روزنامه رسمی شماره 11763-64.4.27
هـ – 39 1364.3.14
بسمه تعالی
تاریخ 64.2.30 کلاسه پرونده‌های 74.63 شماره دادنامه 3
مرجع رسیدگی – هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
موضوع – بررسی آراء صادره از شعب 14 – و 3
مقدمه: الف – شعبه چهاردهم دیوان عدالت اداری در دعوی مطروحه بطرفیت دادگستری
جمهوری اسلامی ایران به خواسته اعطاء یک پایه قضایی و‌احقاق حق شاکی به شرح
دادنامه 596-62.12.15 در پرونده کلاسه 14 -62-381 چنین رأی داده است: رأی شعبه
چهاردهم ….. در خصوص شکایت‌آقای رضا مصطفوی فینی قاضی بازنشسته دادگستری از
وزارت دادگستری جمهوری اسلامی ایران به خواسته اعطاء یک پایه قضایی از بابت
خدمات‌دولتی از پایه 10 به 11 و الزام آن وزارتخانه به اعطاء مرخصی استحقاقی ذخیره
وی پس از صدور ابلاغ بازنشستگی و خلاصه لایحه جوابیه شماره4.41378-62.5.30 معاون
اداری و مالی دادگستری جمهوری اسلامی ایران چنین آمده نامبرده دارای 6 سال و 10
ماه خدمت آموزشی و 6 ماه و‌شانزده روز در سازمان مسکن خدمت اداری می‌باشد در تاریخ
58.12.25 در کمیسیون ماده واحده به لحاظ نرسیدن سوابق آموزش و اداری به حد‌نصاب 8
سال فقط یک پایه نامبرده مورد تصویب قرار گرفت و اعطاء گردید با توجه به مفاد نامه
مذکور فقط سوابق اداری و یا آموزشی منظور گردیده و‌مجوزی برای احتساب خدمت قضایی
بابت کسری سنوات خدمت اداری نامبرده وجود ندارد.
و در پاسخ به قسمت دوم شکایت آمده است طبق آیین‌نامه مرخصیها اعطاء مرخصی
استحقاقی قبل از بازنشستگی منحصراً آن دسته از مستخدمین که‌به موجب مواد 74-75
قانون استخدام کشوری بازنشسته می‌شوند الزامی است چون نامبرده به استناد ماده
واحده مصوب 61.2.14 مجلس شورای‌اسلامی و به موجب تصمیم شورای عالی قضایی بازنشسته
گردیده انجام درخواست ایشان مقدور نمی‌باشد. مدافعات مذکوره موجه نمی‌باشد چه
این‌که شاکی مدت دو سال تمام دوره آزمایشی را به عنوان کارآموز قضایی طی نموده و
تبصره 2 ماده 17 قانون استخدام کشوری مقرر داشته، دوره آزمایشی‌در حکم مستخدم رسمی
است و تبصره 1 ماده 18 قانون مذکور صراحت دارد در صورتی که مستخدم به استخدام رسمی
پذیرفته شود مدت خدمت‌آزمایشی جزء سابقه خدمت وی محسوب شود و ماده 6 قانون استخدام
قضات و شرایط کارآموزی مصوب 1343 و اصلاحیه 1347 مقرر داشته مدت‌کارآموزی کسانی که
به خدمت قضایی پذیرفته شده‌اند جزء مدت خدمت محسوب و از حیث مسئولیت در حکم
کارمندان دولت خواهد بود حال به‌فرض این که با تفسیر مضیق سابقه خدمت قضایی وی
بابت کسری سنوات خدمت اداری نامبرده طبق لایحه قانونی احتساب سوابق خدمت
دولتی‌کارمندان قضایی مصوب 58.1
1.20 شورای انقلاب اسلامی قابل احتساب نباشد مدت دو سال سابق خدمت کارآموزی وی که
قانون استخدام کشوری‌و قانون استخدام قضات و شرایط کارآموزی به شرح بالا به عنوان
سابقه اداری پذیرفته گردید و با احتساب دوره کارآموزی حد نصاب سابقه خدمت‌اداری و
آموزش شاکی از 8 سال مقرر در ماده واحده مزبور تجاوز خواهد کرد و شاکی مستحق
دریافت یک پایه قضایی دیگر می‌باشد در مورد خواسته‌دیگر شاکی از نظر مرخصی
استحقاقی نظر به این که ماده 16 آیین‌نامه مرخصیها مقرر داشته وزارتخانه‌ها باید
قبل از بازنشسته کردن مستخدم طبق‌ماده‌های 76 و 77 قانون استخدام کشوری مرخصی
استحقاقی استفاده نشده وی را اعطاء بنماید و ماده 47 قانون مذکوره پیش‌بینی نموده
مستخدمین‌رسمی دولتی سالی یک ماه حق مرخصی با استفاده از حقوق و فوق‌العاده‌های
مربوطه را دارند و دفاع معاونت محترم اداری به این که نامبرده به استناد‌ماده
واحده مصوب 61.2.14 مجلس شورای اسلامی و به موجب تصمیم شورای عالی قضایی بازنشسته
گردیده و استحقاق مرخصی ندارد موجه‌نمی‌باشد زیرا مرخصی استحقاقی طبق قانون
استخدام کشوری و آیین‌نامه مربوط برقرار گردیده و از حقوق ثابته و مسلم کارمند است
و زایل کردن (آن)نیاز به
نص صریح است. در تبصره ماده واحده مزبور به شورای عالی قضایی اختیار داده شده
قضاتی را که واجد شرایط انتخاب نباشند و بیش از 15سال سابقه خدمت داشته باشند با
سنوات خدمت بازنشسته کند و اشاره‌ای مستقیم یا ضمنی برای حذف مرخصی استحقاقی ذخیره
شده ننموده است و‌از طرفی تبصره 2 ماده 120 قانون استخدام کشوری پیش‌بینی نموده در
مواردی که مستخدمین را بازخرید می‌نمایند حقوق ایام مرخصی استفاده نشده‌را احتساب
و پرداخت نمایند دور از منطق است کارمند خرید خدمت از مرخصی استحقاقی استفاده
نماید لکن بازنشسته را از برخورداری از این حق‌محروم نموده و با توجه به این که
مدیر کل کارگزینی طی شماره 4.104082 – 62.11.23 اعلام نموده شاکی تا تاریخ
بازنشستگی به مدت 160 روز‌مرخصی استحقاقی ذخیره دارند و ماده 9 آیین‌نامه مرخصیها
ذخیره مرخصی را تجویز نموده و از طرفی ماده 17 همان آیین‌نامه حداکثر مدت
مرخصی‌ماده‌های 15 و 16 را چهار ماه تعیین نموده‌اند لذا شکایت در خصوص مرخصی
استحقاقی نیز به مدت چهار ماه وارد تشخیص و بنا به مراتب و مجموع‌محتویات پرونده
حکم به الزام وزارت محترم دادگستری به اعطاء یک پایه قضایی و چهار ماه مرخصی با
استفاده از حقوق و فوق‌العاد
ه‌های مربوطه‌صادر می‌گردد.
ب – شعبه سوم دیوان در پرونده کلاسه 62.3-626 موضوع دعوی مطروحه بطرفیت وزارت
دادگستری به خواسته تصحیح ابلاغ بازنشستگی به‌منظور نمودن ایام مرخصی استحقاقی و
پرداخت حقوق و مزایای مربوطه به شرح دادنامه شماره 323-63.8.13 چنین رأی داده:
رأی – با توجه به محتویات پرونده و مفاد لازمه جوابیه وزارتخانه طرف شکایت هرچند
ماده 47 قانون استخدام کشوری سالی یک ماه حق مرخصی با‌استفاده از حقوق و مزایا بر
این مستخدم رسمی دولت اثبات و همچنین ماده 15 آیین‌نامه مرخصیها موافقت با مرخصی
استحقاقی استفاده نشده‌مستخدمی را که طبق ماده 74 بازنشسته می‌شود و قبل از
بازنشستگی تقاضای مرخصی نکرده و ماده 16 آیین‌نامه مزبور در صورتی که مستخدم
طبق‌ماده 76 بازنشسته گردد اعطاء مرخصی را به طور مطلق و اگر بازنشستگی طبق ماده
77 باشد مقیداً به تقاضای مستخدم در موقع مناسب قبل از رسیدن‌به سن 65 سال لازم و
یا تجویز می‌نماید لکن نظر به این که ماده واحده قانون شرایط انتخاب قضات دادگستری
و تبصره آن مصوب 61.2.14 مجلس‌شورای اسلامی از حیث این که ناظر به شرایط استخدام
برای امر مهم و قضاوت است محکم بر مواد فوق‌الذکر می‌باشد و مشمولین آن از تحت
مواد‌فوق‌الذکر خارج و قاضی فاقد شرایط استخدام از مستخدم بودن برکنار می‌گردد با
توجه به مراتب فوق چون تخلفی از مقررات و تضییع حقی در مورد‌شاکی مشهود نیست به
استناد ماده اول قانون دیوان عدالت اداری حکم برد شکایت نامبرده صادر می‌گردد و
این رأی قطعی است.
با اعلام تعارض آراء‌فوق‌الذکر در باب احکام اعطاء مرخصی صادره از شعبه 14 بر اساس
ماده 9 آیین‌نامه مرخصیها و ماده 17 آن و از شعبه سوم بر اساس ماده واحده
قانون‌شرایط انتخاب قضات دادگستری و تبصره آن مصوب 61.2.14 مجلس شورای اسلامی،
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 63.11.1 به‌ریاست حضرت آیت‌الله شیخ
غلامرضا رضوانی و شرکت رؤسای شعب دیوان تشکیل و پس از بررسی آراء مذکور سوابق
مربوط و تبادل نظر و انجام‌مشاوره و تشخیص تناقض دادنامه شماره 62.14-381-62.12.15
شعبه چهاردهم با دادنامه شماره 62.3-323-62.8.13 شعبه سوم در قسمت‌مورد نظر
(اعطاء مرخصی) و با اعلام پایان رسیدگی ذیلاً مبادرت به انشاء رأی می‌نماید:
[z] رأی هیأت عمومی
اعمال ماده واحده لایحه قانونی مصوب سالب حق استفاده از مرخصی استحقاقی ذخیره شده
موضوع ماده 47 لایحه قانون استخدام کشوری آیین‌نامه‌اجرایی آن نیست لذا دادنامه
شماره 381 مورخ 62.12.15 شعبه 14 دیوان که در خصوص مرخصی استحقاقی ذخیره شده که
متضمن این معنی‌می‌باشد موافق اصول و موازین قانون تشخیص داده می‌شود. این رأی طبق
قسمت اخیر ماده 20 قانون دیوان عدالت اداری در موارد مشابه برای شعب‌دیوان و سایر
مراجع مربوط لازم‌الاتباع است.
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
