هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۶۱/۲/۱۲ بنا به پیشنهاد شماره ۵۸۹.۲ مورخ ۶۱.۱.۱۶ وزارت راه و ترابری و با توجه به اختیارات حاصله از ماده واحده قانون راجع به اجاره ماشین‌آلات راهسازی مصوب ۱۳۶۰/۱۲/۹ مجلس شورای اسلامی که به تأیید شورای نگهبان نیز رسیده است آیین‌نامه اجرائی نحوه اجاره ماشین‌آلات راهسازی را مشتمل بر ۹ ماده و ۳ تبصره ماشین‌آلات لیست ضمیمه می‌باشد.
ماده ۱ – نوع ماشین‌آلات مورد اجاره شامل ماشین‌آلات لیست ضمیمه می‌باشد.
ماده ۲ – ماشین‌آلات موضوع آیین‌نامه از ماشین‌آلات وزارت راه و ترابری پس از برآورده نمودن نیازهای متعارف جهت فعالیتهای جاری آن وزارت به تصویب وزیر راه و ترابری تأمین خواهد شد. ماشین‌آلات مذکور نمی‌تواند خارج از مفاد این آیین‌نامه مورد استفاده قرار گیرد و پس از انقضای عمر مفید در صورت غیرقابل استفاده بوده یا به دلیل دیگر با تصویب وزیر راه و ترابری برابر مقررات آیین‌نامه فروش اموال دولتی بفروش می‌رسد. وزارت راه و ترابری موظف است کارنامه مالی هر دستگاه را بطور جداگانه تهیه و نگهداری نماید.
تبصره – [الحاقی ۱۳۶۴/۱۲/۴]
حداکثر ۲۰% از ماشین‌آلاتی که به موجب تصویب وزیر راه و ترابری در سیستم اجاره قرار می‌گیرند چنانچه مجدداً در امر راهداری و یا راهسازی امانی به آنها نیاز باشد حداقل بعد از گذشت شش ماه به پیشنهاد دستگاه اجرایی و موافقت وزیر راه و ترابری می‌توانند از سیستم اجاره خارج شوند.
ماده ۳ – ماشین‌آلات موضوع این آیین‌نامه منحصراً به پیمانکاران طرف قرارداد وزارت راه و ترابری با تایید مجری طرح و موافقت وزیر راه و ترابری یا نمایندگان تام‌الاختیار وی اجاره داده خواهد شد نمایندگان تام‌الاختیار وزیر راه و ترابری حق تفویض این اختیار را بغیر ندارند.
ماده ۴ – میزان اجاره بها.
نرخ اجاره براساس قیمت عادلانه‌ای که از بالاترین رقم بدست آمده از روشهای زیر کمتر نباشد تعیین می‌گردد.
الف – نرخ حاصله از تجزیه بهای فهرست بهای مصوب سازمان برنامه و بودجه با احتساب ضرائب و تعدیلهای متعلقه.
ب – براساس استهلاک سرمایه با توجه به عمر مفید دستگاه با در نظر گرفتن تورم و کارمزد اعمال مدیریت و هزینه‌های تعمیراتی از طریق فرمولهای علمی و تجربی.
تبصره – کمیسیونی به انتخاب وزیر راه و ترابری با توجه به مراتب فوق هر شش ماه یکبار نرخ اجاره ماشین‌آلات مربوطه را تعیین و به صورت لیستی تنظیم و این لیست پس از تصویب وزیر راه و ترابری ملاک عمل قرار خواهد گرفت. این کمیسیون در آخر هر سال با بررسی کارنامه مالی هر دستگاه گزارشی از چگونگی کارکرد ماشین‌آلات موضوع این آیین‌نامه به وزیر راه و ترابری جهت اتخاذ تصمیم مقتضی ارایه خواهد داد.
مبالغ اخذ شده بابت اجاره به حساب خزانه واریز می‌گردد.
ماده ۵ – [اصلاحی ۱۳۶۲/۶/۲۳]
تعمیرات دستگاههای مورد اجاره بعد از شروع کار به عهده مستاجر می‌باشد مگر در موارد تعمیرات اساسی که بایستی لزوم و انجام آن به تأیید کارشناسی وزارت راه و ترابری برسد و در این حالت تنها بهای قطعات تعویضی به قیمت حداقل ممکن داده خواهد شد.
تبصره- [الحاقی ۱۳۶۴/۴/۲]
تعمیرات اولیه و اساسی به عهده موجر بوده و در صورتی که توسط مستأجر انجام شود هزینه‌های مربوطه با نظر کارشناس قابل پرداخت خواهد بود. بدیهی است در صورت تعمیرات اساسی زودرس و یا در مواردی که تعمیرات ناشی از قصور پیمانکار باشد تمام یا قسمتی از هزینه به تشخیص کارشناس فنی به عهده مستأجر خواهد بود.
ماده ۶ – اجاره اخذ شده از پیمانکار نهایتاً نباید از تفاوت قیمت کارشناسی دستگاه در ابتدای اجاره و پایان اجاره با منظور نمودن تورم کمتر باشد.
تبصره ۱ – برای تعیین این تفاوت ارزش کارشناسی دستگاه در ابتدای اجاره تقویم بروز پایان اجاره شده و تفاوت آن با ارزش کارشناسی پایان مدت اجاره محاسبه می‌شود.
تبصره ۲ – میزان کل مبلغ اجاره اخذ شده بابت اجاره پس از کسر بهای قطعات تعویضی بابت تعمیرات اساسی باید بیشتر یا برابر تفاوت ارزش اولیه و ثانویه تبصره ۱ باشد در غیر این صورت مابه‌التفاوت آن از مستأجر اخذ خواهد شد.
ماده ۷ – دستورالعمل اجاره و شرایط و جزئیات قرارداد اجاره ماشین‌آلات بین وزارت راه و ترابری و پیمانکار با رعایت مفاد این آیین‌نامه و صرفه و صلاح دولت مطابق متنی خواهد بود که تهیه و به تصویب وزیر راه و ترابری می‌رسد.
ماده ۸ – در صورتی ماشین‌آلات موضوع این آیین‌نامه در طرح‌های امانی یا امور راهداری و بخشهای دیگر وزارت راه و ترابری مورد استفاده قرار گیرد لازم است که قرارداد آن عیناً مانند قرارداد با پیمانکار تنظیم و کرایه دریافت گردد.
ماده ۹ – هر گونه تغییر در مواد و تبصره‌های این آیین‌نامه منوط به پیشنهاد وزارت راه و ترابری و تصویب هیأت وزیران می‌باشد.
[تمدید به مدت دو سال: ۱۳۶۲/۶/۲۳]
[تمدید به مدت سه سال دیگر، مصوب ۱۳۶۴/۲/۲۲]
[تمدید به مدت سه سال دیگر، مصوب ۱۳۶۷/۲/۷]
میرحسین موسوی – نخست‌وزیر