هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۶۴.۴.۱۲ بنا به پیشنهاد شماره ۳۲۵۶.۵.۵۲ مورخ ۱۳۶۴.۳.۲۹ وزارت کشور آیین‌نامه اجرایی بند “د” تبصره ۲ قانون بودجه سال ۱۳۶۴ کل کشور را به شرح زیر تصویب نمودند.
ماده ۱
هدف از اجرای بند “د” تبصره ۳ قانون بودجه سال ۱۳۶۴ کل کشور منحصراً فراهم نمودن تسهیلات لازم جهت اجرای طرح‌های تولیدی به منظور اشتغال مهاجرین جنگ تحمیلی با رعایت مفاد تبصره ۳ قانون بودجه سال جاری می‌باشد.
ماده ۲
سهم هر یک از بخشهای تولیدی از تسهیلات اعتباری به موضوع بند “د” تبصره ۳ و نحوه توزیع آن به شرح زیر تعیین می‌گردد.
الف – سهم بخشهای تولیدی
طرح‌های تولیدی کشاورزی
و منابع طبیعی سه میلیارد و پانصد میلیون ۳.۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال
طرح‌های تولیدی و
صنایع روستایی سه میلیارد و پانصد میلیون ۳.۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال
طرح‌های تولیدی صنعتی و
معدنی و مصالح ساختمانی هشت میلیارد ۸.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال
جمع پانزده میلیارد ۱۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال
ب – مبلغ ده میلیارد ریال از تسهیلات موضوع این آیین‌نامه برای استانهای جنگی و
مبلغ پنج میلیارد ریال برای سایر استانهایی که مهاجرین جنگ تحمیلی در آنجا سکونت
دارند (به جز تهران) صرفاً برای اشتغال جنگزدگان به شرح جدول پیوست اختصاص می‌یابد.
مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی استانها موظفند همکاریهای لازم را خصوصاً برای
تهیه طرح‌های تولیدی با بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی به عمل‌آورند.
تبصره
سهم اعتبارات تخصیص یافته به هر استان و یا هر یک از بخشهای تولیدی با توجه به
میزان جذب اعتبار عنداللزوم هر چهار ماه یک بار بنا به پیشنهاد بنیاد امور مهاجرین
جنگ تحمیلی، توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارت برنامه و بودجه قابل
تغییر خواهد بود، مشروط بر این که در جمع کل اعتبارات تخصیص یافته به استانهای
جنگی (ده میلیارد ریال) و سایر استانهایی که مهاجرین جنگ تحمیلی در آنجا اسکان
دارند (پنج میلیارد ریال) تغییری حاصل نشود.
ماده ۳
استفاده از تسهیلات و اولویتهای موضوع این آیین‌نامه به اشخاص مشروحه ذیل منحصر خواهد بود.
الف – [اصلاحی ۱۳۶۴/۱۰/۱]
اشخاص جنگزده که منفرداً یا مشترکاً متعهد به سرمایه‌گذاری و اجرای آن دسته از طرح‌های تولیدی اشتغالزا می‌گردند که به تأیید بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی موجبات اشتغال جنگزدگان را فراهم می‌نماید.
ب – شرکتهایی که رأساً توسط بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی تأسیس گردیده یا می‌گردند، در صورتی که متعهد به سرمایه‌گذاری و اجرای آن دسته از طرح‌های تولیدی اشتغالزا گردند که به تأیید بنیاد مذکور موجبات اشتغال جنگزدگان را فراهم نماید.
تبصره ۱ [اصلاحی ۱۳۶۴/۱۰/۱]
به منظور حصول اطمینان از اشتغال جنگزدگان، مجریان طرح‌های فوق موظفند از طریق شرط ضمن عقد متعهد گردند که احتیاجات نیروی انسانی خود را از میان جنگزدگان واجد شرایط که از طرف بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی به آنها معرفی می‌شوند انتخاب و استخدام نمایند.
تبصره ۲
اشخاص و شرکتهای فوق در صورتی می‌توانند از تسهیلات موضوع این تبصره استفاده نمایند که دارای هیچگونه محدودیت یا ممنوعیت قانونی نباشند.
ماده ۴
بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی موظف است ترتیبی اتخاذ نماید که جنگزدگانی که در واحدهای ایجاد شده طبق بند ب ماده ۳ فوق به کار اشتغال می‌یابند به‌تدریج در منافع و مالکیت این واحدهای سهیم گردند.
ماده ۵
کلیه وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی و شهرداریها و سازمانهای تابعه آنها که به نحوی
از انحاء اقداماتشان در حسن اجرای طرح‌های موضوع این آیین‌نامه می‌تواند مؤثر باشد،
موظفند نهایت همکاری را با بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی، در جهت تسریع کلیه امور
مربوطه (مانند صدور موافقت اصولی، پروانه تأسیس و‌بهره‌برداری سایر مجوزها و
موافقتهای لازم) بنمایند.
تبصره
کلیه دستگاه‌های موصوف موظفند زمان لازم برای انجام امور موضوع این ماده را در هر مورد کتباً به بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی اعلام نمایند.
ماده ۶
منابع لازم برای اجرای طرح‌های موضوع بند “د” این تبصره عبارتند از.
الف – منابع داخلی بانکهای استان
ب – سهم سرمایه‌گذاران طرح‌های تولیدی
بانکهای استان در صورت عدم تکافوی منابع داخلی تقاضای دریافت اعتبار از بانکهای تجاری را برای بررسی و اقدام به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال خواهند داشت.
ماده ۷
اعطای تسهیلات اعتباری به بانکهای استان، از محل منابع سایر بانکهای تجاری “منوط
به بررسی اطلاعات و مدارک لازم و میزان منابع داخلی و تسهیلات قبلی و پیش‌بینی
اعطای تسهیلات اعتباری بعدی بانک متقاضی به طرح‌های تولیدی نظارت شده از محل منابع
موضوع تبصره و تأیید نیاز بانک استان توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
ماده ۸
بانکهای تجاری کمبود منابع مورد نیاز بانکهای استان را از محل منابع خود به شکل سپرده سرمایه‌گذاری خاص نزد بانک استان برای مصارف موضوع تبصره ۳ تأمین خواهند نمود، مدت این قبیل سپرده‌ها حداکثر تا ۵ سال خواهد بود.
ماده ۹ [اصلاحی ۱۳۶۴/۱۰/۱]
برای استفاده از تسهیلات اعتباری موضوع تبصره ۳ لازم است بدواً توسط اشخاص حقیقی و حقوقی جنگزده طرح لازم به شرح زیر تهیه و به بانکهای استان ارائه شود.
منظور از طرح در این دستورالعمل عبارت است از شرح عملیات اجرایی و ارائه پیش‌بینی‌ها و اطلاعات لازم در رابطه با ایجاد، بازسازی، توسعه، تکمیل و راه‌اندازی مجدد یک واحد تولیدی مشتمل بر انگیزه اجرایی طرح، مشخصات متقاضی یا متقاضیان با نحوه مالکیت آنان، سوابق کار در رشته تولیدی ذیربط، مهارتهای شخصی و پیش‌بینی آموزشهای فنی ضمن اجرای طرح، مشخصات فنی کلیه ساختمانها و تأسیسات و
ماشین‌آلات (بهای کل و واحد) و پیش‌بینی مشخصات حقوقی زمین محل استقرار طرح،
مجوزهای قانونی لازم” از جمله پروانه تأسیس یا موافقت اصولی و…) زمان اجرای طرح
به انضمام سرمایه در‌گردش مورد نیاز و صورتهای مالی و جداول مشخصه وضع مالی و
اقتصادی طرح پیش‌بینی شده برای عمر طرح انواع عقود شرعی پیشنهادی جهت تأمین منابع مورد نیاز و سایر توجیهات اقتصادی و اجتماعی.
تبصره
فرم مشخصات طرح ظرف مدت بیست روز از تصویب این آیین‌نامه توسط وزارت برنامه و
بودجه و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تهیه و پس از هماهنگی در هیأتی مرکب از
نمایندگان وزارتخانه‌های صنایع سنگین، معادن و فلزات، کشور، جهاد سازندگی و سایر
دستگاه‌های ذیربط به سازمان برنامه و‌بودجه استانها و بانکهای استان ابلاغ خواهد گردید.
اولویتهای اجرایی مربوط به نوع و ماهیت طرح‌های بخشهای مختلف تولیدی به ضمیمه می‌باشد.
ماده ۱۰ [اصلاحی ۱۳۶۴/۱۰/۱]
بانک استان موظف است طرح‌های ارائه شده را بررسی و نظرات خود را ظرف مدت ۱۰ روز به متقاضی اعلام نماید متقاضی می‌تواند در هر حال پس از انقضای مدت فوق طرح خود را به دبیرخانه شورای عالی برنامه‌ریزی استان (سازمان برنامه و بودجه استان) تسلیم نماید. سازمان برنامه و بودجه استان موظف است بدواً طرح‌های مذکور را در کمیسیون ۴ نفره با شرکت نمایندگان بانک استان، سازمان برنامه و بودجه استان، بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی و یک نفر از ادارات کل صنایع، صنایع سنگین، معادن و فلزات، کشاورزی و جهاد سازندگی که بر حسب موضوع طرح، تشکیل می‌گردد، مطرح نماید.
این کمیسیون موظف است طرح‌های مطروحه را به دقت از نظرات فنی و اقتصادی و مالی مورد بررسی قرار دهد و در صورت تأیید طرح مراتب در شورای عالی برنامه‌ریزی استان مطرح می‌گردد و در صورت تصویب طرح در شورای عالی، بانک استان،
موظف است در مورد مصوبات کمتر از یکصد میلیون ریال بلافاصله نسبت به عقد قرارداد
لازم با متقاضی اقدام نماید و‌طرح‌های بیش از یکصد میلیون ریال برای بررسی بیشتر
به وزارت برنامه و بودجه ارسال و سپس به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید.
حضور کلیه اعضای کمیسیون ۴ نفر، موضوع ماده ۱۰ این آیین‌نامه جهت بررسی و تصویب طرحها الزامی بوده و اتخاذ تصمیم حداقل به سه رأی مثبت خواهد بود.
بدیهی است در صورت عدم توجیه طرح از طرف کمیسیون مذکور مراتب قابل طرح در شورای عالی برنامه‌ریزی استان نخواهد بود.
سازمان برنامه و بودجه استان موظف است به عنوان دبیرخانه شورای عالی برنامه‌ریزی
استان در جلسات شورای عالی که به منظور بررسی طرح‌های موضوع بند “د” تبصره ۳ تشکیل
می‌گردد از نمایندگان بانک استان، مرکز گسترش و بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی دعوت به عمل آورد.
ماده ۱۱
بانکهای استان موظفند قرارداد مربوط به طرح‌های مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی
استان یا هیأت وزیران را از طریق استفاده از یک یا چند نوع از عقود شرعی پیش‌بینی
شده در قانون عملیات بانکی بدون ربا با متقاضیان منعقد نمایند.
ماده ۱۲
بانکهای استان موظفند منابع اعتباری موضوع بند “د” تبصره ۳ را به تدریج و متناسب با پیشرفت امور طرح در اختیار متقاضیان قرار دهند.
تعیین مدت زمان لازم برای بازپرداخت تسهیلات اعتباری اعطایی و تاریخ شروع بازپرداخت اقساط با توجه به ماهیت طرح توسط سازمان برنامه و بودجه استان و بانک استان تعیین خواهد شد.
ماده ۱۳
بانکهای استان موظفند هر ساله مانده مطالبات سررسیده و بازپرداخت نشده خود، ناشی
از اعطای تسهیلات اعتباری موضوع تبصره ۳ قانون بودجه سنواتی را به بانک مرکزی
جمهوری اسلامی ایران ارسال نمایند.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است همه ساله این تعهدات را تنظیم و حداکثر
تا پایان ششماهه اول هر سال به وزارت برنامه و بودجه اعلام نماید‌تا در لایحه بودجه سالیانه کل کشور پیشنهادی به مجلس شورای اسلامی منظور گردد.
ماده ۱۴
تأمین‌های تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه عبارتند از:
الف – اعطای اجازه برداشت از حسابهای بانکهای استان نزد کلیه بانکها به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
ب – تضمین وزارت برنامه و بودجه دائر بر این که مانده مطالبات بانکهای استان ناشی
از اعطای تسهیلات اعتباری از منابع تبصره را برای هر سال حداکثر ظرف مدت ۵ سال در
لایحه بودجه سالیانه کل کشور پیشنهادی به مجلس شورای اسلامی منظور نماید.
ج – بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی موظف است همزمان با شروع استفاده از تسهیلات
موضوع این آیین‌نامه اقدام به افتتاح حسابی مسدود به نام خود نزد بانک صادرات
ایران بنماید. وجوه حاصل از قطع هر گونه پرداخت ( اعم از جیره و مستمری) به
جنگزدگانی که با استفاده از تسهیلات مورد بحث به اشتغال‌درآمده و به خودکفایی
می‌رسند، به حساب مذکور واریز خواهد شد. واریز وجوه موصوف تا زمان بازپرداخت کامل
بدهی ناشی از اعطای تسهیلات موضوع این‌آیین‌نامه ادامه خواهد یافت. بانک صادرات
ایران به عنوان هماهنگ‌کننده بانکهای استان می‌تواند مانده مطالبات سررسیده و
بازپرداخت نشده هر یک از بانکهای استان ناشی از اعطای تسهیلات موضوع این آیین‌نامه
را بنا به تقاضای بانکهای مربوطه و تأیید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از محل موجودی این‌حساب برداشت و به بانکهای مزبور پرداخت نماید.
تبصره
ترتیب مذکور در بند “ح” تحت هیچ عنوان منافی مسئولیت بانکهای استان در وصول
مطالبات معوق ناشی از اعطای تسهیلات موضوع این آیین‌نامه نمی‌باشد و این بانکها
موظفند اقساط دریافتی از بابت اینگونه مطالبات را که قبلاً از محل وجوه حساب موضوع ماده ۶ دریافت نموده‌اند، پس از وصول مستقیماً به بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی پرداخت نمایند.
ماده ۱۵
بانکهای استان که از محل اعتبارات تبصره ۳ اقدام به اعطای تسهیلات اعتباری می‌نمایند موظفند به موارد زیر نظارت به عمل آورند.
الف – به مصرف اعتبارات مزبور متناسب با پیشرفت اجرایی طرح.
ب – بر واریز مطالبات ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری از محل درآمد طرح.
حدود و نحوه این نظارت بر اساس آیین‌نامه‌های اجرایی و ضوابط داخلی بانکهای استان می‌باشد.
ماده ۱۶
در مورد عقودی که نیاز به اخذ تأمین کافی دارند کلیه متحدثات و اموال و داراییها
قابل توثیق که از اجرای طرح ناشی می‌شود به توثیق بانک استان درخواهد آمد.در عین
حال وام‌گیرندگان موظفند در صورت کمبود وثایق قابل قبول دیگر و یا سفته به امضای
خود به بانک بسپارند، بانک استان موظف است در مورد اخذ‌اقساط تسهیلات اعطایی به
موقع و بر اساس قانون اقدام نماید. استفاده‌کنندگان از تسهیلات موضوع این تبصره
نیز موظفند بازپرداخت اقساط تسهیلات دریافتی‌را به موقع انجام دهند و عدم این
بازپرداختها در حکم تصرف غیر قانونی در اموال دولتی است.
ماده ۱۷ [اصلاحی ۱۳۶۴/۱۰/۱]
در مورد طرح‌هایی که به تصویب شورای عالی برنامه‌ریزی استان یا هیأت وزیران می‌رسد سهم سرمایه‌گذاری جنگزدگان ۵% در نظر گرفته خواهد شد.
ماده ۱۸
در اجرای بند “د” تبصره ۳ قانون بودجه سال ۱۳۶۴ بانکهای استان موظفند هر ۴ ماه
یک بار گزارش عملکرد بند موصوف شامل انواع و میزان تسهیلات اعتباری اعطایی و شرایط
و مدت بازپرداخت و مشخصات استفاده‌کنندگان از تسهیلات اعتباری مذکور و نوع ماهیت
طرحها و همچنین میزان بدهی‌هایی که در سررسید بازپرداخت نشده‌اند را ظرف مدت ۱۰
روز از پایان هر ۴ ماه به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ارسال نمایند تا از طریق وزارت
برنامه و بودجه به هیأت وزیران جهت تقدیم به مجلس شورای اسلامی ارائه گردد.
میرحسین موسوی – نخست‌وزیر