هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۶۳.۵.۷ بنا به پیشنهاد مشترک وزارتین کشاورزی و نیرو و سازمان برنامه و بودجه، آیین‌نامه اجرائی تبصره ۶۰ قانون بودجه اصلاحی سال ۱۳۵۲ و بودجه سال ۱۳۵۳ کل کشور [موضوع تبصره ۴۸ قانون بودجه ۱۳۵۲] در زمینه آب و خاک را به شرح زیر تصویب نمودند.
ماده ۱ – کلیه تولید کنندگان محصولات کشاورزی اعم از انفرادی و یا گروهی (اشخاص حقیقی یا حقوقی) عضو و غیر عضو شرکتهای تعاونی روستائی و کشاورزی، شرکتهای تعاونی عشایری، شرکتهای سهامی زراعی و شرکتهای تعاونی تولید روستائی طبق شرایط مندرج در این آیین‌نامه می‌توانند از کمک بلاعوض از طریق بانک کشاورزی استفاده نمایند.
ماده ۲ – آن دسته از امور مربوط به کشاورزی، دامداری، جنگل و مرتع و سایر برنامه‌هائی که توسط مراکز خدمات روستائی و عشایری که در طرح‌های اجرائی جهت حوزه مراکز خدمات پیش‌بینی می‌شود و در آیین‌نامه مربوطه به تشکیل مراکز خدمات مصوب ۱۳۶۰.۴.۳ آمده است، تا زمان تهیه آیین‌نامه مالی مراکز خدمات از ضرائب موجود در این آیین‌نامه از محل اعتبارات عمرانی مراکز خدمات استفاده خواهند نمود.
تبصره – در مورد حفر و تجهیز چاه‌های عمیق و نیمه عمیق توسط مراکز خدمات طبق مفاد آیین‌نامه اجرائی مصوب ۱۳۶۰.۴.۳ عمل خواهد شد.
ماده ۳ – اعتبار موضوع این آیین‌نامه مربوط به احداث، بازسازی و لایروبی قنوات، حفر و تجهیز چاه‌های عمیق و نیمه عمیق، احداث و بازسازی استخرهای ذخیره آب، کشاورزی، احداث تأسیسات آبگیری از رودخانه و انتقال آن از منبع آب تا اراضی مورد استفاده، احداث ایستگاههای پمپاژ آب، ایجاد بندسارها و سدهای خاکی سنگی کوچک، پوشش انهار، احداث کانالهای آبرسانی و تأسیسات مربوط تسطیح و اصلاح زهکشی اراضی مزروعی، احداث پشته‌های افقی در‌اراضی زراعی دیم و مرتعی جهت جلوگیری از جریان آبهای سطحی و احداث ساختمانهای جلوگیری از تخریب و ریزش اراضی زراعی دز حوزه‌های آبخیز و کنار بستر رودخانه‌ها و مسیلها خواهد بود.
ماده ۴ – درصد کمکهای بلاعوض موضوع این آیین‌نامه به نسبت هزینه‌های مربوط در طرح مصوب به شرح ذیل تعیین می‌شود:
فردی گروهی
الف – حفر چاه‌های عمیق و نیمه عمیق با اخذ مجوز از وزارت نیرو ۲۵% ۵۰%
ب – تسطیح و اصلاح و زهکشی اراضی مزروعی احداث کانالهای آبرسانی و تأسیساتی مربوط
احداث و بازسازی استخرهای ذخیره آب کشاورزی ۳۰% ۶۰%
ت – احداث و بازسازی قنوات عمومی و عام‌المنفعه در سطح روستاها و بخشها و انجام عملیات قناتی از قبیل ادامه پیشکار، بینه‌برداری، کف‌کنی و نوکنی با اخذ مجوز از وزارت نیرو ۷۰%
ث – کول‌گذاری، تعمیر و مرمت میل چاه‌ها و لایروبی قنوات عمومی و عام‌المنفعه در روستاها و بخشها ۷۰%
ج – ایجاد بندسارها و سدهای خاکی و سنگی، کوچک و تأسیسات مربوط ۶۰%
چ – احداث ایستگاههای پمپاژ جهت نصب موتور الکترو پمپ مربوط برای استفاده از چاه آب یا رودخانه و
انتقال از آن منبع آب ناراضی مورد استفاده با اخذ مجوز از وزارت نیرو ۲۵% ۵۰%
ح – انشعاب برق، خرید و نصب موتور پمپ یا الکتروپمپ ژنراتور برای تهیه آب کشاورزی ۲۵% ۵۰%
خ – احداث پشته‌های افقی در اراضی مزروعی دیم و مرتعی جهت جلوگیری از جریان آبهای
سطحی احداث ساختمانهای جلوگیری از تخریب و ریزش اراضی زراعی در حوزه‌های آبخیز و در کنار بستر رودخانه‌ها و مسیلها با تائید وزارت کشاورزی ۴۰% ۷۰%
تبصره ۱ – کمک بلاعوض برای عملیات حفر چاه عمیق و نیمه عمیق و احداث قنوات که
استحصال آب آنها عملاً میسر نمی‌باشد با گواهی وزارت نیرو و چنانچه میزان آبدهی
آنها از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نباشد با گواهی وزارت نیرو و چنانچه میزان
آبدهی آنها از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نباشد با گواهی وزارت نیرو و تائید بانک
کشاورزی ۵۰% خواهد بود، مشروط بر آن که قبل از اقدام به حفر چاه و یا احداث قنوات پروانه و مجوز لازم از وزارت نیرو اخذ شده‌باشد.
تبصره ۲ – مجموع کمکهای بلاعوض در طول سه سال برای زارعان انفرادی حداکثر یک میلیون ریال و برای گروههای متشکل به ازاء هر نفر حداکثر یک میلیون ریال خواهد بود.
تبصره ۳ – استفاده‌کنندگان از حداکثر کمکهای مذکور در این آیین‌نامه مجاز به استفاده مجدد از کمکهای بلاعوض یاد شده برای سه سال بعد نخواهند بود.
تبصره ۴ – مشمولین تبصره یک این ماده مجاز خواهند بود بدون رعایت محدودیت تبصره سه همین ماده برای بار دوم نیز از این کمکها استفاده نمایند.
تبصره ۵ – میزان بخشودگی جهت استفاده از تسهیلات مندرج در این آیین‌نامه در مورد
دو نفر متقاضی و یا اشخاص حقوقی (به استثناء شرکتهای سهامی زراعی) عیناً مشابه
تسهیلات مقرر به یک فرد حقیقی خواهد بود.
تبصره ۶ – کلیه چاه‌هائی که به وسیله مشاعهای تشکیل شده به وسیله هیأت‌های ۷ نفره
واگذاری زمین حفر گردیده است و به نتیجه مطلوب نرسیده با معرفی هیأت مزبور از طرف
بانک کشاورزی ۱۰۰% خسارت پرداخت می‌گردد.
ماده ۵ – در مواردی که بانک کشاورزی تشخیص دهد برای عملیات موضوع این آیین‌نامه احتیاج به تهیه طرح‌های اجرائی می‌باشد بر حسب مورد واحدهای وزارت کشاورزی و وزارت نیرو ملزم هستند طبق درخواست بانک نسبت به تهیه طرح‌های مورد نظر اقدام نمایند.
ماده ۶ – نظارت فنی طرح به وسیله کارشناسان بانک و در صورت نیاز و درخواست بانک
با استفاده از کارشناسان ذیربط اداره کل کشاورزی استان و یا سازمان آب منطقه‌ای
انجام خواهد شد.
ماده ۷ – بانک کشاورزی موظف است هزینه عملیات را متناسب با هزینه واقعی برآورد و
با رعایت کلیه مقررات و آیین‌نامه‌های بانک مورد تصویب قرار داده و اقساط وام را
به تناسب پیشرفت کار به وام‌گیرندگان یا فروشندگان خدمات و وسایل مطروحه در عملیات تعهدی پرداخت نماید.
بانک کشاورزی موظف است پس از خاتمه مهلت‌های تعیین شده برای عملیات مورد تعهد وام
بازدید نهائی به عمل آورد و در صورت انطباق عملیات انجام‌یافته با مفاد پیمانهای
منعقده میزان بخشودگی بشرح ماده (۴) را به شرط تصویب کمیسیون ماده (۱۰) از بدهی
وام‌گیرندگان کسر و به حساب کمکهای بلاعوض موضوع آیین‌نامه منظور نماید.
ماده ۸ – در مواردی که متقاضیان واجد شرایط از نظر بانک کشاورزی به منظور انجام
عملیات موضوع این آیین‌نامه صرفاً درخواست سهم کمک بلاعوض نموده و بقیه هزینه طرح
مربوطه را از محل سرمایه‌گذاری شخصی تأمین نمایند، بانک در صورت تصویب طرح وسیله
کمیسیون ماده (۱۰) با اخذ یکی از تضمین‌های‌مورد قبول بانک کشاورزی از طریق تنظیم
پیمان، مبلغ تصویب شده را به تدریج پس از هزینه نمودن سهم سرمایه‌گذاری شخصی برای
انجام بقیه عملیات‌پیش‌بینی شده و به تناسب پیشرفت کار در اختیار آنان قرار خواهد داد.
ماده ۹ – هر گاه پس از بازرسی از نحوه انجام عملیات تعهدی مربوط به مبالغ استفاده
شده از کمک بلاعوض، معلوم شود که تمام یا قسمتی از مبلغ مذکور به مصرف عملیات
پیش‌بینی شده نرسیده باشد به تشخیص بانک و بسته به مورد تمام و یا آن قسمت از
کمکها که به به مصرف نرسیده مسترد و نسبت به مبالغ مذکور جرائمی طبق ضوابط بانک
تعلق می‌گیرد و بانک پس از وصول مبالغ مزبور اصل کمک بلاعوض وصولی را به حساب
مربوط و بقیه را به حساب درآمد‌بانک منظور خواهد نمود.
ماده ۱۰ – در هر استان کمیسیونی مرکب از نمایندگان ادارات کل کشاورزی (و نیز در صورت لزوم با معرفی اداره کل کشاورزی، هیأت ۷ نفره نیز عضو کمیسیون تلقی می‌شود) وزارت نیرو، سازمان برنامه و بودجه، جهاد سازندگی و سرپرست بانک کشاورزی تشکیل و نسبت به تصویب کمکهای بلاعوض موضوع این آیین‌نامه بر اساس پیشنهادات واصله از بانک کشاورزی در هر مورد اقدام خواهد نمود. جلسات کمیسیون با حضور حداقل سه عضو رسمی می‌باشد و تصمیمات کمیسیون با حداقل ۳ رأی معتبر است. سرپرست بانک کشاورزی در هر استان دبیر کمیسیون می‌باشد.
ماده ۱۱ – بانک کشاورزی موظف است گزارش عملکرد اعتبارات موضوع این آیین‌نامه و نتایج حاصله را تهیه و هر سه ماه یک بار از طریق وزارت کشاورزی به‌سازمان برنامه و بودجه ارسال نماید.
ماده ۱۲ – پس از تصویب و ابلاغ این آیین‌نامه بانک موظف است با استفاده از وسایل
ارتباط جمعی و سایر امکانات موجود در محل وقوع و نحوه اعمال کمکهای مشروحه در این
آیین‌نامه را به اطلاع کشاورزان برساند.
ماده ۱۳ – این آیین‌نامه از ابتدای سال ۱۳۶۳ قابل اجراء می‌باشد و اعتبارات مورد نیاز هر سال، توسط وزارت کشاورزی برآورد و جهت منظور نمودن در بودجه کل کشور به سازمان برنامه و بودجه پیشنهاد خواهد شد.
میرحسین موسوی – نخست‌وزیر