر کل وزارت حمل و نقل
موافقتنامه فوق مشتمل بر یک مقدمه و چهارده ماده و یک پروتکل منضم به قانون موافقتنامه حمل و نقل بین‌المللی از طریق جاده بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری خلق بلغارستان می‌باشد.
رییس مجلس سنا – جعفر شریف‌امامی