‌آیین‌نامه انضباطی دانشجویان دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی [مصوب ۱۳۶۴]

تاریخ تصویب: ۱۳۶۴/۰۵/۰۱
تاریخ انتشار: ۱۳۶۵/۱۰/۱۷
شماره ثبت: 1729‌دش - 64.5.22

‌[‌به موجب آیین‌نامه انضباطی دانشجویان جمهوری اسلامی، مصوب ۱۳۷۴/۴/۲۰ لغو شده است.]

شماره ۱۷۲۹‌دش مورخ ۶۴.۵.۲۲

شماره ۱۲۱۹۴‌دش – ۶۵.۱۰.۱۷
‌مصوب بیست و نهمین جلسه مورخ ۱۳۶۴.۵.۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی


‌ماده ۱ – کلیات
‌دانشجو مکلف است در تمام مدت تحصیل کارآموزی، کارورزی، دستیاری، بازدید علمی و نیز در خوابگاه و بخشهای شبانه‌روزی دانشگاه و در هر جا‌ که به عنوان دانشجو حضور دارد آیین‌نامه انضباطی را رعایت نموده و عملی که خلاف شئون و حیثیات دانشجوی دانشگاه جمهوری اسلامی و ناقض‌ این آیین‌نامه باشد انجام ندهد.
‌منظور از دانشگاه در این آیین‌نامه کلیه مؤسسات آموزش عالی است که مدارک رسمی بالاتر از دیپلم صادر می‌نماید و منظر از دانشجو نیز فردی است که‌ در دانشگاه تحصیل می‌کند.

[‌نحوه رسیدگی به تخلفات دستیاران رشته‌های مختلف گروه پزشکی]


ماده ۲ – ترکیب اعضای کمیته انضباطی هر دانشگاه و چگونگی انتخاب آنان:

۱- [اصلاحی ۱۳۷۱/۱۰/۸]
نماینده رییس دفتر شورای نمایندگان مقام معظم رهبری، مشروط بر اینکه این نماینده از میان مدرسان دروس‌ معارف اسلامی باشد.

[۱- [اصلاحی ۱۳۶۹/۵/۲]
رییس دفتر نمایندگی شورای نمایندگان مقام معظم رهبری در آن دانشگاه.]

[۱ – نماینده حضرت آیت‌الله‌العظمی منتظری.]

۲ – معاون دانشجویی (‌یا معاون دیگری که مسئول امور دانشجویی است).

۳ – یک نفر عضو هیأت علمی دانشگاه به انتخاب رییس دانشگاه.

۴ – دو دانشجو به انتخاب رییس دانشگاه.

‌تبصره – دو دانشجوی عضو کمیته انضباطی باید واجد شرایط ذیل باشند:
1 – به تعهد و تقوا معروف باشند.
2 – به نیمه دوم تحصیلات در دوره کارشناسی (‌لیسانس) وارد شده باشند. ‌

[الحاقی ۱۳۶۵/۴/۲۴]-
در مورد مؤسساتی که فقط دوره کاردانی دارند دانشجویان عضو کمیته انضباطی آنها باید وارد نیمه دوم دوره کاردانی شده باشند.

۳ – از حیث درسی جزو دانشجویان خوب باشند.

‌تبصره – [الحاقی ۱۳۶۷/۱۱/۴]
جلسات کمیته انضباطی دانشگاه‌ها با حضور سه نفر از اعضاء که لزوماً یک نفر از آنها عضو هیأت علمی و یا معاون دانشجویی می‌باشد‌ رسمیت می‌یابد و مصوبات با حداقل سه رأی موافق قابل اجراء است.


‌ماده ۳ – ترکیب اعضای کمیته مرکزی انضباطی:
1 – [اصلاحی ۱۳۶۴/۱۰/۱۰]
یک نفر حقوقدان به پیشنهاد وزیر فرهنگ و آموزش عالی‌ و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی

[یک نفر قاضی به انتخاب شورای عالی قضائی]

۲ – معاون دانشجویی وزارت فرهنگ و آموزش عالی به عنوان دبیر کمیته

۳ – یک نفر از میان اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها به انتخاب وزیر فرهنگ و آموزش عالی

۴ – یک نفر دانشجو از میان اعضای کمیته‌های انضباطی دانشگاه‌ها به انتخاب وزیر فرهنگ و آموزش عالی

۵ – [اصلاحی ۱۳۶۵/۴/۲۴]
معاون دانشجویی دانشگاه به عنوان دبیر کمیته انضباطی دانشگاه مربوطه.

[الحاقی ۱۳۶۷/۱۱/۴]- و در غیاب معاون دانشجویی، عضو هیأت علمی دبیر جلسه می‌باشد.

‌تبصره ۱ – مدت عضویت اعضای منتخب یک سال و انتخاب مجدد آنان بلامانع است

‌تبصره ۲ – [اصلاحی ۱۳۶۵/۴/۲۴]
جلسات کمیته مرکزی انضباطی با حضور ۴ تن رسمیت یافته و تصمیمات آن با حداقل سه رأی موافق لازم‌الاجرا است.

‌تبصره ۳ – [اصلاحی ۱۳۶۴/۱۰/۱۰]
کمیته مرکزی انضباطی از نظر تشکیلاتی وابستگی به وزارت فرهنگ و آموزش عالی داشته و تحت نظارت شورای عالی انقلاب فرهنگی‌ فعالیت می‌نماید.

[‌تبصره ۳ – در مواردی که جرائم باید با نظر و حکم قاضی حل و فصل شود حضور وی در جلسه برای رسمیت یافتن جلسه ضروری است و شرط سه‌ رأی برای به تصویب رسید تصمیمات (‌موضوع تبصره ۲) ملغی است و رأی فقط رأی قاضی است.]

تبصره ۴ – دبیر کمیته می‌تواند یک نفر را به نیابت از خود انتخاب کند تا به جای او در جلسه شرکت کند.


ماده ۴ – حدود اختیارات و وظایف کمیته انضباطی:
‌الف – رسیدگی به جرائم عمومی دانشجویان (‌از قبیل سرقت و جعل و غیره)
ب – رسیدگی به تخلفات آموزشی و اداری، از قبیل:
1 – تقلب در جلسه امتحان
2 – فرستادن شخص دیگری به جای خود در امتحان
3 – ارتکاب هر عملی که موجب اخلال یا وقفه در برنامه‌های دانشگاه شود

ج – تخلفات سیاسی و اخلاقی
1 – دادن اطلاعات خلاف واقع از روی عمد در موضوعات مورد نیاز دانشگاه (‌از قبیل گزارش غیر واقعی درباره آموزش، وام تحصیلی، مسکن و غیره)
2 – توهین یا ایراد ضرب و جرح به دانشجویان دیگر، استادان و مسئولان و کارکنان دانشگاه
3 – عدم رعایت پوشش اسلامی
4 – توهین به شعائر اسلامی و ارتکاب اعمالی بر ضد نظام جمهوری اسلامی (‌از قبیل شعارنویسی، پخش اعلامیه و غیره)

۵- [اصلاحی ۱۳۶۷/۱۱/۴]
اعتیاد به مواد مخدر و یا استعمال مشروبات الکلی.

[۵ – [اصلاحی ۱۳۶۶/۱۲/۲۲]
استعمال مواد مخدر و شرب خمر و دخالت در خرید و فروش اینگونه مواد.]

[۵ – [الحاقی ۱۳۶۵/۴/۲۴]
اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی]

۶ – [الحاقی ۱۳۶۵/۴/۲۴]
عضو گروه یا حزب غیر قانونی شدن و همچنین فعالیت مؤثر به نفع چنین گروه و یا حزبی کردن.

۷ – [الحاقی ۱۳۶۶/۱۲/۲۲]
اشاعه فساد اخلاق (‌توزیع کتب و نشریات و آلات لهو و لعب و غیره).


‌ماده ۵ – تنبیهات
‌الف – تنبیهاتی که با حکم کمیته انضباطی دانشگاه در مورد دانشجو می‌تواند اعمالی شود:
1 – احضار و اخطار شفاهی
2 – [اصلاحی ۱۳۶۵/۴/۲۴]
تذکر کتبی و درج آن در پرونده دانشجو و اطلاع به والدین
3 – توبیخ کتبی و درج آن در پرونده دانشجو
4 – دادن نمره صفر در درس مورد امتحان
5 – منع موقت از تحصیل حداکثر تا ۱ نیم سال تحصیلی

ب – تنبیهاتی که فقط با حکم کمیته مرکزی انضباطی در مورد دانشجو می‌تواند اعمال شود:
1 – منع موقت از تحصیل، حداکثر تا ۳ نیم سال (‌با احتساب مدت آن به عنوان غیبت غیر مجاز و در صورتی که اعمال مجازات این بند موجب اخراج‌ دانشجو شود، بدون احتساب آن در سنوات تحصیل)

۲- [اصلاحی ۱۳۶۷/۱۱/۴]
تغییر محل تحصیل دانشجو.

[۲ – اخراج دانشجو از دانشگاه محل تحصیل]

۳ – محرومیت از تحصیل در کلیه دانشگاه‌های کشور

تبصره ۱ – رییس دانشگاه مجاز است که تا زمان رسیدگی به پرونده دانشجوی متخلف در کمیته انضباطی، از ورود وی به دانشگاه جلوگیری به عمل‌آورد مشروط بر این که مدت رسیدگی به پرونده دانشجو از ده روز تجاوز نکند.

تبصره ۲ – هر گاه دانشجویی در جای‌ها و فعالیتهایی که به عنوان دانشجو شرکت دارد (‌از قبیل سفرهای علمی، محلهای کارآموزی، خوابگاه و غیره)‌ مرتکب عملی شود که بر حسب قوانین کشور مستوجب کیفر باشد، کمیته انضباطی به موازات اعمال تنبیهات مقرر در این آیین‌نامه، پرونده اتهامی‌ دانشجو را به مراجع ذیصلاح نیز ارسال می‌نماید.

‌تبصره ۳ – هر گاه دانشجویی در خارج از محوطه دانشگاه مرتکب خلافی شود که بنابر قوانین کشوری مستوجب کیفر باشد پس از اعمال مجازات‌ توسط مقامات و مرجع قضایی، سابقه کیفری در پرونده دانشجویی وی ضبط خواهد شد و در این موارد حکم مراجع ذیصلاح در مورد صلاحیت ادامه‌ تحصیل دانشجو برای کمیته انضباطی لازم‌الاتباع خواهد بود.

‌تبصره ۴ – تمرد از اجرای احکام و دستورات صادره توسط کمیته انضباطی یا تکرار تخلفات موجب تشدید تنبیه خواهد شد.


‌ماده ۶ – نحوه اعتراض کردن دانشجو به آرای صادره

۱ – [اصلاحی ۱۳۶۵/۱۲/۱۲]
در مورد احکامی که کمیته انضباطی دانشگاه صادر می‌کند (‌فصل ۵، بند الف) دانشجو می‌تواند حداکثر ظرف مدت ده روز از تاریخ ابلاغ [صدور] حکم‌ اعتراض مستدل خود را به کمیته انضباطی دانشگاه ذیربط تسلیم نماید تا در همان کمیته مورد تجدید قرار گیرد.

‌تبصره – [الحاقی ۱۳۶۵/۴/۲۴]
در مورد ردیف ۵ بند الف ماده ۵ چنانچه دانشجو به حکم کمیته انضباطی دانشگاه معترض باشد می‌تواند ظرف ۱۵ روز پس از رؤیت حکم،‌ اعتراض خود را به کمیته انضباطی دانشگاه بدهد. این کمیته موظف است ظرف ۱۵ روز از تاریخ دریافت اعتراض حکم مقتضی را صادر کند و رونوشت‌ آن را به کمیته انضباطی مرکزی ارسال نماید.

۲ – در مورد تصمیماتی که کمیته مرکزی انضباطی اتخاذ خواهد کرد، نحوه و مراحل صدور حکم و اعتراض دانشجو بدین ترتیب خواهد بود:
‌یک – کمیته مرکزی ابتدا نظر خود را در مورد تنبیهی که فکر می‌کند باید در مورد دانشجو اعمال شود به اطلاع وی می‌رساند.
‌دو – دانشجو می‌تواند ظرف مدت دو هفته دفاعیه مستدل خود را به کمیته تسلیم نماید.

‌سه: [اصلاحی ۱۳۶۵/۱۲/۱۲]
کمیته مرکزی پس از خواندن یا شنیدن دفاع دانشجو حداکثر ظرف یک ماه حکم قطعی صادر می‌کند.

[‌سه – کمیته مرکزی پس از خواندن یا شنیدن دفاع دانشجو حکم قطعی را صادر می‌کند.]

‌چهار: [الحاقی ۱۳۶۵/۱۲/۱۲]
جلسه تجدید نظر با حضور رییس دانشکده‌ای که متهم دانشجوی آن است تشکیل می‌گردد و رییس دانشکده بدون حق رأی در جلسه شرکت‌ می‌کند.

‌پنج: [الحاقی ۱۳۶۵/۱۲/۱۲]
احکام کمیته‌های انضباطی دانشجویان تا زمانی که قطعیت نیافته قابل اجرا نمی‌باشد.


‌ماده ۷ – [الحاقی ۱۳۶۵/۴/۲۴]
کلیه کمیته‌های انضباطی دانشگاه‌ها موظفند با کمیته مرکزی انضباطی در جهت ارسال پرونده و یا موارد درخواستی دیگر همکاری کنند و در‌ صورت تخطی رییس دانشگاه موظف به پاسخگویی در مقابل مراجع قانونی خواهد بود.

تبصره ۱- [الحاقی ۱۳۶۷/۱۱/۴]
در مواردی که رأی کمیته مرکزی انضباطی تغییر محل تحصیل دانشجو است، دانشگاه مقصد موظف به پذیرفتن دانشجو می‌باشد.


‌ماده ۸ – [الحاقی ۱۳۶۷/۱۱/۴]
رییس دانشگاه مسئول اجرای صحیح این آیین‌نامه توسط کمیته انضباطی دانشگاه می‌باشد و به طریق مقتضی می‌تواند بر اجرای دقیق آن‌ نظارت نماید.


[اصلاحی ۱۳۶۵/۴/۲۴]
این آیین‌نامه با اصلاحات انجام شده مشتمل بر ۷ ماده و ۱۰ تبصره در جلسات ۶۴.۵.۱ و ۶۴.۱۰.۱۰ و ۶۵.۴.۲۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌ تصویب رسیده است.