ماده واحده: موافقتنامه حمل و نقل بین‌المللی زمینی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ترکیه که در یک مقدمه و ۲۵ ماده و یک ضمیمه مربوط به ماده ۵ موافقتنامه در تاریخ ۱۳۵۸.۱۱.۲۸ بین نمایندگان مختار دو دولت در آنکارا تنظیم گردیده است تصویب و به دولت اجازه داده می‌شود اسناد آن را امضاء و مبادله نماید.
موافقتنامه حمل و نقل بین‌المللی جاده‌ای
بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ترکیه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری ترکیه که اشتیاق به تسهیل حمل و نقل جاده‌ای برای مسافر و بار بین دو کشور و همچنین حمل و نقل به صورت ترانزیت در سرزمینهایشان دارند به شرح زیر توافق نمودند:
ماده ۱ – مفاد این موافقتنامه جهت حمل و نقل بین‌المللی جاده‌ای مسافر و کالا از و به سرزمین یکی از طرفین متعاهد و به صورت ترانزیت از طریق سرزمین طرف دیگر متعاهد با استفاده از وسایط نقلیه‌ای که در سرزمین طرف متعاهد قبلی به ثبت رسیده باشد قابل اجرا است.
ماده ۲ – تعاریف به منظور اجرای این موافقتنامه:
الف:
(اصطلاح حمل‌کننده) به هر شخص حقیقی یا حقوقی که اجازه داشته‌باشد مطابق قوانین و مقررات و قواعد طرفین متعاهد مسافر و کالا حمل نماید اطلاع داده شود.
ب:
اصطلاح خودرو اطلاق می‌شود به هر خودروی جاده‌ای با نیروی مکانیکی که برای حمل بار و مسافر ساخته شده باشد و (که بیش از ۸ صندلی به‌استثنای صندلی راننده داشته باشد) یا خودروهایی که برای حمل کالا یا کشنده چنین وسیله‌ای اختصاص یافته باشد. یا ترکیبی از این وسایل نقلیه همان طور که در پاراگراف فوق تعریف شد و تریلر و نیم تریلر که به آن وسیله نقلیه متصل شود و برای حمل مسافر و یا بار‌ساخته شده باشند.
ج – اصطلاح اجازه:
یعنی همه گونه اجازه‌ای که به وسیله مقامات صلاحیتدار طرفین متعاهد صادر گردد.
د – اصطلاح سهمیه: [حذفی ۱۳۷۵/۶/۲۱]
[تعداد اجازه‌نامه‌هایی که هرساله به منظور ترانزیت صادر می‌گردد.]
ه – اصطلاح سرویس اتوبوسهای منظم:
سرویسهای منظم مسافربری بین سرزمینهای طرفین متعاهد در جاده‌هایی که از قبل مطابق با برنامه‌ها و تعرفه‌های ملی تعیین گردیده باشد اطلاق می‌شود.
و – اصطلاح سرویس منظم ترانزیتی اتوبوس اطلاق می‌شود به:
سرویسهای منظم اتوبوس که از سرزمین یکی از طرفین متعاهد شروع و با عبور از سرزمین طرف متعاهد دیگر بدون سوار یا پیاده کردن مسافر در قلمرو کشور ثالثی خاتمه می‌یابد.
س – اصطلاح سرویسهای ایاب و ذهاب بین دو نقطه اطلاق می‌شد به:
یک سرویس سازمان یافته بین‌المللی برای حمل مسافر گروهی از یک و به همان نقطه عزیمت به نقطه تعیین شده در مقصد و برگشت آنها به نقطه عزیمت پس از پایان برنامه از قبل تعیین شده (مسافرینی که در یک گروه مسافرت می‌کنند لازم است که با همان گروه مراجعت نمایند. اولین مسافرت برگشت از و آخرین مسافرت به نقطه مقصد می‌بایستی بدون مسافر انجام پذیرد).
ح – اصطلاح سرویسهای دربست (جهانگردی) اطلاق می‌شود به:
حمل بین‌المللی یک و همان گروه مسافرین در یک و همان خودرو به صورت تور که از یک نقطه سرزمین طرفین متعاهد شروع و بدون پیاده یا سوار‌کردن مسافر در همان سرزمین طرف متعاهد خاتمه یابد.
ت – اصطلاح حمل و نقل ترانزیتی اطلاق می‌شود به:
حمل و نقل مسافر و کامل از طریق سرزمین یکی از طرفین متعاهد که نقاط مبدأ و مقصد خارج از سرزمین آن طرف متعاهد واقع شده باشد.
ماده ۳ – هر یک از طرفین متعاهد مطابق مفاد این موافقتنامه حق ترانزیت مسافر، اشیاء شخصی مسافر، کالاهای تجاری و وسائط نقلیه طرف متعاهد‌دیگر در مسیرهایی که به وسیله مقامات صلاحیتدار هر یک از طرفین متعاهد تعیین شده است خواهد داشت.
ماده ۴ – بر اساس قوانین ملی خود هر یک از طرف متعاهد به شرکتهای حمل و نقل طرف متعاهد دیگر اجازه خواهند داد که دفاتر تأسیس نمایند و یا نمایندگانی و یا آژانسهایی در محلهایی که مورد موافقت طرفین متعاهد به طور متقابل قرار خواهد گرفت در سرزمین خود منصوب نمایند.
یک شرکت حمل و نقل به عنوان یک آژانس مسافرتی در سرزمین طرف متعاهد دیگر عمل نخواهد کرد.
ماده ۵ – هر یک از طرف متعاهد هیچگونه مالیات یا عوارض واردات یا صادرات (منجمله حقوق گمرکی) نسبت به وسائط نقلیه طرف متعاهد دیگری که در سرزمین آن طرف متعاهد به صورت ترانزیت عبور می‌نماید به جز عوارض زیر وضع نخواهد کرد.
الف – عوارض برای استفاده از شبکه راه‌های اصلی (حق استفاده از جاده و پل).
ب – عوارض به منظور تأمین هزینه‌های مربوطه به نگهداری و مرمت راه‌های حمل و نقل.
ج – وجوهی که به طور یکسان جهت پوشاندن تفاوت قیمت سوخت در داخل کشور و قیمت بین‌المللی آن اخذ می‌گردد.
د – اخذ عوارض، چنانچه وزن، ابعاد، یا بار وسائط نقلیه از میزان تعیین شده در قوانین ملی طرفین متعاهد تجاوز نماید.
حمل و نقل مجاز به صورت ترانزیت از طریق سرزمینهای طرفین متعاهد ممکن است به طور متقابل از پرداخت عوارضی که در بند (پ) فوق قید گردیده معاف شوند.
ماده ۶ – چنانچه شرکتهای حمل و نقل و رانندگان یکی از طرفین متعاهد مقررات ترافیک و حمل و نقل در حین عبور در سرزمین طرف متعاهد دیگر را نقض نمایند مقامات صلاحیتدار طرف متعاهد اخیرالذکر به شرکتهای حمل و نقل یا راننده وسائط نقلیه اخطار خواهد کرد یا اجازه‌نامه را به طور موقت یا مشروط یا دائمی معلق خواهد نمود.
مقامات صلاحیتدار طرف دیگر متعاهد اخیرالذکر اقداماتی را که در رابطه با تخلفات که در پاراگراف بالای این ماده ذکر شده به عمل می‌آورند به مقامات صلاحیتدار طرف متعاهد دیگر اعلام خواهند نمود.
ماده ۷ – یک کمیسیون مختلط مرکب از نمایندگان دو طرف متعاهدین تشکیل خواهد شد و چهارچوب وظائف کمیسیون مختلط به شرح زیر می‌باشد:
الف – نظارت بر اجرای صحیح مفاد این موافقتنامه.
ب – تعیین فرم و زمان و نحوه مبادله اجازه‌نامه‌ها.
ج – مطالعه و ارائه پیشنهادات جهت حل مسائل احتمالی که مستقیماً بین مقامات صلاحیتدار مصرح در ماده ۲۴ این موافقتنامه حل و فصل نگردیده.
د – بررسی کلیه مسائل دیگری که در محدوده این موافقتنامه قرار می‌گیرد و ارائه توصیه‌های لازم به منظور حل آنها.
ه – رسیدگی به سایر موارد مربوط به حمل و نقل که مورد توافق طرفین قرار می‌گیرد.
کمیسیون مختلط عنداللزوم بر اساس تقاضای هر کدام از طرفین متعاهد متناوباً در ایران و ترکیه تشکیل جلسه خواهد داد.
دستور جلسه‌ای که قرار است در کمیسیون مختلط مورد بحث قرار گیرد فعلاً در چهارچوب وظایف کمیسیون مصرح در فوق تهیه و از طریق مراجع دیپلماسی ارسال خواهد شد.
توصیه‌های ارائه شده یا تصمیمات متخذه به وسیله کمیسیون مختلط به طور کامل اجرا خواهد شد. به هر حال چنانچه کمیسیون مختلط تصمیم بر اصلاح ماده‌ای از این موافقتنامه را داشته باشد چنین اصلاحی جهت تصویب به مقامات صلاحیتدار تسلیم خواهد شد.
ماده ۸ – [اصلاحی ۱۳۷۵/۶/۲۱]
وسیله نقلیه ثبت شده در قلمرو یکی از طرفهای متعاهد، مجاز به حمل کالا و مسافر بین دو نقطه واقع در قلمرو طرف متعاهد دیگر نمی‌باشد.
ماده ۹ – [حذفی ۱۳۷۵/۶/۲۱]
[وسائط نقلیه خالی ثبت شده در یک از سرزمینهای طرف متعاهد حق ورود به سرزمین طرف متعاهد دیگر را به منظور حمل مسافر و کالا نخواهد داشت مگر این که اجازه برای این منظور صادر شده باشد.
شرکتهای حمل و نقل طرفین متعاهد به منظور حمل به موقع مسافرین و کالا به مقصد طرف متعاهد دیگر همکاری نزدیک خواهند داشت.
تقاضا برای این منظور به وسیله هر یک از طرفین با حسن نیت و تفاهم متقابل مورد توجه قرار خواهد گرفت.]
حمل و نقل مسافرین
ماده ۱۰ – یک شرکت حمل و نقل طرف متعاهد پس از تحصیل اجازه‌نامه سالیانه از مقامات صلاحیتدار طرف متعاهد دیگر یک سرویس منظم به سرزمین طرف متعاهد دیگر با یک سرویس منظم ترانزیتی از طریق سرزمین طرف متعاهد دیگر دائر خواهد نمود.
ماده ۱۱ – [اصلاحی ۱۳۷۵/۶/۲۱]
الف – حمل عبوری جهانگردان و خدمات حمل و نقل مسافر بین دو نقطه، توسط وسیله نقلیه ثبت شده در قلمرو یک طرف متعاهد و یا از قلمرو طرف متعاهد دیگر، منوط به اخذ پروانه حمل نخواهد بود.
ب – یک متصدی حمل، مجاز به حمل مسافر از قلمرو طرف متعاهد دیگر به مقصد کشور ثالث نمی‌باشد، مگر آنکه پروانه حمل ویژه‌ای از مقامهای صلاحیتدار طرف یاد شده اخذ نماید.
ج – یک وسیله نقلیه خالی مسافربری ثبت شده در قلمرو یک طرف متعاهد، نمی‌تواند به قصد حمل مسافر وارد قلمرو طرف متعاهد دیگر شود، مگر آنکه پروانه حمل ویژه‌ای به این منظور صادر شده باشد.
حمل و نقل کالا
ماده ۱۲ – [اصلاحی ۱۳۷۵/۶/۲۱]
۱- عملیات حمل و نقل کالا توسط متصدیان حمل و نقل هریک از طرفهای متعاهد، در موارد زیر بدون هر گونه محدودیت و نیاز به پروانه حمل انجام خواهد گرفت.
الف – بین قلمرو طرفهای متعاهد.
ب – به صورت عبوری از قلمرو هریک از طرفهای متعاهد.
۲- حمل و نقل کالاهای هریک از طرفهای متعاهد که توسط انواع روشهای حمل به مراکز تخلیه و بارگیری انتقال یافته است، از نقاط یاد شده واقع در قلمرو یک طرف متعاهد به قلمرو طرف متعاهد دیگر، توسط وسایل نقلیه دو طرف، منوط به صدور پروانه حمل می‌باشد.
تعداد پروانه‌های یاد شده، سالانه و به صورت سهمیه مساوی توسط کمیسیون مشترک، مذکور در ماده(۷) تعیین می‌شود.
۳- حمل و نقل کالا از قلمرو هریک از طرفهای متعاهد به قلمرو یک کشور ثالث و برعکس، منوط به صدور پروانه حمل خواهد بود.
تعداد پروانه‌های یاد شده، همه ساله براساس عمل متقابل توسط کمیسیون مشترک مذکور در ماده (۷) تعیین خواهد شد.
۴- یک پروانه حمل برای یک وسیله نقلیه و یک سفر رفت و برگشت معتبر بوده و غیر قابل انتقال است. پروانه‌ها به صورت رایگان ارایه خواهد شد.
ماده ۱۳ – [حذفی ۱۳۷۵/۶/۲۱]
[اجازه‌نامه ترانزیتی برای یک مسافرت ترانزیتی رفت و برگشت از طریق سرزمین طرفین متعاهد معتبر خواهد بود و غیر قابل انتقال می‌باشد. اجازه‌نامه‌ها به طور مجانی صادر می‌گردد.]
ماده ۱۴ – [حذفی ۱۳۷۵/۶/۲۱]
[یک وسیله نقلیه ثبت شده در سرزمین هر یک از طرفین متعاهد پس از تحویل کالا به کشور طرف متعهد دیگر نمی‌تواند به سرزمین خود یا به سرزمین کشور ثالث در موقع مراجعت بار حمل نماید مگر این که اجازه‌نامه برای این منظور صادر شده باشد.]
ماده ۱۵ – اسلحه، مهمات و تجهیزات نظامی و مواد منفجره از مقررات و قوانین ترانزیتی استثناء است مگر این که از کشور طرف متعاهد اجازه لازم اخذ گردد.
عبور کالاهایی که به علل بهداشت انسانی، حیوانی، نباتی ممنوع‌الورود می‌باشد حق ترانزیت نخواهند داشت.
مفاد متفرقه
ماده ۱۶ – طرفین متعاهد کلیه اقدامات لازم به حداکثر ممکن را به منظور تسهیل،
ساده‌سازی و تسریع تشریفات گمرکی و سایر امور مربوط به حمل مسافرین و کالا به عمل خواهند آورد.
ماده ۱۷ – حمل و نقل بین‌المللی زمینی کالا طبق این موافقتنامه مشمول مقررات
کنوانسیون حمل و نقل بین‌الملل کالا در محدوده کارنه‌تیری و یا‌قوانین و مقررات
ملی هر دو کشور متعاهد خواهد شد.
وسیله نقلیه‌ای که حمل و نقل بین‌المللی زمینی را انجام می‌دهد، اسناد بین‌المللی
لازم مانند تربیتیک یا کارنه دوپاساژ و سایر اسناد مورد نیاز مقررات و‌قوانین ملی
دو کشور متعاهد را همواره خواهد داشت.
ماده ۱۸ – سوخت داخل باک استاندارد شده وسائط نقلیه از پرداخت حقوق گمرکی و کلیه
مالیات و عوارض دیگر معاف خواهد بود. باک استاندارد شده باکی است که به وسیله
سازنده و سایر نقلیه، در وسائط نقلیه تعبیه شده باشد.
ماده ۱۹ – قطعات یدکی تعویض شده تحت نظر مقامات گمرکی نابود یا دوباره صادر خواهد
شد یا به مقامات گمرکی تسلیم خواهد شد. ورود قطعات یدکی مشمول قوانین و مقررات ملی دو کشور خواهد شد.
ماده ۲۰ – کلیه حمل و نقلی که طبق مفاد این موافقتنامه انجام می‌گیرد تحت پوشش بیمه‌های زیر قرار خواهد گرفت:
الف: بیمه شخص ثالث مطابق قوانین و مقررات جاری در هر یک از سرزمین طرفین متعاهد
در مورد وسیله نقلیه‌ای که در حمل و نقل بین‌المللی مسافرین، بار آنها و یا کالاها
بین سرزمین طرفین متعاهد و یا به صورت ترانزیت از طریق سرزمین طرفین متعاهد مورد
استفاده قرار می‌گیرد مورد عمل‌خواهد بود.
ب: هر نوع بیمه مطابق با قوانین و مقررات جاری در سرزمین طرف متعاهد که در آن
وسیله نقلیه به ثبت رسیده است در مورد مسافرین، بار آنها و یا‌کالاها مورد عمل خواهد بود.
ماده ۲۱ – پرداختهای مربوط به امور حمل و نقل و ترانزیتی بین طرفین متعاهد به ارز
قابل تسعیر که مورد قبول بانکهای مجاز طرفین متعاهد مطابق با‌قوانین، مقررات و
قواعد جاری در سرزمین طرفین متعاهد باشد، صورت خواهد گرفت.
ماده ۲۲ – چنانچه تصادفات، شکستگی یا سایر مشکلات بروز نماید، مقامات صلاحیتدار
طرفین متعاهد که در سرزمین آنها چنین اتفاقی افتاده است‌گزارشات و نتایج بررسی و
سایر اطلاعات لازم را در اختیار طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد.
ماده ۲۳ – شرکتهای حمل و نقل و خدمه وسائط نقلیه نیز در سرزمین طرفین متعاهد
تابع قوانین و مقررات مربوط به ترافیک راه‌ها، جاری در سرزمین‌طرف متعاهد دیگر خواهد بود.
هر نوع امور دیگر مربوط به حمل و نقل که در این موافقتنامه قید نگردیده تابع قوانین، مقررات و قواعد طرفین متعاهد خواهد بود.
ماده ۲۴ – مقامات صلاحیتداری که مسئولیت اجرای این موافقتنامه را دارند به شرح زیر می‌باشند:
الف: در ایران
وزارت راه و ترابری – تهران
ب: در ترکیه
Kara Vlastirmasi Genel MadurlIgI
Uastrima Bakanligi
Ankara
ماده ۲۵ – این موافقتنامه از تاریخ مبادله یادداشت مبنی بر تأیید تصویب آن طبق قوانین ملی طرفین متعاهد لازم‌الاجرا است و برای مدت یک سال معتبر خواهد بود. این موافقتنامه به طور خود کار برای دوره‌های یک ساله قابل تمدید خواهد بود مگر این که هر یک از طرفین متعاهد تقاضای خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه حداقل سه ماه قبل از تاریخ انقضای آن کتباً به طرف دیگر اعلام نماید.
این موافقتنامه در دو نسخه اصلی به زبان انگلیسی در به تاریخ تنظیم گردید.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران
از طرف دولت جمهوری ترکیه
طبق ماده ۵ موافقتنامه حمل و نقل بین‌الملل از طریق جاده بین دولت جمهوری ترکیه و دولت جمهوری اسلامی ایران که ما امروز در تاریخ ۱۹۸۰ در به امضاء رساندیم این جانب افتخار دارم که به نمایندگی از طرف دولت جمهوری ترکیه پیشنهاد نمایم که عوارض ذکر شده در پاراگراف ب ماده ۵ موافقتنامه فوق بر اساس رفتار متقابل از تاریخ اجرای این موافقتنامه لغو گردد.
این نامه جزء لاینفک موافقتنامه فوق‌الذکر می‌باشد.
موجب قدردانی است چنانچه موافقت دولت خود را با پیشنهاد مذکور تأیید نمایید.
خواهشمند است بالاترین احترامات این جانب را بپذیرید.