ماده ۱ – نهضت سوادآموزی سازمانی است وابسته به وزارت آموزش و پرورش که به منظور ریشه‌کن ساختن بیسوادی با توجه به ماده ۸ انجام وظیفه می‌نماید.
ماده ۲ – سازمان دارای رئیسی است که به عنوان معاون وزارت آموزش و پرورش و رئیس سازمان انجام وظیفه می‌کند.
ماده ۳ – نظارت بر حسن اجرای امور و انطباق فعالیتهای نهضت با موازین اصیل اسلام به عهده نماینده مقام معظم رهبری در صورت تعیین از طرف ایشان خواهد بود.
ماده ۴ – وظایف نهضت عبارت است از:
الف – آموزش بزرگسالان در حد خواندن و نوشتن و آموختن حساب.
ب – تربیت و بالا بردن سطح فرهنگ و نشر فرهنگ اسلامی مناسب با سوادآموزان در محدوده ضوابط نهضت سوادآموزی.
تبصره 1 – افراد فوق ده سال که از تحصیل بازمانده‌اند طبق آیین‌نامه ثبت نام وزارت آموزش و پرورش جزء بزرگسالان می‌باشند.
تبصره 2 – نهضت می‌تواند در مناطقی که هنوز وزارت آموزش و پرورش نتوانسته است حضور داشته باشد اطفالی را که به سن سوادآموزی رسیده‌اند زیر پوشش قرار دهد.
ج – تهیه و تدوین آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها و قراردادهای مورد لزوم به منظور سوادآموزی کارکنان دولت و نهادهای انقلابی.
[آیین‌نامه سوادآموزی کارکنان کشور]
د – تهیه کتب لازم با استفاده از متخصصین متعهد و تدوین برنامه و تهیه مواد آموزشی و کمک آموزشی منطبق با فرهنگ اسلامی.
تبصره – نهضت می‌تواند جهت جذب افراد به سوادآموزی از هنر متناسب با کار خویش و منطبق با فرهنگ اسلامی استفاده نماید.
ه- گزینش اعضاء نهضت و تربیت آنان در زمینه‌های عقیدتی و آموزشی و تعلیم مهارتهای لازم طبق تعالیم عالیه اسلام با استفاده از رهنمودهای مقام رهبری.
و – ایجاد اشتیاق در مردم از طرق مادی و معنوی برای شرکت در کلاسهای نهضت سوادآموزی و تشویق اعضاء نهضت و آموزشیاران و بیسوادان و سایر افرادی که به نحوی از انحاء با نهضت همکاری دارند.
ماده ۵ – نهضت برای پیشبرد اهداف خویش از امکانات زیر استفاده می‌نماید:
الف – استفاده از همه امکانات و نیروهای موجود در جامعه به منظور ریشه‌کن کردن بیسوادی با برنامه‌ریزی مناسب به خصوص در مناطق محروم روستاها به طور ضربتی و از
طریق بسیج عمومی مردم و ایجاد امکانات و تسهیلات لازم دیگری که برای تأمین اهداف نهضت ضروری باشد.
ب – استفاده از اعضاء نهادهای انقلابی و ارگانهای دولتی به خصوص معلمان با توافق ایشان در صورت عدم وقفه در نهاد یا ارگان مربوطه.
ج – استفاده از رسانه‌های گروهی به منظور آموزش بزرگسالان و تبلیغ جهت تشویق به امر سوادآموزی.
د – در برنامه‌های درسی و تمرینی دانشگاههای تربیت معلم، تدریس در نهضت سوادآموزی گنجانده خواهد شد.
تبصره 1 – ارگانهای دولتی و نهادهای انقلابی موظفند امکانات خود را در صورتی که وقفه‌ای در انجام وظایف ایشان وارد نیاید در اختیار نهضت قرار دهند و نهضت هم موظف است از همه آن امکانات استفاده نماید.
تبصره 2 – رسانه‌های گروهی موظف به همکاری لازم می‌باشند.
ماده ۶ – [لغو ۱۳۸۰/۸/۸]
[کسانی که در نهضت سوادآموزی سابقه پنج سال خدمت آموزشی منظم و مداوم داشته باشند و در پایان این دوره واجد شرایط زیر باشند به‌عنوان معلم رسمی وزارت آموزش و پرورش استخدام می‌شوند.
الف – دارا بودن شرایط معلمی مطابق ضوابط گزینش وزارت آموزش و پرورش.
ب – دارا بودن گواهینامه پایان تحصیلات دبیرستانی (دیپلم) به بالا.
ج – نداشتن تعهد خدمت رسمی در مؤسسات دیگر.
د – گذراندن دوره کوتاه مدت دروس تربیتی (صد ساعت) در دانشگاه تربیت معلم مطابق آیین‌نامه‌های مربوط و برنامه‌ای که دانشگاه تنظیم می‌نماید.]
ماده ۶ مکرر –
[الحاقی ۱۳۷۷/۹/۱۵]
[لغو ۱۳۸۰/۸/۸]
[کسانی که پس از لازم‌الاجرا شدن این قانون به عنوان آموزشیار جذب نهضت سواد آموزی شوند و دارای شرایط زیر باشند به استخدام رسمی آموزش و پرورش در خواهند آمد:
الف – داشتن پنج سال سابقه خدمت آموزشی مداوم و منظم در نهضت سواد آموزی.
ب – دارا بودن شرایط خدمت در آموزش و پرورش طبق ضوابط گزینش وزارت آموزش و پرورش.
ج – دارا بودن گواهینامه پایان تحصیلات کاردانی و یا بالاتر مورد نیاز آموزش و پرورش بر حسب جنسیت و رشته تحصیلی.
د – بومی بودن در استان با اولویت بومی بودن در منطقه مورد نیاز.
تبصره ۱ – تعیین نیاز هر یک از مناطق آموزشی به عهده آموزش و پرورش می‌باشد.
تبصره ۲ – پنج سال خدمت آموزشی در نهضت ، به حساب سابقه خدمت منظور می‌گردد.
تبصره ۳ – افرادی که تا قبل از لازم‌الاجرا شدن این قانون به خدمت آموزشی نهضت سواد آموزی پذیرفته شده‌اند از لحاظ استخدام کماکان مشمول احکام مقرر در ماده (۶) اساسنامه خواهند بود.]
ماده ۷ – آیین‌نامه‌های اجرایی و اداری سازمان نهضت سوادآموزی ظرف سه ماه پس از تصویب این قانون با پیشنهاد سرپرست نهضت توسط وزیر آموزش و پرورش تدوین و به تصویب هیأت دولت خواهد رسید.
[آیین‌نامه اداری نهضت سوادآموزی]
[آیین‌نامه اجرایی اساسنامه نهضت سوادآموزی]
ماده ۸ – مقررات استخدامی توسط رئیس سازمان نهضت و سازمان امور اداری و استخدامی ظرف 6 ماه تهیه و از طریق هیأت دولت به مجلس شورای اسلامی تقدیم خواهد شد.
[قانون مقررات استخدامی نهضت سوادآموزی جمهوری اسلامی ایران]
اساسنامه فوق مشتمل بر هشت ماده و شش تبصره در جلسه روز پنجشنبه سوم خردادماه یکهزار و سیصد و شصت و سه مجلس شورای اسلامی تصویب و به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی – اکبر هاشمی