مصوب هشتادمین جلسه مورخ ۱۳۶۵/۵/۲۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی
ماده ۱- [اصلاحی ۱۳۸۶/۴/۵]
دانشگاه تربیت مدرس که از این پس در این اساسنامه دانشگاه نامیده می‌شود برخاسته از انقلاب شکوهمند اسلامی به عنوان یک دانشگاه پیشرو در آموزش، پژوهش، تولید و ترویج علم نافع، گسترش مرزهای دانش و فناوری با مرجعیت علمی و هویت اسلامی و انقلابی با اهداف ذیل برای مدت نامحدود تأسیس می‌شود.
۱- تربیت اعضای هیأت علمی و محققان مؤمن و متعهد به انقلاب اسلامی در رشته‌های علمی مورد نیاز دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و تحقیقاتی کشور به منظور ارتقای کیفیت علمی و آموزشی و پژوهشی و کمک به گسترش تحصیلات عالی و تحول اساسی در آن.
۲- مشارکت در توسعه و تقویت نهضت تولید علم و جنبش نرم افزاری و افزایش سهم تولیدات علمی و توسعه علوم انسانی با تأکید بر مبانی اسلامی و نیازهای ملی و فناوری‌های نوین و کاربردی کردن دستاوردهای علمی و پژوهشی از طریق تعامل پویا و سازنده با مراکز علمی، منطقه‌ای و بین‌المللی.
۳- تلاش در جهت تحقق فرهنگ اسلامی از طریق تقویت و تعمیق بینش دینی و گسترش فضایل اخلاقی و افزایش مشارکت‌های اجتماعی و اشاعه روحیه ایثار و امید به آینده بر پایه تعالیم قرآن، مکتب اهل بیت (ع) و ارزشها و آرمانهای انقلاب اسلامی.
ماده ۲- دانشگاه دارای شخصیت حقوقی و وابسته به وزارت فرهنگ و آموزش عالی است و از نظر اداری و مالی تابع مقررات خاص است که به‌تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی خواهد رسید و اعتبارات آن تحت نظر وزیر فرهنگ و آموزش عالی هزینه خواهد شد.
ماده ۳- [اصلاحی ۱۳۸۶/۴/۵]
مرکز دانشگاه در تهران است و تأسیس شعب آن در سطح ملی و بین المللی منوط به تأیید شورای دانشگاه و تصویب هیأت امنای دانشگاه و در چارچوب قوانین و مقررات کشور می‌باشد.
ماده ۴- ارکان دانشگاه عبارت است:
1 – هیأت امناء،
2 – شورای دانشگاه،
3 – رییس دانشگاه.
ماده ۵- هیأت امناء دانشگاه متشکل خواهد بود از:
1 – رییس جمهوری
2 – نخست‌وزیر،
3 – وزیر فرهنگ و آموزش عالی،
4 – وزیر بهداشت و‌درمان و آموزش پزشکی،
5 – رییس دانشگاه،
6 – شش تن از شخصیتهای فرهنگی و علمی کشور در رشته‌های مختلف علوم که توسط وزیر فرهنگ و‌آموزش عالی جهت تأیید به شورای عالی انقلاب فرهنگی معرفی خواهند شد و به مدت پنج سال عهده‌دار عضویت در هیأت خواهند بود.
۷- [الحاقی ۱۳۷۰/۲/۲۴]- رییس سازمان برنامه و بودجه یا نماینده تام‌الاختیار وی.
تبصره – احکام اعضاء ردیف “6” توسط رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی صادر خواهد شد و انتصاب مجدد ایشان بلامانع است.
ماده ۶- وظایف هیأت امناء دانشگاه عبارت است از:
الف – تعیین خط مشی کلی دانشگاه.
ب – تصویب اصول برنامه‌های توسعه دانشگاه.
ج – تصویب بودجه سالانه دانشگاه و مؤسسات تابعه که توسط رییس دانشگاه پیشنهاد می‌شود و ارائه آن به مراجع ذیربط.
د – تشخیص ضرورت تأسیس مقاطع تحصیلی و دانشکده‌های جدید و نیز مؤسسات تحقیقاتی و علمی تابع دانشگاه و پیشنهاد به مراجع ذیربط.
ه – بررسی گزارش سالانه رییس دانشگاه و تصمیم‌گیری در مورد رفع مشکلات و نقایص و پیشرفت بهتر امور.
و – [اصلاحی ۱۳۸۶/۴/۵]-
تصویب تشکیلات دانشگاه در چارچوب قوانین و مقررات.
ز – نظارت بر امور آموزشی و پژوهشی و اداری و مالی دانشگاه.
ح – بررسی مسائلی که طرح آن به نظر رییس دانشگاه ضرورت دارد.
ط – جلب و قبول کمکها و هدایا از اشخاص حقیقی یا حقوقی به صورت نقدی یا غیر نقدی.
ی – اخذ تصمیم در باب نحوه ارتباط با دانشگاهها و مؤسسات علمی و فرهنگی خارجی بین‌المللی در چارچوب مقررات کشوری.
ماده ۷- [اصلاحی ۱۳۸۶/۴/۵]
شورای دانشگاه مرکب از افراد ذیل است:
الف – رئیس دانشگاه که ریاست شورا را به عهده دارد.
ب – معاونان دانشگاه .
ج – رؤسای دانشکده‌ها و مراکز و مؤسسات علمی و تحقیقاتی مستقل از دانشکده‌ها وابسته به دانشگاه.
د – رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه .
ه – دو نفر از دانشجویان مقطع دکتری (یکی از علوم انسانی و هنر و یکی از سایر رشته‌ها) به انتخاب دانشجویان دانشگاه.
و – ۲ نفر از اعضای هیأت علمی شورای آموزشی و ۲ نفر از اعضای هیأت علمی شورای پژوهشی به انتخاب شورای مربوط.
ماده ۸- وظائف شورای دانشگاه عبارت است از:
الف – پیشنهاد تأسیس رشته‌های آموزشی و پژوهشی جدید به مراجع ذیربط.
ب – [اصلاحی ۱۳۸۶/۴/۵]-
تصویب ظرفیت پذیرش دانشجو در هر رشته در چارچوب مقررات.
ج – بررسی طرح جامع و برنامه‌های توسعه دانشگاه و پیشنهاد اصول کلی آنها به هیأت امناء.
د – تصویب آیین‌نامه‌های آموزشی و پژوهشی خاص دانشگاه در چارچوب مقررات کلی.
ه – بررسی مسائل پیشنهادی رییس دانشگاه.
ماده ۹- [اصلاحی ۱۳۸۶/۴/۵]
اداره کلیه امور دانشگاه و نیز نمایندگی دانشگاه در مراجع رسمی و غیررسمی بر عهدة رئیس دانشگاه است که به پیشنهاد وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی تعیین و با حکم وزیر علوم، تحقیقات و فناوری منصوب می‌شود.
ماده ۱۰- [اصلاحی ۱۳۸۶/۴/۵]
دانشگاه معاونانی به شرح زیر خواهد داشت:
الف – معاون آموزشی،
ب – معاون دانشجویی و فرهنگی،
ج – معاون پژوهشی،
د – معاون پشتیبانی و نیروی انسانی
تبصره: از این به بعد ساختار تشکیلات دانشگاه، شرح وظایف تفصیلی و تعداد معاونین و هر گونه تغییر در آنها براساس مقررات مربوطه و با تصویب هیأت امنا تعیین می‌گردد.
ماده ۱۱- دانشگاه دارای دوره‌های آموزشی و تحقیقاتی برای تربیت استاد و محقق خواهد بود.
ماده ۱۲- دانشگاه با رعایت بند “د” ماده 6 مقاطع کارشناسی ارشد، دکترا و تخصص دایر خواهد کرد.
تبصره – اولویت با تأسیس دوره‌های کارشناسی ارشد و بالاتر است.
ماده ۱۳- [اصلاحی ۱۳۸۶/۴/۵]
دانش آموختگان دانشگاه بر اساس اعلام نیاز وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و آموزش و پرورش و در چارچوب مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی به استخدام دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی و دیگر مراکز آموزش عالی در خواهند آمد. مدت تحصیل این دانشجویان جزو سوابق خدمت ایشان محسوب خواهد شد.
تبصره ۱: آن دسته از دانش آموختگان دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری که بر حسب اعلام نیاز وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و آموزش و پرورش به عضویت هیأت علمی دانشگاهها در می‌آیند موظفند دو برابر مدت تحصیل در دانشگاهها خدمت کنند.
تبصره ۲: دانش آموختگانی که بتوانند به مقاطع تحصیلی بالاتر در دانشگاه یا سایر مراکز آموزش عالی معتبر داخل یا خارج از کشور وارد شوند یا بورس تحصیلی دریافت دارند، بر طبق آئین‌نامه‌ای که به تصویب شورای دانشگاه خواهد رسید شروع خدمتشان تا پایان تحصیل به تعویق خواهد افتاد.
ماده ۱۴- [اصلاحی ۱۳۸۶/۴/۵]
برنامه‌های آموزشی و پژوهشی دانشگاه با توجه به اهداف مندرج در ماده ۱، توسط دانشگاه تهیه و تدوین شده و از طریق گروههای برنامه‌ریزی، طبق اولویت به تصویب مراجع ذیربط خواهد رسید.
تبصره: دانشجویان موظفند در نیمه دوم تحصیلات خود حداقل ۴ واحد درسی به عنوان کارآموز به تدریس بپردازند.
ماده ۱۵- دانشگاه می‌تواند با تصویب شورای دانشگاه و در چارچوب مقررات دانشجویان خود را برای طی بخشی از برنامه‌های آموزشی یا پژوهشی مربوط، به یکی از دانشگاه‌های معتبر داخل یا خارج برای تحصیل اعزام نماید و دانشگاه می‌تواند تا تکمیل امکانات آموزشی و پژوهشی خود از امکانات دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و تحقیقاتی استفاده کند. دانشگاه‌های داخلی لازم است با دانشجویان این دانشگاه در حد امکان همکاری نمایند.
تبصره – آیین‌نامه مربوط به نحوه اعزام دانشجویان به دانشگاه‌های دیگر توسط دانشگاه تهیه و به تصویب وزارت فرهنگ و آموزش عالی خواهد رسید.
ماده ۱۶- [اصلاحی ۱۳۸۶/۴/۵]
دانشجویان دانشگاه موظفند تمام وقت خود را به تحصیل و انجام وظائف آموزشی و پژوهشی اختصاص دهند و دانشگاه طبق ضوابطی که از طرف شورای دانشگاه پیشنهاد و به تصویب مراجع ذیربط خواهد رسید حقوق ماهانه به ایشان پرداخت خواهد کرد.
تبصره: با توجه به شرایط و گزینش ویژه این دانشگاه طبق اساسنامه، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و صندوق رفاه دانشجویان موظفند هر سال برای هر یک از دانشجویان مقطع دکتری کمک هزینه تحصیلی برابر با حقوق و مزایای مربی پایه یک به ازای فعالیتهای آموزشی و پژوهشی در بودجه دانشگاه پیش بینی و به دانشگاه بموجب ردیف مجزا تخصیص دهند. این کمک هزینه شامل دانشجویانی می‌شود که به طرق دیگر (از قبیل بورس و مأمور به تحصیل) حقوق یا کمک هزینه دریافت نمی‌نمایند.
ماده ۱۷- [اصلاحی ۱۳۸۶/۴/۵]
گزینش عمومی دانشجویان در دانشگاه تربیت مدرس طبق ضوابط گزینش استاد انجام می‌شود.
تبصره: هرگونه ضوابط ویژه در صورت نیاز پس از تصویب مراجع ذیربط قابل اعمال است.
ماده ۱۸- [اصلاحی ۱۳۸۶/۴/۵]
دانشگاه می‌تواند اعضای هیأت علمی مورد نیاز خود در رشته‌های مختلف علمی را که حداقل دارای مدرک دکتری باشند به استخدام رسمی درآورد. وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظفند برای تأمین اعضای هیأت علمی مورد نیاز دانشگاه اولویت قائل شوند.
تبصره ۱: گزینش اعضای هیأت علمی تمام وقت دانشگاه تربیت مدرس شامل دو مرحله عمومی و علمی خواهد بود. گزینش عمومی بر طبق ضوابط گزینش استاد و گزینش علمی توسط هیأت ممیزه دانشگاه انجام می‌شود.
تبصره ۲: دانشگاه تربیت مدرس دارای آیین‌نامه انضباطی هیأت علمی خواهد بود که به تصویب مراجع ذیربط می‌رسد.
ماده ۱۹- دانشگاه می‌تواند با هماهنگی و نظارت وزارت فرهنگ و آموزش عالی طبق آیین‌نامه‌ای که به تصویب هیأت امناء خواهد رسید از متخصصان و استادان برجسته خارجی برای اشتغال در امور آموزشی و پژوهشی دعوت به همکاری نماید و با مراکز علمی و دانشگاهی و اشخاص‌قراردادهای فرهنگی و علمی برای اشتغال استادان خارجی منعقد کند.
ماده ۲۰- دانشگاه مجاز است علما و دانشمندان برجسته داخلی و خارجی را با تصویب شورای دانشگاه به عضویت افتخاری بپذیرد.
ماده ۲۱- دانشگاه می‌تواند با حفظ وظایف اصلی خود در تربیت استاد و محقق، با اشخاص و مؤسسات دولتی و غیر دولتی قرارداد انجام خدمات پژوهشی و آموزشی منعقد کند و در مقابل حق‌الزحمه دریافت دارد.
آیین‌نامه نحوه عقد قرارداد و نیز خرج وجوه حاصل باید به تصویب شورای دانشگاه برسد.
ماده ۲۲- دانشگاه می‌تواند وجوه و اموال منقول و غیر منقولی را که از طرف اشخاص حقیقی و حقوقی اهداء می‌شود بپذیرد. این هدایا بایستی با ذکر مشخصات کامل ثبت گردد و با نظر شورای دانشگاه به مصرف برسد.
ماده ۲۳- [اصلاحی ۱۳۸۶/۴/۵]
در متن اساسنامه حسب مورد به جای عبارات «نخست وزیر»، «وزیر فرهنگ و آموزش عالی» و «وزارت فرهنگ و آموزش عالی» به ترتیب عبارات «معاون اول رئیس جمهور»، «وزیر علوم، تحقیقات و فناوری» و «وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» جایگزین می‌شود. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مسئولیت اجرای این اساسنامه را بر عهده دارد و چگونگی پیشرفت کار را هر سال یک بار به شورای عالی انقلاب فرهنگی گزارش می‌نماید.