‌قانون خط مشی کلی و اصول برنامه‌های سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران

تاریخ انتشار: ۱۳۶۱/۰۴/۱۷

‌بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
” یا ایهاالنبی انا ارسلناک شاهدا و مبشرا و نذیرا و داعیا الی الله باذنه و سراجاً منیرا”
ای پیامبر به تحقیق ما ترا فرستادیم تا گواه، بشارت بخش، هشدار‌دهنده، دعوت‌کننده بسوی خدا و چراغی پر فروغ و روشنی بخش باشی.

‌مقدمه:
‌انقلاب اسلامی ایران حلقه‌ای تعیین‌کننده از زنجیر قیامها و نهضت‌های الهی است که در طول تاریخ، تداوم خویش را در صحنه نبرد حق و باطل حفظ‌ کرده است. قدرتهای خودکامه با بهره‌گیری از کلیه امکانات، کابوس سیاه خود را بر پهنه جهان گسترده و به خاطر تداوم سلطه اهریمنی خویش به‌ استعمار فرهنگی و استثمار فکری و اقتصادی مستضعفین پرداخته و در راه مسخ ارزشها و خالی نمودن انسان از هویت خدایی و بیگانگی او از‌خویشتن، جدیدترین وسائل تبلیغاتی را به خدمت خویش درآورده‌اند، جامعه ما سالیان دراز زیر سلطه ابرقدرتها و مزدوران وابسته آنان قرار داشت و در‌طی این مدت، ارزشهای شرک‌آلود در تمامی ابعاد فرهنگی، سیاسی، هنری، اجتماعی و اقتصادی آن به مردم ما تحمیل گردید. به گونه‌ای که زدودن‌تمامی این مظاهر شرک و آثار تبعی آن از بطن جامعه و افکار و اذهان عمومی به تلاش و کوشش گسترده نیازمند است. بازشناسی آثار و عواقب این‌ ارزشهای شرک‌آلود در همه زمینه‌ها و نمایش و مطرح کردن آنها موجب خواهد شد تا قید و بندهایی که مانع آزادی و کرامت انسانی در راه رشد و تکامل‌ است از هم بگسلد و راه برای جایگزینی ارزشهای اصیل و نوین اسلامی بازگردد.
‌انقلاب اسلامی ما که با اتکاء به خدای یکتا و وحدت کلمه و به برکت رهبری اندیشمندانه حضرت آیت‌الله‌العظمی امام خمینی در 22 بهمن 1357 به‌پیروزی رسید، اصول پایه‌ای نظام خویش را در اصل دوم قانون اساسی بیان می‌نماید که در آن، “‌قسط و عدل” “‌استقلال” و “‌همبستگی ملت” در‌ چارچوب ارزشهای مکتبی اسلام مورد تأکید قرار گرفته است.
‌یکی از ارگانهای حساس که نقش تعیین‌کننده برای رسیدن به اهداف بالا را دارد.
رادیو و تلویزیون است که به خاطر سطح پوشش و قدرت تأثیر‌بخش‌اش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همین دستگاه بود که در نظام وابسته و استعماری گذشته این سرزمین،
مبلغ فرهنگ استعماری و نظام‌ منحط غربی بود و با حیطه نفوذ وسیع خویش می‌رفت تا جامعه‌ای خودباخته و مصرفی را پایه‌گذاری نماید.
‌رادیو تلویزیون در نظام جمهوری اسلامی می‌تواند و می‌باید و با طرد ارزش‌های منحط و پوسیده طاغوتی و طرح ارزشهای متعالی اسلامی در جهت‌ رهانیدن انسان از بندهای شیطانی همت گمارد و به گفته امام به دانشگاهی بزرگ تبدیل شود. در ایفای این نقش حساس مصوبه قانون اساسی چنین‌ رهنمود می‌دهد:
” وسائل ارتباط جمعی (‌رادیو تلویزیون) باید در جهت روند تکاملی انقلاب اسلامی و
در خدمت اشاعه فرهنگ اسلامی قرار گیرد و در این زمینه از‌ برخورد سالم اندیشه‌های
متفاوت بهره جوید و از اشاعه و ترویج خصلتهای تخریبی و ضد اسلامی جداً پرهیز کند”.
‌صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران می‌باید از طریق دادن آگاهیهای مکتبی، سیاسی و
اجتماعی و ایجاد احساس مسئولیت در مردم و افشای‌ توطئه‌ها و نقشه‌های دشمنان داخلی
و خارجی انقلاب در جهت حفظ و تداوم انقلاب تلاش نماید و زمینه را برای رشد و
شکوفایی استعدادها و‌باروری خلاقیت‌های انسان تا مرز خلیفه‌اللهی آماده نماید.
رسالت ارشادی و پیامبرگونه این رسانه عمومی، حضور فعال در کلیه جریانات اجتماعی
و‌ایجاد روحیه امید و اعتماد در جامعه است. همچنانکه باید واقعیت‌های تلخ و خطراتی
که امت را تهدید می‌کند پیشگویی کرده و به موقع هشدار دهد‌مردم را به سوی خیر و
کمال مطلق دعوت نموده و در تنگناها و مشکلات راهگشای روشنی بخش باشند. بدیهی است
که صدا و سیما هرگز نباید خود‌را مرجع حل مشکلات قلمداد نماید، بلکه تنها با ایفای
نقش ارشادی و آگاهی دهنده، زمینه ساز حرکتی شتاب‌گیر و انقلابی در متن جامعه
اسلامی‌باشد. در این راه باید کلیه رویدادها و وقایع را آنگونه که هست به اطلاع
مردم رساند و با بهره‌گیری از خلاقیت‌های هنری و اندیشه‌های پربار به
آموزش‌فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، علمی، فنی و هنری و بالا بردن سطح آگاهی و دانش
جامعه بپردازد. همچنین با ارائه اندیشه و فرهنگ اسلامی در سطح‌جهانی صدور انقلاب را عینیت بخشد.
‌رسالت دیگر این رسانه پاسخگویی به نیازهای تفریحی جامعه و بارور ساختن اوقات
فراغت عمومی از طریق اجرای برنامه‌های سالم تفریحی است. تا‌در سایه شادابی تن و
روان سلامت و آرامش فکری جامعه تأمین گردد.
‌برای حرکت در جهت اهداف یاد شده صدا و سیمای جمهوری اسلامی می‌باید اصول پایه‌ای زیر را بپذیرد و آن را سرلوحه کلیه برنامه‌های خود قرار‌ دهد:


‌فصل اول – اصول کلی

‌نظر به این که خط حاکم بر صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران باید با توجه به اهداف نظام جمهوری اسلامی ایران و نقش این رسانه همگانی تعیین‌ شود، مواد زیر به عنوان اصول عام و کلی خط مشی این سازمان اعلام می‌گردد.

‌ماده 1 – حاکمیت اسلام بر کلیه برنامه‌ها و پرهیز از پخش برنامه‌هایی که مخالف معیارهای اسلامی باشد.

‌ماده 2 – حاکمیت روح انقلاب و قانون اساسی بر کلیه برنامه‌ها که در شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی متبلور است.

ماده 3 – تحقق بخشیدن به بینش مقام رهبری به عنوان ولی فقیه در تمامی ابعاد آن در برنامه‌های رادیو و تلویزیون در جهت اجرای اصول یاد شده.

‌ماده 4 – زمینه‌سازی برای رسیدن به خودکفایی و تحقق کامل سیاست مستقل نه شرقی، نه غربی در همه ابعاد سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی‌آن در چهارچوب قوانین جمهوری اسلامی.

‌ماده 5 – صدا و سیما باید به مثابه یک دانشگاه عمومی به گسترش آگاهی و رشد جامعه در زمینه‌های گوناگون مکتبی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی،‌ اقتصادی و نظامی کمک نماید.

‌ماده 6 – ارج نهادن به حیثیت انسانی افراد و پرهیز از هتک حرمت آنان طبق ضوابط اسلامی.

‌ماده 7 – صدا و سیمای جمهوری اسلامی متعلق به تمامی ملت است و باید منعکس‌کننده زندگی و احوال تمامی اقوام و اقشار مختلف کشور باشد.‌بدیهی است که در این میان
تکیه اصلی باید بر اکثریتهای اعتقادی (‌ مسلمانان)، اقتصادی (‌مستضعفان) و سنی (‌کودکان و نوجوانان) باشد.

‌ماده 8 – به موجب آیه شریفه “‌واعتصموا بحبل‌الله جمیعاً و لاتفرقوا” حرکت کلی صدا
و سیما باید در جهت وحدت، الفت، و انسجام هر چه بیشتر‌جامعه و برحذر داشتن مردم از
پراکندگی و تفرقه باشد.

‌ماده 9 – پذیرش انتقادات و نظرات سازنده مردم و ایجاد رابطه متقابل با جامعه و
منظور داشتن این وسیله به صورت جزیی از کل نظام اجتماعی‌جهت غنی کردن برنامه‌ها و
نفی تأثیر یک جانبه.

‌ماده 10 – سازمان موظف است به منظور نفوذ در اندیشه و احساس جامعه، پیام خود را
حتی‌الامکان با استفاده از بیان غیر مستقیم و در قالب‌های‌ جذاب و هنری، متناسب با
احوال و روحیات اقشار مختلف جامعه عرضه نماید.

‌ماده 11 – تلاش در جهت رشد و شکوفایی استعدادهای انسانی و بارور ساختن خلاقیتهای فکری و هنری.‌

ماده 12 – تقویت روحیه امید، اعتماد، تلاش، ایثار و استقامت در جامعه و توجه به نیازهای معنوی و روحی مردم.

‌ماده 13 – گسترش و توزیع عادلانه پوشش صدا و تصویر با توجه به اولویت‌های فرهنگی، سیاسی و جغرافیایی.

‌ماده 14 – زمینه‌سازی برای سرعت بخشیدن به اجرای برنامه‌های قوای سه‌گانه کشور.

‌ماده 15 – صدا و سیمای جمهوری اسلامی زبان گویای ملت و چشم و گوش حساس کشور است
از این رو وظیفه دارد خواستها، نیازها و مشکلات‌ مردم را به اطلاع مسئولین برساند و
مردم را در جریان کامل فعالیتها، برنامه‌ها، پیشرفتها و مشکلات نهادهای قانونی
کشور قرار دهد و در جهت برقراری‌ تفاهم و ارتباط هر چه عمیقتر مسئولین و اقشار مختلف مردم تلاش نماید.


‌فصل دوم – مسائل خبری

‌ماده 16 – صدا و سیما با حضور دائمی خود در جامعه باید همواره منعکس‌کننده صدیق
وقایع و رویدادهای مهم اجتماعی باشد و واقعیتها را به‌ اطلاع مردم برساند.

‌ماده 17 – صدا و سیما باید رویدادها، فعالیتها و مسائل سراسر کشور را با توجه به
اولویت‌های منطقه‌ای به طور عادلانه در برنامه سراسری منعکس‌ نماید.

‌ماده 18 – صدا و سیما موظف است آخرین اخبار و اطلاعات صحیح و مهم کشور و جهان را
که مفید و مورد نظر اکثریت مردم باشد، به صورتی‌ کوتاه و گویا منتشر نماید.

‌ماده 19 – در کلیه برنامه‌ها به ویژه اخبار، مسائلی که حاوی نکات زیر باشد، قابل پخش نیست.
‌الف – جزء اسرار نظامی، سیاسی، اقتصادی کشور محسوب شود و یا بر اثر انتشار مورد سوء استفاده دشمن قرار گیرد.
ب – تهمت به نهادها و ارگانهای رسمی کشور و گروهها و جمعیت‌ها و احزابی باشد که طبق قانون احزاب فعالیت آنها قانونی است.
ج – پخش آن موجب فساد اخلاق و هتک حرمت جامعه گردد “‌ان‌الذین یحبون ان تشیع الفاحشه فی‌الذین آمنوا…”
‌د – انتشار آن موجب لطمه زدن به احساسات دینی، وحدت ملی و ایجاد تشنج در جامعه گردد.
ه – برای گروههای منحرف و ضد انقلاب جنبه تبلیغی داشته باشد.
‌و – به روابط دوستانه با کشورهای برادر و دوست لطمه وارد کند یا موجب اخلال در روابط خارجی ایران گردد.

ماده 20 – تلاش در جهت کسب اخبار و اطلاعات صحیح جهانی و رهایی از انحصار خبری خبرگزاریهای صهیونیستی و امپریالیستی جهانی.


‌فصل سوم – مسائل عقیدتی

‌ماده 21 – بالا بردن سطح بینش اسلامی مردم و آشنا ساختن اقشار مختلف جامعه با
اصول مبانی و احکام اسلام به شیوه‌ای رسا و بدون ابهام.

ماده 22 – تبلیغ و اشاعه فرهنگ اصیل اسلامی با بهره‌گیری از دیدگاههای روحانیت
آگاه دانشمندان حوزه‌های علمیه و اسلام‌شناسان وارسته.

‌ماده 23 – کوشش در جهت گسترش فرهنگ غنی اسلام و انقلاب اسلامی در منطقه و جهان از
طریق تولید برنامه‌های مفید و عرضه آن در سطح‌جهانی.

‌ماده 24 – معرفی فلسفه، عرفان و حقوق اسلامی و نقد و بررسی مکاتب مشابه در جهان.

‌ماده 25 – تشکیل جلسات مناظره و احتجاج و برخورد سازنده با صاحبان مکاتب و
اندیشه‌های غیر اسلامی و انحرافی بر اساس آیه شریفه “‌ادع الی‌سبیل ربک بالحکمه و
الموعظه‌الحسنه و جادلهم بالتی هی احسن”.

‌ماده 26 – روشن کردن اذهان عمومی نسبت به بدعت‌ها و انحرافات عقیدتی به موجب
روایت “‌اذا ظهرت البدع فصلی‌العالم ان یظهر علمه والا‌فعلیه لعنه الله”.

‌فصل چهارم – برنامه‌های فرهنگی

‌ماده 27 – تلاش برای جایگزینی نظام ارزشی اسلام به جای نظام ارزشی شرق و غرب و
مبارزه با عوارض و آثار باقیمانده فرهنگ طاغوتی.

‌ماده 28 – تلاش در جهت تسریع انقلاب فرهنگی و بازگشت به هویت اسلامی خویش.

‌ماده 29 – کوشش در ایجاد محیط مساعد برای تعالی انسان و رشد فضائل اخلاقی تزکیه
نفس و بسط معنویت در جامعه.

‌ماده 30 – شناخت و معرفی ادبیات و هنر پویا و خلاق در فرهنگ اسلامی و سایر
فرهنگها و نقش مؤثر آنها در تحولات و دگرگونیها و رشد انسان و‌جامعه.

‌ماده 31 – برقراری مناسبات فرهنگی دو جانبه برنامه‌های رادیو تلویزیونی با
کشورهای دیگر بر پایه حفظ استقلال.

‌ماده 32 – تلاش برای اشاعه و معرفی هنر متعهد و مردمی و تغییر هنر مبتذل به هنر
متعهد و انقلابی که پاسخگوی نیاز فطری انسان باشد.

‌ماده 33 – بالا بردن سطح دانش عمومی و تشویق و ترغیب به علوم و تکنولوژی متناسب
با رشد جامعه و معرفی آنها به ویژه سیستمهای ساده‌علمی در کشور.

‌ماده 34 – تقویت انگیزه‌های ابتکار و خلاقیت در مردم از طریق تشویق محققان و
مخترعین و نمایش ابتکارات و اختراعات آنان.

‌ماده 35 – اجرای برنامه‌های تفریحی سالم و شادی آفرین به منظور بارور ساختن اوقات
فراغت مردم و تأمین شادابی و سلامت تن و روان.

‌ماده 36 – اولویت دادن به ورزشهایی که علاوه بر سلامتی جسم نقش مقدماتی برای
تمرینهای رزمی و آمادگیهای دفاعی دارد.

‌ماده 37 – پرهیز از ترویج ورزشها و سرگرمیهایی که با معیارهای اسلامی مخالفت دارد.

‌ماده 38 – تلاش در برحذر داشتن نسل جوان از سرگرمیهای زیان‌بخش و اعتیادهای مضر و خطرناک.


‌فصل پنجم – برنامه‌های اجتماعی

‌ماده 39 – با توجه به نقش اساسی توده‌های مردم در انقلاب، سازمان باید به طور
فعال و گسترده مردم را در صحنه مسائل اجتماعی و سیاسی کشور‌نگهدارد تا سازندگان
انقلاب خود تداوم بخش آن باشند.

‌ماده 40 – در جهت تحقق رسالت “‌امر به معروف و نهی از منکر” در جامعه صدا و سیما
باید روحیه انتقاد سالم و سازنده و انتقاد پذیری متواضعانه‌ را در مردم، مسئولین و
دست‌اندرکاران ایجاد کند، انتقادات مردم از مسئولین و توقعات آنها از مردم را
بازگو نماید و با نفی روشهای تخریبی و ضد‌اسلامی زمینه مناسبی برای جلسات بحث و
گفتگوی آزاد و برخورد سالم اندیشه‌ها فراهم آورد تا مردم خود به انتخاب “‌احسن”
بپردازند.

‌ماده 41 – تلاش در جهت توسعه و تحکیم برادری اسلامی بین همه مذاهب و فرق اسلامی و
همبستگی با اقلیتهای دینی که در قانون اساسی به‌ رسمیت شناخته شده‌اند.

‌ماده 42 – ایجاد زمینه‌های رشد فکری و به وجود آوردن امکان تحلیل و نقد، ریشه‌یابی، پیگیری و واقع بینی در مسائل اجتماعی.

‌ماده 43 – ایجاد زمینه جهت جایگزینی روابط انسان ساز اسلامی در جامعه و تصحیح روابط اجتماعی.

‌ماده 44 – آموزش عمومی جهت آشنایی مردم با حقوق فردی و اجتماعی، قانون اساسی و قوانین مدنی و جزایی کشور.

‌ماده 45 – بیان و تشریح مقام والای زن از دیدگاه اسلام و شناساندن ارزش واقعی وی به منظور بازگشت به اصالت اسلامی خویش و همچنین‌ زمینه‌سازی برای از بین بردن ارزشهای کاذب و جایگزینی فضیلت‌های اخلاقی در خانواده‌ها و کمک به تحکیم و انسجام روابط خانوادگی.

‌ماده 46 – ارج نهادن به فضیلتها و فداکاری‌ها و زنده نگاهداشتن خاطره غرور آفرین شهیدان اسلام و جانبازان انقلاب که سازنده و تداوم بخش‌ انقلاب اسلامی بوده و بر تارک افتخارات اسلامی و ایران می‌درخشند.

‌ماده 47 – تأکید بر آموزش عمومی مردم نسبت به اصول بهداشت و شیوه‌های پیشگیری درمانی.


‌فصل ششم – برنامه‌های سیاسی

‌ماده 48 – سازمان موظف است در جهت ایجاد و تقویت زمینه‌های فکری و اخلاقی برای
اجرای کامل قانون اساسی که ترسیم‌کننده خطوط اساسی‌ نظام جمهوری اسلامی است تلاش نماید.

‌ماده 49 – تلاش در جهت ایجاد زمینه‌های استقرار هر چه بیشتر نظم در سایه حاکمیت
قانون و نفی هر گونه حرکت غیر قانونی در کشور.

‌ماده 50 – سعی در جهت ارائه بینش سیاسی مکتبی به مردم، شناساندن اوضاع سیاسی
بین‌المللی و موقعیت استکبار جهانی و ملل مستضعف.

‌ماده 51 – تأکید بر هویت اسلامی انقلاب و خصیصه ضد استکباری آن و افشای تلاشهای
دشمن در تغییر این هویت.

‌ماده 52 – آگاه ساختن مردم نسبت به نقشه‌های شیطانی استعمارگران جهانی و عوامل
داخلی آنان در جهت تضعیف یا به انحراف کشاندن انقلاب.

‌ماده 53 – بررسی مقایسه‌ای انقلاب‌های جهان و معرفی ماهیت و عملکرد جنبش‌های
آزادیبخش جهانی.

‌ماده 54 – کلیه فعالیتهای سازمان در مورد مواد 49 تا 53 باید در چهار چوب اصول و
خط مشی سیاسی اتخاذ شده از طرف قوای سه‌گانه جمهوری‌ اسلامی ایران انجام بگیرد.

‌ماده 55 – وظایف سازمان در رابطه با احزاب و جمعیت‌های سیاسی.
‌الف – تلاش جهت برگزاری بحث‌های آزاد و آموزنده میان احزاب و سازمانهای سیاسی
قانونی کشور که در درجه اول به روشن شدن بینشهای‌اصیل سیاسی اسلامی و در درجه بعد
به تفاهم سیاسی میان این گروهها و برخورد سالم آنها با یکدیگر کمک کند.
ب – افشای فعالیتها، توطئه‌ها و شیوه عملکرد گروههای ضد انقلاب و ستون پنجم دشمن و
آشنا ساختن مردم با ماهیت فکری و عملی آنان.

‌ماده 56 – سیاست تبلیغاتی خارجی.
‌الف – جهانخواران و دولتهای متخاصم. صدا و سیما باید ماهیت و موضع خصمانه این
دولتها و سیاستهای سلطه‌گرانه و بلوک‌بندیهای اقتصادی و‌نظامی را که سازنده این
سیاستها هستند به شیوه‌ای منطقی و سازش‌پذیر افشا نماید.
ب – دولت‌های چند چهره. در قبال این گونه دولتها که به ظاهر اظهار دوستی کرده و در
باطن به دشمنان انقلاب کمک می‌کنند باید برخورد اخطار‌دهنده و هشدارآمیز توأم با
جذب نمود تا به تدریج در موضع انفعالی قرار گرفته و از گسترش جبهه دشمن جلوگیری به
عمل آید.
ج – دولت‌های بی‌تفاوت نسبت به انقلاب، در قبال آن گونه رژیمها باید موضع
روشنگرانه داشت و با تشریح و معرفی ویژگیهای انقلاب باید آنان را‌در موضع حمایت از
انقلاب قرار داد.
‌د – دولتهای دوست. در قبال آن گونه دولتها که عمدتاً از پایگاه مردمی برخوردارند
باید با ایجاد زمینه همبستگی بیشتر به تحکیم روابط دو کشور‌در جهت تحقق هدفهای
مشترک حرکت نمود.
ه – دولتهای اسلامی. در رابطه با دولتهای اسلامی حرکت تبلیغاتی سازمان در جهت
ایجاد وحدت در زمینه تحقق جبهه جهانی اسلامی خواهد‌بود.
‌و – جنبش‌های آزادیبخش. صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران باید در جهت معرفی و
حمایت از کلیه جنبشهای ضد استکباری و مستقل که‌دارای پایگاه مردمی باشند بکوشند.
بدیهی است که نهضتهای اصیل اسلامی از اولویت برخوردارند.
‌ز – ملت‌ها. ملتها باید به صورت عام جدا از سیاست دولتهای حاکم مورد توجه قرار
گیرند. با توجه به ماهیت انقلاب اسلامی ایران که تحولی‌بنیادی در زمینه‌های فکری و
فرهنگی جامعه است، اشاعه آن نیز از طریق تسخیر اندیشه‌ها و تحول فکری و فرهنگی
ملت‌ها امکان‌پذیر است.
‌سازمان به منظور نشر دعوت رهایی بخش اسلام و زمینه‌سازی برای آزادی همه مستضعفان
جهان از سلطه مستکبران باید با معرفی اسلام به مثابه تنها‌مکتب اصیل انقلابی و
رهایی بخش در جهت ایجاد وحدت فرهنگی و صدور انقلاب اسلامی به مسلمانان و مردم جهان
بکوشد و متقابلاً مردم ایران را‌با فرهنگ و مبارزات آنان آشنا سازد.

‌تبصره – کلیه فعالیتهای سازمان درباره ماده 55 باید در چهارچوب ضوابط و اصول
سیاست خارجی که از طرف جمهوری اسلامی ایران تعیین‌می‌شود انجام گیرد.


‌فصل هفتم – خطوط کلی در زمینه‌های اقتصادی

‌ماده 57 – زمینه‌سازی برای از بین بردن روابط ظالمانه و استثماری و تحکیم روابط عادلانه اقتصادی در کشور طبق سیاست اقتصادی جمهوری‌ اسلامی ایران.

‌ماده 58 – جلب مشارکت عمومی مردم جهت همکاری در گسترش برنامه‌های تولیدی و برحذر داشتن آنان از زندگی مصرفی و تجملی.

‌ماده 59 – زمینه‌سازی برای توسعه تولیدات کشاورزی، دامی و صنعتی در جهت رسیدن به خودکفایی.

‌ماده 60 – توجه خاص به آموزش حرفه‌ای کارگران و کشاورزان که سنگ زیربنای تولید کشور محسوب می‌شوند.


‌فصل هشتم – امور اداری
‌ماده 61 – زمینه‌سازی برای تغییر نظام پیچیده قرطاس بازی اداری در سطح کشور و ایجاد نظام اداری ساده و منسجم، متناسب با روند حرکت‌ انقلاب اسلامی ایران.

‌ماده 62 – زمینه‌سازی برای ایجاد روابط اخلاقی بین مسئولین اداری و مردم و آموزش مردم در نحوه مراجعه صحیح به ادارات و سازمانهای دولتی.


‌فصل نهم – امور نظامی

‌ماده 63 – کمک به آمادگی رزمی عمومی از طریق آموزش نظامی و تقویت ارتش بیست میلیونی.

‌ماده 64 – توجه به آموزش مکتبی و تقویت روحیه نیروهای مسلح.

‌ماده 65 – تلاش در جهت حفظ وحدت و هماهنگی کلیه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران.


‌قانون فوق مشتمل بر مقدمه و شصت و پنج ماده و یک تبصره در جلسه روز پنجشنبه هفدهم تیر ماه یک هزار و سیصد و شصت و یک مجلس شورای‌ اسلامی تصویب و به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

‌رئیس مجلس شورای اسلامی – اکبر هاشمی